RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w14 1/1 kapi 8-10
  • Tuatua ki Taau Tamaine e te Tamaroa—ma te Kore e Taumaro

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • Tuatua ki Taau Tamaine e te Tamaroa—ma te Kore e Taumaro
  • Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2014
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • AKATUPU ANGA I TE “KITE I TE AKAMANAKO”
  • AKAPAPU ANGA I TA RATOU E MANAKO RA
  • AKAMOU KI TAAU TIKA, KIA TAU RA
  • E Tereni i Taau Mapu Ou Kia Tavini ia Iehova
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2015
  • Akapapa Anga i te Au Mapu me Mamaata Mai
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2009
  • Apii i te Au Kaveinga Tau ki Taau Tamariki
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2011
  • 9 Toou Tu
    E Ara!—2018
Tetai Atu
Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2014
w14 1/1 kapi 8-10
[Tutu i te kapi 8]

AU TAVIRI KIA MATAORA TE PAMIRI

Tuatua ki Taau Tamaine e te Tamaroa​—ma te Kore e Taumaro

“Te tae anga taku tamaine ki te 14 mataiti, akamata aia i te paupau tuatua mai kiaku. Me akakite au kiaia e ‘E taime kaikai teia,’ ka pau mai aia e, ‘ka kaikai au me inangaro au.’ Me ui atu au e me kua oti tana au angaanga, ka karanga mai aia ‘eiaa koe tamanamanata mai iaku!’ Maata te taime, e akateitei ana maua i to maua reo me avaava ki tetai e tetai.”​—MAKI, TIAPANI.a

Me e tamaiti mapu taau, penei ka riro te tu taumaro o te tamariki ei manamanata ngata roa atu noou ei metua, e ka anoanoia te akakoromaki. “Me patoi mai taku tamaine iaku e riri ana au,” I karanga ai a Maria, te mama o tetai tamaine 14 mataiti i Brazil. “E avaava ana maua ki tetai e tetai no te riri.” Mei tera rai te manamanata e aro atu ana a Carmela, i Itaria. “E kino pakari tikai me karo maua e taku tamaiti,” i nana ai, “e oti ka topiri aia iaia ki roto i tona pia.”

No teaa ra tetai au tamariki e taumaro mai ei? No to ratou au oa ainei te apa? Penei paa. Te karanga ra te Pipiria e e ririnui te akakeuanga o te au oa ki runga i tetai, kia rave i te mea meitaki me kore i te mea kino. (Maseli 13:20; 1 Korinetia 15:33) Tetai katoa, maata te tamataora e reka ana te au mapu i teia tuatau, te akatupu ra i te tu meameaau e te akangateitei kore i rotopu i te au mapu.

Inara te vai atura tetai au tumu ke kia akamanako—kare i te au tumu ngata roa i te kite me marama koe e eaa ta te reira ka akatupu ki taau tamaiti. Akamanako ana i tetai au akaraanga.

AKATUPU ANGA I TE “KITE I TE AKAMANAKO”

Kua tata te apotetoro a Paulo e: “I taku tamariki anga ra, mei ta te tamariki katoa taku tuatua, mei to te tamariki toku kite, mei to te tamariki toku manako; kia riro ra au ei tangata pakari, tuku ke atura au i te peu a te tamariki.” (1 Korinetia 13:11) Te akakite maira te tuatua a Paulo e e tuke rai te aerenga manako o te tamariki ki to te aronga mamaata. Na roto i teea tu?

Roto i te manako o te tamariki e rua rai tua, ko te tika e te tarevake. Te aronga mamaata, kua rauka ia ratou te tu karape kia marama i tetai mea kare e taka meitaki ana, e kia akamanako oonu atu e eaa te ikianga ka tau. Ei akaraanga, ka akamanako te aronga mamaata e eaa te au kaveinga e o maira no runga i tetai mea, e eaa te kino ka tupu ki etai ke no te ikianga ta ratou i rave. Penei kua matau ua ratou i te akamanako na roto i tera mataara. Kareka te tamariki, e ou ua ratou kare i kite ake i te akamanako mei te reira te tu.

Te akamaroiroi maira te Pipiria i te au mapu kia “akono meitaki” koia oki kia akatupu i te tu karape i te akamanako no runga i tetai ua atu mea. (Maseli 1:4) Te raurau maira te Pipiria i te au Kerititiano pouroa kia taangaanga i te tu “kite i te akamanako.” (Roma 12:1, 2, NW; Ebera 5:14) I tetai au taime ra, penei no tona tu tukatau kore i te akamanako, ka taumaro mai aia kia koe, noatu me e manga apinga ua. Me kore ra penei ka akakite mai aia i tetai manako kare e tano ana. (Maseli 14:12) I roto i tera turanga, ka akapeea koe i te tuatua anga kiaia ma te kore e taumaro?

TAMATA I TEIA: Akamanako ana ra e penei te tamatamata ra aia i tona tu kite i te akamanako no runga i tetai mea, e penei e kare tikai aia e rave i tana e manako ra. Kia kite koe eaa tikai tana e irinaki ra, te mea mua e akameitaki i tona manako. (“Te marama atura au toou aerenga manako noatu kare au e ariki ana i taau tika.”) E oti, tauturu iaia kia akara meitaki i tona manako. (“Toou manako e te tau ra taau e tuatua maira ki te au turanga ravarai?”) Penei ka poitirere koe me akarakara e me akatikatika akaou aia i tona au aerenga manako.

Kia matakite ra: Me uriuri manako korua e taau tamaiti, eiaa e manako e naau te tika openga. Noatu kare aia e ariki mai i toou manako, penei te akarongo maira aia, e penei e maata atu te ka maara iaia mei ta korua uriurianga noatu kare aia e akatika mai ana ki taau. Eiaa e poitirere me aru aia i toou manako i nga ra i muri mai, e penei ka karanga mai e nona tera manako.

“Tetai taime e taumaro ana maua e taku tamaiti no runga i te au mea rikiriki ua mei te kaimoumou me kore no te tatiaeae i tona tuaine. Maataanga o te taime, inangaro aia iaku kia ui atu e eaa tana e manako ra e kia akaari e kare au e riri ana e kia karanga atu e, ‘O, ko tena tikai tei tupu’ me kore ‘O ko tera taau e manako ra.’ Kia oki au kia akamanako, naringa ua au i tuatua akapera atu, penei e kore ana maua e karo ua rai.”—Kenji, Tiapani.

AKAPAPU ANGA I TA RATOU E MANAKO RA

[Tutu i te kapi 10]

Te au metua meitaki, ka tauturu i ta ratou tamariki kia akakite mai i to ratou manako

Tetai tuanga maata o te utuutu tamariki koia oki ko te akateateamamao anga iaia no te tuatau e akaruke ei i te ngutuare no te oraanga o te aronga mamaata. (Genese 2:24) Te o maira te akataka anga e eaa tikai to ratou turanga​—to ratou tu, irinakianga, manakonakoanga, e te au kaveinga no te mea tika e te tarevake tei akapapu mai e koai tikai ratou. Me aro atu i te taomianga kia rave i te tarevake, ko te tamaiti tei papu iaia e koai tikai aia, e maata atu tana ka rave i to te akamanako ua no runga i te kino ka tupu. Ka ui katoa aia kiaia uaorai e: ‘Mei teaa tikai ra toku nei tu? Eaa ra te au kaveinga taku e irinaki nei? Eaa ra ta tetai tei irinaki i taua kaveinga ra, ka rave i roto i teia turanga?’​—2 Petero 3:11.

Te akakite maira te Pipiria no runga i tetai mapu tane ko Iosepha, kua papu tikai iaia e koai aia? Ei akaraanga, te manono anga te vaine a Potiphara ia Iosepha kia akaturi kiaia, kua akakite atura Iosepha e: “Eaa oki au e tikaʼi kia rave i tenana kino maata, e te ara i te Atua?” (Genese 39:9) Noatu kare te ture no runga i te akaturi i orongaia ake ki to Iseraela, kua kite ra a Iosepha i to Iehova manako no runga i te reira. Tetai katoa, te akaari maira te tuatua “eaa oki au e tikai” e, kua akariro aia i to te Atua manako nona uaorai—ei akataka e koai aia.​—Ephesia 5:1.

Pera katoa taau tamaiti, te akamata akera rai aia i te akapapu e koai tikai aia. E mea meitaki teia, no te mea ka tauturu teia iaia i te akakoromaki i te taomianga a tona au oa, e te patoi atu ia ratou. (Maseli 1:10-15) Tetai tua, penei ka riro teia tu ei akakeu iaia kia patoi ia koe, te metua. Eaa ra taau ka rave me tupu teia?

TAMATA I TEIA: Eiaa e taumaro atu, mari ra e ripiti akaou atu koe i tana e tuatua maira. (“I na kia akapapu ana au e me kua tano taku marama anga atu ia koe. Te karanga maira koe e . . . ”) E oti, uiui atu i tetai au mea kiaia. (“No teaa koe i manako akapera ai?” me kore “Na teaa i akakeu ia koe kia rave i tena ikianga?”) Akamaroiroi i taau tamaiti kia akakite mai eaa tikai tona manako. Mei te mea e ko tana rai tera i inangaro e kare aia i tarevake, akaari kiaia e ka akangateitei koe i tona manako​—noatu e kare tikai koe e ariki ana i te reira.

E mea natura e e mea puapinga katoa kia kite e koai tikai tatou e to tatou au irinakianga. Te karanga te Pipiria e eiaa te au Kerititiano kia riro mei te tamariki rai i te “akapeke aereia e te matangi ra, i tera tuatua i tera tuatua.” (Ephesia 4:14) No reira e akatika, e e akamaroiroi i taau tamaiti kia kite e koai tikai aia, e pera katoa tona au irinakianga.

“Me akaari au ki taku nga tamaine e te inangaro ra au te akarongo atu kia raua, penei ka inangaro raua i te akamanako mai i toku manako, noatu e tuke rai mei to raua. E matakite ana au eiaa e maro ia raua kia aru mai toku manako mari ra, kia vaoo na raua rai e kite i ta raua ka irinaki.”​—Ivana, Czech Republic.

AKAMOU KI TAAU TIKA, KIA TAU RA

Mei te tamariki rikiriki te tu, e karaperape tetai au mapu i te tuatua ua mai rai i taua apinga rai kia akatika atu to ratou nga metua. Me tupu putuputu tera i roto i toou ngutuare, kia matakite. Noatu ka maru poto ua mai me akatika koe, te apii ra koe i te tamaiti e e mataara meitaki te taumaro kia rauka tana e inangaro ra. Te ravenga meitaki? Aru i te ako a Iesu: ‘Kia riro ra ta kotou Koia, ei koia; e ta kotou Kare, ei kare.’ (Mataio 5:37) Kare te au mapu e taumaro mai me kua kite ratou e ka akamou rai koe ki taau tika i tuku.

Inara kia tau. Ei akaraanga, me kua akanoo koe i tetai ture kia akono i te tamariki, tuku iaia kia akamarama mai te tumu i manako ei aia kia tauiia te reira. I roto i tera tu, kare mei te mea e te tuku ua ra koe ki ta te taomianga, mari ra te aru ra koe i te ako a te Pipiria: “Kia kitea meitakiia oki to kotou maru i te tangata katoa.”​—Philipi 4:5.

TAMATA I TEIA: Rave i tetai uipaanga na te pamiri no runga i te au ture taau i akanoo no te tamariki kia akono, ia ratou e noo ra i te kainga. Akaari kia ratou e te inangaro koe kia akarongo e kia akamanako meitaki i te au mea ravarai, i mua ake ka tuku ei i taau tika. “Mea tau kia kite te au mapu e te inangaro ra to ratou metua i te akatika ki ta ratou patianga me kare e aatiia tetai kaveinga Pipiria,” i karanga ai tetai metua tane ko Roberto i Brazil.

E tika oki e, kare e metua apa kore. Te karanga ra te Pipiria e: “Te apa anake nei tatou i te au mea katoa e manganui.” (Iakobo 3:2) Me kite koe e kua apa rai koe i te akatupu i te au taumaro, eiaa e emiemi i te tataraara ki taau tamaiti. Te akaari ra koe i tetai akaraanga no te tu akaaka e te akanoo ra koe i te kaveinga no taau tamaiti kia aru i tera tu.

“I muri ake i tetai karo anga maua, te maru mai anga toku ngakau, kua tataraara atu au ki taku tamaiti no tei riri au. Kua akamaru katoa mai tera iaia, e kua mama ua iaia i te akarongo mai kiaku.”—Kenji, Tiapani.

a Kua tauiia tetai au ingoa i roto i teia atikara.

UI KIA KOE UAORAI . . .

  • Eaa te au mataara e riro ana naku e akatupu i te taumaro ki taku tamaiti?

  • Ka akapeea au me taangaanga i teia atikara kia marama meitaki atu au i taku tamaiti?

  • Eaa ra taku ka rave kia rauka i te komunikeiti ki taku tamaiti​—ma te kore e taumaro?

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke