‘Te Tavini Akono Meitaki’ e Tona Pupu Akaaere

“Koai tikai te tavini akono meitaki e te pakari, i ta tona pu i tuku ki rungao i tona ngutuare, ei tua i te kai na ratou i te tuatau tau ra?”​—MATAIO 24:45, “NW.”

1. Eaa a Iehova i akatika uaʼi i te oronga i te mana, e kiaai tikai tana i oronga maata atura i te reira?

E ATUA a Iehova no te papa meitaki. Koia katoa oki te Tumu o te mana tika katoa. No te papu i tona manako i te tiratiratu o tana au mea ora pikikaa kore i anga mai, kua akatika ua a Iehova kia oronga i te mana kia ratou. Kua oronga aia i te mana maata rava ki tana Tamaiti, koia a Iesu Mesia. E tikai te Atua, “kua tuku oki i te au mea ravarai ki raro ake i tona vaevae, e kua akono oki iaia ei upoko i rungao i te au mea katoa i te [putuputuanga, NW].”​—Ephesia 1:22.

2. Eaa ta Paulo i tapa i te putuputuanga Kerisitiano ra, e kua oronga atura te Mesia i te mana kiaai?

² Kua tapa te aposetolo ko Paulo i te putuputuanga Kerisitiano e ko “te are o te Atua” e kua karanga e ko te Tamaiti pikikaa kore a Iehova, koia a Iesu Mesia, tana i tuku ei akaaere i teia are. (1 Timoteo 3:15; Ebera 3:6) I muri akera, kua oronga te Mesia i te mana ki te au mema o te are o te Atua ra. Ka kite rai tatou i teia mei ta Iesu au tuatua tei tataia ia Mataio 24:45-47 (NW). Kua na ko maira aia: “Koai tikai te tavini akono meitaki e te pakari, i ta tona pu i tuku ki rungao i tona ngutuare, ei tua i te kai na ratou i te tuatau tau? E mataora to te reira tavini, to tei rokoia mai e tona pu, te pera ra. Tikai taku e karanga atu kia kotou nei, e tuku aia iaia i rungao i tana au apinga ravarai.”

Akaaere Ngutuare i te Anere Mataiti Mua ra

3. Koai ma “te tavini akono meitaki e te pakari,” e eaa te tuatua te taikuia ra no ratou tatakitai?

³ Mei ta tatou apii matariki anga i te au Tuatua Tapu ra, kua kite tatou e ko te aronga tei akatainuia i te vaerua no te ngutuare o te Atua i tetai ua atu tuatau kia kapiti katoa ia ko ratou “te tavini akono meitaki e te pakari,” “tuati,” me kare “akaaere ngutuare.” Te karangaia ra te au mema tatakitai o te ngutuare o Iehova e “au apinga” me kare e “pupu raverave.”​—Mataio 24:45; Luka 12:42, NW; te tataanga ki raro ake, i te Reference Bible.

4. I mua poto ake i tona matenga, eaa te uianga ta Iesu i ui maira, e i akaaite aia iaia uaorai kiaai?

⁴ I etai marama i mua ake i tona matenga, kua taiku atura Iesu i teia uianga, tei tataia ia Luka 12:42 (NW): “Koai tikai te tuati pikikaa kore e te pakari, i ta te pu e tuku i rungao i tona katoa pupu raverave ei tua i ta ratou putunga kai i te tuatau tau ra?” Ei reira, e tokoiti ua nga ra i mua ake i tona matenga, kua akaaite atura Iesu iaia uaorai ki tetai tangata e aere ki tetai enua mamao, e kua karanga i tona aronga tavini, e kua tuku atura i tana apinga ia ratou.​—Mataio 25:14.

5. (a) I naea a Iesu i orongaʼi na etai atu e akono i tana au apinga? (e) Eaa te angaanga tei akamaataia atu ta te Mesia i oronga ki te aronga te ka riro ei tuanga no tana pupu akaaere ngutuare?

⁵ I naea a Iesu i orongaʼi na etai atu e akono i tana au apinga? No muri mai te reira i tona tuakaouanga. I tana au tuatua matauia tei kitea ra ia Mataio 28:19, 20, kua oronga mua atura te Mesia ki te aronga te ka riro ei tuanga no tana akaaere ngutuare taokotaiia ra i tetai atu angaanga kia apii e kia akariro i te au tangata ei pipi. Na te akakitekite tatakitai anga “e tae ua atu ki te ngai mamao o te enua ra” (NW), ka akatotoa te aronga raverave ra i te angaanga tutu aere ta Iesu i akamata i te tatanu i tona tutu aere anga i te enua nei. (Angaanga 1:8) Kua kapiti te reira i ta ratou angaanga “ei au pauanga karere no te Mesia.” Ei “tuati no te tuatua ngaro tapu a te Atua ra,” kua akariro ratou i te au tangata ei pipi e kua tua i te kai vaerua kia ratou.​—2 Korinetia 5:20; 1 Korinetia 4:1, 2, NW.

Te Pupu Akaaere o te Ngutuare

6. Eaa ta te pupu tuati o te anere mataiti mua ra i akauruia e te Atua kia rave?

⁶ Kapiti katoaia, te au Kerisitiano akatainuia i te vaerua ko ratou te tuati a te pu, me kare te akaaere ngutuare, tei akamanaia ei tua i te kai vaerua i te tuatau tau ki te au mema tatakitai o te ngutuare o te Atua. I rotopu i te au mataiti 41 T.N. e te 98 T.N., kua akauruia etai mema o te pupu tuati o te anere mataiti mua ra kia tata e 5 nga tataanga tuatua enua, e 21 au puka, e te puka Apokalupo ei puapinga no to ratou au taeake. Te vaira te kai vaerua meitaki na te aronga o te ngutuare, i roto i teia au tataanga akauruia ra, na te aronga tatakitai o tei akatainuia o te ngutuare o te Atua ra.

7. Eaa te akakoro anga i iki ei te Mesia i etai tangata tokoiti ua no roto mai i te pupu tavini ra?

⁷ I te mea ko te kapitianga o te katoa o tei akatainuia ra ko ratou te ngutuare o te Atua, e maata te akapapuanga e kua iki te Mesia e tokoiti ua te aronga no roto mai i te pupu tavini ra ei tuanga akono ei pupu akaaere akara mataia. Te akaari maira te tuatua enua mua o te putuputuanga e ko te 12 aposetolo, kapiti katoa ia Matatia, ko ratou te tango o te pupu akaaere i te anere mataiti mua ra. Te oronga maira a Angaanga 1:20-26 i te akakiteanga i te reira kia tatou. Ei monoanga ia Iuda Ikariota, te taikuia maira “tana taoonga [akaaere]” e pera katoa “teianei taoonga i te aposetolo.”

8. Eaa tei kapitiia atu ki te apainga a te pupu akaaere o te anere mataiti mua ra?

⁸ Kua kapiti katoa te reira tukuanga i te apainga a te au aposetolo i te akataongaanga i te tangata tau ei rave angaanga e ei akapapa i te angaanga tutu aere. Inara e tere atu i te reira. Te kapiti katoa ra i te apiianga e te akatakaanga i te au tumu apiianga. I te akatupuanga i te taputou a Iesu tei tataia ia Ioane 16:13, e “ko te Vaerua tuatua-mou ra,” na te reira e arataki atu i te putuputuanga Kerisitiano ki te tuatua mou katoatoa. Mei te akamata anga mai, ko te aronga katoa tei mou i te tuatua e kua riro mai kia bapetizoia, kua rave tamou te aronga Kerisitiano akatainuia ra i “ta te au aposetolo i apii ra.” Te tika, e ko te tumu i akataongaiaʼi nga tangata e toko itu ra ei akono i te angaanga tau no te tua i te kai kia kore e manamanata “te tino ngauru ma rua ra,” ‘kia rave ei ratou i te pure e te apii oki i te tuatua.’​—Angaanga 2:42; 6:1-6, NW.

9. Eaa i topaʼi te au mema o te pupu akaaere mua ra ki te 11, inara no teaa i te akaraanga i kore ei i akatae vaveia te numero ki te 12 katoa?

⁹ Te akaraanga i te akamataanga e ko te au aposetolo anake ua a Iesu te pupu akaaere. Inara ka vai ainei e ko te reira tikai te tu? Vaitata i te mataiti 44 T.N., kua tamateia e Heroda Akeripa I a Iakobo taeake o Ioane ra. (Angaanga 12:1, 2) I te akaraanga kare i kimiia tetai ei mono iaia ei aposetolo, mei tei raveia ra i to Iuda tuatau. Eaa i kore ei? Kare e ekoko anga e no te mea i mate tiratiratu ua a Iakobo, koia te mea mua o te 12 aposetolo tei mate. I tetai tua, ko Iuda e tangata rave kino aia e kua tau oki kia monoia kia rauka akaou ei e 12 te katoa anga o te au toka tango ra no te Iseraela vaerua.​—Ephesia 2:20; Apokalupo 21:14.

10. I naea e i akapeea te akatere atu anga i te pupu akaaere o te anere mataiti mua ra, e i akapeea ta te Mesia akono anga i te reira ei arataki i te ngutuare o te Atua?

¹⁰ Te au mema akamata anga o te pupu akaaere i te anere mataiti mua ra e aposetolo anake ua ratou, e au tangata tei aaere ma Iesu katoa e e kite no tona matenga e tona tuakaouanga. (Angaanga 1:21, 22) Inara e tauianga to te reira turanga. I te topa aere anga te au mataiti ra, kua tupu mai etai atu tangata Kerisitiano i te tu vaerua e kua akataongaia ei aronga pakari i te putuputuanga i Ierusalema ra. I te mataiti 49 T.N. kare i tere atu, kua akatotoaia te pupu akaaere kia kapiti kare i te au aposetolo anake ua tei toe ra, mari ra e aronga pakari katoa oki etai atu i Ierusalema ra. (Angaanga 15:2) No reira kare te akakianga i te pupu akaaere i akatamou ketaketaia, kua arataki te Atua i te au apinga kia tauiia kia tau ki te au tu o tona au tangata katoa ra. Kua akono te Mesia, koia ra te Upoko rave angaanga o te putuputuanga, i te reira pupu akaaere tei akamaataia ra ei akaoti i te tumu apiianga puapinga a te au Kerisitiano kare ra i te ngati Iuda no te peritomeia e te akono anga i te Ture a Mose ra. Kua tata te pupu akaaere i tetai pepa no te akatakaanga i tana ikianga e te oronga anga i nga ture tau no te akono.​—Angaanga 15:23-29.

Te Tuatau no te Akaraanga a te Akaaere Ngutuare

11. I arikiia ainei e te au taeake te aratakianga ngaueue kore tei akanooia e te pupu akaaere ra, e eaa te akaari maira e kua akameitakiia e Iehova te reira akanoonoo anga?

¹¹ Te aronga tatakitai e pera katoa oki te au putuputuanga, kua ariki te au Kerisitiano mua ra i teia aratakianga maroiroi tei orongaia e te pupu akaaere. I muri mai i te tatauanga a te putuputuanga i Anetioka i Turia i te reta a te pupu akaaere ra, kua rekareka ratou i te akamaroiroi anga. I te raukaanga te reira akakiteanga i etai atu au putuputuanga e kua akono ratou i te au akauenga, rave “tinamou atura i te akarongo anga i te tuatua, tupu atura i te maata anga, kare e rā i tivata.” (Angaanga 16:5) Te kitea puia ra, e kua akameitakiia te reira akanoonooanga.​—Angaanga 15:30, 31.

12, 13. Eaa te au tupu anga ta Iesu i totou i tana nga parabole no nga mina e pera katoa oki nga taleni ra?

¹² Ka akara tatou i tetai atu tu o teia tumu puapinga maata. I tana akatutu anga no nga mina ra, kua akaaite aia iaia uaorai ki tetai tangata mana tei aere atura ki te enua mamao kia rauka iaia te taoonga ariki e kua oki mai aia ra. (Luka 19:11, 12) Ko tei tupu i tona tuakaouanga i te 33 T.N., kua akateiteiia atu a Iesu Mesia ki te rima katau o te Atua ra, kua noo aia ki reira tiaki ei kia akariroia tona au enemi ei pange vaevae nona.​—Angaanga 2:33-35.

¹³ I roto i tetai akatutu anga aiteite ki te reira te tu, koia te parabole o nga taleni ra, kua karanga a Iesu e e tuatau roa tei topa, kua oki akaou maira te pu e akatikatika i te moni kaiou ma tona au tavini. Kua tuatua atura te pu ki nga tavini pikikaa kore e: “Ko koe i akono [meitaki, NW] i te reira apinga mea ngiti ua, e tuku au ia koe ki rungao i te mea maata; aere koe ki roto i te rekarekaanga o toou pu.” Inara kua karanga aia no te tavini pikikaa ra e: “E ravea ke ïa tana. E uri atu i taua tavini puapinga kore nei ki vao i te poiri ra.”​—Mataio 25:21-23, 29, 30.

14. Eaa ta Iesu i umuumu mai i tona au tavini akatainuia ra i te vaerua?

¹⁴ I muri ake i te tuatau roa​—vaitata e 19 anere mataiti—​kua orongaia ki te Mesia te mana taonga ei ariki i te 1914, i te openga o “to te etene tuatau.” (Luka 21:24) I muri poto akera aia, “kua aere maira i te akatikatika i te au kaiou” ma tana au tavini, koia te au Kerisitiano akatainuia ra i te vaerua. (Mataio 25:19) Eaa ra ta Iesu i manakonako ia ratou tatakitai e ia ratou katoatoa? Te vai tamouia ra te angaanga a te tuati mei tei raveia i te anere mataiti mua ra. Kua oronga te Mesia i nga taleni ki te aronga tatakitai ra​—“i tei tau katoa i aua nga tangata ra.” No reira, kua manakonako maira Iesu i tei tau ia ratou tatakitai. (Mataio 25:15) E mea umuumuia i reira te tikaanga ia 1 Korinetia 4:2 (NW) te na ko ra: “E mea umuumuia oki i te tuati kia kitea ei tangata pikikaa kore.” Te aiteanga no te taangaanga i nga taleni ra koia oki ko te raveanga pikikaa kore ei karere na te Atua, i te akariroanga i te au tangata ei pipi e te tuaanga i te au tuatua mou vaerua na ratou.​—2 Korinetia 5:20.

Te “Tavini” e Tona Pupu Akaaere i te Vaitata Anga te Tuatau Openga

15. (a) Eaa ta te Mesia i umuumu no tana pupu akaaere ngutuare? (e) Eaa te akakite maira e i umuumu ana te Mesia kia rave te pupu tavini i te reira i mua ake ka tae mai ei aia i te tutaka i tona ngutuare ra?

¹⁵ Kua umuumu rai a Iesu i te katoa anga o te au Kerisitiano akatainuia ra kia akono ei tuati pikikaa kore, i te tuaanga ki te pupu raverave ra “i ta ratou putunga kai i te tuatau tau ra.” (Luka 12:42, NW) Kia tau ki ta Luka 12:43, kua karanga Iesu: “E [mataora, NW] to te reira tavini, to tei rokoia mai e tona pu, te pera ra!” Te akakite maira te reira e no tetai tuatau i mua akera i tae mai ei te Mesia kia akatikatika i te moni kaiou ma tona au tavini akatainuia ra i te vaerua, no te tuaanga ratou i te kai vaerua na te au mema o te putuputuanga Kerisitiano, koia te ngutuare o te Atua ra. Koai tei rokoia mai e te Mesia te pera ra i tona oki mai anga ma te mana taonga ariki i te 1914 e tana rave anga i te tutaka i te ngutuare o te Atua ra i te 1918?​—Malaki 3:1-4; Luka 19:12; 1 Petero 4:17.

16. I to te Mesia taenga mai i te tutaka i te are o te Atua i te 1918, eaa i kore ei i kitea e ia te au ekalesia o Kerisitome e te oronga ra i te kai vaerua i te tuatau tau ra?

¹⁶ I te vaitata anga te akaope i te tuatau roa o to Iesu tiakianga i te pae rima katau o Iehova ra, kua kitea marieia e koai te tua ra i te kai vaerua na te aronga o to te Mesia ngutuare noatu i mua ake i te 1914 ra. Te manako ra ainei koe e ko te au ekalesia o Kerisitome tei pera ra? Kare rava ia, no te mea kua oonu atura ratou i te angaanga poritiki. Kua riro ratou ei taonga rave ua i te akatotoa anga pa enua e kua tauta i te taemoemo i te turu anga i tonao e tonao enua, na te reira i akamaroiroi i te akaparau anga basileia. Kare i roa ana kua apai mai te reira i te apa i te toto ki runga ia ratou, koia oki, no ta ratou turu anga i te au kavamani poritiki tei o atura ki te tamaki mua o te ao. I te pae vaerua, kua akaparuparuia to ratou akarongo e te Ravenga Ou ra. Kua apaiia mai te tumatetenga i te pae vaerua no te mea e manganui to ratou orometua kua riro ei maunu ngoie ua na te aronga akaapa teitei e pera katoa te apii tupu ua mai (evolution, Peritane). Kare e akamaroiroi anga i te pae vaerua tei tau kia manakoia mei te au orometua mai o Kerisitome ra!

17. Eaa te Mesia i kopae ei i tetai papaki o te au Kerisitiano akatainuia ra, e eaa tei tupu kia ratou?

¹⁷ Mei te reira katoa oki, kare e kai vaerua tei rauka mai mei te au Kerisitiano akatainuia tei akapou ra i to ratou manako no to ratou uaorai ora e kare i taangaanga i te taleni a te Pu ra. Kua riro ratou ei aronga “kope,” kare i tau ei akono i te au apinga a te Pu ra. E no reira, kua uriia atu ratou “ki vao i te poiri ra,” ko te ngai ia te vaira te au ekalesia o Kerisitome i teianei.​—Mataio 25:24-30, NW.

18. Koai ta te Pu i kite te oronga ra i te kai vaerua na tona pupu raverave i te tuatau tau ra, e na teaa i akapapu mai i te reira?

¹⁸ I te taenga mai i te tutaka i tona au tavini i te 1918, koai ta te Pu, koia a Iesu Mesia, i kite te tua ra ki tana pupu raverave i ta ratou kai i te tuatau tau ra? I na i reira, koai tei oronga atu ki te aronga kimi i te tuatua mou i te marama tika no runga i te atinga oko, te ingoa o te Atua ra, e te akara koreia o to te Mesia taenga mai, e te puapinga maata o te 1914? Naai i akakite ana i te pikikaa o te apii Toru Tai, te mate kore o te meta tangata, e te ai i hell? E naai i akamatakite i te au kino o te apii tupu ua mai e te purepure? Te akaari maira te au tika e ko te pu Kerisitiano tei akatainuia ra e tei taokotaiia ma te aronga nenei i te makatini Zion’s Watchtower and Herald of Christ’s Presence (Ziona Punanga Tiakianga e te Akakitekite Aere i to te Mesia Taenga Mai), tei tapaia i teianei ko Te Punanga Tiaki Anga Akakite Anga i te Basileia o Iehova.

19. Akapeea ta te pupu tavini pikikaa kore ra akakite mai anga iaia uaorai i mua ake i te 1918, e naea tana tua anga i te kai vaerua, e mei naea mai ra?

¹⁹ Kua akakiteia mai i Te Punanga Tiaki Anga (reo Peritane) o Noema 1, 1944, e: “I te 1878, e a ngauru mataiti i mua ake i te aere mai anga te Atu ki te iero i te 1918, e pupu Kerisitiano akatapuia ma te ngakau tae tikai tetai tei akaatea takiri mai ia ratou mei te akaaerenga orometua e te au taonga tei akanoonooia e kua kimi ratou i te taangaanga anga i te akonoanga Kerisitiano . . . I te mataiti i muri maira, koia oki, ia Tiurai, 1879, i akamataʼi te neneiia te makatini Te Punanga Tiaki Anga ei tua tamou anga i te au tuatua mou ta te Atua i oronga mai na roto i te Mesia ‘ei kai i te tuatau tau ra.’”

20. (a) Akapeea te mama anga mai o te Pupu Akaaere i teia tuatau nei? (e) Eaa ta te au mema o te Pupu Akaaere i rave ana, e i raro ake i taai arataki anga?

²⁰ I te oronga anga mai i te akakiteanga no runga i te tupu anga o te Pupu Akaaere o teia tuatau nei, kua akamarama mai Te Punanga Tiaki Anga (reo Peritane) o Titema 15, 1971: “E rima mataiti i muri akera [i te 1884] kua taokotaiia te Zion’s Watch Tower Tract Society (Totaiete Pepa Akonoanga Punanga Tiaki Anga o Ziona) ei ‘rima rave’ i te tua i te kai vaerua ki te au tauatini ua atu o te aronga ngakau tae tei kimi ra kia kite i te Atua e kia marama oki i tana Tuatua . . . Kua kapitiia atu te au Kerisitiano akatainuia, tei akatapuia, e tei bapetizoia ra, ma te reira Totaiete i te opati maata i Pennsylvania. Noatu e me no te Pupu o te aronga Arataki me kare, kua oronga ratou ia ratou uaorai no te angaanga takake a te pupu ‘tavini akono meitaki e te pakari.’ Kua tauturu ratou i te angaanga e te aratakianga a te pupu tavini ra, e i reira i mama mai ei te pupu akaaere. E mea papu e ko te reira na raro ake i te arataki anga o te mana rave angaanga akara koreia o Iehova me kare vaerua tapu. Pera katoa oki, i raro ake i te arataki anga a te Upoko o te putuputuanga Kerisitiano, koia a Iesu Mesia.”

21. (a) Koai ta te Mesia i kite i te tua anga i te kai vaerua, e akapeea aia i te tutaki anga ia ratou? (e) Eaa tei tapapa mai i te tavini pikikaa kore e tona Pupu Akaaere ra?

²¹ I te 1918, i ta Iesu Mesia tutakaanga i te aronga tei karanga e e tavini ratou nana, kua kitea e ia tetai pupu Kerisitiano no te au pa enua te tata ra i te au tuatua mou no te Puka Tapu ei apii i roto e i vao i te putuputuanga i ta ratou angaanga tutu aere. I te 1919 kua tupu tikai mei ta Iesu i totou maira: “E [mataora, NW] to te reira tavini, to tei rokoia mai e tona pu, te pera ra. Tikai taku e karanga atu kia kotou nei, e akariro aia iaia ei akaaere i te au apinga ravarai nana ra.” (Mataio 24:46, 47) Kua tomo atu te reira au Kerisitiano mou ki roto i te rekarekaanga o to ratou Pu. I to ratou uaorai akaari anga i “te akono meitaki i rungao i te au mea meangiti ua,” kua tuku te Pu ia ratou “ki rungao i te au mea maata ra.” (Mataio 25:21, NW) Kua papa i reira te tavini pikikaa kore e tona Pupu Akaaere, no te angaanga akatotoaia. Mei teaa ra to tatou rekareka no te tupu anga te reira, no te mea te puapinga nei te au Kerisitiano tiratiratu i te angaanga akatakaia a te tavini pikikaa kore e tona Pupu Akaaere oki!

Au Tumu Maata no te Akamaara

◻ Koai te Upoko o te ngutuare o te Atua ra, e kua oronga Aia i te mana kiaai?

◻ Eaa te angaanga kapipiti ta te Mesia i oronga na tona pupu tavini kia rave?

◻ Eaa tetai atu pupu tei vai mai i roto i te pupu tavini ra, e eaa tana au angaanga takake ra?

◻ I to Iesu tae mai anga i te tutaka i te ngutuare o te Atua ra, koai te tua ra i te kai vaerua na tona au mema?

◻ I akapeea te mama mai anga o te Pupu Akaaere i teia tuatau nei?

[Tutu i te kapi 10]

E pupu akaaere to te “tavini” o te anere mataiti mua ra tei kapitiia atu te au aposetolo e te aronga pakari o te putuputuanga i Ierusalema ra