Ka Ora Ainei Koe me Rave te Atua i te Reira?

“Naringa oki kare taua au rā i tapotoia, kare rava tetai tangata e ora; no te aronga i ikiia ra, e riro ïa au rā i te tapotoia.”​—MATAIO 24:22.

1, 2. (a) Eaa ra i tau ei kia manako atu i to tatou tuatau ki mua? (e) Penei kua o atu te manako natura ra ki roto i teea nga uianga puapinga maata ra?

EAA te maata toou manako ia koe uaorai? E manganui i teia tuatau te apai ra i te manako nona uaorai ma te kotinga koreia, e tu noinoi. Inara, kare te Pipiria e akaapa i te manako tau no te au apinga te piri maira kia tatou. (Ephesia 5:33) Te kapiti ra te reira i te manako anga i to tatou tuatau ki mua ra. No reira e mea tau noou kia anoano kia kite eaa te vai maira no toou tuatau ki mua. Te manako ra ainei koe i te reira?

² Ka papu ia tatou e tei te au apotetoro a Iesu taua tu manako ra no to ratou tuatau ki mua. (Mataio 19:27) Penei ko te reira te tumu i te tuatau e tokoa ratou ma Iesu i runga i te Maunga o Oliveta ra. Kua ui ratou: “Ka akakite mai koe kia matou i te tupu anga o te reira au mea; eaa te akairo e kite ei e, te tupu ra?” (Mareko 13:4) Kare a Iesu i manako kore atu i te manako tau no te tuatau ki mua ra​—to ratou manako e to tatou oki. E putuputu aia i te akakite maata mai e eaa te ka tupu ki tana au pipi e eaa te openga te ka tupu mai.

3. Eaa tatou i akapiri mai ei i ta Iesu pauanga ki to tatou tuatau nei?

³ Kua akanoo maira ta Iesu pau anga i te totou ma te akatupu anga maata i to tatou tuatau nei. Te kite nei tatou i teia mei te au tamaki o teianei ao e etai atu au tamaki anga o to tatou anere mataiti nei, te au ngaruerue enua tei akapou atura i te au oraanga kare e rauka kia tatauia, te onge kai tei apai maira i te maki e te mate, e te au maki mate​—mei te vuru Paniora tei takapini i te ao katoa i te 1918 ra ki te maki AIDS ra. Inara, e maata ta Iesu pau anga kua kapiti katoa i te tupu anga tei taki atu ki te akapou anga a to Roma ia Ierusalema ra i te 70 T.N. Kua akamatakite a Iesu i tana au pipi: “Kia matakite ra ia kotou uaorai, e tuku oki ratou ia kotou ki mua i te aroaro o te Sunederi; e ka pāpāia oki i roto i te au sunago ra; e noku nei e aratakiia atu ei kotou ki mua i te aroaro o te au tutara ra, e te ui ariki, ei kite no ratou.”​—Mareko 13:9.

Ta Iesu i Totou, e Tei Rokoia Ra

4. Eaa etai akamatakiteanga te kapitiia maira ki roto i ta Iesu pauanga?

⁴ Kua tere atu ta Iesu i totou mai i te akakite anga anake i te tu akono a etai atura i tana au pipi. Kua akamatakite katoa aia ia ratou e eaa ta ratou uaorai ka tau kia rave. Ei akatauanga: “Kia akara ra kotou i te mea rikarika e taneaʼi, tei tuatuaia mai e Daniela peroveta, i te tu ua anga i te ngai tau kore ra, (ko tei tatau ra ka akono ïa kia kite,) te aronga e noo i Iudea nei e oro ratou ki te maunga i reira.” (Mareko 13:14) Te tuatua maira te tataanga aiteite ia Luka 21:20 e: “Kia akara ra kotou ia Ierusalema i te takako angaia e te au nuku.” Akapeea te reira i papu ei e tika ia i tona tupu anga mua ra?

5. Eaa tei tupu i roto i te au ngati Iuda i Iudea ra i te 66 T.N.?

⁵ Te akakite maira The International Standard Bible Encyclopedia (1982) kia tatou: “Kua marokiakia ma te akarongo kore te au ngati Iuda i raro ake i te akatere anga a to Roma e e maata te takino, te takinga kinoanga e te tiratiratu kore o te aronga tutara. Kua akamata atea te meameaau i te 66 T.A. . . . Kua akamata te tamaki i te riro anga a Masada i te au Maroiroi e i reira, i raro ake ia Menahem, kua aere atu ki Ierusalema. I te reira taime tikai kua tamateia te au ngati Iuda i te oire kavana o Kaisarea, e kua totoaia te nuti o teia rave anga kino ki taua enua katoa ra. Kua akairoia te au moni ou mei te Mataiti 1 tae roa ki te openga o te Mataiti 5 o taua meameaau anga ra.”

6. Eaa ta te meameaau a te ngati Iuda ra i akatupu kia raveia e to Roma ra?

⁶ Kua aere atu te Pupu Vaeau Ngauru ma Rua o Roma i raro ake ia Cestius Gallus mei Arama, kua takino atu ia Galilea e ia Iudea, e i muri akera kua tamaki atu i te oire maata ra, e kua peke ia ratou te tuanga teitei “i te oire tapu i Ierusalema.” (Nehemia 11:1; Mataio 4:5; 5:35; 27:53) I te akatakaanga mai i te au tupu anga, te akakite maira te puka The Roman Siege of Jerusalem: “No nga ra e rima kua tauta to Roma kia kake atu i te patu, kua araiia mai e manganui te au taime. I te openga kua kore e rauka i te aronga arai atura i te akakoromaki i te au taoonga tamaki ra e kua unui ki muri. Kua maani ratou i tetai testudo​—te ravenga no te tamouanga i ta ratou au paruru ki rungao i to ratou au upoko ei paruru ia ratou uaorai—​kua ko te au vaeau Roma ra i raro ake i te patu e kua tauta i te tutungi i te pa. E mataku kino tei tupu ki te aronga arai ra.” Kua akamaaraara te au Kerititiano i roto i te oire ra i te au tuatua a Iesu e kua kite e ko tetai mea rikarika te tu ra i te ngai tapu ra.a Inara ma te koropini anga i te oire, akapeea e raukaʼi i taua aronga Kerititiano ra i te oro ke atu, mei ta Iesu i akaue atura?

7. Eaa te autu anga tei vaitata ra i te itaeia i te 66 T.N., eaa ta to Roma i rave?

⁷ Kua akakite mai te tangata tata tuatua enua ra ko Flavius Josephus e: “Ko Cestius [Gallus], kare i kite i te manamanata e te au manako ngakau o te au tangata tei koropiniia ra, kua kapiki viviki ua kia akamutu te tamaki a tona au tangata ra, kua akaruke i te manakonako anga noatu rai e kare aia i o ki te tu kino, e kua oro ke atu i te manako katoa ra kua akaruke mai i te oire ra.” (The Jewish War, II, 540 [xix, 7]) Eaa ra a Gallus i unui ei ki muri? Me eaa te tumu, na tona unui anga ki muri i akatika kia akarongo te au Kerititiano i te akaue anga a Iesu kia oro ki te au maunga ra e kia oraʼi.

8. Eaa te tuanga rua o te tauta anga a to Roma ia Ierusalema ra, e eaa tei tupu ki te aronga tei ora mai?

⁸ E akaoraanga to te akarongo. Kare i roaia kua akakeuia to Roma kia akapaii i taua meameaau ra. Kua tae ki te take te rave anga i raro ake ia Tianara Titus i te koropini anga ia Ierusalema mei ia Aperira kia Aukute i te 70 T.N. Te anuia ra te toto o tetai me tatau i ta Josephus akataka anga i te kino o te mate o te au ngati Iuda ra. Kapiti atu ki te aronga tei tamateia i te tamaki anga i to Roma, ko etai atu ngati Iuda kua taia e te au pupu ngati Iuda meameaau ra, e kua taki atu te onge kai kia kai ratou i te tangata. Kia tae ki te tuatau o te autu anga to Roma, e 1,100,000 ngati Iuda i mate atu.b To te 97,000 tei ora mai, e viviki ua te tamateia atu tetai papaki; ko etai kua riro ei tuikaa. Kua akakite a Josephus e: “Ko te aronga tei tere atu i te tai ngauru ma itu mataiti kua tapekaia e kua tukuia atu ki te angaanga tapekaanga i Aiphiti, e manganui tei orongaia e Titus ki te au tapere kia mate atu i te au teata na te koke me kare na te au puaka taae.” Noatu ra i te tupu anga teianei iriiri anga, e 11,000 te aronga tapekaia ra tei mate atu i te onge.

9. Eaa i koreʼi i tupu ki te au Kerititiano te au apinga i rokoia ki te ngati Iuda ra, inara eaa te au uianga te toe maira?

⁹ E mea tau kia akameitaki te au Kerititiano e i akarongo ratou i te akamatakiteanga a te Atu ra e i oro ke ratou i te oire i mua ake i te oki akaou anga mai te nuku o Roma ra. No reira kua akaoraia ratou mei te tuanga ki runga ia Ierusalema o ta Iesu i karanga ra e ‘mate maata kare ia mei muatangana mai i teianei ao, e tae rava akenei i teianei rā, e kare oki a muri atu.’ (Mataio 24:21) Kua tuatua katoa mai a Iesu: “Naringa oki kare taua au rā i tapotoia, kare rava tetai tangata e ora; no te aronga i ikiia ra, e riro ïa au rā i te tapotoia.” (Mataio 24:22) Eaa te aite anga o te reira i taua tuatau ra, e eaa tona aite anga i teianei?

10. Akapeea ta tatou akataka anga ia Mataio 24:22 i mua akera?

¹⁰ I te tuatau kua topa kua akatakaia te reira e ko ‘te tangata te ka ora’ te taiku ra i te au ngati Iuda tei ora mai i te mate ki runga ia Ierusalema i te 70 T.N. Kua oro ke atu te au Kerititiano ra, kia raukaʼi i te Atua i te tuku i to Roma kia apai mai i tetai akapou anga viviki. Tera te aite anga, no te tika e kua atea atu “te aronga i ikiia ra” i taua tu kino ra, kua tapotoia te au ra o te mate ra, ei akatika anga kia ora etai “tangata” ngati Iuda ra. Kua manakoia e i akaata mai te au ngati Iuda tei ora ra i te aronga te ka ora i te mate maata te aere mai nei i to tatou tuatau.​—Apokalupo 7:14.

11. Eaa ra i akara anga tau ei kia akamanako akaouia te akataka anga ia Mataio 24:22?

¹¹ Inara te tau ra ainei tera akataka anga ki tei tupu ra i te 70 T.N.? I tuatua a Iesu e e “tangata” te ka “ora” mai i taua mate ra. Ka taiku ainei koe i te tuatua ‘akaoraia’ ei akataka anga i te 97,000 tei ora maira, i te manako anga i te tika e e au tauatini ua atu o ratou ra tei mate atu kare i roaia no te onge me kare i taiaia i roto i tetai teata? Te tuatua ra a Josephus no tetai teata, i Kaisarea: “Ko te numero o te aronga tei mate i te au tamaki anga ma te au puaka taae me kare i te tamakianga tetai i tetai me kare na te tutungi ora angaia e tere atu i te 2,500.” Noatu rai e kare ratou i mate i te koropini angaia, inara i te akara anga kare ratou i ‘akaoraia.’ E ka akamanako ainei a Iesu ia ratou ei aronga tei aite atu ki te aronga akaora mataoraia i te “mate maata” te aere mai nei?

Akapeea te Akaora Angaia te Tangata?

12. Koai ma te “aronga ikiia” i te anere mataiti mua ra ta te Atua i manako ra?

¹² I te tae anga ki te 70 T.N., kare te Atua i manako akaou i te au ngati Iuda kopapa ra ei iti tangata ikiia nona. Kua akakite a Iesu e kua kopae keia e te Atua taua iti tangata ra e ka tuku i tona oire maata, te iero, e te akatereanga akamori kia akaopeia atu. (Mataio 23:37–​24:2) Kua iki te Atua i tetai iti tangata ou, ko Iseraela vaerua. (Angaanga 15:14; Roma 2:28, 29; Galatia 6:16) Ko te reira no te au tangata e te au vaine tei ikiia no roto mai i to te pa enua ravarai e kua akatainuia ma te vaerua tapu. (Mataio 22:14; Ioane 15:19; Angaanga 10:1, 2, 34, 35, 44, 45) I etai mataiti i mua ake i te tamaki anga a Cestius Gallus, kua tata a Petero ki te aronga “i ikiia i te akakoro atea anga a te Atua Metua ra, i te akatapu a te Vaerua.” Ko taua aronga akatainuia i te vaerua “e uki ikiia ra [ratou], e kau taunga ariki, e iti-tangata tapu.” (1 Petero 1:1, 2; 2:9) Ka apai atu te Atua i taua aronga ikiia ra ki te rangi kia tutara kapiti ma Iesu.​—Kolosa 1:1, 2; 3:12; Tito 1:1; Apokalupo 17:14.

13. Penei eaa te aiteanga o ta Iesu au tuatua ia Mataio 24:22 ra?

¹³ E tauturu meitaki tei oti te akatakaia anga te aronga ikiia ra, i te mea kua totou a Iesu e ka tapotoia te au ra o te mate maata “no te aronga i ikiia ra.” Ko te tuatua Ereni tei uriia “no te” ka rauka katoa oki kia uriia “no te meitaki o,” me kare “no . . . meitaki.” (Mareko 2:27; Ioane 12:30; 1 Korinetia 8:11; 9:10, 23; 11:9; 2 Timoteo 2:10; Apokalupo 2:3; NW) No reira penei ka tau ua kia tuatua a Iesu e, ‘Me kare e tapotoia taua au rā ra, kare e tangata e ora; inara no te meitaki o te aronga ikiia ra ka tapotoia taua au rā ra.’c (Mataio 24:22) E apinga ainei tetai i rokoia tei akapuapinga me kare tei riro ‘no te meitaki o’ te aronga Kerititiano ikiia tei piritia ra ki roto ia Ierusalema?

14. I akapeea te akaora angaia te “tangata” i te akaruke poitirere ua anga te nuku o Roma mei Ierusalema ra i te 66 T.N.?

¹⁴ E tamanako ana i te 66 T.N. kua aere atu to Roma na roto i te enua, e kua riro ia ratou te tuanga i runga ake ia Ierusalema ra, e kua akamata te ko anga i raro ake i te patu. Kua tuatua a Josephus e: “Naringa ua aia i akakoromaki marie i te koropini anga kia manga roa atu kua peke iaia te Oire ra i reira tikai.” E ui kia koe uaorai, ‘Eaa ra te nuku ririnui o Roma ra i akaruke viviki uaʼi i te akakoro anga e “e kua oro ke atu i te manako katoa ra” kua unui ki muri’? A Rupert Furneaux, e tangata karape i te akakiteanga i te tuatua enua vaeau, kua tuatua e: “Kare i autu ana tetai tangata tata tuatua enua i te oronga mai i tetai ua atu tumu tau no ta Gallus ikianga akakino ra.” Noatu rai eaa te tumu, ko te tupu anga e kua tapotoia te mate ra. Kua unui to Roma ki muri, ma te ngati Iuda te arumaki ra ia ratou i te oro ke anga. Akapeea ra te “aronga ikiia” o te Kerititiano akatainuia ra tei piritia ra ki reira? Kua akariro te akaateaanga i te koropini anga ra ei akaora anga ia ratou mei tetai ua atu taanga tei akakoko mai ra i te tuatau o taua mate ra. No reira, ko taua au Kerititiano tei puapingaia ra i te tapoto anga te mate ra i te 66 T.N. ko ratou te au “tangata” akaoraia tei taikuia ra ia Mataio 24:22.

Eaa ta Toou Tuatau ki Mua te Mou Maira?

15. Eaa koe ka tuatuaʼi e e mea tau kia manakoia a Mataio pene 24 i to tatou tuatau nei?

¹⁵ Penei ka ui tetai, ‘Eaa au ka tau ei kia manako atu i teia akataka anga i te kite no ta Iesu au tuatua ra?’ Te rava ra te tumu kia manakoia e te vai maira tetai tupu anga maata atu no ta Iesu ra totou anga, kia tere roa atu i tei tupu mei mua mai e kapiti katoa i te 70 T.N.d (Akaaite ia Mataio 24:7; Luka 21:10, 11; Apokalupo 6:2-8.) No te au raungauru ua atu mataiti, kua tutu aere te Au Kite o Iehova e ko te akatupu anga maata te rokoia nei i to tatou tuatau te akapapu maira e ka tau tatou kia tapapa atu i tetai tupu anga maata o te “mate maata” tei mua ua akenei. A te reira tuatau, ka akapeea te akatupu angaia te au tuatua totou ia Mataio 24:22 ra?

16. Eaa te tika akamaroiroianga ta Apokalupo e oronga maira no te mate maata te akavaitata mai nei?

¹⁶ I etai rua ngauru mataiti i muri ake i te mate i Ierusalema ra, kua tata te apotetoro ko Ioane i te puka o Apokalupo. Kua akapapu mai te reira e te vaira te mate maata no te tuatau ki mua. E, no te manako anga i te ka tupu kia tatou uaorai, penei ka rekareka tatou kia kite e kua totou akapapu mai a Apokalupo kia tatou e ka ora atu etai tangata na roto i teia mate maata te aere mai nei. Kua totou mai a Ioane “e aronga maata rava . . . no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki.” Koai ma ratou? Kua pau maira tetai reo no te rangi mai: “Ko te aronga teia i aere mai mei roto i te mate maata.” (Apokalupo 7:9, 14) Ae, ko ratou te ka ora atu! Kua oronga katoa mai a Apokalupo kia tatou i te kite oonu e akapeea te tupu anga te au mea i te mate maata te aere mai nei e ka akapeea oki te akatupu anga ia Mataio 24:22.

17. Eaa te ka kapitiia ki te tuanga akamataanga o te mate maata ra?

¹⁷ Te tuanga akamata anga o teianei mate ko te ta anga ia i te vaine akaturi akatutuia maira tei tapaia ra ko “Babulonia Maata.” (Apokalupo 14:8; 17:1, 2) Te akatutu maira aia i te patireia akonoanga pikikaa i te ao katoa nei, ko Kerititome e tuanga maata roa tona apa. Kia tau ki te au tuatua ia Apokalupo 17:16-18, ka tuku te Atua i te manako ki roto i te ngakau o te aronga rave poritiki kia ta i teianei vaine akaturi akatutuia nei.e E tamanako ana e akapeea te akara anga o te reira ki te “aronga ikiia” tei akatainuia a te Atua ra e to ratou au oa, koia te “aronga maata” ra. I te tupu anga teia taanga akataneaanga ki te akonoanga, penei ka akara anga e ka akapouia te au akaaerenga akonoanga ravarai, kapiti katoa te au tangata o Iehova ra.

18. Eaa ra ka riro ei te akara anga e penei kare e “tangata” e ora atu i te tuanga akamataanga o te mate maata ra?

¹⁸ Ko teia te tuatau e akatupu maataiaʼi te au tuatua a Iesu te kitea ra ia Mataio 24:22. Mei te kite angaia ra te aronga ikiia i Ierusalema i roto i tetai tu kino, penei ka akara anga pera katoa te au tavini o Iehova i roto i te tu kino i te takore angaia i te tuatau o taua ta anga i te au akonoanga ra, mei te mea rai e ka takoreia atu te au “tangata” katoa o te Atua i taua ta anga ra. Inara, e tamou marie tatou i te manako i tei tupu ra i te 66 T.N. Kua tapotoia te mate tei akatupuia ra e to Roma, i te akatikaanga kia rauka te tuatau no te aronga ikiia tei akatainuia ra kia oro ke atu kia vai ora mai ei. E no reira, ka papu ia tatou e kare te ta akapou anga i te akonoanga e akatikaia kia tamate katoa oki i te putuputuanga o te aronga akamori mou i te ao nei. Ka rave vivikiia, mei te mea rai i te “ra tai uaia.” Inara, na tetai tu, ka tapotoia te reira, kare e akatikaia kia akaotiia tona akakoro anga, kia ‘oraʼi’ te au tangata o te Atua ra.​—Apokalupo 18:8.

19. (a) I muri ake i te tuanga mua o te mate maata ra, eaa te ka kiteia mai? (e) Ka taki atu teia ki teaa?

¹⁹ Ko etai atu tuanga o ta Satani te Tiaporo ra akaaerenga i te enua nei ka tamou mai no tetai tuatau, ma te aueanga i te ngere anga i te au ravenga kapiti ma ta ratou vaine taito akonoanga akaturi ra. (Apokalupo 18:9-19) Ei muri iora, ka kite ratou e te vaira te au tavini mou o te Atua, “ko tei noo ma te ora, ko tei noo anake ua ma te patu kore” ma te akara anga e ngoie ua no te taanga. Mei teaa ra tetai poitirere anga te vai maira! Ei akono anga ki tetai akakoko anga tikai i tona au tavini, ka tu mai te Atua i te akautunga i tona au enemi ra i te tuanga openga o te mate maata ra.​—Ezekiela 38:10-12, 14, 18-23.

20. Eaa ra te tuanga rua o te mate maata ka kore ei e tuku i te au tangata o te Atua ki roto i te tu kino?

²⁰ Ka aiteite teia tuanga rua o te mate maata ra ki tei tupu ra kia Ierusalema e tona au tangata i te rua o te tamaki anga mai a to Roma i te 70 T.N. Ka riro ia ko te “mate maata tei te reira tuatau, kare ïa mei muatangana mai i teianei ao, e tae rava akenei i teianei rā, e kare oki a muri atu.” (Mataio 24:21) Inara, ka papu ia tatou, e kare te aronga ikiia a te Atua ra e to ratou au oa katoa e vai ki roto i tetai ngai kino, e penei ka tamateia. A, kare oki ratou e oro ke ki tetai ngai okotai i te enua nei. Kua rauka i te au Kerititiano i Ierusalema ra i te oro ke atu mei te oire ra ki te au maunga ra, mei ia Pella i tetai pae i Ioritana ra. Inara, i te tuatau ki mua ra ka kitea te Au Kite akono meitaki o te Atua ra i te ao katoa nei, no reira kare te ora e te paruru anga e akatumuia ki tetai ngai okotai ua.

21. Naai e rave i te tamakianga i te tamaki openga ra, e eaa te tupu anga?

²¹ Kare te akapou anga e riro na te au nuku o Roma me kare ua tetai atu rima rave a te tangata nei. Mari ra, te akataka maira te puka o Apokalupo i te au nuku akapou e no te rangi maira. Ae, ko taua tuanga openga o te mate maata ra ka raveia, kare na tetai ua atu nuku tangata, mari ra na “Te Tuatua a te Atua,” koia te Ariki ko Iesu Karaiti, tei tauturuia e ‘te au nuku o te rangi ra,’ kapiti katoa te au Kerititiano akatainuia tei akatuakaouia ra. Na te ‘Atu o te au atu ra, e te Ariki o te au ariki ra’ e rave te akapou anga te ka oti meitaki roa atu i ta to Roma i rave ra i te 70 T.N. Ka takore atu te reira i te au tangata patoi ravarai i te Atua ra​—te au ariki, te au rangatira vaeau, te aronga rangatira e te au tuikaa, te aronga iti e tei maata ra. Pera katoa te au akaaerenga tangata o te ao o Satani nei ka tae katoa ki to ratou openga.​—Apokalupo 2:26, 27; 17:14; 19:11-21; 1 Ioane 5:19.

22. Na roto i teea atu tu te akaora anga i te “tangata” i reira?

²² E akamaaraara e ko te “tangata,” to te toenga o tei akatainuia ra e to te “aronga maata” ra, ka akaoraia i te topa viviki takiri anga a Babulonia Maata i te tuanga mua o te mate ra. Pera katoa oki i te tuanga openga o te mate ra, ko te “tangata” tei oro ki to Iehova ra tua ka ora ia. Mei teaa ra te tuke anga teia ma tei tupu no te ngati Iuda meameaau i te 70 T.N.!

23. Eaa ta te au “tangata” te ka ora atu ka tau kia tapapa atu?

²³ I te tamanakoanga i te au tupu anga no toou uaorai tuatau ki mua e taau aronga akaperepere ra, e akamanako i tei taputouia maira ia Apokalupo 7:16, 17: “Kare ratou e pongi akaou, kare oki e kaki vai akaou; kare oki ratou e iti akaouia e te rā, e te veravera. Na te Punua-mamoe oki ko tei noo i rotopu i te terono ra e angai ia ratou, e e arataki oki ia ratou ki te au pupui anga o te vai ora, e na te Atua e orei i to ratou roi-mata katoa i to ratou mata.” E tika tikai, e ‘akaora anga’ tika rava te reira na roto i tetai tu umere, e te tinamou oki.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

◻ Eaa nga tuanga e rua i te tamaki anga a te nuku o Roma ra ki runga ia Ierusalema?

◻ Eaa ra i kore ei e tau e ko te 97,000 ngati Iuda tei ora ra i te 70 T.N. kia riro ko ratou te “tangata” taikuia ra ia Mataio 24:22?

◻ I akapeea te tapoto anga i te au ra o te mate o Ierusalema ra, e i akapeea te akaora anga i te “tangata” i reira?

◻ I te mate maata te vaitata mai nei, ka akapeea te tapoto anga i te au ra e te akaora anga i te “tangata”?

[Tutu i te kapi 16]

Maaniia te moni ngati Iuda i muri mai i te meameaau ra. Te na ko ra te tata anga “Mataiti rua,” tera te aiteanga 67 T.N., te rua o te mataiti to ratou uaorai tutara anga

[Akameitakianga]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Tutu i te kapi 17]

Maaniia te moni Roma i te 71 T.N. I te pae kaui vaeau Roma; i te pae katau e vaine ngati Iuda te aue ra. Te aite anga o nga tuatua “IVDAEA CAPTA” e “Iudea Tuikaa”

[Akameitakianga]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.