RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w94 10/1 kapi 10-15
  • Te Au Tavini o te Atua—E Au Tangata Akaaereia e te Mataora

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • Te Au Tavini o te Atua—E Au Tangata Akaaereia e te Mataora
  • Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1994
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • Akaaere Katoaia te Au Tavini o Teia Tuatau
  • Akaaereia ma te Mataora
  • Na te Aroa e Akatupu i te Mataora
  • Te Mataora Tau i Teianei
  • Mataora Mou i te Tavinianga ia Iehova
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1992
  • Akapeea e Rauka ai te Mataora
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2010
  • E Atua Mako Tikai a Iehova
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2014
  • Ko te Akaipoipo Anake Ainei te Taviri ki te Mataora?
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1992
Tetai Atu
Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1994
w94 10/1 kapi 10-15

Te Au Tavini o te Atua​—E Au Tangata Akaaereia e te Mataora

“E [“mataora,” NW] to te aronga, ko Iehova to ratou Atua.”​—SALAMO 144:15.

1, 2. (a) Eaa ra i tika ei ia Iehova kia akanoo i te au turanga no tona au tavini? (e) Eaa nga tu e rua o Iehova e tau tikai tatou kia inangaro i te aru?

KO IEHOVA te Ngateitei Rava o te ao katoa e pini ua ake, te Atua mana katoatoa, e Tei Anga ra. (Genese 1:1; Salamo 100:3) No reira, e tika anga tona no te akanoo i te au tu turanga no tona au tavini, te kiteanga i tei meitaki ra no ratou. (Salamo 143:8) E koia to ratou Tumu Akaraanga e ko tona au tu ra te anoanoia ra ratou kia aru. “E teianei ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra,” i tataʼi tetai apotetoro.​—Ephesia 5:1.

2 Ko tetai tu o te Atua te anoanoia ra tatou kia aru no runga te reira i te akaaere anga. ‘Kare oki aia i te Atua kononinoni pu ua.’ (1 Korinetia 14:33) Me akara meitaki tatou i tei angaia e te Atua, ka akakeuia tatou i te taopenga e koia te Peretana akaaere rava atu i te ao katoa e pini ua ake. Inara, ko tetai atu tu o te Atua tana e inangaro ra i tona au tavini kia aru koia ko tona tu mataora, no te mea e “Atua mataora” aia. (1 Timoteo 1:11, NW) No reira, te akatau meitakiia ra tona tu kite i te akaaere ki te tu mataora. Kare tetai e akamaataia ei kino anga no tetai.

3. Akapeea te au rangi etu ra i te akaari anga i to te Atua tu kite no te akaaere?

3 Pouroa ta Iehova au mea i anga, mei te au mea mamaata ki te au mea rikiriki, te oronga maira i te kite anga tika e e Atua akaaere aia. Ei akaraanga, ka tamanako ana i te ao katoa e pini ua ake te kiteia ra. Te ki ra te reira i te au tauatini o te au pirioni ua atu au etu. Inara kare teia i akatotoa uaia ma te puapinga kore. Kua akakite te tangata kite i te akara i te au mea o te rangi ko George Greenstein e te vaira “tetai akatutu anga i roto i te akaaere anga o te au etu.” Te akaaereia ra ratou ki roto i te au pupu tei kapikiia ko te au tarava, kua ki etai pae i te au anere e te au pirioni ua atu au etu. E kua tamanakoia e te vaira e pirioni ua atu au tarava! Te akaaere katoaia ra te au tarava, i tetai numero ia ratou (mei te meangiti ki te tauatini maata) tei akapupu kapitiia ki roto i tetai kaviri au tarava. E kua manakoia te au kaviri o te au tarava ei mea akaaereia ki roto i te au akapupuanga maatamaata atu tei kapikiia ko te au kaviri mamaata.​—Salamo 19:1; Isaia 40:25, 26.

4, 5. E oronga mai i te au akaraanga o te tu akaaere i rotopu i te au mea ora i te enua nei.

4 Te kitea uaia ra te akaaerenga umere rava o te au mea angaia a te Atua i te au ngai ravarai, kare anake ua i te au rangi kite mataia mari katoa ra i te enua nei, ma tona au mea ora tini ra. I teia au mea katoatoa, kua tata a Paul Davies, e poropeta no te physics, e kua “umere ravaia” te aronga akara ua i te “akaaerenga mekameka e te mako o teia ao nei.”​—Salamo 104:24.

5 Ka tamanako ana i tetai au akaraanga meangiti ua o te ‘akaaerenga mako’ tei kiteaia i roto i te au mea ora. Kua karanga te neurosurgeon ko Joseph Evans no runga i te roro tangata e te uaua mokotua: “E mea umere tikai te tika anga o te akatereanga mako maata.” No runga i te teera ora poepoe ra, kua akakite te tangata apii pakiteria ko H. J. Shaughnessy e: “Te akatereanga mako e te manea o teia au mea ora poepoe ra kua maaniia ma te umere tikai te akara anga e e tuanga ia no tetai akatereanga tu-Atua tei akamanaia.” Kua karanga te tangata apii i te au mea ora molecule ko Michael Denton no runga i te genetic code (DNA) i roto i tetai teera: “E mako tikai te reira e ko te au akakiteanga katoatoa . . . tei anoanoia no te akataka i te maani anga o te au tu mea ora katoatoa tei ora ra i teia paraneta . . . ka rauka te reira i te mouia ki roto i tetai tipunu meangiti e e ngai toe rai tetai no te au akakiteanga katoatoa i roto i te au puka ravarai tei tataia.”​—Akara ia Salamo 139:16.

6, 7. Eaa te tu akaaere te akaariia ra i rotopu i te au mea vaerua ora, e akapeea ratou i te akaari anga i te tu ariki no Tei Maani ia ratou?

6 Kare a Iehova e akaaere anake ua ana i tana au mea kopapa tei angaia mari ra e akaaere katoa ana aia i tana au mea vaerua tei angaia i te rangi. Te akakite maira a Daniela 7:10 e ko te au angera e ‘ngauru oki te tauatini anga i te manotini i te tu anga ki mua ia Iehova.’ Kua putuputu mai e tai mirioni au mea vaerua ora ririnui, tei akaunga takitaiia ki tana angaanga meitaki! E mea maata tikai i te akamanako i te tu karape no te akaaere i teia au numero mamaata. Ma te tau, te akakite ra te Puka Tapu e: “E akameitaki ia Iehova, e te au angela nana e, ko tei maata i te ririnui, e kua akono i tana akauenga, i te akarongo anga i tona reo kia tuatua. E akameitaki ia Iehova e tona katoa ra au nuku [angela]; te au tavini nona ra, ko tei rave i tana i inangaro ra.”​—Salamo 103:20, 21; Apokalupo 5:11.

7 Mei teaa ra te mekameka e te mako te au angaanga a Tei Anga ra! Kare i reira i te mea poitirere e te akakite ra te au mea vaerua mana ririnui na roto i tetai tu akauru matakuia e te kauraro e: “E tau te kakā ia koe, e te Atu, e te akangateitei, e te mana: naau oki i anga i te au mea ravarai nei, e no toou inangaro i mou ei e i angaiaʼi ratou.”​—Apokalupo 4:11.

8. Eaa te au akaraanga te akaari maira e te akaaere ra a Iehova i tona au tavini i te enua nei?

8 Te akaaere katoa ra a Iehova i tona au tavini i te enua nei. I tona apai anga mai i te Tiruvi i to Noa tuatau i te 2370 M.T.N., ei akaaerenga pamiri kua ora mai a Noa e e itu katoa atu i te Vaipuke. I roto i te Exodo o te 1513 M.T.N., e tini mirioni o to Iehova iti tangata tana i apai mai mei raro ake i te tapeka anga a to Aiphiti e kua oronga i tetai akapapaanga akakite anga ture kia ratou no te akaaere i ta ratou au angaanga e te akamori anga o te au ra tataki tai. E i muri mai, i roto i te Enua Taputouia, e ngauru oki te tauatini anga i te manotini ia ratou tei akaaereia no te angaanga takake i roto i te iero. (1 Paraleipomeno 23:4, 5) I te anere mataiti mua, kua akaaereia te au putuputuanga Kerititiano i raro ake i te akatereanga tu-Atua: “E kua akono oki aia i tetai pae, ei aposetolo; tetai pae, ei peroveta; tetai pae, ei apii evangelia; e tetai pae, ei tiaki, e ei orometua; Ei akatau i te aronga tapu, no te angaanga orometua.”​—Ephesia 4:11, 12.

Akaaere Katoaia te Au Tavini o Teia Tuatau

9, 10. Akapeea a Iehova i te akaaere anga i tona au tangata i to tatou tuatau nei?

9 Ma te aiteite rai, kua akaaere a Iehova i tona au tavini o teia tuatau e raukaʼi ia ratou i te rave mako meitaki i tana angaanga no to tatou tuatau​—te tutu aereanga i te tuatua meitaki o tona Patireia i mua ake ka apai mai ei aia i te openga ki teia akatereanga atua kore o te au mea nei. (Mataio 24:14) Ka tamanako i te ka o mai ki roto i teia angaanga i te ao katoa e mei teaa te puapinga o te akaaerenga meitaki. E mirioni ua atu au tangata, au vaine, e te tamariki te tereniia ra no te apii i te au tuatua mou Puka Tapu ki tetai atu. Ei tauturu i teia terenianga, e maata tikai te au Puka Tapu e te au puka Puka Tapu te neneiia ra. Eaa oki, i te au itiu ravarai o Te Punanga Tiaki e tere atu i te 16 mirioni i teianei i roto i te 118 au reo, e te Awake! mei te 13 mirioni i roto i te 73 au reo. Vaitata rai e te neneiia ra te au itiu pouroa i te taime okotai i reira e raukaʼi te akakiteanga i taua taime rai i te katoa anga o te au tavini o Iehova.

10 Ei kapiti atu, e tere atu i te 73,000 au putuputuanga o te Au Kite o Iehova i te ao katoa te akaaereia ra no te aravei putuputu no te apiianga Puka Tapu. (Ebera 10:24, 25) Te vai katoa ra e tauatini ua atu au putuputuanga mamaata​—te au akaputuputuanga kotinga e te au uruoaanga tapere—​i te mataiti tataki tai. Te vaira te akatuanga maata i te ao katoa o te au Are Uipaanga Patireia ou me kore meitaki atu, te au Are Akaputuputuanga, te au kainga Betela, e te au are no te neneianga i te au puka Puka Tapu. Te vaira te au apii no te terenianga maata o te au puapii Puka Tapu, mei te Apii Gileada Puka Tapu Punanga Tiaki na te au mitinari e te Apii Tavini Anga Painia, tei raveia i te au enua takapini i te ao katoa.

11. Eaa te puapinga te ka rauka mai no te tuatau ki mua mei te apiianga i te tu akaaere meitaki i teianei?

11 Mei teaa atura to Iehova akaaere meitaki anga i tona au tangata i te enua nei no te ‘rave i te angaanga apii evangelia katoa,’ tei tauturuia e tana au tavini angera ra! (2 Timoteo 4:5; Ebera 1:13, 14; Apokalupo 14:6) Na te apiianga i tona au tavini i te au tu o te akaaereanga meitaki i teianei, te akatupu ra te Atua i etai mea ke. Te akapapa meitakiia ra tona au tavini i reira me ora atu ratou i te openga o teia akatereanga o te au mea nei, ka papa ratou no te akaaereia ei akamata i te oraanga i roto i te ao ou. I reira, na roto i tetai tu akaaereia i raro ake i te akatereanga a Iehova, ka akamata ratou i te patu i te Parataito i te ao katoa. Ka papa meitaki katoa ratou no te apii i te au umuumu anga tikai a te Atua i te oraanga katoa ki te pirioni ua atu au tangata te ka akatuia mai mei te mate.​—Isaia 11:9; 54:13; Angaanga 24:15; Apokalupo 20:12, 13.

Akaaereia ma te Mataora

12, 13. Eaa ra tatou ka tuatuaʼi e te inangaro ra a Iehova i tona au tangata kia mataora?

12 Koi vai ei a Iehova ei peretana angaanga maata e te akaaere umere ra, kare aia e anu ana, e arairai ana, me kore te aroa kore. Mari ra, e Peretana maana tikai aia, te mataora e te manako maira i to tatou mataora. ‘Te tiaki maira ia kotou,’ i akakite ei a 1 Petero 5:7. Te kite ra tatou i tana tiaki anga e tona anoano kia mataora tona au tavini i tana i maani ra no te au tangata. Ei akaraanga, i te anga anga te Atua i te tangata e te vaine tiama, kua tuku aia ia raua ki roto i tetai parataito mataora. (Genese 1:26-31; 2:8, 9) Kua oronga aia i te au mea ravarai ta raua i anoano ra kia mataora tikai raua. Inara kua ngaro pouroa ia raua te reira na roto i te meameaau anga. Tei tupu ki ta raua ara, kua iri mai te tu tiama kore e te mate ki runga ia tatou.​—Roma 3:23; 5:12.

13 Noatu e e tiama kore i teianei, ka kite rai tatou tangata nei i te mataora i roto i ta te Atua i maani ra. E manganui te au mea te rekaia ra e tatou​—te au maunga mekameka; te au vai roto manea, te au kauvai, te au moana e te au tapataatai; te au tiare karakara aunga kakara e tetai atu au rau rakau tukeke e manganui; te au kai reka e manganui; te au opuanga ra manea kare tatou e roi ana i te akara; te au rangi etu ta tatou e reka ana i te akara i te po; te au manu tei angaia ma tona au tuke e manganui e te au punupunua ma to ratou au tu kangakanga; te au akatangitangi anga reka; te angaanga rekaia e te puapinga meitaki; te au oa meitaki. Te taka ua ra e ko Tei akanoo ra i teia au mea e peretana mataora tei rekareka ra i te akariro i tetai atu kia mataora.

14. Eaa te tu tau meitaki ta Iehova e pati maira ia tatou i te aru anga iaia?

14 No reira, kare ko te tu mako akaaere ua ta Iehova ka inangaro. Te inangaro katoa ra aia i tona au tavini kia mataora, mei iaia katoa ra te mataora. Kare aia e inangaro ia ratou kia akaaere maata roa i te au mea te akakore anga i to ratou tu mataora. Kia akatau meitaki te au tavini o te Atua i te au tu akaaere ki te tu mataora, mei iaia ra, no te mea i te ngai te vaira tona vaerua tapu ririnui, tei reira katoa te rekareka. E tikai, te akaari maira a Galatia 5:22 e ko te rua o te ua o te vaerua tapu o te Atua te angaanga ra ki rungao i tona au tangata koia ko te “rekareka.”

Na te Aroa e Akatupu i te Mataora

15. Eaa ra te aroa i puapinga tikaʼi ki to tatou mataora?

15 E mea reka maataia i te kite e te akakite ra te Puka Tapu e: “Ko te Atua oki te aroa.” (1 Ioane 4:8, 16) Kare rava i karanga ana e: “Ko te Atua te akaaerenga.” Ko te aroa to te Atua tu maata tikai, e kia aruia te reira e tona au tavini. Ko te tumu oki ia i riro ei te ua mua o te vaerua o te Atua tei akapapaia ia Galatia 5:22 e ko te “aroa,” e ko te “rekareka” tei aru mai. Na te aroa e akatupu i te rekareka. Me aru tatou i te aroa o Iehova i roto i ta tatou e rave ra ma tetai atu, ka tupu te mataora, no te mea ko te au tangata aroa e au tangata mataora ia.

16. Akapeea a Iesu i te akaari anga i te puapinga o te aroa?

16 Te puapinga o te aruanga i te tu aroa atua kua akamaataia te reira i roto i te au apiianga a Iesu. Kua karanga aia: “Ko ta taku Metua ra i apii mai iaku ra, ko taku ïa e tuatua nei.” (Ioane 8:28) Eaa tikai tei apiiia kia Iesu e kua apii atura aia ki tetai atu? Te nga akauenga maata rava atu e rua koia ko te aroa i te Atua e te aroa i te tangata tupu. (Mataio 22:36-39) Kua akatutu meitaki a Iesu i teia aroa. Kua karanga aia e: ‘Te aroa nei au i te Metua,’ te akapapuanga i te reira na te raveanga i te anoano o te Atua e tae ua atu ki te matenga. E kua akaari aia i tona aroa no te tangata na te mateanga no ratou. Kua akakite te apotetoro Paulo ki te au Kerititiano i Ephesia e: ‘Mei te Mesia i aroa mai ia kotou ra, e kua oronga mai iaia uaorai no kotou.’ (Ioane 14:31; Ephesia 5:2) No reira, kua akakite a Iesu ki tana au pipi e: “Teia taku akauenga, kia aroa kotou ia kotou uaorai, mei iaku i aroa ia kotou.”​—Ioane 15:12, 13.

17. Akapeea a Paulo i te akaari anga e e mea puapinga i te akaari i te aroa ki tetai atu?

17 Kua akakite a Paulo e mei teaa te puapinga o teia aroa atua i te na ko anga e: “Tuatua ua rai au i te au tuatua ravarai a te tangata nei, e ta te au angela katoa ra, e kare oku aroa, kua riro ïa au mei te veo tangi ra, e mei te sumebalo turituri ra. Tei iaku ua rai te totou, e te kite i te au tuatua ngaro katoa ra, e te au kite katoa; e tei iaku te au akarongo katoa, e tikaʼi iaku kia apai ke i te maunga, e kare oku aroa, kare ua aku e puapinga. E kia oronga au i taku au apinga ravarai ei angai i te putaua, e kia tuku ua au i taku kopapa kia taʼu naia ki te ai, e kare oku aroa, kare ua atu aku e puapinga. . . . Te vai nei te akarongo, te manakonako, e te aroa, e toru ra; ko tei maata ra i taua toru nei, ko te aroa ïa.”​—1 Korinetia 13:1-3, 13.

18. Eaa ta tatou ka tapapa atu mei ia Iehova ei kapiti mai ki to tatou mataora?

18 Me aru tatou i te aroa o Iehova, ka papu ia tatou tona aroa no tatou, noatu me rave tatou i te au tarevake, no te mea “e Atua takinga-meitaki, e te aroa ua, e te akakoromaki maata, e te meitaki maata, e te tuatua-mou.” (Exodo 34:6) Me tataraara tikai tatou i ta tatou au tarevake, kare te Atua e akamaara i te reira inara ka akakore aroa ua mai aia ia tatou. (Salamo 103:1-3) Ae, ‘kua ki a Iehova i te aroa e te takinga-meitaki maata.’ (Iakobo 5:11) Na te kiteanga i teia te akamaata atura ia i to tatou mataora.

Te Mataora Tau i Teianei

19, 20. (a) Eaa ra te mataora pu ua ka koreʼi e rauka i teianei? (e) Akapeea te Puka Tapu i te akaari anga mai e ka rauka ia tatou te mataora tau i teianei?

19 Inara, ka rauka ainei kia mataora tatou mei te mea te noo nei tatou i te au ra openga o teia ao tei kiia e te kino, te ta ua, te tu akono tau kore i raro ake ia Satani, te ngai te aravei maira te maki e te mate ia tatou? E tikai, kare e rauka ia tatou i teianei i te akamanako atu i te maata o te mataora te ka vai i roto i te ao ou a te Atua, mei tei akakiteia e tana Tuatua: “I na oki, te anga nei au i te rangi ou e te enua ou: kare oki tei muatangana ra e maaraia, kare e akamanako akaouia atu. E rekareka ra kotou, e e rere ua i te rekareka e tuatau ua atu, i taku e anga nei.”​—Isaia 65:17, 18.

20 Ka rauka i te au tavini o te Atua te mataora tau no te mea kua kite ratou i tona anoano e e kite mou tikai to ratou no runga i te au akameitakianga umere te ka tupu i roto i tana ao ou parataito. (Ioane 17:3; Apokalupo 21:4) No reira i raukaʼi i te Puka Tapu i te karanga e: “E Iehova Sabaota e, e [mataora] to te tangata e irinaki ia koe ra,” “e [mataora] to te aronga katoa i mataku ia Iehova; ko tei aere na tona ra au arataa,” “e [mataora] to tei maru: e riro ia ratou te enua.” (Salamo 84:12; 128:1; Mataio 5:5; akaaite ia NW.) No reira, noatu te au turanga ngata ta tatou ka akakoromaki i teianei, ka rauka ia tatou tetai tu mataora. Noatu e me ka tupu mai te au mea kino kia tatou, kare tatou e maromaroaia mei te aronga kare i kite ia Iehova e kare o ratou manakonakoanga no te oraanga mutu kore.​—1 Tesalonia 4:13.

21. Akapeea te orongaanga ia ratou uaorai i te tauturu anga i te akamaata atu i te mataora o te au tavini o Iehova?

21 Te aere katoa maira te mataora ki te au tavini o Iehova no te mea te akapou ra ratou i te taime, te maroiroi, e te au puapinga i te apiianga i te au tuatua mou Puka Tapu ki tetai atu, te au tangata tikai te ‘aue ua ra e te kapiki ua, i te au mea viivii katoa’ e raveia ra i roto i te ao o Satani. (Ezekiela 9:4) Te karanga ra te Puka Tapu e: “E [“mataora,” NW] to tei akono mai i te tangata putaua ra: ka akaoraia aia e Iehova i te tuatau tumatetenga ra. Na Iehova aia e tiaki, e akaora oki iaia, e akameitakiia aia [“kia mataora,” NW] i te enua nei.” (Salamo 41:1, 2) Mei ta Iesu i karanga, “e mea [“mataora,” NW] i te oronga atu i te rave mai.”​—Angaanga 20:35.

22. (a) No runga i te mataora, e akaaite i te tuke o te au tavini o te Atua ki te aronga kare e tavini ana iaia. (e) Eaa te tumu takake e tau ei tatou kia mataora?

22 No reira koi kore ei te au tavini o te Atua e tapapa atu i te mataora tikai i teia tuatau nei, ka rauka ia ratou te mataora kare e rekarekaia ana e te aronga kare i tavini i te Atua. Te akakite ra a Iehova e: “I na, e imene toku au tavini i te rekareka ngakau ra, e pukaoa ra kotou i te mamae ngakau ra, e evakaku oki i te atiati anga o te vaerua.” (Isaia 65:14) Pera katoa, ko te aronga tei tavini ra i te Atua e tumu takake tikai ta ratou no te mataora i teianei​—tei ia ratou tona vaerua tapu “ta te Atua i oronga mai ki te aronga e akarongo iaia ra.” (Angaanga 5:32) E akamaara, i te ngai te vaira te vaerua o te Atua, tei reira te mataora e vaira.​—Galatia 5:22.

23. Eaa ta tatou ka uriuri i roto i ta tatou apii ka aru mai?

23 I roto i te akaaereanga i te au tavini o te Atua i teia tuatau, te raveia ra tetai tuanga puapinga e te “aronga orometua,” te aronga pakari, te arataki ra i te au putuputuanga, i te tauturu i te akamaata anga atu i te mataora o te au tangata o Iehova. (Tito 1:5) Akapeea teia aronga nei i te akara anga i ta ratou au apainga e to ratou pirianga ki to ratou au taeake tane e te au taeake vaine pae vaerua? Na te atikara te ka aru mai e uriuri i teia.

Akapeea Koe me Pau?

◻ Akapeea te au mea angaia i te akakite anga i to Iehova tu akaaere?

◻ Akapeea a Iehova i te akaaere anga i tona au tavini i te tuatau i topa e i teianei?

◻ Eaa te tu tau meitaki ta Iehova e inangaro ra mei ia tatou?

◻ Eaa te puapinga o te aroa ki to tatou mataora?

◻ Eaa te tu mataora ta tatou ka tapapa atu i to tatou tuatau nei?

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 10]

I runga: Orongaia mai e te ROE/​Anglo-Australian Observatory, na David Malin te tutu

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke