Aaere Anga Na te Arataa o te Marama Maata
“Ko te arataa oki o te aronga tuatua-tika ra, e tau ïa ki te mārama kakā ra, ko tei tupu ua [te] kakā anga e tae ua atu ki te avatea tikai ra.”—MASELI 4:18.
1, 2. Eaa te tu ta te iti tangata o te Atua i kite mai ana no te marama maata i te pae vaerua mei ko mai ia Iehova?
KOAI ra te ka rauka i te akataka meitaki mai i ta te itinga ra ka akatupu ki te poiri o te po mari ua ko te Tumu tikai o te marama, ko te Atua ko Iehova? (Salamo 36:9) ‘Kia opu ra te marama o te popongi i te peau o te enua,’ i karanga ai te Atua, ‘kua ruri keia iora mei te karakaraea ki te sigilo ra; e kua tu ua mai te apinga tini mei tei kakauia ra.’ (Iobu 38:12-14) Ma te marama maata mei te ra, ka kitea meitakiia i reira te akaraanga o te enua e ka taka meitaki roa atu, mei te karakaraea maruru rai e ruri keia ana te tu me akairaia te tutu o tetai akairo ki runga.
2 Ko Iehova katoa te Tumu o te marama i te pae vaerua. (Salamo 43:3) Noatu te vai poiri tangotango ua nei to te ao, te akakaka ua maira te Atua mou i te marama ki rungao i tona iti tangata. Eaa te tupu ana? Te pau maira te Pipiria e: “Ko te arataa oki o te aronga tuatua-tika ra, e tau ïa ki te mārama kakā ra, ko tei tupu ua [te] kakā anga e tae ua atu ki te avatea tikai ra.” (Maseli 4:18) Te akakaka ua maira te marama maata mei ko ia Iehova i te arataa o tona iti tangata. Te akatikatika ra te reira ia ratou i te pae akaaerenga, te pae apiianga, e te tu akono.
Taki Atu te Marama ki te Au Akamakomakoanga o te Pae Akaaerenga
3. Eaa te taputouia maira i roto ia Isaia 60:17?
3 Na roto i te peroveta ko Isaia, kua totou a Iehova: “E kauonoia mai e au te veo ki te auro; e kauonoia mai e au te auri ki te ario; e kauonoia mai te rakau ki te veo; e kauonoia mai te toka ki te auri.” (Isaia 60:17) Mei te kauono anga rai i tetai apinga tau kore ki tetai mea meitaki atu e akatutu maira i te akatanotanoanga, kua kite ana rai te Au Kite o Iehova i tetai au akatanotanoanga i roto i ta ratou au akapapaanga akaaerenga i “te openga o te akatereanga o te au mea nei,” me kore i “taua tuatau openga ra.”—Mataio 24:3, NW; 2 Timoteo 3:1.
4. Eaa te akapapaanga tei akamataia i te 1919, e mei teaa ra te puapinga o te reira?
4 I te tuanga mua o te au tuatau openga, kua iki te au putuputuanga o te Aronga Apiipii Pipiria, tei kiteaia te Au Kite o Iehova i taua taime ra, i to ratou aronga pakari e te au tiakono na roto i te tu temokaratiki. Tetai aronga pakari, ra, kare o ratou inangaro tikai i te tutu evangeria. Tetai papaki kare ratou uaorai i emiemi anake ua i te piri ki te angaanga tutuanga mari ra kua akamaroiroi kore katoa atu i etai ke mei te piri anga atu ki te reira. No reira i te 1919 kua akanooia tetai taoonga ou ki roto i te au putuputuanga tataki tai—koia oki tetai akaaere angaanga. Kare na te putuputuanga i iki i te akaaere angaanga mari ra i akataoonga teokaratikiia aia ki tona taoonga e te opati manga o te iti tangata o te Atua. Te au apainga a te akaaere angaanga ka o mai te akaaere anga i te angaanga tutuanga, te tuku anga i te au ngai ka angaangaia, e te akamaroiroi anga kia piri ki roto i te angaanga orometua. I te au mataiti tei aru mai, e maata tikai te akamaroiroianga tei rauka mai no te angaanga tutu aere anga i te Patireia.
5. Eaa te akamakomakoanga tei riro ei mea tika tikai i te au mataiti o te 1920?
5 Kua akaoraora maata roaia atu te katoatoa i roto i te putuputuanga e te akoanga kia “Akakite, akakite, akakite, i te Ariki e tona patireia,” tei orongaia i te 1922 i ko i te uruoaanga a te Aronga Apiipii Pipiria i Cedar Point, Ohio, i Marike. Kia tae ki te 1927 kua akaaereia te angaanga koro ki te turanga tei manakoia e e Tapati te ra meitaki roa atu no te piri atu ki te angaanga tutuanga mei tera are ki tera are. Eaa ko tera ra ei? No te mea ko te Tapati te ra kare te maataanga i te tangata e angaanga ana. Te akaari nei rai te Au Kite o Iehova i taua tu vaerua ra i teia tuatau na te tauta anga kia atoro atu i te tangata i te au taime tei te kainga ratou, mei te au openga epetoma e te au aiai.
6. I te 1931, eaa te tukuanga tika tei raveia, e akapeea te reira i te akakeu anga i te angaanga akakitekiteanga i te Patireia?
6 Kua rauka mai te akakeuanga maata ki te angaanga akakitekite aere i te Patireia i te avatea Tapati, Tiurai 26, 1931, i te rave angaia tetai tukuanga tika, tei na mua ki ko i tetai uruoaanga i Columbus, Ohio, i Marike, e i muri mai takapini i teianei ao. Tetai tuanga, kua akakite te tukuanga tika: “E au tavini matou no te Atua ko Iehova tei akaueia kia rave i tetai angaanga i roto i tona ingoa, e, i te akonoanga i tana akauenga, kia apai i te tuatua no Iesu Karaiti, e kia akakite ki te tangata e ko Iehova te Atua mou e te Mana Katoatoa; no reira te ariki rekareka nei matou e te apai nei i te ingoa ta te vaa o te Atu o te Atua i tapa, e te inangaro nei matou kia kiteaia e kia kapikiia taua ingoa ra, koia oki ko te, au kite o Iehova.” (Isaia 43:10) Taka meitaki tikai te akataka anga mai taua ingoa ou ra i te angaanga tumu a te aronga katoatoa e apai ra i taua ingoa ra! Ae, e angaanga ta Iehova na tona au tavini katoatoa kia piri ki roto. E mea maoraora tikai te pauanga a te katoatoa!
7. Eaa te tauianga tei akatomoia mai i te 1932, e no teaa ra?
7 Manganui te aronga pakari tei oronga ia ratou uaorai no te angaanga tutuanga. Kareka, i tetai au ngai, kua patoi pakari te aronga pakari i ikiia i te manako e kia piri te katoatoa i roto i te putuputuanga ki roto i te angaanga orometua i te ngai papuriki. Inara, e maata atu rai te au akatanotanoanga ka tupu. I te 1932 kua rauka mai te ikuikuanga a te au putuputuanga na roto i Te Punanga Tiaki kia akamutu i te ikianga o te aronga pakari e te au tiakono. Kia iki ra ratou, i tetai kumiti angaanga o tetai au tangata turanga tau i te pae vaerua te piri ra ki roto i te angaanga tutuanga i te ngai papuriki. I reira kua orongaia te akaaereanga ki te aronga e piri maroiroi ra ki roto i te angaanga orometua, e kua tupu ua atura te angaanga ki mua.
Marama Maata te Aiteanga e Au Akatanotanoanga Maata Atu
8. Eaa te akamakomakoanga tei tupu i te 1938?
8 Kua “tupu ua [te] kakā anga” o te marama. I te 1938 kua takore takiriia atu te rave anga i te au ikianga. Pouroa te au tavini i roto i te putuputuanga ka akataoongaia na roto i te tu teokaratiki i raro ake i te akaaereanga a “te tavini akono meitaki e te pakari.” (Mataio 24:45-47) Kua ariki puareinga uaia te tauianga vaitata rai e te katoatoa o te au putuputuanga o te Au Kite o Iehova, e kua uua ua atu rai te angaanga akakitekiteanga.
9. I te 1972, eaa te akapapaanga tei akanooia, e no teaa ra te reira i riro ei ei akatanotanoanga?
9 Akamata ia Okotopa 1, 1972, kua rave akaouia tetai akamakomakoanga i roto i te pae akaaereanga putuputuanga. Kua akanooia te akapapaanga no te akaaereanga e tetai pupu aronga pakari i roto i te au putuputuanga o te Au Kite o Iehova i te ao katoa, te kauono anga i te akaaereanga ki te okotai ua tavini me kore akaaere. Kua oronga teia akapapaanga ou i tetai akamaroiroianga maata no te au tangata pakari kia tau no te apai i te aratakianga i roto i te putuputuanga. (1 Timoteo 3:1-7) Tei tupu, e maata tikai te au taeake tei rauka te kite i roto i te akono anga i te au apainga putuputuanga. Kua riro ratou ei aronga puapinga tikai i te arataki anga i te manganui o te aronga ou tei ariki i te tuatua mou o te Pipiria!
10. Eaa te akapapaanga tei akatupuia i te 1976?
10 Kua akaaereia te au mema o te Pupu Akaaere ki roto i te au kumiti e ono, e oti akamata mai ia Tianuare 1, 1976, kua riro mai te au angaanga katoatoa a te akaaerenga e te au putuputuanga takapini i teianei ao ki raro i te akatereanga a teia au kumiti nei. E aka akameitakianga tikai kia riro na tetai “aronga ako e manganui” e arataki i te au tuanga katoatoa o te angaanga Patireia”!—Maseli 15:22, NW; 24:6.
11. Eaa te akamakomakoanga tei akamataia i te 1992, e no teaa ra?
11 I te mataiti 1992 kua rauka akaou mai tetai akamakomakoanga, tetai tei aiteite ki tei tupu i muri ake i te oki anga te ngati Iseraela e etai ke atu mei te tuikaaanga i Babulonia. I taua taime ra, kare e rava ana te au ngati Levi ei akono i te angaanga i te iero. I reira kua maata atu tei orongaia kia rave te Netini kare i te ngati Iseraela i te tauturu anga i te ngati Levi. Mei te reira rai, ei tauturu i te pupu tavini akono meitaki e te pakari i te akono anga i tana au apainga maata i te enua nei, i te 1992 kua maata atu te au apainga a tetai papaki o te “mamoe ke atu” i rauka mai. Kua akataoongaia ratou ei au tauturu no te au kumiti o te Pupu Akaaere.—Ioane 10:16.
12. Akapeea a Iehova i te akariro anga i te au ei akara no tatou?
12 Eaa ra tei tupu mai mei teia au mea pouroa? “E akariro au i toou au akara ei au; e taau au rangatira ei tuatua-tika,” e karanga ra a Iehova. (Isaia 60:17) Te vai nei te “au” i rotopu i to Iehova au tavini i teia tuatau, e kua riro te inangaro no te “tuatua-tika” ei “rangatira” no ratou—te mana e akakeu ra ia ratou kia tavini i te Atua. Kua akaaere meitakiia tikai ratou kia rave i te angaanga tutu aere i te Patireia e te akariro anga i te tangata ei pipi.—Mataio 24:14; 28:19, 20.
Akakaka Maira Iehova i te Arataa i te Pae Apiianga
13. I te au mataiti o te 1920, akapeea a Iehova i te akakaka anga i te arataa o tona iti tangata i te pae apiianga?
13 Te akakaka katoa ua atura a Iehova i te arataa o tona iti tangata i te pae apiianga. Te oronga maira a Apokalupo 12:1-9 i tetai akaraanga. Te tou ra te papaanga ki e toru akaraanga akatutu—“e vaine” kua nui e te anau ra, e “taae,” e te “tamaroa.” Kua kite ainei koe e koai ta te au mea tataki tai e akatutu maira? Kua akatakaia mai e koai ratou i roto i tetai atikara tei tapaia “Anau Anga o te Enua,” tei tataia i roto i te itiu o The Watch Tower o Mati 1, 1925. Kua oronga mai taua atikara ra i tetai maramaanga meitaki atu ki te iti tangata o te Atua no runga i te anauanga o te Patireia, e te kite tei akataka meitaki mai e e rua ia nga akaaerenga takake e vai nei—ta Iehova e ta Satani. I reira i te 1927/28, kua ariki te iti tangata o te Atua e kare te akamaaraanga o te Kiritimiti e te ra anauanga i tau i te tuatua tapu, e kua akamutu ratou i te akono i te reira.
14. Eaa te au apiianga tuatua mou tei akatakaia mai i te au mataiti o te 1930?
14 I te 1930 kua akakaka akaouia mai te marama maata atu no runga i e toru au apiianga tuatua mou. No te au mataiti i aereia mai, kua kite te Aronga Apiipii Pipiria e e tuke rai te urupu maata, me kore te “aronga maata rava,” tei tuatuaia i roto ia Apokalupo 7:9-17 mei te 144,000, te ka tutara ma Karaiti ei ui ariki e ei kau taunga. (Apokalupo 5:9, 10; 14:1-5) Inara, kua vai rai te akatakaanga o te urupu maata kare i taka meitaki ana. Mei te marama maata rai o te popongi e akataka meitaki maira i te akaraanga e te kara o te au apinga kare e kiteaia ana, i te 1935 kua akatakaia mai e ko te urupu maata te aronga ka ora mai i “te mate maata,” ma te manakonakoanga o te ora anga e mutu kore ua atu i runga nei i te enua. Muri mai i taua mataiti ra kua tae mai tetai akatakaanga tei o mai te au tamariki aere apii a te Au Kite o Iehova i te au enua e manganui. I te turuturuanga enua e pakari ua atura i te ao katoa, kua ariki te Au Kite e e maata atu te o maira ki te akangateitei anga i te reva i to te akono ua anga i te reira. Te mataiti i aru mai, kua akamaramaia mai, e tetai apiianga akaou mai o te tuatua mou, e i mate a Karaiti ki runga i te rakau, kare i te koroti.—Angaanga 10:39.
15. I naea e akapeea te akakite papu angaia mai te tu tapu o te toto?
15 Aru tika mai i te Tamaki II o te Ao, i taua tuatau ra kua riro ua te pamuanga toto ei akonoanga matauia no te rapakau anga i te au vaeau putaputa, kua rauka mai te marama maata atu no runga i te tu tapu o te toto. Kua akamaroiroi mai te itiu o The Watchtower o Tiurai 1, 1945, i “te aronga akamori katoatoa o Iehova e kimi ra i te oraanga e tuatau ua atu i roto i tona ao ou o te tuatua tika kia akangateitei i te tu tapu o te toto e kia aru ratou uaorai i ta te Atua au ture tuatua tika no runga i teia mea puapinga nei.”
16. I naea i tukuia mai ei te New World Translation of the Holy Scriptures, e eaa ra e rua nga tu puapinga tikai o te reira?
16 I te 1946 kua kitea mai e ka anoanoia tetai urianga ou o te Pipiria tei akapapaia ma te aratakianga a te aronga kite o taua taime ra e tei kore i takinoia e te au apiianga tei akatumuia ki runga i te au peu a Kerititome. Kua akamata te angaanga ki runga i taua urianga ra i roto ia Titema 1947. I te 1950 kua tukunaia mai te New World Translation of the Christian Greek Scriptures i roto i te reo Papaa. Kua neneiia te au Tuatua Tapu Epera reo Papaa i roto i te au voriumu e rima, tei akamataia i te tuku tataki tai mai i te 1953. Te voriumu openga kua tukunaia mai i te 1960, tere manga ua atu i te 12 mataiti i muri ake i te akamata anga te angaanga uri. I te 1961 kua tukunaia mai te New World Translation of the Holy Scriptures tei oti ki roto i te vorimu okotai. E au tu puapinga tikai to teia urianga, te ka rauka i teianei i roto i te au reo e manganui. Kua akaoki akaou mai te reira i te ingoa tu-Atua, ko Iehova. Pera katoa, kua riro ta te reira urianga tika tikai i te au tataanga mua ei oronga mai i tetai tumuanga kia tere ua atu rai te maramaanga o te tuatua mou tu-Atua.
17. Eaa te marama maata tei akakakaia mai i te 1962?
17 I te 1962 kua rauka mai te akatakaanga no “te aronga mana taoonga” o Roma 13:1 e mei teaa te maata o ta te Kerititiano kauraroanga kia ratou. Kua akataka meitaki mai tetai apiianga oonu i te pene 13 o Roma e te au irava Tuatua Tapu mei ia Tito 3:1, 2 e 1 Petero 2:13, 17 e te tou ra te tuatua “aronga mana taoonga,” kare ki te Atua ko Iehova e kia Iesu Karaiti, mari ra ki te aronga mana o te au kavamani tangata.
18. Eaa tetai au tuatua mou tei akatakaia mai i te au mataiti o te 1980?
18 I te au mataiti tei aru mai, kua kaka roa atu te arataa o te aronga tuatua tika. I te 1985 kua rauka mai te marama no runga i te aiteanga o te akapapu angaia ei tuatua tika no te “ora” e te tuatua tika ei oa no te Atua. (Roma 5:18; Iakobo 2:23) Kua akamarama meitakiia mai te aiteanga o te Tiupiri Kerititiano i te 1987.
19. Akapeea a Iehova i te oronga anga mai i te marama pae vaerua no tona iti tangata i te au mataiti akenei?
19 I te 1995 kua marama meitaki roaia atu no runga i te akatakake anga i “te mamoe” mei “te puaka-nio ra.” I te mataiti 1998 kua rauka mai te akamaramaanga tataki tai no te orama a Ezekiela i te iero, e akatupuia ra i taua taime ra. I te 1999 kua rauka mai te akatakaanga e aea e e akapeea ‘te mea rikarika i te tu anga i te ngai tapu.’ (Mataio 24:15, 16; 25:32) E i te 2002 e maata akaou atu te akamanakoanga tei rauka mai no runga i te aiteanga o te akamori i te Atua “ma te vaerua e te tuatua-mou.”—Ioane 4:24.
20. I roto i teea tuanga ke atu i kite ei te iti tangata o te Atua i te au akamakomakoanga?
20 Kapiti mai ki te au akamakomakoanga o te pae akaaerenga e te pae apiianga, kua raveia ana tetai au akamakomakoanga no runga i te tu Kerititiano. Ei akaraanga, i te 1973 kua maramaia e e ‘viivii katoa no te kopapa’ te kai i te avaava e e kia akamanakoia ei tarevake maata tikai. (2 Korinetia 7:1) Tai ngauru mataiti i muri mai, kua akataka mai te itiu o The Watchtower o Tiurai 15, 1983, i to tatou turanga no runga i te taangaanga anga i te au pupui. Ko tetai au akaraanga ua teia o te marama maata i to tatou nei tuatau.
Kia Aaere Atu Rai na te Arataa o te Marama Maata
21. Na teea tu ngakau e tauturu ia tatou kia aaere atu rai na te arataa o te marama maata?
21 “E riro ana te ariki anga i tetai tauianga me tupu mai e te akatano anga ki te reira ei mea ngata tikai,” i akakite ei tetai tangata pakari. Eaa ra tei tauturu iaia kia ariki i te au akamakomakoanga e manganui tana i kite ana i roto i te 48 mataiti i tona riro anga ei tangata tutu no te Patireia? Kua pau mai aia e: “Te tumu maata koia oki ko te tu ngakau tau. Te ka tupu me kopae i te ariki i te akamakomakoanga koia oki ka akarukeia mai ki muri i te akaaerenga e aere atura ki mua. Me kite au iaku uaorai i roto i tetai turanga tei akara anga ngata i te ariki i te au tauianga, e akamanako ana au no runga i te au tuatua a Petero kia Iesu: “E te Atu, ka aere tika matou kiaai ra? tei ia koe te tuatua o te ora mutu kore ra.” I reira kua ui au kiaku uaorai, ‘Ka aere ra oki au kiaai—ki vao i ko i roto i te poiri o teia ao?’ Na teia e tauturu ana iaku kia mou piri tikai ki te akaaerenga o te Atua.”—Ioane 6:68.
22. Akapeea tatou e puapingaia ai mei te aaere anga i roto i te marama?
22 Tei roto tikai te ao takapini ia tatou i te poiri tangotango. Ia Iehova e akakaka ua atura i te marama ki rungao i tona iti tangata, te atea ua atura te area i rotopu ia ratou e to teianei ao. Eaa ta teia marama e rave nei no tatou? Tika rava, e kare te akakaka anga i te moripata ki runga i te vaarua i runga i tetai mataara poiri e akaatea i te vaarua, kare katoa rai te marama mei te Tuatua a te Atua e akaatea i te au puereere. Inara, mea papu e ka tauturu te marama tu-Atua ia tatou kia kopae i te reira kia rauka ia tatou i te aaere atu rai na te arataa o te marama maata. No reira, kia akono ua atu rai tatou, i ta Iehova tuatua totou, “mei te lamepa e kakā ua i te ngai poiri ra.”—2 Petero 1:19.
Maara Ainei ia Koe?
• Eaa te au akatanotanoanga i te pae akaaerenga ta Iehova i apai mai ki tona iti tangata?
• Kua apai mai te marama maata i teea au akamakomakoanga i te pae apiianga?
• Eaa te au akatikatikaanga taau uaorai i kite ana, e eaa tei tauturu ia koe kia ariki i te reira?
• No teaa koe i inangaro ei kia aaere atu rai na te arataa o te marama maata?
[Au Tutu i te kapi 27]
Akaoraora te uruoaanga o te 1922 Cedar Point, Ohio, i te Aronga Apiipii Pipiria kia rave i te angaanga a te Atua
[Tutu i te kapi 29]
Te “New World Translation of the Christian Greek Scriptures” tei tukunaia mai i te 1950, e N. H. Knorr
[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 26]
© 2003 BiblePlaces.com