E Au ra Openga Tikai Ainei Teia?

TEI mua koe i roto i tetai vaka e tomo ra ki roto i tetai ngai kauvai ngarungaru. Kua onoono ua mai te au toka mamaata na roto i te au uka vai e te pupu. Kua tauta koe i te aere ke atu ia ratou. Tano anga tikai na te tangata i muri ake ia koe e tauturu i te akatika i te vaka, inara e meangiti ua tona kite. Tei kino roa atu, kare a korua mapu, no reira kare korua i kite e me ka tano atu teia au vai ki roto i tetai punavai marino me ki roto i tetai vai topa.

Kare i te akara anga manea, ea? No reira ka taui tatou i te reira. Ka tamanako ana e tangata arataki karape toou, tei kite i te au toka pouroa o teia kauvai, te au tapae anga katoatoa. Kua kite takere aia e te vaitata maira teia vai uka ra, kua kite aia akapeea te reira i te taopenga anga atu, e kua kite aia akapeea i te aere anga atu na roto i te reira. Kare ainei koe e manako tinamou roa atu?

E tikai, tei roto tatou katoatoa i tetai manamanata mei teia. Te kite nei tatou ia tatou uaorai, tei kore i riro no tatou uaorai te apa, i roto i tetai aerenga kinokino o te tuatua enua tangata. Kare te maata anga o te au tangata i kite eaa te roa te tupu anga o te au mea na teia tu, me ka meitaki mai te au turanga, me kore ra akapeea te ora meitaki anga atu i teianei. Inara kare tatou e anoanoia kia manako e kua ngaro tatou me kore ra e puapinga kore ua. Kua orongaia mai tetai arataki anga e Tei Anga ia tatou ra​—tei akakite i tetai tuatau tuatua enua poiri, kua tamanako e aea te reira e ope ei, e kua oronga mai i te arataki anga tei anoanoia e tatou e raukaʼi te ora atu. Te reira puka arataki anga, ko te Pipiria. Tona Tata, ko te Atua ko Iehova, tei kapiki iaia uaorai ko te Puapii Maata, e na roto ia Isaia te tuatua papu ra aia: “E na to kotou taringa e akarongo i tetai manga tuatua i muri mai ia kotou, i te na ko anga, teia te ara, e na reira te aere; kia anga kotou i te pae katau, e kia anga kotou i te pae kaui.” (Isaia 30:20, 21) Ka ariki ainei koe i te reira tu arataki anga? Ka akara i reira tatou me kua akakite tikai te Pipiria e mei teaa te tu to tatou au ra.

Ui te Au Pipi a Iesu i Tetai Uianga Puapinga

Papu kua umere te au pipi a Iesu. Koi akakite ua akera Iesu kia ratou, ma te taka meitaki, e ka takore takiriia to Ierusalema au are iero mekameka! E mea umere tikai teia tamanako anga. I muri poto ua ake, ia ratou e noo ra i te Maunga o Oliveta, kua ui e a o ta Iesu au pipi kiaia: “E akakite mai koe ia matou i te tupu anga o taua au mea nei, e te akairo o toou aerenga mai, e te openga o teianei ao.” (Mataio 24:3; Mareko 13:1-4) Me kua kite ratou i te reira e me kare, kua riro ta Iesu pauanga ei maata tona taangaanga angaia.

Te takore anga o to Ierusalema iero e te openga o te akatereanga ngati Iuda kare ia e aiteite ki te tuatau o to Karaiti aerenga mai e te openga o te akatereanga katoa o teianei ao. Noatu ra, i roto i tana pauanga roangarere, kua tuatua karape tikai a Iesu i te au tuanga katoatoa o te uianga. Kua akakite aia kia ratou e mei teaa te tu o te au mea i mua ake i to Ierusalema takore angaia; kua akakite katoa aia kia ratou i te ka tapapaia o te tu o teianei ao i tona tuatau aerenga mai, te taime e tutara ei aia ei Ariki i te rangi e ka vaitata i te apai i te akatereanga katoa o teianei ao ki tona openga.

Te Openga o Ierusalema

Ka tamanako ana i ta Iesu i tuatua no runga ia Ierusalema e tona iero. E tere atu i te toru ngauru mataiti i mua ake ana, kua akakite aia i tetai tuatau ngata tikai no tetai o te au oire maata roa atu i teianei ao. Ka akara tikai ana i tana au tuatua tei papaia ia Luka 21:20, 21: “Kia akara ra kotou ia Ierusalema i te takako angaia e te au nuku, kua vaitata rava tona pou i reira, kia kite mai kotou. Te aronga e noo i Iudea ra, ka oro ratou ki te maunga i reira; e to roto i te oire ra, ka aere ïa ki vao; e auraka to te au ngai katoa ra e tomo akaou ki roto i te oire.” Me ka takakoia a Ierusalema, e ka koropiniia e te au nuku vaeau e noo ra i reira, akapeea e rauka ngoie ei i “to roto i te oire ra” i te ‘aere ki vao,’ mei ta Iesu i akaue ra? Ma te taka meitaki, te tuatua ra a Iesu no runga i tetai tuatau poto te ka tuera mai. Kua pera ainei?

I te 66 T.N., i raro ake i te arataki anga a Cestius Gallus kua arumaki te au vaeau Roma i te pupu aronga meameaau ngati Iuda e tae ua atu ki Ierusalema e kua tapu ia ratou ki roto i te oire. Kua opara katoa te au Roma ki roto i te oire tikai e kua taea te patu iero. Inara kua akatere a Gallus i tona au vaeau kia rave i tetai mea tuke ua ake. Kua akaue aia ia ratou kia oki mai ki muri! Ma te maeva kua arumaki mai te au vaeau ngati Iuda e kua takinokino atu i to ratou au enemi Roma e oro ra. I reira, ta Iesu totou anga i te tuatau poto te ka tuera mai. Kua akarongo te au Kerititiano mou i tana akamatakiteanga e kua aere ki vao ia Ierusalema. E manako anga pakari tikai, no te mea e a mataiti i muri mai, kua oki akaou mai te au vaeau Roma, ma Tianara Titus te aratakianga ia ratou. I teia taime kare e rauka i te oro atu.

Kua takako akaou te au vaeau Roma ia Ierusalema; kua patu ratou i tetai punanga rakau keokeo takapini i te reira. Kua totou a Iesu no runga ia Ierusalema: “Te vaitata maira oki te tuatau, e akapiniiaʼi koe e to au enemi i te koro, e takako ratou ia koe e pini ua ake, ka tāpu ei ia koe i roto.”a (Luka 19:43) Kare i roa, kua topa a Ierusalema; kua riro mai tona iero kaka ei mea pueu. Kua akatupuia te au tuatua a Iesu i te au tu ravarai!

Inara e maata atu to runga i to Iesu manako i te takore anga o Ierusalema. Kua ui katoa tana au pipi kiaia no runga i te akairo o tona aerenga mai. Kare ratou i kite i te reira taime, inara no runga teia i tetai tuatau me akataoongaia aia ei Ariki i te rangi. Eaa tana i akakite?

Te Tamaki i te Au Ra Openga

Me tatau koe ia Mataio pene 24 e te 25, Mareko pene 13, e Luka pene 21, ka kite koe i te tika tarevake kore e te tuatua ra a Iesu no runga i to tatou uaorai tuatau. Kua akakite aia i tetai tuatau tamaki​—kare te “tamaki, e te rongo tamaki” anake ua tei takino ua rai i te tuatua enua tangata mari ra kapiti mai te au tamaki ‘enua ki tetai enua, e tetai basileia ki tetai basileia’​—ae, e au tamaki anga maata i te pa enua katoa.​—Mataio 24:6-8.

Ka akamanako ana i te taui anga o te tamaki anga i to tatou anere mataiti nei. Te riro anga te tamaki ua nei ei tutuki anga o nga vaeau tei komono ra e rua pa enua patoi, te ta tiakoke anga me kore ra te pupui anga pupui i tetai e tetai i te ngai tamaki anga, kua rava ua tona kino. Inara i te 1914 kua tupu mai te Tamaki Maata. Kua aru tetai enua i tetai enua ki roto i te ai o te au tupu anga kapiti​—koia te tamaki mua o te ao katoa. Kua maaniia te au apinga tamaki otomatiki ei tamate ua atu i te au tangata e manganui e mei te au ngai mamao maata. Kua pupui te au pupui matini i te au katiriti ma te viviki kino; kua ka te mustard gas, kua tamamae, kua takinokino, e kua tamate i te au vaeau e tauatini ua atu; kua rora aere te au tangika ma te tu tangi kore ki roto i te au ngai o te enemi, ma ta ratou au pupui mamaata e aruru aere ra. Kua taangaanga katoaia te pairere e te pairuku​—e au tutu anga akamata ua o te ka aru mai.

Kua rave te Tamaki II o Teianei Ao i te mea kare i tamanakoia​—kua akameangiti tikai te reira i tona au akamata anga, te tamateanga e mirioni ua atu au tangata. Te au pai tari pairere, mei te au oire papanu rai, te teretere anga i te au moana e kua tuku i te au pairere tamaki kia pomu mai i te mate mei te au tiaorangi ki rungao i te au takete enemi. Kua topito te au pairuku e kua akatomo i te au pai enemi. E kua akatopaia te au pomu atomu, te tamateanga e tauatini ua atu au oraanga i te takore anga okotai! Mei ta Iesu i totou, kua tupu te au “mea rikarika” ei akairo i teia tuatau tamaki ua.​—Luka 21:11.

Kua kore aere ainei te tamaki mei te tuatau mai o te Tamaki II o Teianei Ao? Kare roa. I etai au taime kua tupu e tatini tikai au tamaki i roto i te mataiti okotai​—pera katoa i teia ngauru mataiti o te 1990​—te tamate anga e mirioni ua atu. E kua tupu tetai taui anga i roto i te aronga tikai e matemate ra i roto i te tamaki. Kare akaou ko te au vaeau e matemate tikai ra. I teia tuatau, te maata anga o te au kinokino anga tamaki​—tei tika, e tere atu i te 90 patene ia ratou​—e au tangata ua nei.

Tetai Atu Au Tu o te Akairo

Ko te tamaki tetai ua tu o te akairo ta Iesu i taiku ra. Kua akamatakite katoa aia e ka tupu te “onge.” (Mataio 24:7) E kua tupu rai ia, inara tei tuke ki tei matauia e maata atu ta te enua kai e uua maira i tei anoanoia no te angai i te au tangata katoa, noatu te tere maata atura ki mua te ravenga taineti tanutanu anga i tei kiteaia i te tuatua enua tangata nei, noatu e viviki e te mako te taritari anga e rauka ra no te apai i te kai ki tetai ua atu ngai i teianei ao. Noatu teia au mea ravarai, e tai rima o teianei ao tangata katoatoa e matepongi ra i te au ra ravarai.

Kua akakite katoa a Iesu e “i tera ngai i tera ngai” ka tupu te “maki-mate.” (Luka 21:11) Kua kite akaou to tatou tuatau i tetai tupu anga tuke ki tei matauia​—e rapakau anga meitaki roa atu tei kitea, te au kimikimi anga tere ki mua, te au vaccine no te paruru i te au maki piri e manganui tei matauia; inara kua tupu katoa atu te au maki mate tei kore i kiteia ana. Kua aru mai te maki vuru Paniora i muri ua ake i te Tamaki I o Teianei Ao e e maata atu tana au oraanga i tamate i te tamaki ra. No te piri ua o teia maki i riro ei te au oire mei ia New York, ka akautungaia me kore ka tiriaia ki roto i te are auri tetai tei mare tia ra! I teia tuatau, kua tamate te maki kaneta e te maki pukuatu i te au oraanga e mirioni ua atu i te au mataiti okotai​—e au maki mate tikai. E kua aere ua atu te AIDS i te tamate i te au oraanga, ma te kitea koreia te rapakau anga e te ravenga taineti rapakau anga.

Kua uriuri a Iesu i te au ra openga na te au tuatua o te au turanga maata i te pae o te tuatua enua e te pae poritiki, kua akataka maata te apotetoro Paulo i te au manamanata tangata e te au tu tukeke. Kua tata aia, i tetai tuanga: “Ka tupu te kino maata i taua tuatau openga ra, kia kite mai koe. E riro te tangata nei ei akaperepere ia ratou uaorai, . . . ei viivii, ei aroa kore, ei akaatikau koreromotu ra, . . . ei mako kore, ei rotoriri, ei akavaavaa i te tangata memeitaki ra, ei pikikaa, ei māro, ei ngakau akateitei, ei anoano i te au mea e navenave ei ra, kare i anoano i te Atua.”​—2 Timoteo 3:1-5.

Te tangi aiteite ra ainei teia au tuatua kia koe? Ka tamanako ua ana okotai tu kino anga tangata i teianei ao i teia tuatau​—te kino anga o te ngutuare tangata. Te tupu anga maata o te au kainga ngaa, te au tokorua taiaia, te au tamariki takinokinoia, e te au metua ruaine akono koreia​—mei teaa atura ta teia akaari anga i te tu “aroa kore,” e te “rotoriri,” pera katoa te “pikikaa,” te “akavaavaa i te tangata memeitaki ra”! Ae, te kite nei tatou i teia au tu e tupu maata nei i teia tuatau.

Ko to Tatou Uki Ainei Teia e Akakiteia Ra?

Inara, penei ka manako koe, ‘Kare ainei kua takino ua ana rai teia au turanga i te tangata nei? Akapeea tatou e kite ei e ko to tatou tuatau nei teia e akakiteia ra i roto i teia au totou taito?’ Ka akara ana tatou e toru au tika anga ei akapapu e te tuatua ra a Iesu no runga i to tatou tuatau nei.

Te mea mua, koi tupu ei tetai tuanga mua i roto i te takore anga o Ierusalema e tona iero, te tou tikai ra ta Iesu au tuatua ki te tuatau ki mua roa mai i te reira tuatau. Mei te 30 mataiti i muri ake i te tumatetenga tei takore ra ia Ierusalema, kua oronga a Iesu i tetai orama ki te apotetoro pakarikari ko Ioane te akaarianga e ka tae mai te au turanga totouia​—te tamaki, te onge, te maki mate, e te mate​—ki te ao katoa a te tuatau ki mua. Ae, ka takave teia au apiapi anga, kare okotai ua ngai, mari ra te katoa anga o “te ao nei.”​—Apokalupo 6:2-8.

Te rua, i teia anere mataiti te akatupuia nei etai au tu o ta Iesu akairo i roto i te ka kapikiia e tatou ko te tupu anga maata roa atu. Ei akaraanga, e ngai ainei tetai no te au tamaki kia kino roa atu i tei tupu mei te 1914 mai? Naringa e Tamaki III o Teianei Ao tetai, ma te au mana tutara nukiria i teia tuatau e ta ratou au apinga tamaki, ka riro teia enua a muri ake ei one pueu​—e te tangata nei te kore takiri anga. Ma te aiteite, te akakite ra a Apokalupo 11:18 e i teia au tuatau e “riri” ra te pa enua, ‘e mate to te ao’ i te au tangata nei. No te taime mua i roto i te tuatua enua, te riro ra te taero anga e te kino anga o te mareva i teianei ei takino i te noo anga tikai o teia paraneta! No reira te kite katoa ra teia tu i te tupu anga me kore te vaitata ra ki tona tupu anga maata. Ka tupu ngoie ainei te au tamaki e te taero anga e tae ua atu ki te taime e takore ei te tangata iaia uaorai e teia paraneta? Kare; no te mea te akaue ra te Pipiria uaorai e ka vai te enua e tuatau ua atu, ma te au tangata ngakau tika i te noo anga ki rungao i te reira.​—Salamo 37:29; Mataio 5:5.

Te toru, ka riro te akairo o te au ra openga ei mea akakeuanga tikai me akamanakoia i tona katoa anga. I te katoa anga, me akamanako tatou i te au tu ta Iesu i taiku ra i roto i te au Evangeria e toru, to roto i ta Paulo au tataanga, e to roto ia Apokalupo, e tatini ua atu au tu o teia akariro. Penei ka aviri tetai tangata ia ratou takitai, te taumaro anga e kua kite tetai atu au tuatau i te au manamanata mei teia, inara me akamanako kapiti tatou ia ratou katoatoa, te tou ra ratou ki tetai tuatau tarevake kore okotai​—to tatou uaorai.

Eaa ra, te aiteanga katoatoa o teia? Te akatutu ngoie ainei te Pipiria i to tatou tuatau ei tuatau kino e te puapinga kore? Kare roa!

Tuatua Meitaki

Tetai o te au tu puapinga roa o te akairo o te au ra openga te papaia ra ia Mataio 24:14 (NW): “E kia tutu aereia teia tuatua meitaki o te patireia ki te au enua tei tangataia ei kite ki te au pa enua ravarai; i reira e tae mai ei te openga.” I teia anere mataiti, kua rave te Au Kite o Iehova i tetai angaanga umere i roto i te tuatua enua o te tangata nei. Kua ariki ratou i te tuatua a te Pipiria no runga i te Patireia o te Atua ko Iehova​—eaa te reira, akapeea te reira i te tutara anga, e eaa ta te reira ka akatupu​—e kua akatotoa i te reira tuatua i te au enua katoatoa. Kua nenei ratou i te au puka no runga i teia tumu manako e tere roa atu i te 300 au reo e kua apai i te reira ki te au tangata i to ratou au kainga me kore i te au mataara me kore i ta ratou au ngai pitiniti vaitata rai i te au enua katoatoa.

Na te raveanga i te reira, kua akatupu ratou i teia totou. Inara kua akatotoa katoa ratou i te manakonakoanga. Ka akara ana kua kapiki a Iesu i teia e ko te “tuatua meitaki,” kare i te tuatua kino. Akapeea te reira e raukaʼi i teia au tuatau poiri? No te mea kare te tuatua puapinga tikai a te Pipiria e no runga i te au mea kino ka tupu i te openga o teianei ao taito. Tana tuatua puapinga maata ko te Patireia o te Atua, e te taputou maira te reira Patireia i tetai mea inangaroia e te au ngakau tangata inangaro i te tu au​—koia te akaora anga.

Eaa tikai ra te reira akaora anga, e akapeea e raukaʼi te reira noou? Ka akara ana i te au atikara ka aru mai no runga i teia tumu manako ine.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tataanga i te kapi 5]

Te kimi ra te au tangata i te au pauanga no te au uianga manata mei te, Eaa te au mea i kino roaʼi? Te aere nei te au tangata kiea?

[Tataanga i te kapi 6]

I teia tuatau, tere atu i te 90 patene o te au kinokino anga tamaki e au tangata ua nei

[Tutu i te kapi 7]

Ta Iesu totou no te takore anga o Ierusalema kua akatupuia i te au tu ravarai