Te Au Metua​—Kia Riro Kotou ei Akaraanga Meitaki no ta Kotou Tamariki

“KA RAUKA i te aronga apii manako ra i te tapu ua i ta ratou kimi anga no te mataara meitaki kua roa te anere mataiti ra kia utuutu i tetai tamariki meitaki​—kare e kua kiteaia mai e ratou te reira inara no te mea kare te reira i vai ana.” I karanga ai te makatini Time tei akara akaou i tetai puka no runga i te utuutu anga i te tamariki. Te maro ra te puka e te inangaro maata ra te tamariki i te au mea puapinga o to ratou au oa, kare i ta to ratou nga metua.

Kare e rauka i te kopaeia e e mana ririnui tikai te taomianga a te au oa kare i tapapaia atu ana. (Maseli 13:20; 1 Korinetia 15:33) Kua akakite mai te tangata tata nutipepa ko William Brown e: “Me e Atua okotai tetai, e Atua no teianei ao no te aronga mapu ko te Atua ia no te akatano anga kia aiteite atu. . . . Ko te tuke anga i te aronga o toou uki e tumatetenga kino atu ia i te mate ra.” Me kare e rauka i nga metua i te akariro i tetai kainga pumaana mareka ua no te oraanga me kore kare e akapou ana i te tuatau ki ta ratou tamariki​—e au turanga noa ua nga mea roa rai i roto i teianei ao angaanga maata i teia tuatau​—ko te tika, te akatika ra ratou i te akakeu anga a te au oa kia akatupu mai i te kino ki ta ratou tamariki.

Pera katoa, i teia “au ra openga ra,” te patoiia nei te akanoonooanga ngutuare no te mea, mei ta te Pipiria i akakite maira, kua pou to te tangata ra taime ki te moni, ki te tu navenave, e kia ratou uaorai. Ka poitirere ainei, i reira, tatou i te kite atu anga i te tamariki tei “akarongo kore ki te au metua, ei akameitaki kore, ei tiratiratu kore, kare e aroa natura” ra?​—2 Timoteo 3:1-3, NW.

Te tuatua “aroa natura,” te taangaangaia ra i roto i te Pipiria, te akataka maira i te aroa pamiri. E pirianga natura teia aroa te akakeu ra i te au metua kia akono i ta ratou tamariki e kia piri ketaketa atu te tamariki ki to ratou nga metua. Inara me ngere i nga metua te aroa natura, ka akara te tamariki ki tetai ngai ke no te turuanga i te pae manako ngakau​—tei matauia ki to ratou au oa, penei ua ake ka ariki atu ratou i ta te reira au mea puapinga e te au tu. Inara, ka rauka teia turanga nei i te kopae putuputuia me tuku nga metua i te au kaveinga Pipiria kia akatere i to ratou oraanga ngutuare.​—Maseli 3:5, 6.

Te Ngutuare Tangata​—E Akanoonoo Anga na te Atua

I muri ake i te kapiti mai anga ia Adamu raua ko Eva ei tane e te vaine, kua oronga te Atua kia raua i teia akauenga: “Kia anau korua, e kia maata roa, e e akaki i te enua nei.” I muri mai, i mama mai ei​—te ngutuare tangata​—te metua tane, te metua vaine, e te tamariki. (Genese 1:28; 5:3, 4; Ephesia 3:14, 15) E tauturu ei i te au tangata kia utuutu i ta ratou tamariki, kua rave a Iehova i tetai au tumu anga tau ei metua. Inara, kare ra mei te au manu ra, te anoano ra te au tangata i tetai tauturu ke atu, no reira kua oronga mai a Iehova i te au kaveinga tei tataia na ratou. Kua kapitiia mai te au akauenga no runga i te au tumu tau e to te pae vaerua e no runga i te ako anga tika i te tamariki.​—Maseli 4:1-4.

Te tuatua anga tikai ki te au metua tane, te karanga ra te Atua: “E teianei au tuatua taku e akaue atu kia koe i teianei rā, ei roto i toou ngakau vai ei; E ka apii tamou tikai koe i te reira ki taau au tamariki, ko taau ïa e tuatua kia noo ua koe i roto i to are, e kia aere ua koe na te arataa ra, e kia akāvai koe ra, e kia tu koe ki runga ra.” (Deuteronomi 6:6, 7; Maseli 1:8, 9) Ka akara ana e kia tuku te au metua i te ture a te Atua ki roto i to ratou uaorai ngakau na mua. Eaa ra teia i puapinga ai? No te mea te tu no te apiianga te akakeu tikai ra i tetai ke kare ia no roto mai i te vaa mari ra no roto mai i te ngakau. Na te apii anga te au metua mei roto mai i to ratou ngakau e itaeia ai e ratou te ngakau a to ratou anau. Ka riro katoa taua au metua ra ei au akaraanga meitaki no ta ratou tamariki, te viviki ua ra i te kite i te ngakau tika kore.​—Roma 2:21.

Kua akakiteia ki te au metua Kerititiano kia apii i ta ratou tamariki mei te tamariki anga “te tereni anga e te akautunga anga te ako anga e te akamatakite anga a te Atu.” (Ephesia 6:4, The Amplified Bible; 2 Timoteo 3:15) Mei te tamariki anga mai? Ae! “I tetai taime kare tatou te au metua nei e oake ana ki te tamariki i te akameitaki anga ta ratou e anoano ra,” i tata mai ei tetai metua vaine. “Te manako meangiti ra tatou i to ratou au tu kite. Te vai ra te puapinga i reira. E mea tau kia taangaanga tatou te au metua nei i te reira.” Ae, e mea inangaro na te tamariki i te kite, e me apiiia e te nga metua akono tau i te Atua, ka kite katoa ratou i te aroa. Te manako ngakau meitaki e te tinamou ra taua tamariki i roto i te au kotinga tei akanooia no ratou. No reira, ka tauta te au metua tei puapingaia kia riro mai ei au oa aroa, ei aronga komunikeiti meitaki, e e au puapii akakoromaki ua inara te ngaueue kore ra, te oronga anga i tetai ngai tau e puapingaia ai ta ratou tamariki.a

Paruru i ta Kotou Tamariki

I roto i tetai reta ki te au metua, kua tata tetai puapii maata tei taitaia no Tiamani mai e: “Te inangaro nei matou i te akamaroiroi atu ia kotou e te au metua kia piri maata atu kotou i te utuutu anga i ta kotou tamariki e auraka e tuku atu ki te tivi me kore ki runga i te mataara i ta kotou uaorai tuanga tikai no [te apainga no] to ratou tupu anga tu tangata nei.”

Kia tuku atu i ta tetai tamariki ki te tivi me kore ki runga i te mataara, tera te tu, te tuku ra i te vaerua o teianei ao kia akakeu i te tupu anga o te tamariki. (Ephesia 2:1, 2) E tuke tikai ki to te Atua vaerua, ko teia vaerua o teianei ao, mei tetai matangi ririnui, te apai aere ra i te manako o “te enua, te animara, te temoni” e te akaruke aere ua anga i te reira ki roto i te manako e te ngakau o te aronga kamakura e te neneva. (Iakobo 3:15, NW) I te openga iora ka akakino teia au tu manako mei te titania rai i te ngakau. Kua akatutu mai a Iesu i te akakeu anga eaa te ka ruruia i roto i te ngakau, te karanga anga e: “E tuku mai te tangata meitaki i te mea meitaki no roto i te putunga meitaki i roto i tona ngakau; e tuku mai te tangata kino te mea kino, no roto i te putunga kino i roto i tona ngakau: no te ki oki o te ngakau i tuatuaʼi te vaa.” (Luka 6:45) No reira, te ako maira te Pipiria ia tatou e: “I te au mea katoa taau ka tapapa ra, kia maata taau tapapa anga i to ngakau; ko te tumu oki te reira o te ora.”​—Maseli 4:23.

E tika, e tamariki te tamariki, e ko etai e marokiakia, e te marikonga kore. (Genese 8:21) Eaa ta te nga metua ka rave? “Kua mou rava te neneva ki roto i te ngakau o te tamariki: na te pāpā ra, na te ako, e akataka ke atu iaia,” i karanga ai te Pipiria. (Maseli 22:15) Te manako ra etai i teia ei ravenga kino e e apiianga taito. Ko te tika, te patoi ra te Pipiria i te ta e te akakino o tetai ua atu tu. Te “pāpā,” noatu e te o maira te akautunga tika tikai i tetai au taime, te akatutu maira i te mana taoonga o te metua te oronga ngaueue koreia ra inara ma te aroa e te tau i te akamanako anga i te oraanga mutu kore o te tamariki.​—Ebera 12:7-11.

O Rekareka Anga i Roto i te Tarekarekaanga ma ta Kotou Tamariki

Kua kite katoaia e kia tupu meitaki te tamariki, te anoano ra ratou i te kangakanga anga e te tamataoraanga. E rave te au metua pakari i te au tuatau tau i te akaketaketa anga i te pirianga tamariki e te metua na te o rekareka anga i roto i te tarekarekaanga ma ta ratou tamariki i te tuatau te ka rauka. No reira, kare te au metua e arataki ua i ta ratou tamariki i te iki anga i te tarekarekaanga tau ua inara ka rauka katoa ia ratou i te akaari ki te tamariki e mei teaa ra te puapinga te piri atu anga kia ratou.

Te karanga ra tetai metua tane Kite e e kangakanga poro putuputu ana aia ma tana tamaiti me oki mai aia ki te kainga no te angaanga mai. Te maara ra i tetai metua vaine e e reka ana tana tamariki i te apinga kangakanga pere. Te maara ra i tetai tamaine kua pakari mai e e reka ana tona ngutuare tangata i te takatakai patikara anga. Pouroa teia au tamariki nei e aronga mamaata i teianei, inara to ratou aroa no to ratou nga metua​—e no Iehova​—e ketaketa tikai e te ketaketa ua atura.

E tikai, ko te au metua tei akaari na roto i te tuatua e te angaanga e te inangaro ra ratou i ta ratou tamariki e te inangaro ra i te kapiti atu kia ratou te akaruke ra i tetai akakeu anga oonu ki runga i te tamariki e pakari ua atu ratou. Ei akaraanga, e manganui te aronga tei karatuati mai mei te Apii Pipiria Gileada Punanga Tiaki tei akakite mai e to ratou anoano kia aruaru i te angaanga orometua tamou kua akatakaia ki te akaraanga e te akamaroiroianga a to ratou nga metua. E tuanga umere no te tamariki e e akameitakianga no te au metua! E tika, i roto i tetai au turanga kare e rauka i te au tamariki ravarai i te tomo atu ki roto i te angaanga orometua tamou me pakari mai ratou, inara ka puapingaia te katoatoa e ka akangateiteiia e te nga metua te mataku ra i te Atua tei riro mai ei au oa piri vaitata tikai e ei akaraanga meitaki.​—Maseli 22:6; Ephesia 6:2, 3.

Ka Puapingaia te Au Metua Okotai Ua

I teia tuatau, e manganui te au tamariki kua maata mai i roto i te ngutuare okotai ua metua. Noatu e te kapiti maira teia i te akaaoanga i te utuutu anga i tetai tamaiti, ka tupu mai te puapinga anga. Ka akapumaanaia te au metua okotai ua e te akaaraanga Pipiria o Eunike, e Kerititiano ngati Iuda o te anere mataiti mua. Kua akaipoipo ki tetai tangata irinaki kore, penei kare i rauka mai ana ia Eunike te turu anga i te pae vaerua mei tana tane. Noatu rai, meitaki tikai aia i te apiianga ia Timoteo. No tana akakeuanga meitaki ki runga ia Timoteo mei tona tamariki anga mai, pera katoa ma te tauturu anga a Loi, to Timoteo tupuna vaine, e ririnui maata atu i tetai ua atu akakeuanga papu kore penei ka aere mai no ko mai i etai o to Timoteo au oa.​—Angaanga 16:1, 2; 2 Timoteo 1:5; 3:15.

E manganui te au mapu o teia tuatau tei maata mai ma tetai metua irinaki kore me kore i roto i tetai kainga okotai ua metua te akaari maira i taua au tu memeitaki rai i rauka ana ia Timoteo mapu. Ei akaraanga, ko Ryan, e 22 mataiti i teianei e e orometua tavini tamou, kua maata mai i roto i tetai ngutuare okotai ua metua ma tona tuakana e te tuaine. E tangata kai kava to ratou metua tane, e kua akaruke aia i te ngutuare e a ua rai o Ryan mataiti. “Kua tauta a Mami e kia tavini ua atu rai to matou ngutuare ia Iehova,” te maara ra ia Ryan, “e kua rave aia i taua ikianga ra ma tona ngakau katoa.”

“Ei akatauanga,” i karanga ai a Ryan, “e akatika ua ana a Mami e kia kapiti atu matou ki te au tamariki te akaari maira i tetai akakeuanga meitaki. Kare aia e akatika ana ia matou kia kairo atu ki te aronga ta te Pipiria e akataka maira e e au kapitianga kino, me no vao me kore no roto i te putuputuanga. Kua apii katoa mai aia kia matou nei i te manako tika no te apii a teianei ao.” Noatu e e angaanga maata ana e kua roiroi te metua vaine o Ryan mei te angaanga ra, kare teia i arai ana iaia i te akaari atu i te inangaro ki tana tamariki. “E inangaro ua ana aia i te kapiti mai ki te pae ia matou e te tuatua mai kia matou,” i karanga ai a Ryan. “E puapii akakoromaki ua aia e te ngaueue kore, te rave meitaki anga aia i te akapapu mai anga kia matou e kia rave putuputuia tetai apii Pipiria na te ngutuare. No runga i te au kaveinga Pipiria, kare aia e ariki i te ‘tuku ua anga.’”

I te oki anga i te akamanako, kua kite mai a Ryan e te akakeuanga ririnui roa atu na te tangata ra i roto i tona oraanga e o tona au taeake ra no ko mai i tetai metua tei inangaro tikai i te Atua e te inangaro ra i tana tamariki. No reira ko kotou e te au metua Kerititiano​—te aronga akaipoipo me kore te aronga takaua, me e tokorua irinaki me kore kare te tokorua i te tangata irinaki​—auraka e tuku ua atu ki te manako kore anga me kore te au manamanata tuatau poto ua ia kotou e tauta ra i te apii i ta kotou tamariki. I tetai au taime, ko etai aronga mapu, mei te tamaiti kaimoumou apinga ra, penei ka anga ke atu mei te tuatua mou. Inara to ratou kite anga e mei teaa te tu tikai o vao ua e te kino tikai o teianei ao, penei ka oki mai ratou. Ae, “e aere rai te tangata tuatua-tika ma te pikikaa kore: e meitaki tana au tamariki i muri ake.”​—Maseli 20:7; 23:24, 25; Luka 15:11-24.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Pia/Au Tutu i te kapi 11]

Kua Ikiia to Iesu Nga Metua e te Atua

Te tono mai anga aia i tana Tamaiti kia anauia ei tangata, kua iki meitaki a Iehova i to Iesu nga metua. Ma te umere, kua iki aia i tetai nga tokorua akaaka e te manako i te pae vaerua kare i akaperepere ana ia Iesu inara kua apiiia kiaia ta te Atua Tuatua e te puapinga no te angaanga pakari e te apainga. (Maseli 29:21; Te Aue o Ieremia 3:27) Kua apii a Iosepha kia Iesu i te angaanga kamuta, e kare ekokoanga e i kapiki ana a Iosepha raua ko Maria ia Iesu, koia te mataiapo ra, kia tauturu mai ia raua i te akono anga i tetai a ta raua tamariki, vaitata rai e e ono tamariki.​—Mareko 6:3.

Ka rauka ia koe i te akamanako i te angaanga kapiti anga to Iosepha ngutuare i te tuatau o te Pasa i te akapapa anga no to ratou tere mamao o te mataiti ra ki Ierusalema​—e tere te ka raveia e 200 kiro mita te aere atu e te oki mai anga kare e apinga akaoro mei to teia tuatau nei. E mea papu e, kia akapapa meitakiia tetai ngutuare toko iva ra me kore e maata atu no taua tere mamao. (Luka 2:39, 41) Noatu te au akaaoanga, kare ekokoanga e kua akaperepere a Iosepha raua ko Maria i teia au atianga, penei ake i te akariro anga i te reira i te apii atu i ta raua tamariki no runga i te au tupuanga Pipiria taito.

Ia ratou i te kainga, kua “akarongo atura” a Iesu ki tona nga metua, e te au taime ravarai “te maata anga e te pakari, e te akaperepereia mai e te Atua e te tangata katoa.” (Luka 2:51, 52) Ae, kua akapapu a Iosepha raua ko Maria i te tu tau no to Iehova irinaki anga. E akaraanga meitaki tikai to raua no te au metua i teia tuatau!​—Salamo 127:3.