Toou Aronga Akaperepereia Tei Mate Ra—Ka Kite Akaou Ainei Koe ia Ratou?
E IVA rai o John mataiti i te mate anga tona mama. I muri mai, kua maara iaia e eaa tei tupu i ko i te ngai vairanga kopapa mate: “Kua toro au i tetai tutu nana e kua tata i tetai tuatua i runga i te reira i te patianga kiaia kia tiaki mai ia matou katoatoa i runga i te rangi. Kua oronga atu au kia Papa kia tuku i roto i te pia mate iaia ra, e noatu rai e kua mate aia, ka inangaro au i te manako e kua rauka iaia te tuatua openga mei ko mai iaku.”—How It Feels When a Parent Dies, na Jill Krementz.
Kare e ekoko anga e kua akaperepere tikai a John i tona mama. I muri ake i te akatakaanga i tona au tu meitaki, kua tuatua aia e: “Penei no tera ua e kare au e inangaro i te akamanako atu i te au mea kino, inara kare e rauka iaku i te akamanako i tetai ua atu apinga kino no runga iaia. Koia te vaine manea rava atu taku i kite ana i toku oraanga katoa.”
Mei ia John rai, e au manako mataora to te manganui no to ratou aronga akaperepere tei mate ra e te akatika ra i te inangaro manako ngakau kia kite akaou ia ratou. Kua tuatua a Edith, tana tamaiti e 26 mataiti kua mate i te kaneta, e: “E inangaro toku i te irinaki e te ora ra taku tamaiti i tetai ngai inara kare au i kite e teea. Ka kite akaou ainei au iaia? Kare au i kite inara te manakonako nei e ka pera au.”
E mea papu, kare Tei Anga aroa i te tangata ra i te ngakau manako kore no runga i teia anoano o te tangata. No reira aia i taputou ei e ka tae mai te tuatau ka taokotaiia te au mirioni ua atu ki to ratou aronga akaperepere tei mate ra. Te ki ra te Tuatua a te Atua i te au akaraanga e manganui ki teia taputou no tetai akatuakaouanga o te mate te aere maira.—Isaia 26:19; Daniela 12:2, 13; Hosea 13:14; Ioane 5:28, 29; Apokalupo 20:12, 13.
Koai Ma te ka Akatuakaouia ki te Rangi?
Ka akamanako ana tatou i to John manakonako anga e te tiaki maira tona mama akaperepere iaia i te rangi ra. E manakonako anga teia me kare e irinaki anga no te aronga aere pure e manganui. I te tauta anga i te tauturu i te reira au manako, kua rave tarevake te au orometua e tetai aronga angaanga i te au irava tuatua mei ko mai i te Puka Tapu.
Ei akatauanga, kua tuatua tetai kite i te tauturuanga i te aronga mii, ko Dr. Elisabeth Kübler-Ross, i roto i tana puka On Children and Death e: “Te aiteanga anake o te mate ka akaruke tatou i to tatou kopapa penei i te tu e titiri ra tatou i tetai pereue veruveru, me kare te takai anga atu mei tetai pia ki roto i tetai. I roto ia Koheleta, 12:7, ka tatau tatou: ‘Ei reira te one pueu e oki ei ki raro i te enua no reira aia ra, e oki ra te vaerua ki te Atua i oronga maira.’ Kua tuatua a Iesu e: ‘Te aere nei au e akamanea i tetai ngai no kotou ei reira katoa kotou, i te ngai e nooia e au ra.’ E ki te keia i runga i te koroti: ‘Ei Paradaiso taua katoa i teianei rai ra.’”
Ko te aiteanga ainei i reira o te au irava i runga ake e te ora nei to tatou aronga akaperepere tei mate ra e te tapapa maira ia tatou i runga i te rangi ra? Ka akamanako meitaki ana tatou i te au irava, i te akamataanga mei ia Koheleta 12:7. Ko te tika, kare te tangata pakari tei tata i taua au tuatua ra i akakoro ana i te akatarevake i tana i taiku i roto i te reira puka rai o te Puka Tapu: “Kua kite oki te aronga e ora nei e ka mate ratou: kare ra a te aronga i mate ra e tuatua i kitea.” (Koheleta 9:5) Te uriuri ra aia i te matenga o te tangata noa ua nei. E mea tau ainei i te irinaki e ko te maata anga o te aronga irinaki kore e te au mouauri ketaketa ka oki atu ki te Atua i to ratou mate anga? Kare rava ia e tau. E tikai, kare te reira e tau kia tuatuaia no etai ia tatou, noatu e te akamanako ra tatou ia tatou uaorai e te meitaki ra me kare te kino ra. I te mea e kare etai ia tatou i te pae i te Atua i te rangi ra, akapeea i te tuatua angaia e te oki ra tatou kiaia?
Eaa, i reira, te aiteanga o ta te tata Puka Tapu tuatuaanga e i te mate anga ka ‘oki te vaerua ki te Atua ra’? I te taangaanga anga i tei tuatua Epera te uriia ra e “vaerua,” kare aia e taiku ana no tetai apinga takake te ka akataka i tetai tangata mei tetai. Mari ra, ia Koheleta 3:19, kua akamarama mai taua tangata tata Puka Tapu akauruia ra e ko te tangata e te au animara “okotai oki o ratou katoa ra [“vaerua,” NW].” Te papu ra e kua aite aia i te reira “vaerua” e ko te mana ririnui i roto i te au teera tei akaki ra i te au kopapa o te tangata e te au animara. Kare i rauka ia tatou teia vaerua mei ko tikai i te Atua. Kua oronga ia mai te reira e to tatou nga metua mua i to tatou toia anga ia e i muri mai kua anauia. Pera katoa, kare teia vaerua e teretere ana na roto i te mareva e i reira ka oki atu ki te Atua i te mate anga. Te tuatua, ‘ka oki te vaerua ki te Atua ra,’ e tuatua akatutu uaia te aiteanga te vaira te ora i te tuatau ki mua o tetai tangata mate i teianei ki te Atua. Tei runga iaia i te tamanako e koai tana ka akamaara e i te openga iora ka akatu akaou mai. E akara ana koe uaorai e akapeea te Puka Tapu i te akari taka meitaki anga mai i teia ia Salamo 104:29, 30.
Kua akakoro te Atua ko Iehova e tuanga meangiti ua o te au pipi tiratiratu a Karaiti, e 144,000 anake te katoaanga, ka akatuakaouia ki te ora i te rangi ra ei au tamariki vaerua na te Atua. (Apokalupo 14:1, 3) Ka akatupu teia aronga i tetai kavamani i te rangi ra ma Karaiti ei akameitakianga no te au tangata ravarai i runga i te enua.
Ko te aronga mua i apii no runga i teia koia oki ko te au apotetoro tiratiratu a Iesu, kia ratou kua karanga aia e: “Manganui te nooanga tikai i te are o taku Metua ra: naringa kare ra, kua karanga atu au kia kotou. Te aere nei au e akamanea i tetai ngai no kotou. E kua oti anake i te akamaneaia e au ra, ka oki mai au, e arataki ia kotou ki oku ra; ei reira katoa kotou, i te ngai e nooia e au ra.” (Ioane 14:2, 3) Kua mate te reira au apotetoro e tetai atu au Kerititiano mua e kua tapapa atu ma te manako kore i roto i te mate kia tae roa ki to Iesu aereanga mai i te tutaki ia ratou ma te akatuakaou anga i te rangi ra. E no reira rai te tatau ra tatou e ko te Kerititiano mua tei mate no te akarongo, ko Setephano, kua “moe atura” i roto i te mate.—Angaanga 7:60; 1 Tesalonia 4:13.
Akatuakaou Anga ki te Ora i Runga i te Enua
Inara akapeea ta Iesu taputou ki te tangata keia tei mate atu i te pae iaia? Mei te au ngati Iuda e manganui o te reira tuatau, kua irinaki teia tangata e ka tono mai te Atua i tetai Mesia te ka akanoo i tetai patireia e ka akaoki mai i te au e te tinamou ki te au pa enua ngati Iuda i runga i te enua. (Akaaite ia 1 Ariki 4:20-25 kia Luka 19:11; 24:21 e Angaanga 1:6.) Pera katoa, kua akari te tangata keia i te akarongo e ko Iesu tikai Tei ikiia e te Atua kia riro mai ei Ariki. Inara, i te reira tuatau, te vaitata anga mai o to Iesu mate ei tangata akaapaia kua maani i teia ei akaraanga tau kore. No reira rai a Iesu i akapapu akaou ei ki te tangata keia na te akamataanga i Tana taputou ki teia au tuatua: “E tikai taku e karanga atu kia koe i teianei ra, Tei iaku nei koe i te Parataito.”—Luka 23:42, 43, NW.
Te uri anga Puka Tapu te tuku ra i te koma i mua ake i te tuatua “teianei ra” te akatupu ra i te manamanata no te aronga te inangaro ra i te marama i te au tuatua a Iesu. Kare a Iesu i aere ki tetai parataito i taua ra rai. Mari ra, kua takoto aia ma te manako kore i roto i te mate e toru ra e tae ua atu i tona akatuakaouangaia e te Atua. E pera rai i muri ake i to Iesu tuakaou anga e te aereanga ki te rangi ra, kua tapapa atu aia ki te rima katau o tona Metua tae ua atu ki tona tuatau e tutaraʼi ei Ariki i rungao i te au tangata ravarai. (Ebera 10:12, 13) Kare e roa atu, ka apai mai to Iesu tutara Patireia i te pumaana ki te au tangata ravarai e ka taui i te enua katoa ki roto i tetai parataito. (Luka 21:10, 11, 25-31) I reira ka akatupu aia i tana taputou ki te reira tangata keia na te akatuakaouanga iaia ki te ora i runga i te enua. E ka noo a Iesu ma te tangata mei tera te tu e ka tauturu Aia i te au anoano o taua tangata ra, tapiri atu te anoano no te apai mai i tona tu oraanga kia rotai ki te au ture tuatua tika a te Atua.
Akatuakaou Anga o te Manganui
E mei te tangata keia tataraara ra, ka tupu te maata anga o te tuakaou anga o te au tangata ki runga nei i te enua. Te rotai ra teia ki te akakoroanga a te Atua i te angaanga i te tangata. Kua tukuia te nga tangata mua i roto i tetai aua parataito e kua akakiteia kia akavi i te enua. Naringa raua i tamou i te akarongo ki te Atua, kare roa raua e ruaine e mate ua atu. I roto i to te Atua tuatau, kua akavi ia te enua katoa, kua maaniia e Adamu e tana uanga apakore ki tetai parataito i te ao katoa.—Genese 1:28; 2:8, 9.
Inara, no te mea kua rave puareinga ua a Adamu raua ko Eva i te ara, kua apai mai raua i te mate ki rungao ia raua uaorai e ta raua uanga no te tuatau ki mua. (Genese 2:16, 17; 3:17-19) No reira te Puka Tapu i tuatua ei: “No te tangata okotai ra [Adamu] i o mai ei te kino i te ao nei, e no te kino oki te mate; e kua taea katoaia oki te tangata ravarai e te mate, no te mea kua ara katoatoa.”—Roma 5:12.
Te vaira e okotai anake tangata tei anauia ma te kore i akatuangaia i te ara. Ko te Tamaiti tiama te reira a te Atua, ko Iesu Karaiti, tei tukunaia tona oraanga mei te rangi mai ki te tokara o tetai vaine paretenia ngati Iuda, ko Maria. Kua vai ara kore ua a Iesu kare i tau kia tamateia. No reira, e oko puapinga tikai tona mate no “te ara a to te ao.” (Ioane 1:29; Mataio 20:28) E no reira oki a Iesu i tuatuaʼi e: “Ko au te tuakaouanga, e te ora; ko te akarongo mai iaku ra, mate ua atu rai, ka ora ra ïa.”—Ioane 11:25.
E no reira, ae, ka rauka ia koe i te tarekareka i te manakonako no te taokotai akaou anga atu ki toou aronga akaperepereia tei mate ra, inara te umuumu ra teia e kia taangaanga koe i te akarongo i roto ia Iesu e ko toou Oko e te akarongo iaia e ko te Ariki akatainuia e te Atua. Kare e roa atu ana ka takore te Patireia o te Atua i te au kino ravarai mei teia enua. Pouroa te au tangata ravarai te patoi ra i te akarongo ki tana tutara anga ka takoreia. Inara, ka ora atu te au tangata o te Patireia o te Atua e ka putuputu ratou uaorai i roto i te angaanga no te tauianga i teia enua i roto i tetai parataito.—Salamo 37:10, 11; Apokalupo 21:3-5.
I reira ka tae mai te tuatau rekarekaanga no te tuakaou anga me akamata mai. I reira ainei koe i te turou anga mai i tei mate ra? Tei runga te reira i taau ka rave i teianei. Te tapapa maira te au akameitakianga umere tikai i te katoatoa te kauraro ra i teianei ki te tutara anga a te Patireia o Iehova i raro ake i tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti.