Tamaia ei au Tangata no te au Angaanga Memeitaki
“E tamā ua tatou ia tatou uaorai i te au viivii katoa o te kopapa e te vaerua, ma te akaope marie i te akonoanga tapu i te mataku anga atu i te Atua.”—2 KORINETIA 7:1.
1. Eaa ta Iehova e umuumu ra i te aronga e akamori ra iaia?
“NAAI e kake i te maunga o Iehova? e koai te tu i tona ra ngai tapu?” Na te Ariki ko Davida o Iseraela i taito ra i taiku mai i taua uianga akakeu ra i te manako no runga i te akamori anga te ka arikiia e Iehova. E kua oronga mai aia i te pau anga: “Ko tei mā te rima, e te ngakau viivii kore; ko tei kore i akaiki i tona vaerua i te tuatua pikikaa, kare oki i taputou ma te pikikaa.” (Salamo 24:3, 4) E arikiiai e Iehova, koia ra te tumu tikai o te tu tapu anga, ka tika tetai kia ma e kia tapu. I mua akera, kua akamaaraara atura Iehova i te putuputuanga o Iseraela: “E akatapu oki ia kotou uaorai, kia tapu kotou; no te mea te tapu nei au.”—Levitiku 11:44, 45; 19:2.
2. Akapeea ta Paulo raua ko Iakobo akaketaketa anga i te puapinga maata o te tu ma i te akamori anga mou?
2 I etai anere mataiti i muri iora, kua tata te apotetoro ko Paulo ki te au oa Kerititiano i te oire taeke o Korinetia: “E aku au akaperepere e, tei ia tatou taua au meitaki i tuatuaia maira, e tamā ua tatou ia tatou uaorai i te au viivii katoa o te kopapa e te vaerua, ma te akaope marie i te akonoanga tapu i te mataku anga atu i te Atua.” (2 Korinetia 7:1) Te akanoo akaou maira teia i te tika e e raukai te pirianga ma te Atua e e raukai tana akameitakianga taputouia maira, ka tika kia ma tetai e kia kore oki e viivii te kopapa e te vaerua oki. Pera katoa, i te tataanga no te akamori anga te arikiia ra e te Atua, kua tuatua te pipi ko Iakobo: “Ko te akono mou i te Atua e te kino kore i mua i te aroaro o te Atua, o to tatou Metua ra, ko teia ïa: Ko te takinga-meitaki i te matiroeroe e te au vaine takaua i to ratou mate anga e te tiaki iaia uaorai auraka ei viivii i teianei ao.”—Iakobo 1:27.
3. No ta tatou akamori anga kia arikiia mai e te Atua eaa ta tatou ka tika kia akamanako maata?
3 I te mea e ko te ma, te tapu, e te viivii kore e au tu puapinga maata i roto i te akamori mou, ko tetai ua atu te inangaro ra kia rauka to te Atua mareka anga ka tau kia manako maata i te akatau anga ki teia tu. I te mea e maata te au turanga tuke tuke e te au manako o te au tangata i teia tuatau no runga i te tu ma, no reira, ka tau tatou kia kite e kia akono i ta Iehova i akamanako no te ma e te meitaki. Ka tau tatou kia kimi e eaa ta te Atua e umuumu maira i tona aronga akamori i teia tu e eaa tana i rave ei tauturu ia ratou kia riro mai e kia vai ma e kia arikiia e ia.—Salamo 119:9; Daniela 12:10.
Ma no te Akamori Mou
4. E akataka mai i te manako anga i te tu ma no te Pipiria.
4 Ki te maataanga o te au tangata, ko te riro anga kia ma ko te aite anga kia kore e repoia me kare kia kore e viiviiia. Inara, i roto i te Pipiria, ko te manako no te riroanga kia ma te akakiteia maira e etai au tuatua Epera e te Ereni e manganui te akataka maira i te tu ma kare i te tu kopapa ua mari ra te manako putuputu maata anga i roto i te tu akono tau e te pae vaerua oki. No reira, te tuatua ra tetai enetaikoropitia Pipiria: “Te ‘ma’ e te ‘viivii’ ko nga tuatua kare e taiku putuputuia ana ki te au tumu no te tu ma, mari ra ki te au manako akonoanga. Ei tau ki te kaveinga ra no te ‘tu ma’ vaitata rai e te piri atura ki te au tu ravarai o te oraanga.”
5. Eaa te maata o ta te Ture a Mose ra akatikatika anga i te tu ma i roto i te oraanga o to Iseraela ra?
5 E tika, ko te Ture a Mose te kapiti ra i te au ture e te au ikuiku anga no runga i te au tu ravarai o te oraanga o te ngati Iseraela, i te akataka anga e eaa tei ma e tei arikiia e eaa tei kore ra. Ei akatauanga, i roto ia Levitiku nga pene 11 ki te 15, ka kitea e tatou te au apii anga akatakaia te piri atura ki te tu ma e te viivii oki. Ko etai au animara e viivii, e kare to Iseraela e kai ia ratou. Te anau pepe ka akariro i te vaine kia viivii no tetai tuatau akatakaia. Ko etai maki pakiri, mei te repera rai, e te maki taeia o te au mero o te tane e to te vaine ka akariro katoa iaia kia viivii. Kua akataka katoa te Ture eaa tei tau kia raveia i roto i taua au turanga te kapiti ra i te tu viivii. Ei akatauanga, ia Numero 5:2, ka tatau tatou: “E karanga atu koe ki te tamariki a Iseraela, e tuku ratou i te au lepera katoa, e te aronga katoa i maki taeia ra, e tei viivii i te tangata mate ra, ki vao mai i te puakapa ra.”
6. No teea akakoro anga i orongaia mai ei te au ture no runga i te tu ma?
6 Kare e ekoko anga, ko teia e etai atu au ture mei ko mai ia Iehova ra kua akaata mai i te au vairakau e te au ravenga no te kopapa i mua ake i to ratou tuatau, e kua puapingaia te au tangata ra i ta ratou aru anga i te reira. Inara, kare teianei au ture i oronga uaia ei au ture no te ora anga me kare kia akono ei au kaveinga rapakau anake ra. E tuanga ratou no te akamori anga mou. Ko te tika e kua piri atu taua au ture ra ki te oraanga o te au tangata i te au ra tataki tai—te kaianga, te anau anga, te pirianga akaipoipo, e te vai atura—te akaketaketa ua maira i te tumu e tei to ratou Atua, tei ia Iehova te tika kia tamanako no ratou eaa te mea tika e eaa te mea kare e tika ana i te au tu katoatoa o to ratou oraanga, tei akatapu takiriia ra kia Iehova.—Deuteronomi 7:6; Salamo 135:4.
7. Na te akonoanga i te Ture, eaa te akameitakianga te ka rauka i te iti tangata o Iseraela ra?
7 Kua paruru katoa te Ture koreromotu i to Iseraela mei te au ravenga taviivii a te au pa enua takapini ia ratou. Na te akonoanga tiratiratu i te Ture, kapiti katoa ki te au umuumu anga no te vai ma anga i roto i nga mata o Iehova, ka tau to Iseraela kia tavini i to ratou Atua e kia rauka tana akameitakianga. I roto i teia tu, kua tuatua a Iehova ki te iti tangata ra: “E tenana, kia akarongo tikai kotou i toku reo, e kia akono i taku ra koreromotu, ka riro ïa kotou ei apinga akaperepere maata naku, i te au tangata ravarai ra: noku uaorai oki te ao katoa nei: E riro rai kotou ei basileia taunga naku, e ei iti-tangata tapu.”—Exodo 19:5, 6; Deuteronomi 26:19.
8. Eaa i tau ei te au Kerititiano i teia tuatau kia akamanako i tei tuatuaia ra i roto i te Ture no te tu ma?
8 I te mea kua akanoo mai a Iehova i taua Ture ra ei apii i to Iseraela e akapeea e riro ei kia ma, kia tapu, e kia arikiia e ia, kare ainei i te mea tau no te au Kerititiano i teia tuatau kia akamanako tikai e akapeea e tau ei ratou i roto i teia tu? Noatu rai e kare te au Kerititiano i tapekaia i raro i te Ture ra, ka tika ratou kia tuku ki roto i te manako e, mei ta Paulo i akataka maira, te au mea katoa i akanooia maira ki roto i te Ture “e ata anake ïa no te ka tupu a muri atu: kareka te kopapa tika ra, ko te Mesia ïa.” (Kolosa 2:17; Ebera 10:1) Me kua tuatua te Atua ko Iehova, e “kare au e tu ke ke,” e kua manako i te tu ma e te viivii kore ei tumu puapinga maata i roto i te akamori anga mou i reira ra, ka tika tatou i teia tuatau kia akono tikai i taua tumu ra no te tu ma i te pae kopapa, te tu akono tau, e te pae vaerua oki me te anoano ra tatou i tona mareka anga e taua akameitakianga ra.—Malaki 3:6; Roma 15:4; 1 Korinetia 10:11, 31.
Te Akakite Tau nei te Tu Ma ia Tatou
9, 10. (a) Eaa ra i puapinga maatai te ma o te kopapa ki tetai Kerititiano? (e) Eaa te au tuatua te rave maataia ra no runga i te au uruoaanga a te Au Kite o Iehova?
9 Te vai ainei te tu ma ei tuanga no te akamori anga mou? Noatu rai e kare te tu ma anake e akariro i tetai ei akamori mou i te Atua, e mea papu ra ka tau tei akamori mou ra kia ma i te pae kopapa i tei tika i tona au turanga. I teia tuatau tikai, i te mea e manganui te au tangata kare e manako ana kia tama ia ratou uaorai, to ratou kakau, me kare kia ma to ratou ngai, ko te aronga te rave ra i te reira te kitea putuputuia ra e te au tangata takapini ra ia ratou. Ka rauka i teia kia taki atu ki te au tupuanga meitaki, mei ta Paulo i tuatua ki te au Kerititiano i Korinetia ra: “Kare rava i tuku i te turorianga ki te tangata ravarai, kia kore e akakinoia te taoonga nei: Te akakite ua nei ra matou ia matou uaorai e e rave angaanga na te Atua i te au mea katoa nei.”—2 Korinetia 6:3, 4.
10 E putuputu te taime, kua akameitakiia te Au Kite o Iehova e te au opita papuriki no te ma ia ratou, te mako, e te tu akono ngateitei e te au ravenga, te kitea ra i ta ratou au uruoaanga mamaata. Ei akatauanga, no runga i te uruoaanga tei akonoia i te tapere o Savona, i Itaria, kua tuatua te nutipepa La Stampa e: “Te mea maata roa atu ra me aere tetai na roto i te au ngai i reira ko te tu ma e te mako o te au tangata tei taangaanga ra ia ratou.” I muri ake i tetai uruoaanga a te Au Kite i te ngai akaputuanga i São Paulo, i Brazil, kua tuatua atu tetai opita o taua ngai ra ki tana akaaere o te pupu tama: “Mei teianei atu ka anoanoia tatou kia tamaia teia ngai kia tau ki ta te Au Kite o Iehova i rave.” Ko tetai atu opita i taua ngai rai kua tuatua e: “Me inangaro te Au Kite o Iehova i te tarau i taua ngai ra, ko ta matou ka manako ua atu ko te au ra ua. Kare o matou manamanata no etai atu apinga.”
11, 12. (a) Eaa te kaveinga Pipiria ka tau tatou kia tamanako no runga i to tatou uaorai tu ma? (e) Eaa te au uianga te ka rauka kia uiia no ta tatou uaorai au ravenga e te tu oraanga?
11 Me ka riro te tu ma e te tu mako i roto i to tatou ngai akamori anga ei tumu anga no te akapaapaa i te Atua ta tatou e akamori ra, te akakiteanga tikai i teianei au tu i roto i to tatou uaorai oraanga e mea puapinga katoa ia. Inara, i roto i to tatou uaorai kainga, penei ka manako ngakau tatou e tei ia tatou te tika kia rave ua i ta tatou e anoano ra. E no runga i te kakau e te akamaneaanga, e mea tika e tei ia tatou te tu rangatira kia iki i ta tatou ka manako ngakau e e mea tau e te meitaki ra! Inara, i te turanga maata, ko teianei katoa te tika ua ra i tetai ngai. Kia maara e i te uriurianga no te ikianga i te kai i tetai au kai, kua akamatakite a Paulo i tona au oa Kerititiano: “E matakite ra i teianei mea tika ua ia kotou, ko te riro aea ei turorianga no tei apikepike ra.” I reira kua tuatua aia i tetai kaveinga puapinga: “E tika te au mea katoa iaku, kare ra e tau katoatoa kia rave: e tika te au mea katoa iaku, kare ra te au mea katoa e tamaata i te meitaki.” (1 Korinetia 8:9; 10:23) Akapeea te pirianga o ta Paulo akoanga kia tatou i roto i te tumu no te tu ma?
12 E mea tau e kia manako mai te au tangata i te orometua o te Atua kia ma e kia mako i tona ra tu oraanga. No reira, ka tau tatou, kia papu e ko te akara anga o to tatou kainga e tona au ngai ra kare e akapuapinga kore mai i ta tatou e manako ra, koia oki, ei au orometua no te Tuatua a te Atua. Eaa te tu kite, me kare te akakite anga, ta to tatou kainga e oronga ra no tatou e to tatou au irinaki anga? Te akaari ra ainei te reira e te anoano tika ra tatou kia noo ki roto i tetai ao ou ma te ma e te mako no te tuatua tika ra, ta tatou e akakite maroiroi atu nei kia etai ke ra? (2 Petero 3:13) Pera katoa oki, to tatou uaorai akaraanga—me i te tuatau noonoo ua me kare i te angaanga orometua—ka rauka kia akamaata me kare kia akameangiti i te manako anga no te tuatua ta tatou e tutu ra. Ei akatauanga, e tamanako ana i teia tuatua na tetai tangata ripoti nutipepa i Meiko: “E tika, ko te aronga ou te tuanga maata o te au mema o te Au Kite o Iehova, e ko te mea kite maataia ra to ratou au rauru pakotiia, te tu ma, e te kakau tau.” Mei teaa ra te rekareka anga i taua aronga ou ra i roto ia tatou nei!
13. Eaa ta tatou ka rave kia akapapu e te ma ra e te mako ra te au turanga o to tatou oraanga katoa i te au ra tataki tai?
13 Inara, i te akapapuanga i to tatou tu tangata, ta tatou au apinga, e to tatou kainga kia ma e te mako i te au tuatau katoa kare i te mea ngoie ua. Ko tei umuumuia, kare kia maata te au apinga tuke tuke e te okomaata, mari ra ko te paranianga meitaki e te tautaanga tamou. Ka tika kia akapapaia te taime no te tamaanga i to tatou kopapa, to tatou au kakau, to tatou kainga, to tatou motoka, e te vai atura. Te angaanga maata ra i roto i te angaanga orometua, te aere ki te uipaanga, e ta tatou uaorai apii—kapiti katoa ki te akonoanga no etai atu au apainga i te oraanga i te au ra taki tai—kare i te kotoeanga no tatou kia kore e vai ma e kia arikiia i nga mata o te Atua e te au tangata oki. Ko te kaveinga matauia e “e atianga to te au mea katoa nei” te aiteite ra te pirianga ki teianei tuanga o to tatou oraanga.—Koheleta 3:1.
Te Ngakau Kare ra e Viivii
14. Eaa i raukai kia tuatuaia e ko te tu akono e te tu ma i te pae vaerua e maata atu te puapinga i to te tu ma i te pae kopapa ra?
14 Noatu e puapinga maata kia tamanako i te tu ma i te pae kopapa, e maata atu te puapinga kia akamanako i te tu akono tau e te tu ma i te pae vaerua. Ka tae tatou ki teia manako taopenga na te akamaara anga e kua kopae keia e Iehova te iti tangata o Iseraela, kare no to ratou tu viivii i te pae kopapa, mari ra no to ratou riro anga kia viivii i te tu akono e te pae vaerua oki. Na roto i te peroveta ko Isaia, kua tuatua atu a Iehova kia ratou e no to ratou riro anga ei “enua ara e! e iti-tangata teiaa i te kino,” ta ratou au atinga, te akono anga ratou i te au marama ou e te au tapati, ae, noatu ko ta ratou au pure kua riro ei apainga teiaa kiaia. Eaa ta ratou ka tau kia rave kia rauka akaou ta te Atua ra akaperepere anga? Kua tuatua a Iehova: “E orei ia kotou kia mā kotou; e tuku ke atu i te kino ta kotou e rave ra ki mua i oku nei mata; kua oti ana i te rave i te kino.”—Isaia 1:4, 11-16.
15, 16. Eaa ta Iesu i tuatua e te taviivii ra i te tangata, e akapeea tatou e puapingaiai mei ta Iesu au tuatua?
15 Kia ariki maata atu i te puapinga o te tu akono tau e te tu ma i te pae vaerua, e akamanako i ta Iesu i tuatua i te tuatua anga te au Pharisea e te au tata tuatua e kua viivii tana au pipi no tei kore e orei i to ratou rima i mua ake i te kaikaianga. Kua akanoo tika atura Iesu i te au tumu kia ratou na te tuatuaanga: “Kare te mea i o ki roto i te vaa te mea e viivii ei te tangata; te no roto maira i te vaa, e viivii te tangata i te reira.” Kua akataka mai a Iesu i reira: “Kareka ta te vaa e tuku mai, no roto mai ïa i te ngakau; koia te mea e viivii ei te tangata. No roto mai oki i te ngakau te manako kikino, te ta tangata, te moeaana, te akaturi, te keia, te tapepe pikikaa, e te akakino Atua: Ko te au mea ïa e viivii ei te tangata: kareka te kai ua ma te rima orei koreia ra, kare te tangata e viivii i te reira.”—Mataio 15:11, 18-20.
16 Eaa ta tatou ka kite mei te au tuatua a Iesu? Te tou maira Iesu i taua kino ra, te akono tau kore, e te au angaanga viivii ka na mua mai i te au manakoanga kino, te akono tau kore, e te viivii i roto i te ngakau. Mei ta te pipi ko Iakobo i taiku maira, “kia akatatipakeia tetai, e kia riro ua atu i te kino, kua pikikaaia te reira tangata i tona uaorai anoano tika kore.” (Iakobo 1:14, 15) No reira, me kare tatou e inangaro kia topa ki roto i te au ara kikino ta Iesu i akataka maira, ka tika tatou kia kiriti tumu atu e kia akaatea ke atu i to tatou ngakau i etai ua atu au manako i taua au mea ra. Tera te aite anga ka tika kia matakite tatou i ta tatou e tatau ra, e akarakara ra, e te akarongo atura. I teia tuatau, i roto i te ingoa o te tuatua ua e te tika anga no te rave akatutu anga, te tamataora anga e te angaanga akakitekite anga te rave maira e maata ua atu te au tangianga e te au tiki te turu ra i te au inangaro o te kopapa kua topa ra. Ka tau tatou kia akamanako e auraka e akatika i tetai ua atu o taua au manako ra kia tupu ki roto i to tatou ngakau. Te tumu maata oki kia akamareka e kia arikiia mai e te Atua, ka tika kia matakite tatou kia mou ua atu i tetai ngakau ma e te viivii kore.—Maseli 4:23.
Tamaia no te Au Angaanga Memeitaki
17. Eaa ra a Iehova i apai mai ei i tona au tangata ki roto i te tu ma?
17 E akameitakianga meitaki tikai e te paruruanga e, ma te tauturu a Iehova, ka rekareka tatou i te turanga ma ki mua iaia. (2 Korinetia 6:14-18) Inara, te ariki katoa ra tatou e kua apai mai a Iehova i tona au tangata ki roto i te tu ma no tetai akakoro anga akatakaia ra. Kua tuatua a Paulo kia Tito e ko Iesu Karaiti kua “oronga iaia uaorai no tatou, kia ora tatou iaia i te au tuatua kikino ravarai, e kia tamā aia ia tatou ei tangata tikai nona uaorai, e te maroiroi i te au angaanga memeitaki ra.” (Tito 2:14) Ei au tangata tamaia, no teea au angaanga ka tau tatou kia maroiroi?
18. Akapeea e raukai ia tatou i te akaari e te maroiroi ra tatou no te au angaanga memeitaki?
18 Te mea mua rava atu, ka tau tatou kia akamaroiroi ia tatou uaorai i te akakitekiteanga i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua ki te au tangata. (Mataio 24:14) Na te raveanga i te reira, ka oronga atu tatou ki te au tangata i te au ngai ravarai i te manakonako anga no te oraanga mutu kore ki runga i te enua te rangatira ia ra mei te taero o tetai ua atu tu. (2 Petero 3:13) Te kapiti katoa ra ta tatou au angaanga memeitaki i te akakiteanga i te au ua o te vaerua o te Atua i roto i to tatou oraanga i te au ra ravarai, na reira te akakakaanga i to tatou Metua i te rangi. (Galatia 5:22, 23; 1 Petero 2:12) E auraka e ngaropoina ia tatou te aronga kare i roto i te tuatua mou penei tei takinoia e te au tumatetenga natura me kare te au pekapeka o te tangata nei. Ka tamou tatou ki te manako i ta Paulo akamaroiroi anga: “E kia rauka ta tatou ravenga, e takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai, kia maata atura ki to te ngutuare o te akarongo ra.” (Galatia 6:10) Pouroa taua au angaanga ra, tei raveia mei te ngakau ma mai e ma te akakeu anga viivii kore, e akamarekaanga meitaki ki te Atua.—1 Timoteo 1:5.
19. Eaa te au akameitakianga te tatari maira ia tatou me ka rave tamou marie tatou i te turanga no te tu ma—i te pae kopapa, te tu akono tau, e te pae vaerua oki?
19 Ei au tavini no Tei Teitei Rava, ka tuku tatou ki roto i to tatou ngakau i te au tuatua a Paulo: “E teianei, e aku au taeake, te ako atu nei au ia kotou o te aroa o te Atua, kia tuku atu kotou i to kotou au kopapa ei atinga ora, e te tapu, e tau oki i te Atua, ko te akamori e tau ïa ia kotou.” (Roma 12:1) Kia tamou ua atu rai tatou i te ariki i te tika kia tamaia e Iehova e kia rave i te meitaki e rauka ia tatou kia tamou marie i te turanga teitei i te tu ma o te pae kopapa, te tu akono tau, e te pae vaerua oki. Na te raveanga i te reira ka apai mai kia tatou kare i te ngateitei anake e te merengo anga i teianei mari ra i te manakonako katoa i te kiteanga i “te au mea taito”—o teianei akatereanga kino e te viivii—i te ngaro ke atu anga me ‘akariro te Atua i te au mea ravarai ei mea ou.’—Apokalupo 21:4, 5.
Maara Ainei ia Koe?
• Eaa ra i orongaiai te au ture no te tu ma e manganui ki to Iseraela?
• Akapeea te tu ma i te pae kopapa i te akamaata anga i te mareka anga i te tuatua ta tatou e tutu aere ra?
• Eaa ra te tu akono tau e te tu ma i te pae vaerua i puapinga maata atu ei i te tu ma i te pae kopapa?
• Akapeea e raukai ia tatou te akaari e e au tangata ‘maroiroi tatou no te au angaanga memeitaki ra’?
[Au Tutu i te kapi 21]
Ka akamaata atu te tu ma i te mareka anga no te tuatua ta tatou e tutu aere ra
[Tutu i te kapi 22]
Kua akamatakite maira Iesu e ka taki atu te au manako kikino ki te au angaanga kikino
[Au Tutu i te kapi 23]
Ei au tangata tamaia, kua maroiroi te Au Kite o Iehova no te au angaanga memeitaki