Oronga Anga i te Au Atinga te Akamareka ra i te Atua
“NO ROTO mai te ora i te mate—ta te au Ateteki irinakianga ia, tei oronga i te atinga tangata ki tetai turanga aite koreia i Mesoamerica,” i karanga ai te puka The Mighty Aztecs. “I te tupu anga mai te patireia,” te karanga ra te reira puka, “te maata atu te akamaringi anga toto te ketaketa roa atuia o te patireia.” Kia tau ki tetai tataanga akaou mai, te numero o te au atinga tangata tei orongaia e te Ateteki kua taeria ki te 20,000 i te mataiti.
No te mataku e te papu kore me kore kua akakeuia e te au manako akaapa e te tataraapa, i roto i te tuatua enua kua oronga ana te au tangata i te au tu atinga ki to ratou au atua. I tetai tua ra, te akaari maira te Pipiria e kua akanoo tu-Atua ia tetai au atinga tikai—e te Atua mana katoatoa, ko Iehova. No reira, e mea tau kia uiia: Eaa te au tu atinga te akamareka ra i te Atua? E ka tau ainei te au atinga karakaratio e te au atinga ei tuanga no te akamorianga i teia tuatau nei?
Au Atinga Karakaratio e te Au Atinga i Roto i te Akamori Mou
I te akamata anga mai te pa enua o Iseraela, kua oronga a Iehova i te au ikuikuanga taka meitaki no runga i te tu e inangaro ra aia i te au Iseraela i te akamori iaia, e kua kapiti mai teia i te au atinga karakaratio e te au atinga. (Numero, pene 28 e te 29) Tetai au atinga karakaratio e au kai no te enua, tetai atu te o maira te akaatingaanga i te au manu mei te au puakatoro, au mamoe, au puakanio, au rupe, e te au kukupa. (Levitiku 1:3, 5, 10, 14; 23:10-18; Numero 15:1-7; 28:7) Te vai ra te au atinga karakaratio katoa tei umuumuia kia tutungi katoaia i roto i te ai. (Exodo 29:38-42) Te vai katoa ra te au atinga au, e te aronga tei oronga i te reira kua piri atu i te kai anga i tei orongaia ki te Atua.—Levitiku 19:5-8.
Pouroa te au atinga karakaratio e te au atinga tei orongaia ki te Atua i raro i te Ture a Mose ko te mataara ia no te akamorianga i te Atua e te kite mai anga iaia e ko te Ngateitei o te ao katoa e pini ua ake. Na roto i te reira au atinga, te akaari ra te au Iseraela i to ratou rekareka kia Iehova no tana akameitakianga e te paruruanga e pera katoa kia akakoreia ta ratou au ara. Me vai tiratiratu ua rai ratou i te akonoanga i te au umuumuanga a Iehova no te akamorianga, kua akameitaki maataia ratou.—Maseli 3:9, 10.
Kia Iehova, te apinga puapinga maata rava atu koia oki ko te tu o te aronga e oronga ra i te au atinga. Na roto i tana peroveta ko Hosea, kua karanga a Iehova e: ‘Ko te aroa oki taku i inangaro, auraka te atinga; e te kite i te Atua, e maata ïa i te au atinga karakaratio katoa.’ (Hosea 6:6) No reira, i te ariu ke anga te au tangata mei te akamori mou e kua rave i te tu akono tau kore e kua akamaringi i te toto, ta ratou au atinga i oronga ki runga i ta Iehova atarau, e mea puapinga kore ua. No reira te tumu, i akakite ei a Iehova na roto ia Isaia, ki te pa enua o Iseraela e: “Eaa taku puapinga i ta kotou au atinga e manganui? kua iu au i te au atinga mamoe toa karakaratio ra, e te tongaua o te au puaka i angaiia ra: e te toto puakatoro, e to te au punua mamoe, e to te au puaka-nio ra, kare au e mareka atu.”—Isaia 1:11.
“Tei Kore i Akaueia e Au”
Ei akatukeanga maata ki te au Iseraela, kua oronga te au tangata o Kanaana i ta ratou au tamariki ei atinga ki to ratou au atua, kapiti mai te atua Amona ko Moleka, tei kitea katoaia e ko Moloka. (1 Ariki 11:5, 7, 33; Ieremia 32:35) Te akakite maira te Halley’s Bible Handbook e: “E akamori ana te au Kanaana na te piri atu anga ki roto i te au pirianga ainga tau kore, ei peu akonoanga, i mua i to ratou au atua; e oti, na te ta anga i ta ratou au tamariki mataiapo, ei atinga ki teia au atua nei.”
Kua rekareka ainei te Atua ko Iehova i te reira au akonoanga? Papu, e kare rava. E te akamata ra te au Iseraela i te tomo atu ki roto i te enua o Kanaana, kua oronga a Iehova kia ratou i te akauenga tei rekotiia i roto ia Levitiku 20:2, 3: “E tuatua rai koe ki te tamariki a Iseraela, Ko te tangata e apai i tana i anau ra no Moloka, to te tamariki a Iseraela, e to te aronga tangata ke ke i tuitarere i roto ia Iseraela ra; ka mate roa ïa aia: na te tangata o te enua na e peî ki te toka. Ka anaana tikai toku mata ki te reira tangata, e tipu ke atu au iaia i tona iti-tangata ra; no te mea kua akaviivii aia i toku ngai-tapu, e kua akanoa i toku ingoa tapu nei, koia i apai i tana i anau ra no Moloka.”
Noatu e e aka angaanga i te irinaki, kua anga ke atu tetai au Iseraela mei te akamorianga mou e kua akono ratou i teia peu temoni i te akaatinga anga i ta ratou tamariki ki te au atua pikikaa. No runga i te reira, te karanga ra a Salamo 106:35-38 e: “Kua iropu ua ra ratou i roto i te au etene ra, e kua apii i ta ratou au ravenga ra. Kua akamori oki ratou i to ratou au idolo; e riro atura ei ereere no ratou. Kua apai ratou i ta ratou au tamariki tamaroa e ta ratou au tamaine na te au demoni: Maringi ua atura te toto ara kore ia ratou; te toto o ta ratou au tamariki tamaroa e ta ratou au tamaine, ta ratou i apai na te au idolo i Kanaana: viivii akera taua enua ra i te toto.”
I te akakiteanga i tona rikarika no teia akonoanga, kua akakite a Iehova na roto i tana peroveta ko Ieremia no runga i te au tamariki a Iuda e: “Kua tuku ratou i ta ratou au mea viivii ki roto i te are i tapaia i toku nei ingoa, ei akaviivii atu. Kua akatu oki ratou i te au ngai teitei i Topheta, i te o o te tamaiti a Hinoma, ei taʼu anga i ta ratou au tamariki tamaroa e te au tamaine ki te ai; i tei kore i akaueia e au ra, kare oki te reira i o ki toku ngakau.”—Ieremia 7:30, 31.
No te piri atu anga ki roto i te reira au angaanga viivii, i te openga iora kua ngere te pa enua o Iseraela i ta te Atua akameitakianga. Kua takore takiriia, tona oire maata, ko Ierusalema, e kua apainaia te au tangata ei tuikaa ki Babulonia. (Ieremia 7:32-34) Te taka meitaki ua ra e, te akonoanga i te oronga anga i te au tangata ei atinga, kare te reira mei te Atua mou mai e kare katoa ei tuanga no te akamori ma. Noatu eaa te tu atinga tangata, e angaanga temoni ia, e e kopae ana te aronga akamori mou i te Atua i tetai ua atu apinga te piri atura ki te reira akonoanga.
Te Atinga Oko o Iesu Karaiti
Inara, penei, ka ui tetai pae, ‘Eaa ra te tumu, i umuumu ei te Ture a Iehova i te au atinga manu?’ Kua akamanako te apotetoro ko Paulo i teia uianga tikai e kua oronga mai i teia pauanga: “No te aa oki taua ture nei? No te maata ua o te ara i paʼuia mai ei, e kia tae mai te uanga nona taua tuatua i tuatuaia maira . . . I riro ei oki te ture ra ei arataki ia tatou ki te Mesia.” (Galatia 3:19-24) Te akatutu maira te au atinga manu i raro i te Ture a Mose i tetai atinga puapinga atu ta te Atua ko Iehova ka oronga mai no te au tangata ravarai—ko tana Tamaiti ra, ko Iesu Karaiti. Kua taiku atu a Iesu ki teia angaanga takinga meitaki i tona karanga anga e: “I aroa mai te Atua i to te ao nei, kua tae rava ki te oronga anga mai i tana Tamaiti anau tai, kia kore e mate te akarongo iaia, kia rauka ra te ora mutu kore.”—Ioane 3:16.
No tona aroa no te Atua e no te au tangata ravarai, kua oronga puareinga ua a Iesu i tona oraanga tangata apa kore ei oko no te uanga o Adamu. (Roma 5:12, 15) Kua karanga a Iesu: “Kare oki te Tamaiti a te tangata i aere mai kia taviniia tona, ei tavini ra, e kia oronga i tona ora ei oko no te tangata e manganui.” (Mataio 20:28) Kare atu e tangata i runga nei i te enua e rauka i te akaora i te au tangata ravarai mei te tuikaa ki te ara e te mate, ta Adamu i tuku atu ia ratou ki roto. (Salamo 49:7, 8) No reira, te akamarama maira a Paulo e “kare oki ma te toto puaka-nio e te toto punua puakatoro, ma tona uaorai ra toto, i te tomo anga okotai [atu a Iesu] i roto i te ngai-tapu ra, ma te ora mutu kore te rauka anga no tatou.” (Ebera 9:12) Na te arikianga i te atinga oko o Iesu, kua “taparaia oki [te Atua i] te ture i tataia no tatou ra.” Tera oki, kua akapae ke a Iehova i te Ture koreromotu, ma ta te reira au atinga karakaratio e te au atinga umuumuia, i te oronga mai anga i reira “te ora mutu kore ra, e mea oronga uaia mai.”—Kolosa 2:14; Roma 6:23.
Au Atinga Karakaratio e te Au Atinga Pae Vaerua
I te mea e kare te au manu atinga e te au atinga karakaratio e tuanga akaou no te akamori mou, te umuumuia ra ainei tetai atu atinga no tatou i teia tuatau nei? Ae, e tikai. Kua akono a Iesu Karaiti i tetai tu oraanga akaatingaanga i roto i tana tavinianga ki te Atua e te oronga anga iaia uaorai i te openga iora no te au tangata ravarai. No reira, kua karanga aia: “Ko tei inangaro i te aru mai iaku, e akaruke aia iaia uaorai, e rave i tana satauro, ka aru mai ei iaku.” (Mataio 16:24) Te aiteanga koia oki, ko tetai ua atu tangata e inangaro ra kia riro mai ei pipi na Iesu kia akono aia i tetai au tu akaatingaanga. Eaa te reira?
Ko tetai oki, kare tetai pipi mou tikai no Karaiti e akono akaou i tona oraanga nona uaorai mari ra te akono ra i te rave i to te Atua anoano. Kua kauraro aia i tona uaorai anoano e te au inangaro ki te reira o te Atua ra. E akara ana i akapeea te apotetoro ko Paulo i te tuku anga i te reira: “E aku au taeake, te ako atu nei au ia kotou o te aroa o te Atua, kia tuku atu kotou i to kotou au kopapa ei atinga ora, e te tapu, e tau oki i te Atua, ko te akamori e tau ïa ia kotou. E eiaa e akatau atu i teianei ao: ei tu ke ra to kotou i te akaou anga o to kotou ngakau, kia taka tikai ia kotou i to te Atua ra anoano, tei meitaki, e te tau, e te apa kore oki.”—Roma 12:1, 2.
Pera katoa, te akakite maira te Pipiria e ta tatou akakiteanga no te akapaapaaanga ka rauka i te akamanakoia ei au atinga tei orongaia kia Iehova. Kua taangaanga te peroveta ko Hosea i teia takiota tuatua “te atinga ra o to matou vaa,” i te akaari mai anga e te akamanako ra te Atua i te akapaapaanga o to tatou vaa e ko tetai ia o te au atinga meitaki rava atu. (Hosea 14:2) Kua raurau te apotetoro ko Paulo i te au Kerititiano Epera e: “Apai i te atinga ra, i te akameitaki i te Atua, eiaa e tivata, koia oki ta te vaa nei, i te akapaatu anga i tona ingoa.” (Ebera 13:15) I teia tuatau, te angaanga maroiroi nei te Au Kite o Iehova i te tutu anga i te tuatua meitaki e te akariroanga i te au tangata ei pipi i te au pa enua ravarai. (Mataio 24:14; 28:19, 20) Te oronga ra ratou i te au atinga akapaapaa ki te Atua i te ao e te po takapini i te enua nei.—Apokalupo 7:15.
Kapiti mai ki te tutu anga, ko te raveanga i te meitaki ki tetai ke, te piri maira ki roto i te au atinga te akamareka ra i te Atua. “Kareka te takinga-meitaki e te oronga, eiaa rava ïa e akatopaia,” i raurau ei a Paulo, “te pereperekavana ra oki te Atua i te reira atinga.” (Ebera 13:16) Ko te tikaanga, e rekareka ei te Atua i te au atinga akapaapaa, te umuumuia ra te tu akono tau meitaki no te aronga e oronga ra i te reira. Kua ako atu a Paulo e: “Kia tau ua ra ta kotou akonoanga i te evangelia a te Mesia ra.”—Philipi 1:27; Isaia 52:11.
Mei te tuatau i topa, pouroa te au atinga tei orongaia i te turuturuanga i te akamori mou, ka akatupu mai i te rekareka e te akameitakianga mei ia Iehova ra. Kia rave tatou, i reira, ma to tatou maroiroi katoa i te oronga anga i te au atinga te akamareka tikai ra i te Atua!
[Tutu i te kapi 18]
“Ta ratou au tamariki tamaroa e ta ratou au tamaine . . . ta ratou i apai na te au idolo i Kanaana”
[Au Tutu i te kapi 20]
Na te tutu anga i te tuatua meitaki e te tauturu atu anga i roto i tetai au mataara ke mai, te oronga ra te au Kerititiano mou i te au atinga te akamareka ra i te Atua