Ka Tau Ainei te Au Kerititiano Kia Vareae?
VAREAE—e tu ainei tei tau kia tatanuia e te au Kerititiano? Ei au Kerititiano, te akamaroiroiia ra tatou kia “aruaru i te aroa,” e te akakiteia maira kia tatou “kare te aroa e vareae.” (1 Korinetia 13:4; 14:1) I tetai tua, kua akakite katoaia mai kia tatou “e Atua vareae oki a Iehova” e kua akaueia kia ‘aru i te Atua.’ (Exodo 34:14; Ephesia 5:1) Eaa ra te akaraanga tuke anga?
No te mea te au tuatua Epera e te Ereni tei uriia te “vareae” i roto i te Pipiria te akono ra i te au aite anga tuke tuke. Ka rauka ia raua te akono i te aite anga papu me kare papu kore, te iri ra ki runga e akapeea te au tuatua i te taangaangaia anga. Ei akatauanga, te tuatua Epera tei uriia te “vareae” te aite anga “maroanga i te tu akono anake; tei kore i tuku ua i te tu taemoemo; maroiroi, pakari; te vareae [tuatua tika me kare ara ua]; te vareae tau kore.” Te aiteite katoa ra te aite anga o te tuatua Ereni. Ka rauka katoa kia taikuia teia nga tuatua ki tetai manako ngakau tau kore e te pikikaa ki tetai tei taemoemo ma te tarotokaka me kore ki tetai tei irinakiia e te rekareka ra i te meitaki. (Maseli 14:30) Ka rauka katoa te reira kia taikuia ki tetai akakite anga papu no tetai tu orongaia mai e te Atua—te inangaroanga i te paruru i tetai tei akaperepereia mei te kino.—2 Korinetia 11:2.
Tetai Akaraanga Meitaki Rava
Te akanoo ra a Iehova i te akaraanga meitaki rava i roto i te akonoanga i te tu vareae tau. E viivii kore e te ma tona au akakoroanga, tei akakeuia e te inangaro kia akono i tona iti tangata kia kore e akakinoia i te pae vaerua e te pae akono. No tona iti tangata taito, kua tuatua akatutuia e ko Ziona, kua tuatua aia: “E vareae toku ia Ziona, e vareae maata, e vareae oki toku iaia ma te riri maata rava.” (Zekaria 8:2) Mei tetai metua inangaro te vai araara ra no te paruru i tana tamariki mei te kino, te vai araara ra a Iehova no te paruru i tona au tavini mei te kino i te pae kopapa e te pae vaerua.
Kia paruru i tona iti tangata, kua oronga mai a Iehova i tana Tuatua, te Pipiria. Kua ki te reira i te akamaroiroi anga no ratou kia aaere ma te pakari, e te maata katoa ra te reira ma te au akaraanga no te aronga tei pera. Ia Isaia 48:17, ka tatau tatou: “Ko au toou Atua ra ko Iehova, ko tei akakite ia koe i te mea e puapingaʼi koe na; ko tei arataki ia koe na te arataa e tau ei kia aere koe ra.” Mei teaa te pumaana i te kite e te akakeu ra tona tu vareae iaia kia akono e kia akara mai ia tatou! Naringa aia kare i vareae na teia mataara meitaki, ka mamae tatou i te au tu kino ravarai no to tatou tu kite kore. Ta Iehova akaari anga i te tu vareae kare ia i te tu noinoi.
No reira, eaa te tuke anga i rotopu i te tu vareae tau i te Atua e te tu vareae tau kore? E kitea ei, ka akamanako ana tatou i te akaraanga o Miriama e to Phinehaza. E akara atu e eaa tei akakeu ia raua.
Miriama Raua ko Phinehaza
Ko Miriama te tuaine maata o Mose raua ko Aarona, te au arataki o Iseraela i te tuatau Exodo. I te au Iseraela i roto i te metepara, kua akamata a Miriama i te vareae i tona tungane ia Mose. Te tatau ra te rekoti Pipiria: “Kua tuatua kino iorā Miriama raua ko Aarona ia Mose, no te vaine ngati Kusa i tana i akaipoipo ra . . . Kua tuatua iora raua, Ia Mose anake ra ainei ta Iehova tuatua anga mai? Kare aina aia i tuatua ia taua katoa nei?” I te akaraanga, na Miriama i akamata mua i te patoi atu ia Mose, no te mea kua ako atu a Iehova ia Miriama, kare ia Aarona, ma te maki repera tei vai e okotai epetoma te roa no tona tu akono ngateitei kore.—Numero 12:1-15.
Eaa tei akakeu ia Miriama kia akono patoi atu ia Mose? No te akamori anga mou ainei e te anoano ra i te paruru i te au taeake Iseraela mei te kino? Kare. I te akaraanga kua akatika a Miriama i te anoano tau kore no te turanga teitei e te mana akaaere kia tupu i roto i tona ngakau. Ei peroveta vaine i Iseraela, kua rekareka maata aia i te tu ngateitei mei te au tangata, i te au vaine tikai. Kua arataki aia ia ratou i te akatangi anga imene e te imene anga i muri ake i te akaora temeio angaia to Iseraela i te Tai Muramura. Inara, i teianei, penei kua manako maata a Miriama no te ngere anga i tona tu rongoia ki tetai tei taemoemo ma te tarotokaka, te vaine a Mose. Kua akakeuia e te tu vareae noinoi, kua akatupu aia i te pekapeka patoi atu ia Mose, ko tei akatainuia e Iehova.—Exodo 15:1, 20, 21.
I tetai tua, kua akono a Phinehaza, i te akakoroanga tuke no tana au angaanga i rave. I mua ake ka tomo ei ki roto i te Enua Taputouia, i te noo puakapa anga to Iseraela ki runga i te au ngai Titika o Moabi, kua akakeukeu atu te au vaine Moabi e to Midiana i te au tane Iseraela e manganui kia rave i te ainga tau kore e te akamori itoro. Kia tama i te aua puakapa e kia akauri ke i te riri veravera o Iehova, kua ikuikuia te au akava o Iseraela kia tamate pouroa i te au tane tei ariu atura. No te au akakoroanga akono tau kore, kua arataki akarongo kore atu te rangatira o Simeona ko Zimeri i te vaine Midiana ko Kosibi ki roto i te aua puakapa “i mua i te mata o te uipaanga tamariki a Iseraela.” Kua rave angaanga papu tikai a Phinehaza. Tei akakeuia e te au manako ngakau vareae, me kore te tu maroiroi, no te akamori anga a Iehova e te anoano ra no te akono i te tu viivii kore i te pae akono o te aua puakapa, kua tamate atu aia i nga tangata rave poneia i roto i to raua puakapa. Kua akameitakiia aia no tona “riri vareae,” “tei kore i tuku ua i te tu taemoemo” kia Iehova. Kua tapu ta Phinehaza rave angaanga viviki i te akautunga mamae tei tamate ke ana i te au oraanga o te 24,000, e kua tutaki atu a Iehova iaia ma tetai koreromotu e kia vai te taoonga taunga i roto i tona uanga e tuatau ua atu.—Numero 25:4-13; The New English Bible.
Eaa oki te tuke anga i rotopu i teia nga akakite anga o te tu vareae? Kua rave patoi atu a Miriama i tona tungane no te tu vareae noinoi, koi akono ei a Phinehaza i te tuatua tau tei akanooia ki runga i te tu vareae tei tau i te Atua. Te vaira te au tuatau me akakeu katoaia tatou, mei ia Phinehaza rai, kia tuatua ua me kore kia rave angaanga ei paruru i to Iehova ingoa, tana akamori anga, e tona iti tangata.
Tu Vareae Arataki Tarevakeia
Inara, ka rauka ainei i te akono i te tu vareae kare i akanoo tau ia me kore tei arataki tarevakeia? Ae, ka rauka. Kua tupu teia tu ki te au ngati Iuda i te anere mataiti mua. Kua paruru vareae ratou i te Ture orongaia mai e te Atua e ta ratou au ikuiku anga. I roto i ta ratou au tauta anga no te paruru i te Ture, kua akapapa mai ratou i te au tika anga akatakaia e manganui e te au araianga tei riro mai ei apainga teiaa ki te au tangata. (Mataio 23:4) Kare i rauka me kore kare i puareinga i te kite atu e kua tupau te Atua i teianei i te Ture a Mose ma te tika tei akatutuia maira te reira, kua akakeu tarevake to ratou tu vareae ia ratou kia akatupu i te riri kare i akaaereia ki te au pipi a Iesu Karaiti. Kua akakite mai te apotetoro ko Paulo, koia uaorai kua vareae tiratiratu ana no te Ture tei arataki tarevakeia, e ko te au tangata te paruru ra i te Ture “e maroiroi [vareae] to ratou i ta te Atua, kare ra i te maroiroi kite.”—Roma 10:2; Galatia 1:14.
E manganui te au ngati Iuda tei riro mai ei au Kerititiano kua ngata ia ratou i te akakore atu i teia tu maroiroi maata no te Ture. I muri ake i te toru o tana tutaka mitinari, kua oronga atu a Paulo i tetai ripoti ki te pupu akaaere o te anere mataiti mua no runga i te taui anga o te au pae enua. I taua taime, e au tauatini Kerititiano ngati Iuda te ‘māro anake nei i te ture.’ (Angaanga 21:20) Kua tupu teia i te au mataiti i muri mai i te akatika anga te pupu akaaere e kare te au Kerititiano Kenitara e anoanoia kia peritomeia. Ko te au itiu no runga i te akonoanga i te Ture kua akatupu ana i te maro anga i roto i te putuputuanga. (Angaanga 15:1, 2, 28, 29; Galatia 4:9, 10; 5:7-12) Kare i marama meitaki e akapeea a Iehova i te akono anga i tona iti tangata i teianei, kua maro atu etai au Kerititiano ngati Iuda i to ratou uaorai au manako, te akaapa anga i tetai ke.—Kolosa 2:17; Ebera 10:1.
Kia kopae, i reira, tatou i te ereere o te tu vareae i te tautaanga i te paruru i to tatou uaorai au manako akaperepereia me kore te au mataara tei kore i akanoo tamouia ki runga i te Tuatua a te Atua. Ka meitaki tatou kia ariki i te marama anga ou tei akakiteia mai i roto i te Tuatua a te Atua na roto i te ravenga akakite anga ta Iehova e taangaanga nei i teia tuatau.
Kia Vareae no Iehova
Inara, e ngai rai to te tu vareae tau i te Atua i roto i te akamori anga mou. Me manako maata tatou kare i to tatou uaorai rongo anga me kore au tika anga, te akaanga ra to tatou tu vareae tau i te Atua i to tatou manako kia Iehova. Te akakeu ra te reira ia tatou kia kimi i te au mataara no te akakite i te tuatua mou no runga iaia, te paruruanga i tana au mataara e tona iti tangata.
Kua patoi pakariia a Akiko, e orometua tamou o te Au Kite o Iehova, e tetai vaine tei manako tarevake i ta te Atua ture no te toto. Kua paruru tau ua a Akiko i te Tuatua a te Atua, te taikuanga i te au ngai taii i te pae rapakau e te au manamanata te piri atura ma te au pamu anga toto. Tei akakeuia e te inangaro maroiroi kia tuatua no runga ia Iehova, kua taui aia i te uriuri anga ki tana i kite atu e ko te tumu i patoi ei te vaine—tona irinaki kore i te vai anga o Tei Anga. Kua akamarama atu a Akiko ki te vaine e te turu ra te au mea angaia i te irinaki e Tei Anga tetai. Kua taki atu tana paruru mataku kore kare ua i te akakore anga i te tu papaki tai tau kore e pera katoa ki tetai apii Pipiria i te kainga ma taua vaine. I teia tuatau e vaine akapaapaa ia Iehova taua vaine riri ra i mua ana.
Te vareae tau, me kore maroiroi, no te akamori anga mou te akakeu ra ia tatou kia vai araara e kia opu i te au tuatau no te tuatua atu e te paruru i to tatou akarongo i te angaanga, te apii, i te are toa, e koi teretere ra. Ei akatauanga, te tauta ra a Midori i te akakite i tona akarongo ki tona au oa angaanga. Kua tuatua mai tetai taeake i roto i tona 40 mataiti e kare aia e inangaro i te tuatua ki te Au Kite o Iehova. I muri mai, i roto i tetai uriuri anga, kua kopekope te vaine e te akatupu ra tana tamaine i te au tu tau kore. Kua akaari atu a Midori kiaia i te puka Questions Young People Ask—Answers That Work,a e kua akapapa aia i te apii i te puka ma te tamaine. Kua akamataia tetai apii, inara kare te mama i piri mai ki roto i te uriuri anga. Kua iki atu a Midori i te akaari i te vitio Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name ki te vaine.* Kua akakore teia i te au manako tarevake e manganui o te vaine ra. Kua akakeuia e tana e kite ra, kua tuatua aia; “te inangaro nei au kia riro mei te Au Kite o Iehova rai.” Kua piri atu aia ma tana tamaine i te apiianga i te Pipiria.
E ngai rai to te tu vareae tau i roto i te putuputuanga Kerititiano katoa. Te akamaata ra te reira i te tu aroa maana e te manako anga e te akakeu ra ia tatou kia patoi i te au akakeu anga manamanata te ka akakino i to tatou au taeake pae vaerua, mei te urutoe anga kino e te manako anga apoteiti. Te akakeu ra te tu vareae tau i te Atua ia tatou kia turu i te au iki anga a te aronga pakari, i tetai atianga kua umuumuia kia ako atu i te aronga rave kino. (1 Korinetia 5:11-13; 1 Timoteo 5:20) Te tataanga no runga i tona au manako vareae no te au taeake irinaki ra i roto i te putuputuanga Kerititiano, kua tuatua a Paulo: “Te vareae nei au ia kotou ma tetai vareae tu Atua, no te mea kua taputou oki au uaorai ia kotou kia akaipoipo ma te tane okotai kia rauka iaku i te oronga ia kotou ei paretenia tau ki te Karaiti.” (2 Korinetia 11:2, NW) Pera katoa, rai to tatou tu vareae te akakeu ra ia tatou kia rave pouroa i te ka rauka ia tatou kia paruru i te tu viivii kore i te pae akono, te pae vaerua e te apii anga a te katoatoa i roto i te putuputuanga.
Ae, e akakeu anga meitaki to te tu vareae tau—tu vareae tau i te Atua—ki runga i tetai. Te akatupu maira i to Iehova tu mareka e ko tetai ia o te au tu kia akonoia e te au Kerititiano i teia tuatau.—Ioane 2:17.
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a Neneiia e te Au Kite o Iehova.
[Au Tutu i te kapi 29]
Kua akanooia ta Phinehaza au angaanga ki runga i te tu vareae tau i te Atua
[Au Tutu i te kapi 30]
E kopae i te ereere o te tu vareae arataki tarevakeia
[Au Tutu i te kapi 31]
Te akakeu ra te tu vareae tau i te Atua ia tatou kia akakite i to tatou akarongo e kia akaperepere i to tatou akataeake anga