Ka Tauturu te Puka o Iobu ia Koe me Oronga Koe i te Ako

1-2. Eaa te turanga ngatā ta te au oa e toru o Iobu, e Eliu, i aro atu?

TE NGERE anga a Iobu i tana au apinga, e maata te tangata tei akarongo i te au mea tei tupu kiaia. Kua teretere atu e toru tangata tei kite meitaki ia Iobu ki Uza no te akapumaana iaia. To ratou ingoa ko Eliphaza, Biladada e Zophara. Inara te kite anga ratou i tei tupu kia Iobu kua poitirere ratou.

² Te mamae ra a Iobu no te mea kua ngere aia i te au mea tana i akaperepere. Kua taiaia me kore kua keiaia tana au mamoe, puakatoro, kamera e te au asini. Kua tamateia tona au tavini e kua mate te au tamariki a Iobu, te inga anga te are ki runga ia ratou. Kapiti mai ki te reira kua rokoia a Iobu e te maki kino. Kua kī tona kopapa i te ee e kua mamae tikai aia. Te taeanga a Eliphaza, Biladada e Zophara te noo ra a Iobu i roto i te reu ma te taitaia tikai. Eaa ta ratou i rave? E itu rā, kare rava ratou i tuatua ana ki teia tangata e mamae ra. (Iobu 2:​12, 13) Kua tae katoa mai tetai tane mapu ko Eliu i te aravei ia Iobu, e kua noo ua aia i te pae ia ratou. I te openga kua akamata a Iobu i te tuatua, naringa au kare i anauia mai e kua inangaro au i te mate. (Iobu 3:​1-3, 11) Mea papu te anoano ra a Iobu i te tauturu a tona au oa. E atianga teia no ratou kia akapumaana ia Iobu e kia akapapu e e au oa piri mou ratou tei akaperepere iaia. Akara tatou eaa ta ratou i rave?

3. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i teia atikara?

³ Kua akaue a Iehova ia Mose kia tata i ta Eliu e ta teia aronga e toru i tuatua e i rave. Penei ka maara ia koe e kua tuatua a Eliu i te au mea ta Iehova i inangaro iaia kia tuatua. Inara ko Eliphaza, kua tuatua aia i te au mea tei akauruia e te temoni. (Iobu 4:​12-16; 33:​24, 25) No reira, me tatau tatou i te puka o Iobu ka kite mai tatou i tetai au akoanga meitaki e pera katoa te au akoanga kino. Ka uriuri tatou akapeea te puka o Iobu me tauturu ia tatou kia ako atu i tetai taeake me anoanoia. Te mea mua, ka apii tatou mei te akaraanga kino o te au oa o Iobu. E oti ka uriuri tatou i te akaraanga meitaki o Eliu. Ka akara katoa tatou eaa ta te ngati Iseraela ka rauka i te apii mei te puka o Iobu e eaa te apiianga no tatou i teia tuatau.

AKAPEEA TE AU OA E TORU O IOBU TE AKO ANGA IAIA

4. Eaa te tumu kare te au oa o Iobu i rauka ana i te akapumaana iaia? (Akara katoa i te tutu.)

⁴ Karanga te Pipiria e kua aere mai te au oa o Iobu i te akapumaana iaia, no te au mea kino tei tupu kiaia. (Iobu 2:11) Inara kare ratou i akapumaana ana ia Iobu. Eaa ra te tumu? Te mea mua, kare ratou i akarongo kia Iobu e te tauta kia mārama i tona turanga. Ei akaraanga, kua manako ratou e kua akautunga a Iehova ia Iobu no te kino tana i rave.a (Iobu 4:7; 11:14) Te rua, noatu te akaraanga e akoanga pakari ta ratou i tuatua kare ra te reira i tauturu ana ia Iobu. (Iobu 13:12) E rua taime, kua karanga a Biladada e tangata pupū vaa a Iobu. (Iobu 8:2; 18:2) Kua kapiki a Zophara ia Iobu ei “tangata neneva.” (Iobu 11:12) Te toru, noatu kare ratou i akateitei i to ratou reo kia Iobu, kua akakino e kua taakaaka tikai ta ratou tuatua iaia. (Iobu 15:​7-11) Te tauta ua ra ratou i te akapapu e kua tarevake a Iobu e kare ratou i akapumaana e te akamatutu i tona akarongo.

5. Eaa tei tupu te akoanga a Eliphaza, Biladada e Zophara ia Iobu?

⁵ Te oti anga a Eliphaza, Biladada e Zophara i te tuatua, kua taitaia maata atu a Iobu. (Iobu 19:2) No reira, kua tauta a Iobu i te akapapu i tona tu tiratiratu no te maata i ta ratou akaapaanga iaia. Ka kite i reira tatou i te tumu i paruru ei a Iobu i tona tu tika e kua tuatua aia i te au mea kare i tau ana. (Iobu 6:​3, 26) Ko ta te au oa o Iobu i tuatua kare i rotai ki to Iehova manako, e kare ratou i akaari ana i te aroa kia Iobu. Tei tupu, kua taangaanga a Satani ia ratou kia akaparuparu ia Iobu. (Iobu 2:​4, 6) Akapeea teia tua te tauturu anga i te au tangata i taito, e eaa te apiianga no tatou i teia tuatau?

6. Eaa ta te aronga pakari i Iseraela ka apii mai mei te akaraanga kino o te au oa e toru o Iobu?

⁶ Akapeea te ngati Iseraela e puapingaia ai. Te oronga anga a Iehova i tana au ture ki te ngati Iseraela, kua iki aia i te aronga pakari kia akava e kia tauturu i tona iti tangata kia aru i tana au ture. (Deu. 1:​15-18; 27:1) Ka anoanoia ratou kia akarongo meitaki i mua ake ka ako me kore ka akava ei i tetai tangata. (2 Para. 19:6) Ka anoano katoaia ratou kia ui i te au uianga e kare kia manako e kua kite takere ratou i te tika. (Deu. 19:18) Ka anoanoia ratou kia tuatua marū ki te aronga tei aere mai i te pati i ta ratou tauturu. Eaa ra? No te mea me kare ratou e tuatua marū, kare te tangata e puareinga ua i te akakite mai i to ratou manako. (Exo. 22:​22-24) Ko teia tetai au apiianga ka rauka i te aronga pakari i Iseraela i te apii mei te tua o Iobu.

7. Koai ma te ka tau i te oronga i te ako, e akapeea ratou e puapinga ai mei te tua o Iobu? (Maseli 27:9)

⁷ Kare ko te aronga pakari anake ka rauka i te oronga i te ako i Iseraela. Ka rauka i tetai ua atu i te tauturu i tona taeake kia akavaitata atu kia Iehova. E ka rauka katoa iaia i te ako i tona taeake me rave aia i te tarevake. (Sala. 141:5) Ko teia ta tetai oa piri mou ka rave. (E tatau ia Maseli 27:9.) Me kua akamanako te ngati Iseraela akapeea a Eliphaza, Biladada e Zophara te tuatua anga kia Iobu, ka kite ratou i ta ratou kare e tuatua e kare e rave me oronga i te ako.

8. Eaa ta tatou ka kopae me oronga i te ako ki tetai ke? (Akara katoa i te au tutu.)

⁸ Akapeea tatou e puapinga ai. Ei au Kerititiano, ka inangaro tatou i te tauturu i te au taeake e te au tuaine me na roto ratou i te au manamanata. Inara e rauka ai ia tatou i te rave i teia, kia kopae tatou i te akaraanga tarevake o te au oa o Iobu. Te mea mua, ka anoanoia tatou kia kite i te au mea tika i mua ake ka oronga ai i tetai ako. Te rua, e oronga i ta tatou ako mei te Tuatua a te Atua, e kare ki runga i ta tatou i manako mei ta Eliphaza i rave. (Iobu 4:8; 5:​3, 27) Te toru, ka kopae tatou i te au tuatua akaapa e te akakino. E akamaara, kua tuatua e Eliphaza e tona au oa i tetai au mea tika. No te mea i muri mai, kua taiku te apotetoro ko Paulo i te reira. (Akaaite ia Iobu 5:13 kia 1 Korinetia 3:19.) Inara, ko te maata anga o te au mea ta ratou i tuatua no runga i te Atua, kare i te mea tika e kua tamamae ratou ia Iobu. No reira, kua akava a Iehova ia ratou ei aronga pikikaa. (Iobu 42:​7, 8) Kare te akoanga meitaki e akataka ia Iehova, ei Atua tika kore e tona au tavini ei aronga aroa koreia. I teianei, ka uriuri tatou eaa ta tatou ka apii mai mei te akaraanga o Eliu.

AKAPEEA A ELIU TE AKO ANGA IA IOBU

9. Akamārama mai eaa a Iobu i anoano ei i te tauturu te oti anga te tuatua o tona au oa, e akapeea a Iehova te oronga anga i te reira?

⁹ Kua pekapeka a Iobu e tona au oa no tetai tuatau roa e kua kī e 28 pene o te Pipiria. Te maata anga o te au mea ta ratou i tuatua, te akaari maira e kua riri ratou. No reira ka mārama tatou eaa a Iobu i taitaia ei! Te anoano ra aia i te akapumaana e te akatikatikaanga. Akapeea a Iehova te tauturu anga ia Iobu? Kua taangaanga aia ia Eliu kia ako atu ia Iobu. Eaa a Eliu i tiaki ei kia oti ta ratou tuatua? Karanga aia “E mapu ua au, e e aronga pakarikari kotou. No reira, kua muteki ua au.” (Iobu 32:​6, 7) Kua kite a Eliu e pakari atu te aronga ruaine no te mea kua ora ana ratou no tetai tuatau roa, e e maata ta ratou i kite mai ki ta te au mapu. I muri mai te akarongo anga a Eliu kia Iobu e tona au oa, kare e rauka akaou iaia i te noo muteki ua. Karanga aia: Kare anake tei te aronga pakari te kite, e kare ko te aronga ruaine ua tei kite i te tika. (Iobu 32:9) Eaa ta Eliu i tuatua i muri mai, e akapeea aia i te tuatua anga?

10. Eaa ta Eliu i rave i mua ake ka ako ei aia ia Iobu? (Iobu 33:​6, 7)

¹⁰ I mua ake ka ako ei a Eliu ia Iobu, kua akapapu aia e kua tano meitaki te turanga. Eaa tana i rave? No te mea kua riri a Eliu i te au mea tana i akarongo, kua akapapu aia e kua marū tona ngakau i mua ake ka tuatua ai aia kia Iobu. (Iobu 32:​2-5) No reira, kare ta Eliu tuatua i tamamae e i akakino ia Iobu. Ei akaraanga, kua karanga aia kia Iobu, Ina! Kua aite au mei ia koe rai i mua i te Atua. (E tatau ia Iobu 33:​6, 7.) Na te ripiti anga i te au manako puapinga ta Iobu i tuatua, kua akapapu a Eliu e kua akarongo meitaki aia kia Iobu. (Iobu 32:11; 33:​8-11) Ko teia ta Eliu i rave, te akoanga aia ia Iobu.—Iobu 34:​5, 6, 9; 35:​1-4.

11. Akapeea a Eliu te ako anga ia Iobu? (Iobu 33:1)

¹¹ Te akatikatikaanga a Eliu ia Iobu, kare aia i taakaaka ana iaia, mari ra kua akangateitei aia i teia tangata tiratiratu. Ei akaraanga, kua taiku a Eliu i to Iobu ingoa, kare ra tona au oa e toru i rave ana i teia. (E tatau ia Iobu 33:1.) Kua maara ia Eliu tona inangaro maata kia tuatua, te pekapeka anga a Iobu e tona au oa. No reira iaia e ako ra ia Iobu, kua oronga a Eliu i tetai atianga kia akakite a Iobu i tona manako. (Iobu 32:4; 33:32) Kua akamatakite katoa a Eliu e kare i tau ana tetai au mea ta Iobu i tuatua e i rave. E kua akamaara aia ia Iobu no runga i to Iehova pakari, mana, tu tika e tona aroa tiratiratu. (Iobu 36:​18, 21-26; 37:​23, 24) Kua riro ta Eliu akatikatikaanga ia Iobu ei tauturu iaia kia akarongo meitaki i ta Iehova akoanga. (Iobu 38:​1-3) Akapeea te akaraanga o Eliu te tauturu anga i te aronga i taito, e akapeea teia me tauturu ia tatou i teia tuatau?

12. (a) Akapeea a Iehova te taangaanga anga i te au peroveta ei tauturu i tona iti tangata? (e) Akapeea ratou me puapingaia mei te akaraanga meitaki o Eliu?

¹² Akapeea te ngati Iseraela e puapingaia ai. Kua tono a Iehova i te au peroveta, kia apii e kia ako i te ngati Iseraela. Ei akaraanga, i te tuatau o te au Akava, kua taangaanga a Iehova i te peroveta vaine ko Debora kia arataki i tona iti tangata. Kua taangaanga katoa a Iehova ia Samuela mei tona meangiti anga kia apii i to Iseraela. (Aka. 4:​4-7; 5:7; 1 Samu. 3:​19, 20) I te tuatau o te au ariki, kua taangaanga ua rai a Iehova i te au peroveta kia tauturu i to Iseraela kia akamori iaia ma te tu tau tikai. E me akarongo kore te iti tangata, ka tono akaou aia i te au peroveta kia akatikatika ia ratou. (2 Samu. 12:​1-4; Anga. 3:24) Ka riro te akaraanga meitaki o Eliu i roto i te puka o Iobu ei tauturu i te au tane e te au vaine tiratiratu, kia kite eaa ta ratou ka tuatua me anoanoia i te ako atu i tetai ke ma te tu aroa.

13. Akapeea te au Kerititiano i teia tuatau me akamaroiroi i te au taeake e te au tuaine?

¹³ Akapeea tatou e puapinga ai. Ei au Kerititiano, ka akakite tatou i to te Atua anoano i roto i te Pipiria. Ka taangaanga katoa tatou i te au tuatua tau, ei akapumaana e kia akamaroiroi i to tatou au taeake e te au tuaine. (1 Kori. 14:3) Ka tauta katoa te aronga pakari kia tuatua ua rai ratou ma te aroa, noatu kua riri tetai taeake me kore tuaine, e te tuatua ra i tetai au mea kare e tau ana.—1 Tesa. 5:14; Iobu 6:3.

14-15. Akapeea te aronga pakari me aru i te akaraanga o Eliu me ako atu i tetai ke.

¹⁴ Akamanako ana i teia turanga. Kua kite mai tetai tangata pakari e te taitaia ra tetai tuaine i roto i te putuputuanga. Kua aere aia e tetai akaou tangata pakari i te atoro i te tuaine e kia akamaroiroi iaia. Karanga te tuaine, noatu te aere ra aia ki te uipaanga e te tutu aere, kare aia e mataora ana. Eaa ta te tangata pakari ka rave?

¹⁵ Mea mua, ka tauta aia kia mārama meitaki atu i te tumu i mamae ei te tuaine. Ka ui aia i te au uianga, e ka akarongo meitaki ki tana ka tuatua. Penei kua manako aia, kare aia e tau kia aroaia mai e te Atua? Penei kua apiapi aia i te au manamanata o te oraanga? (Luka 21:34) Ka tauta katoa te tangata pakari i te akameitaki iaia no tana e rave nei. Ei akaraanga, ka rauka iaia i te akameitaki i te tuaine no te aere putuputu mai ki te uipaanga e te angaanga tutu aere, noatu kare i te mea māmā. Me mārama te tangata pakari i tona turanga e tona manako, ka taangaanga aia i te Pipiria i te akapapu i to Iehova inangaro iaia.—Gala. 2:20.

E APII UA RAI MEI TE PUKA O IOBU

16. Akapeea tatou me apii ua rai mei te puka o Iobu?

¹⁶ E maata te au apiianga ka kite mai tatou mei te puka o Iobu! I te atikara i mua ana, kua apii tatou mei te puka o Iobu i te tumu i akatika ai te Atua i te mamae, e akapeea tatou me vai tiratiratu kia Iehova me tupu te au tumatetenga. E kua uriuri teia atikara, akapeea tatou me oronga i te ako puapinga na te aru anga i te akaraanga meitaki o Eliu. E kia kopae i te akaraanga kino o Eliphaza, Biladada e Zophara. Penei e uriuri i te au apiianga mei te puka o Iobu, i mua ake ka ako ei koe i tetai ke? E me kua roa akenei te tuatau i tatau ei koe i te puka o Iobu, ka mataora koe i te tatau akaou i teia puka reka. E mea papu, ka kite mai koe i tetai atu au apiianga puapinga mei roto i te puka o Iobu.