Tuanga 10
Te Ao Ou Umere Roa i ta te Atua Maani Anga
1, 2. Eaa te ka tupu i muri ake i te tamaki tamaanga o Aramakito?
I MURI ake i ta te Atua tamaki tamaanga o Aramakito, eaa i reira? Ka akamata i reira tetai tuatau ou ra ma te kaka. Te aronga te ka ora maira ia Aramakito e tei akaari takere i to ratou tu akono tikai ki te tutara anga a te Atua, ka takiia atu ki roto i te ao ou. Mei teaa atura te reira tuatau ou o te tuatua enua i te au puapinga umere roa e aere maira mei te Atua ra ki te kopu tangata!
2 I raro ake i te akatere anga a te Patireia o te Atua, ka akamata te aronga tei ora maira i te akatupu i tetai parataito. Ka orongaia to ratou maroiroi ki te au mea noinoi kore te ka puapinga i te katoatoa te ora ra i te reira taime. Ka akamata te enua i te tauiia ki roto i tetai kainga manea, te au, e te merengoanga no te au tangata nei.
Ka Monoia te Tuatua Tika ki te Kino
3. Eaa te rekareka viviki te ka kiteaia i muri ua ake ia Aramakito?
3 Ka rauka pouroa teia i te rave na te takore anga i te ao o Satani. Kare e au akonoanga pikikaa e mavete akaou, te au akatereanga tangata, me kore te au kavamani. Kare e au rave anga satani akaou no te akavare i te au tangata; pouroa te au komono te akatupu ra i te reira ka aru i ta Satani akatereanga ki raro. Ka akamanako ua ana: ka akaateaia te katoa anga o te reva poitini i te ao o Satani! Mei teaa atura te reka i te reira!
4. E akatutu mai i te taui anga o te apiianga te ka tupu.
4 Ka monoia te au manako kino o te tutara anga a te tangata e te apiianga akamaroiroi te aere maira mei te Atua. “E te au tamariki katoa naau ra e apiiia e Iehova.” (Isaia 54:13) Ma teia ikuiku anga ki katoa mei tera mataiti i tera mataiti, “ka ki te enua i te kite ia Iehova, mei te vairanga tai e ki i te tai ra.” (Isaia 11:9) Kare te au tangata e apii akaou i te mea kino ra, mari ra “te apii ra to te ao nei i te tuatua-tika i reira.” (Isaia 26:9) Ka riro te au manako e te au angaanga akamaroiroi ra ei mea inangaroia no te ra.—Angaanga 17:31; Philipi 4:8.
5. Eaa te ka tupu ki te au kino ravarai e te au tangata kino?
5 No reira, ka kore atu te tamate anga, te ta ua, te tauati, te keia anga, me kore ra tetai ua atu kino. Kare e tangata e mamae no te au angaanga kino a tetai ke ra. Te karanga ra a Maseli 10:30 e: “Kare rav[a] te aronga tuatua-tika ra e ngaueue: kare ra te aronga kino e noo ki te enua.”
Akaokiia Mai te Oraanga Tiama
6, 7. (a) Eaa te tika pakari ta te tutara anga Patireia ka akaope? (e) Akapeea a Iesu i te akaari anga i teia i te enua nei?
6 I roto i te ao ou, ka akapaeia atu ki muri te au tu kino ravarai o te patoi anga mua. Ei akaraanga, ka takore te tutara anga Patireia i te maki e te tu ruaine. I teia tuatau, noatu e ka rekareka koe i tetai manga oraanga meitaki, ko te tika anga tikai koia oki ia koe e ruaine maira, ka poiri toou nga mata, ka pe toou nio, ka kino toou rongoanga, ka karukaru toou pakiri, ka kinokino toou au mero kopapa, e i te openga kua mate ia koe.
7 Inara, ko taua au tu kino tei iri mai ki runga ia tatou mei to tatou nga metua mua ra kare e roa atu ana ka riro te reira ei mea no te tuatau i topa. Te maara ra ainei ia koe i ta Iesu i akaari no runga i te turanga oraanga iaia i te enua nei? Kua akakite te Puka Tapu e: “E manganui te tangata i aere mai kiaia ra, apai katoa maira i te pirikoki, te matapo, te murare, te paruparu, e te au maki ke katoa e manganui, kua tuku iora ki te pae vaevae no Iesu; kua akaora atura aia ia ratou: Umere anake iora taua aronga maata ra, i te kite anga i te murare i te tuatua anga, te paruparu i te ora anga, te pirikoki i te aere ua anga, e te matapo i te akara anga.”—Mataio 15:30, 31.
8, 9. E akatutu mai i te mataora te ka tupu i roto i te ao ou me akaokiia mai te oraanga tiama.
8 Mei teaa te mataora maata te ka aere mai i roto i te ao ou i to tatou au maki ravarai e takoreia atura! Ko te mamae te ka tupu mai mei te turanga putaua kare te reira e tamamae akaou ia tatou. “Kare oki to reira e karanga e, Kua maki au.” “Ei reira e akapueraiaʼi te mata o te matapo ra, e e akapu tataiaʼi te taringa o te turi ra. Ei reira te pirikoki e rererere aere ei mei te aili, e imene mai oki te vaa o te murare.”—Isaia 33:24; 35:5, 6.
9 Kare ainei i te mea reka no te ara mai i te au popongi takitai e te kite anga e te rekareka ra koe i tetai oraanga oraora? Kare ainei i te mea marekaanga no te au tangata ruaine te kite e kua akaokiia ratou ki te ki anga tikai o te tu mapu ra e ka rauka te tu tiama tei rekarekaia e Adamu raua ko Eva ra i te akamata anga? Te taputou a te Puka Tapu: “E maata oki te poria o tona ra kopapa i to te tamariki ra: e oki aia ki te au rā o tona ou anga ra.” (Iobu 33:25) Mei teaa te rekareka i te titiri anga atu i taua au titia mata ra, te au tauturu no te akarongoanga, te au rore tokotoko, te au nooanga uvira, e te au vairakau! Kare te au are maki, te au taote, e te au taote nio e anoano akaouia.
10. Eaa te ka tupu ki te mate?
10 Ko te au tangata tei rekareka ra i teia tu oraanga oraora kare e inangaro kia mate. E kare ratou e anoanoia kia pera, no te mea kare te tangata nei i iriia e te tu tiama kore e te mate. E tau a Karaiti “kia tutara aia ei ariki ra e tae ua atu ki te taime e tuku ei te Atua i te au enemi ravarai ki raro ake i tona vaevae. Ei reira te enemi openga ra, ko te mate i te akakoreia anga.” “Te ora mutu kore ra, e mea oronga uaia mai e te Atua.”—1 Korinetia 15:25, 26, NW; Roma 6:23; akara katoa ia Isaia 25:8.
11. Akapeea a Apokalupo i te papa anga mai i te au puapinga o te ao ou?
11 Te tareanga i te au puapinga te aere maira mei te Atua akono ra ki te kopu tangata i te Parataito ra, te karanga ra te puka openga o te Puka Tapu e: “E [na te Atua] e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.”—Apokalupo 21:3, 4.
Oki Akaou Mai Tei Mate Ra
12. Akapeea a Iesu i te akaari anga i tona mana tuakaou anga tei orongaia mai e te Atua?
12 E maata atu ta Iesu i rave i te akaora i tei maki ra e te rapakau i tei pirikoki ra. Kua akaoki katoa mai aia i te au tangata mei te vaarua. Kua akaari i reira aia i te mana vavaria o te tuakaou anga ta te Atua i oronga kiaia ra. Te maara ra ainei ia koe te atianga i to Iesu aere anga ki te are o tetai tangata tei mate ra tana tamaine? Kua karanga atu a Iesu ki te tamaine tei mate ra: “E maine, ka tu ki runga, te akaue atu nei au ia koe.” Eaa tei tupu? “Kua tu maira taua tamaine ra ki runga i reira, aaere iora.” Te kiteanga te au tangata ra i te reira, “va maata ua iora ratou.” Kua mataora ua atu rai ratou!—Mareko 5:41, 42; e akara katoa ia Luka 7:11-16; Ioane 11:1-45.
13. Eaa te au tu tangata te ka akatuakaouia mai?
13 I roto i te ao ou, “e tuakaouanga to tei mate, te aronga tuatua-tika e te aronga tuatua-tika kore.” (Angaanga 24:15) I te reira taime ka taangaanga a Iesu i tona mana tei orongaia mai e te Atua kia akatu mai i tei mate ra no te mea, mei tana i karanga ra, “ko au te tuakaouanga, e te ora; ko te akarongo mai iaku ra, mate ua atu rai, ka ora ra ïa.” (Ioane 11:25) Kua karanga katoa aia: “Ka rongo te aronga katoa i roto i te au menema akamaara anga [tei maaraia e te Atua] i tona [to Iesu] reo e ka aere mai ki vao.”—Ioane 5:28, 29, NW.
14. No te mea kare e mate akaou, eaa te au mea te ka akapaekeia atu?
14 Ka maata te rekareka i te au enua katoa me oki akaou mai ki te ora te au pupu tangata mate e manganui no te kapiti atu ki ta ratou aronga akaperepere ra! Kare e au tata anga akakitekite akaou no te aronga tei mate ei apai mai i te maromaroa ki te aronga te ora ra. Inara, e mea ke atu te ka tupu: e au akakitekite anga no te aronga ou tei akatuakaouia ei apai mai i te rekareka ki te aronga tei akaperepere ra ia ratou. No reira kare e au tanumanga akaou, kare e au apinga tau anga no te tanumanga, kare e au are tau anga kopapa mate, me kore ra au ngai menema!
Tetai Ao Au Tikai
15. Akapeea ta Mika totou i te kitea angaia i tona ki katoa?
15 Ka kiteaia te au tikai i te au ngai ravarai e ora tetai. Te au tamaki, te aronga akatupu i te au tamaki, e te maanianga o te au apinga tamaki e au mea anake no te tuatau i topa ra. Eaa ra? No te mea, ka ngaro ke te au inangaro mavete o te au pa enua, te au kopu, e te au iti tangata. I reira, i tona ki anga tikai, “kare tetai enua e apai i te koke ki runga i tetai enua kare oki ratou e apii akaou i te tamaki.”—Mika 4:3.
16. Akapeea te Atua i te akapapu anga e kare e au tamaki akaou?
16 Penei ka riro teia ei akara anga poitirere me akamanakoia to te tangata nei tuatua enua kaki toto i te au tamaki anga putuputu tei tupu. Inara kua tupu te reira no te mea kua vai ana te tangata nei i raro ake i te tutara anga a te tangata e te temoni. I roto i te ao ou, i raro ake i te tutara anga Patireia, ko teia te mea ka tupu: “E aere mai ana, e akara i ta Iehova i rave, . . . Kua akakore aia i te tamaki e tae rava akenei ki te openga enua; kua aati aia i te ana, e kua tipupu i te korare: e kua taʼuia te kariota [tamaki] ra i te ai.”—Salamo 46:8, 9.
17, 18. I roto i te ao ou, eaa te pirianga te ka tupu i rotopu i te au tangata e te au manu puaka?
17 Ka noo au katoa te tangata e te puaka ra, mei tei tupu ra i Edene. (Genese 1:28; 2:19) Te karanga ra te Atua: “E i taua rā ra e papau ei au i tetai koreromotu no ratou i te au puaka o te enua nei, e i te au manu o te reva ra, e te au mea totoro aere i runga i te enua . . . e akamoe atu au ia ratou ma te ora.”—Hosea 2:18.
18 Mei teaa te maata o te tupu anga o te reira au? “Ei reira te luko e noo katoaʼi raua ko te punua mamoe; e te nemera e te punua puaka-nio, e kapiti katoa ïa ki te moe anga; e te punua puakatoro, e te liona ou, e te puakatoro angaiia ra, okotai rai kapiti anga mai; e na tetai tamaiti meangiti e arataki.” Kare rava te au manu puaka e riro akaou ei kino ki te tangata ra me kore ra kia ratou uaorai. Pera katoa “e kai oki te liona i te ngangaere mei te puakatoro ra”!—Isaia 11:6-9; 65:25.
Tauiia te Enua ei Parataito
19. Ka tauiia te enua ki roto i teaa?
19 Ka tauiia te katoa anga o te enua ei kainga parataito no te tangata nei. No reira i raukaʼi ia Iesu te taputou ki tetai tangata tei irinaki ki roto iaia ra e: “Ei Paradaiso taua katoa.” Te karanga ra te Puka Tapu e: “Te medebara, e te ngai vaiavare ua, e rekareka ïa no ratou ra; e rekareka rai te enua ngangaere, e e pua oki mei te tiare. . . . e pupu oki te vai na te medebara, e te au mata vai i te ngai tuamarō ra.”—Luka 23:43; Isaia 35:1, 6.
20. No teaa ra te matepongi ka kore ei e takino akaou i te tangata nei?
20 I raro ake i te Patireia o te Atua, kare te matepongi e riro ei takino akaou i te mirioni ua atu. “E manga sitona okotai rima i ki i te enua nei, i runga i te take o te au maunga ra.” “E oronga mai te rakau o te kainga ra i tona ua, e e akatupu mai te enua i tona, e ka noo mataku kore ua ratou ki to ratou enua.”—Salamo 72:16; Ezekiela 34:27.
21. Eaa te ka tupu ki te au tangata kainga kore, te au ngai noo anga viivii, e te au ngai kikino?
21 Kare e putaua akaou, kare e au tangata kainga kore, kare e au ngai noo anga viivii, me kore ra au ngai kiia e te kino. “E patu ratou i te au are, e na ratou uaorai e noo; e na ratou e tanu i te au kainga vine, ka kai ei i te kai i reira. Kare ratou e patu, e na tetai ke e noo; kare ratou e tanu, e na tetai ke e kai.” “E noo ra ratou ravarai ki raro ake i tana uaorai vine, e ki raro ake i tana uaorai suke, e kare tetai e akamataku mai.”—Isaia 65:21, 22; Mika 4:4.
22. Akapeea te Puka Tapu i te akatutu anga mai i te au akameitakianga o te tutara anga a te Atua?
22 Ka akameitakiia te au tangata ma teia au mea ravarai, e te maata atura, i roto i te Parataito. Te karanga ra a Salamo 145:16 e: “Te oora nei koe [te Atua] i to rima, e te akamerengo nei i te kaki o te au mea ora katoa nei.” No reira te totou Puka Tapu e akakite ra e: “Kareka te aronga maru ra, ka noo ïa i te enua, e ka rekareka ratou i te maata o te au ra. . . . Ka riro te enua no te aronga tuatua-tika, ka noo tamou rai ratou i reira.”—Salamo 37:11, 29.
Rapakauanga i te Tuatau i Topa Ra
23. Akapeea te Patireia o te Atua i te rapakau anga i te au mamae ravarai tei kiteaia e tatou ra?
23 Ka rapakau te Patireia o te Atua i te au kino ravarai tei tupu ki te kopu tangata i te ono tauatini mataiti i topa ra. E maata rava atu te rekareka te ka kitea i te reira taime i te mamae tei kitea ra e te au tangata. Kare te oraanga e tamanamanataia e tetai ua atu au manako kikino o te mamaeanga tei topa ra. Te au manako e te au angaanga akamaroiroi ra tei riro ra ei oraanga i te au ra ravarai no te au tangata ra, ka ta ngaro marie atu te reira i te au manako mamae tei topa ra.
24, 25. (a) Eaa ta Isaia i totou e ka tupu? (e) No teaa ra tatou ka papu ei e ka ngaro te au manako o te mamae tei topa ra?
24 Te akakite ra te Atua akono ra e: “Te anga nei au i te rangi ou [tetai kavamani ou i te rangi ra ki rungao i te au tangata] e te enua ou [tetai iti tangata tuatua tika ra]: kare oki tei muatangana ra e maaraia, kare e akamanako akaouia atu. E rekareka ra kotou, e e rere ua i te rekareka e tuatau ua atu, i taku e anga nei.” “Kua noo ponuiaau ua te ao katoa nei, kua akaanga te roi; kua puroro ua mai to ratou reo imene.”—Isaia 14:7; 65:17, 18.
25 Na roto i tona Patireia, ka akauri takiri mai te Atua i te turanga kino tei tupu ra no tetai tuatau roa. I te au tuatau ope kore ra ka akaari aia i tona tu akono maata no tatou na te akapururuanga mai i te au akameitakianga te ka riro ei akatupu i tei maata atu i tetai ua atu mamae tei tupu ra kia tatou i te tuatau i topa. Ko te au manamanata i topa ra tei kiteaia e tatou ka ngaro te reira e kare e manakoia atu, i te mea te maara ra ia tatou te reira.
26. No teaa ra te Atua ka tutaki ei ia tatou no tetai ua atu mamae tei tupu ra i te tuatau i topa?
26 Ka akapera te Atua i te tutaki anga ia tatou no te mamae ta tatou i akakoromaki ra i roto i teianei ao. Kua kite aia e kare no tatou te apa i anauia mai ei tatou ma te tiama kore, no te mea kua iri mai te tu tiama kore mei to tatou nga metua mua ra. Kare no tatou te apa i anauia mai ei tatou ki roto i tetai ao satani, no te mea naringa a Adamu raua ko Eva i noo ua ma te akarongo, kua anauia mai rai tatou ki roto i tetai parataito. No reira ma te tu tangi maata ka tutaki tikai te Atua no te kino tei tupu ra kia tatou i te tuatau i topa.
27. Eaa te au totou te ka kite i to ratou tupuanga umere roa i roto i te ao ou?
27 I roto i te ao ou, ka kite te tangata nei i te tu rangatira tei akakiteia ia Roma 8:21, 22: “Ma te tatarianga e kia akaora katoaia te au mea angaia nei i te tapeka o te mate, kia rauka te rangatira meitaki o te tamariki a te Atua ra. Kua kite oki tatou e, te ngunguru anake nei te au mea katoa i angaia mei te mamae anau ra e tae rava akenei i teianei rā.” Ka kite i reira te au tangata i te tupuanga takiri o te pure: “Kia tae mai toou patireia. Kia tupu toou anoano mei to te rangi ra, ki runga katoa i te enua nei.” (Mataio 6:10, NW) Te au turanga umere roa i te enua Parataito nei ka akaata te reira i te au turanga i te rangi ra.
[Au Tutu i te kapi 23]
I roto i te ao ou,ka oki akaou te aronga ruaine ki to ratou tu mapu ra
[Tutu i te kapi 24]
Ka takoreia te au makie te au tu apikepike ravarai i roto i te ao ou
[Tutu i te kapi 25]
I roto i te ao ou,ka akatuia te aronga tei mate ra kia ora akaou
[Tutu i te kapi 26]
‘Kare ratou e apii akaou i te tamaki’
[Au Tutu i te kapi 27]
Ka noo au ua te au tangatae te au manu puaka ra i roto i te Parataito
[Tutu i te kapi 27]
‘Ka oora te Atua i tona rima,e ka akamerengo i te kaki o te au mea ora katoa ra’
[Tutu i te kapi 28]
E maata atu ta te Patireia o te Atua ka tutaki no te au mamae ravarai ta tatou i akakoromaki ra