Te Tumu Kare te Au Temeio Anake e Akaketaketa i te Akarongo
NA TE kiteanga e irinaki ei. Ko te manako te reira o te manganui. Te karanga ra etai pae te irinaki ra ratou i te Atua naringa aia i akaari mai iaia uaorai na roto i etai tu temeio. Penei e tika te reira, inara ka arataki atu ainei te reira ki te akarongo tae tikai?
Ka tamanako ana i te au Iseraela ko Kora, Datana, e Abirama. Te akaari maira te Pipiria e au kite mata ratou i teia au temeio akauru umere ra mei te Atua mai: te mate tai ngauru ki rungao ia Aiphiti, te ora anga atu te ngati Iseraela na roto i te Tai Muramura, e te akapou anga o te Pharao Aiphiti ra e tona nuku vaeau. (Exodo 7:19–11:10; 12:29-32; Salamo 136:15) Kua rongo katoa a Kora, Datana, e Abirama ia Iehova i te tuatua anga mai mei te rangi i te Maunga i Sinai. (Deuteronomi 4:11, 12) Inara, i muri ua akera i te tupu anga teia au temeio, kua raurau teia tokotoru tangata nei i tetai meameaau anga ia Iehova e tona au tavini akataoongaia.—Numero 16:1-35; Salamo 106:16-18.
Mei te 40 mataiti i muri mai, kua kite katoa tetai peroveta ko Balaama i tetai temeio. Noatu te akao anga mai a te angera no te tapu iaia mei te pirianga ki te tua o te au enemi o te Atua, koia te au Moabi. Noatu te reira temeio puapinga, kua aere ua atu rai a Balaama i te patoi i te Atua ko Iehova e Tona iti tangata. (Numero 22:1-35; 2 Petero 2:15, 16) Inara, e meangiti ake to Balaama tu akarongo kore i to Iuda Ikariota. Noatu i riro ana aia ei tokorua piri vaitata no Iesu e ei kite mata i tetai putunga temeio tuke ua ake, kua rave pikikaa atu a Iuda ia Karaiti no te toru ngauru moni ario.—Mataio 26:14-16, 47-50; 27:3-5.
Kua kite katoa te au arataki akonoanga ngati Iuda akonoanga i te au temeio e manganui a Iesu. I muri ake i tona akatu anga ia Lazaro, kua akatika rai ratou: “Maata rava ta teianei tangata akairo e rave nei.” Inara kua riro ainei te kite anga i te tangata ora ra ko Lazaro ei akamaru i to ratou au ngakau e kia rauka atu te akarongo? Kare. Mari ra kua parani atu ratou i te tamate ia Iesu raua ko Lazaro!—Ioane 11:47-53; 12:10.
Noatu te akao anga mai tikai a te Atua kua autu kore rai teia au tangata kino i te uua mai i te tu akarongo. Ia Iesu i te au ngai iero i tetai atianga, kua pure maata aia: “E taku Metua, e akakakā i toou ingoa.” Kua pau mai a Iehova na roto i tetai reo mei te rangi mai: “Kua akakakā au, e ka akakakā akaou atu rai au.” Inara, kare teia tupu anga temeio i uua mai ana i te tu akarongo i te au ngakau o te aronga e vaira i reira. I na te Pipiria ei: “Rave ua atu rai aia i te akairo e manganui ua atu i mua i to ratou aroaro, kare akerai ratou i akarongo iaia.”—Ioane 12:28-30, 37; akaaite ia Ephesia 3:17.
Te Tumu Kare te Au Temeio i Akaketaketa i te Akarongo
Akapeea teia tu akarongo kore ka tupu ei noatu te au temeio? E mea marama kore tikaiia ta te au arataki akonoanga ngati Iuda kopae anga ia Iesu me akamanako koe i taua taime tikai tona akamata anga i tana angaanga orometua, “te tapapa ua ra” te au ngati Iuda katoa i “te Mesia” me kore te Karaiti. (Luka 3:15) Inara, te vaira te manamanata i roto i taua au tapapa anga ra. Kua taiku te tata tikitinari ko W. E. Vine no tetai tangata apii Pipiria i te tuatuaanga e kua manako maata roa te au ngati Iuda i te manako o tetai Mesia te ka oronga mai i te “autu anga oraanga enua” e te “puapinga anga materia maata.” No reira, kare ratou i teateamamao no te tangata akaaka ra, poritiki kore ko Iesu o Nazareta, tei mama mai i rotopu ia ratou ei Mesia mou i te 29 T.N. Kua mataku katoa te au arataki akonoanga e ka riro ta Iesu au apiianga ei tamanata i te akapapa anga o te reira taime e ka takino i to ratou taoonga rongoia. (Ioane 11:48) Kua riro to ratou au manako viviki ua e te tu manako ia ratou uaorai ei akamatapo ia ratou mei te aiteanga o ta Iesu au temeio.
I muri maira kua kopae te au arataki akonoanga ngati Iuda e tetai atu i te akapapu anga temeio e kua rekareka ana te au pipi a Iesu i te mareka anga tu-Atua. Ei akaraanga, i te rapakau anga tana au apotetoro i tetai tangata pirikoki mei te anau anga, kua ui te au mema makitakita o te akavaanga teitei o te ngati Iuda e: “Akapeea atu tatou i eianei puke tangata? e akairo maata tei raveia e raua nei, kua kitea ravaia e to Ierusalema katoatoa nei, kare oki e tika ia tatou kia uuna. Kia kore ra e riro te rongo ki te tangata, e akamataku ua atu tatou ia raua, kia kore raua e tuatua akaou atu ki te tangata ma teianei ingoa.” (Angaanga 3:1-8; 4:13-17) Te taka meitaki ua ra, kare teia temeio umere i akaketaketa e kare i akauua mai i te akarongo ki roto i te au ngakau o taua au tangata ra.
Kua riro te aruaru anga angaanga, te tu parau, e te noinoi ei au tika tei akakeu ra i te manganui kia topiri i te au ngutupa o to ratou au ngakau. Ko teia rai tei tupu kia Kora, Datana, e Abirama, tei taikuia i te akamata anga. Na te tu vareae, te mataku, e tetai atu au putunga tu mamae tikai i tapupu i tetai pae atu. Te akamaara katoaia ra tatou, i te au angera akarongo kore, te au temoni, tei rauka te akameitaki anga i mua ana o te akara anga i te mata o te Atua. (Mataio 18:10) Kare ratou e ekoko ana i te vai ua anga o te Atua. E tikai, “kua akarongo katoa oki te au demoni i te reira, e kua rurutakina.” (Iakobo 2:19) Inara, kare o ratou akarongo ki roto i te Atua.
Te Aiteanga o te Akarongo Mou
E maata atu te akarongo i tetai irinaki ua anga. E maata katoa atu te reira i tetai ariu anga poto ua o te manako ngakau ki etai temeio. I na Ebera 11:1 ei: “Ko te akarongo nei, ko te tumu tikai ïa i te au mea i tatariia nei, e te kite ïa i te au mea kare i akaraia nei.” Tetai tangata tei rauka ra te akarongo kua papu i tona ngakau e pouroa ta te Atua ko Iehova au mea i taputou mai ka akatupu tikaiia. Pera katoa, te akapapu anga kopae koreia o te au tika kitea koreia e ririnui rava ia e kua karangaia te akarongo uaorai e kua aite ki te reira akakite anga tika. Ae, kua akanooia te akarongo ki runga i te akakite anga tika. E i te au tuatau i topa, kua taangaangaia te au temeio i roto i te akatupu anga o te akarongo me kore te akaketaketaanga i te reira. Kua riro te au akairo ta Iesu i rave ei akapapu ki tetai atu e koia te Mesia tei taputouia. (Mataio 8:16, 17; Ebera 2:2-4) Ma te aiteite, kua riro taua au apinga aroa o te vaerua tapu o te Atua, me kore te mana ririnui, ei akaoraanga temeio e te tuatuaanga i te au reo e kare a Iehova e mareka akaou i te au ngati Iuda inara tei runga tona mareka anga i teianei i te putuputuanga Kerititiano, tei akanooia e tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti.—1 Korinetia 12:7-11.
I rotopu i te au apinga aroa temeio o te vaerua ko te ravenga o te totou anga. I te akono anga te aronga irinaki kore i teia temeio, kua akakeuia etai pae kia akamori ia Iehova, te akakiteanga: “Tei rotopu tikai te Atua ia kotou.” (1 Korinetia 14:22-25) Inara, kare te Atua ko Iehova i akakoro ana i te au temeio ei apinga tinamou o te akamorianga Kerititiano. Ma te tau ra, kua tata te apotetoro ko Paulo: “Kareka te au totou ra, e kore ïa; kareka te tuatua ke ke ra, e kore ïa.” (1 Korinetia 13:8) Tei kiteaia kua akamutu teia au apinga aroa i te mate anga te au apotetoro e te aronga tei rauka ra ia ratou teia au apinga aroa.
Ka akarukeia ainei te au tangata ma te kore e tango no te akarongo? Kare, no te mea kua karanga a Paulo e: “Kare ra [te Atua] i ngere i te akakite iaia uaorai, koia i takinga-meitaki mai, i te oronga anga mai i te ua no runga i te rangi, e te tuatau mou, e te akaki anga mai i to tatou ngakau ki te kai ma te rekareka.” (Angaanga 14:17) E tikai, ki te aronga ngakau tika tei puareinga ua i te akatuera i to ratou au manako e te au ngakau ki te akakite anga tika takapini ia tatou, “te au mea oki [no te Atua ko Iehova] tei kore e tau kia akara ra, tei kitea puia nei ïa, i te au mea katoa i angaia nei, mei te maani anga mai i teianei ao; koia oki, tona ra mana mutu kore anga, e te Atua anga; kare ua atura o ratou kotoe anga.”—Roma 1:20.
E maata atu tei anoanoia i te irinaki ua anga i to te Atua vai ua anga. Kua raurau a Paulo: “Eiaa e akatau atu i teianei ao: ei tu ke ra to kotou i te akaou anga o to kotou ngakau, kia taka tikai ia kotou i to te Atua ra anoano, tei meitaki, e te tau, e te apa kore oki.” (Roma 12:2) Ka rauka teia i te raveia na te apii aruaruanga i te au Tuatua Tapu ma te tauturu o te au puka Kerititiano, mei teia makatini rai. Ko te akarongo tei akanooia ki runga i te kite tika tikai o te Tuatua na te Atua, koia te Pipiria, kare ia i te mea paruparu me kore oonu kore. Te aronga tei kite atu i te anoano o te Atua e te rave ra i te reira ma te akarongo te oronga ra i te tavini anga tapu ki te Atua.—Roma 12:1.
Irinakianga Noatu Kare e Kite Mata Ana
Kua ngata i te apotetoro ko Toma i te taangaanga i te akarongo ki roto i te tuakaouanga o Iesu mei te mate. “Kia kore au e kite i te tu auri i ona rima ra, e kia kore au e tuku i toku maikaorima i taua tu auri ra, e kia kore oki au e tuku i toku rima ki roto i tona kaokao ra, kare au e akarongo,” i akakite ei a Toma. I te taui anga a Iesu ki tetai kopapa tei akaari ra i te au puta o tona tamamae angaia, kua ariu mareka atu a Toma ki teia temeio. Inara, kua karanga a Iesu: “E ao to te aronga kare i akara iaku, ka akarongo mai ei.”—Ioane 20:25-29.
I teia tuatau, e au mirioni ua atu o te Au Kite o Iehova e ‘aerenga akarongo oki to ratou, kare i te aerenga kite mata.’ (2 Korinetia 5:7) Noatu kare ratou i kite ana i te au temeio tei papaia i roto i te Pipiria, kua irinaki papu ratou e kua tupu te reira. Te taangaanga ra te Au Kite i te akarongo ki roto i te Atua e tana Tuatua. Ma te tauturu o tona vaerua, kua rauka ia ratou i te marama i te au apiianga a te Pipiria e tona upoko tuatua puapinga rava—ko te akatika anga i te tu ngateitei o te Atua ko Iehova na roto i tona Patireia i te rangi. (Mataio 6:9, 10; 2 Timoteo 3:16, 17) Ma te puapinga maata kia ratou uaorai, te taangaanga ra teia au Kerititiano tae tikai i te ako anga pakari a te Pipiria i te oraanga. (Salamo 119:105; Isaia 48:17, 18) Kua ariki ratou i te akapapu anga patoi koreia e te akairo ra te au totou Pipiria i to tatou tuatau ei “tuatau openga,” e e akarongo to ratou e te vaitata maira ta te Atua ao ou taputouia. (2 Timoteo 3:1-5; Mataio 24:3-14; 2 Petero 3:13) E rekareka ratou i te oronga i te kite i te Atua ki tetai atu. (Maseli 2:1-5) Kua kite ratou e na roto anake i tetai apiianga i te au Tuatua Tapu e kitea tikai te Atua e te aronga e kimi ra iaia.—Angaanga 17:26, 27.
Te maara ainei ia koe a Albert, tei taikuia i te atikara i mua atu? I nga mea ra i muri mai i te kore anga tana pure pati anga no tetai temeio i te pau angaia mai, kua atoroia mai aia e tetai o te Au Kite o Iehova, e vaine pakarikari tei akaruke atu i etai puka Pipiria nana. I muri akera kua ariki a Albert i tetai apii Pipiria i te kainga. Iaia e kite meitaki maira i te tuatua o te Pipiria, kua riro tona manako taitaia ei mareka anga. Kua akamata aia i te kite mai e kua kitea tikai e ia te Atua.
Te raurau ra te au Tuatua Tapu: “E kimi kotou ia Iehova, koi kitea ake aia, e kapiti kotou iaia, koi vaitata mai aia.” (Isaia 55:6) Ka rauka ia koe te rave i teia, kare na te tapapa anga atu i tetai temeio i teia tuatau mei te Atua mai, mari ra na te raukaanga te kite tika tikai i tana Tuatua. Te anoanoia ra teia, no te mea kare te au temeio anake e akaketaketa i te akarongo.
[Tutu i te kapi 5]
Kare te tuakaouanga temeio o Lazaro i akakeu ana i te au enemi o Iesu kia taangaanga i te akarongo
[Au Tutu i te kapi 5]
Kia akanooia te akarongo ki runga i te kite tika tikai o te Pipiria