Auraka e Akamutu i te Tupuanga i Roto i Toou Tu Ariki Ua
“Ko te meitaki o to au manako . . . e te Atua e! te maata roa anga kia tatauia e!”—SALAMO 139:17.
1, 2. Eaa ra tatou ka ariki ei i te Tuatua a te Atua, e akapeea te tata taramo i te akakite anga mai i tona tu arikianga?
E KIMIANGA akakeu anga tikai. Te raveia ra te akaou anga i runga i to Iehova iero i Ierusalema, kua kiteaia mai e te Taunga Maata ko Hilikia “te buka ture a Iehova i te rima o Mose ra,” kare ekokoanga ko te kopi mua tei oti i etai 800 mataiti i mua atu ana! Te rauka ra ainei ia koe i te akamanako e eaa to te Ariki ko Iosia e tangata tei mataku i te Atua i manako ana i te tukunaia anga taua puka ki mua iaia? E tikai, kua akaperepere aia i te reira e i reira rai kua oake atu kia Saphana, te tata tuatua kia tatau maataia mai te reira.—2 Paraleipomeno 34:14-18.
2 I teia tuatau, te Tuatua a te Atua, i te katoaanga me kare ei tuanga, te tatauia nei e te au tangata e pirioni ua atu. Inara te akariro ra ainei te reira i te au Tuatua Tapu ei mea puapinga kore ua? Kare rava! Ko te tika, te vai ra i roto i reira te au manako tikai o te Mana Katoatoa, kua tataia ei puapinga anga no tatou. (2 Timoteo 3:16) I te akakite anga i tona au manako no runga i te Tuatua a te Atua, kua tata te tangata tata taramo ko Davida e: “Ko te meitaki o to au manako iaku nei, e te Atua e! te maata roa anga kia tatauia e!”—Salamo 139:17.
3. Eaa te akaari maira e e tangata manako oonu i te pae vaerua a Davida?
3 Kare roa to Davida tu arikianga ia Iehova, no tana Tuatua, e tana akanoonooanga no te akamorianga mou i ngaro ana. Te au taramo manea e manganui tei atuia e Davida te akakite maira i tona manako. Ei akaraanga, i roto ia Salamo 27:4, kua tata aia: “Okotai aku mea anoano ia Iehova ra, ko taku ï e umuumu ua nei; kia noo rai i roto i te are o Iehova e ope roa ake oku puke rā i te ora anga nei, kia akara au i te meitaki o Iehova, e kia ui [“ariki,” NW] marie au ki roto i tona nao.” I roto i te reo Epera mua, te tuatua “kia ariki marie” te aiteanga kia tamou marie i te akamanako anga, kia akara matatio, kia akara ma te mataora, te mareka anga, e te reka. Te taka meitaki ra e, e tangata manako oonu i te pae vaerua a Davida tei ariki tikai i ta Iehova au apinga tauturu i te pae vaerua e te inangaro maata anga i te tongi i te au tuatua mou pae vaerua katoatoa ta te Atua i akakite mai. E mea tau kia aru i tona akaraanga no te tu arikianga.—Salamo 19:7-11.
Ariki ua i te Akameitakianga no te Kite Anga i te Tuatua Mou o te Pipiria
4. Eaa tei akatupu kia “rekareka atura” a Iesu i roto i te vaerua tapu?
4 Te rauka anga te kite i roto i te Tuatua a te Atua kare e vai ana i runga i te kite me kore i te apiianga o teianei ao, tei akamaata i te akaparau anga. Kareka ra, te vai ra i runga i to Iehova aroa takinga meitaki, ko tana ia ka oronga atu ki te au tangata akaaka e te ngakau tika tei manako i to ratou anoano i te pae vaerua. (Mataio 5:3, NW; 1 Ioane 5:20) I to Iesu akamanako anga no runga i te tumu anga e te tataia ra te ingoa o to tetai au tangata apa kore i runga i te rangi ra, kua “rekareka atura: [tona] vaerua i taua ora ra, kua karanga atura, E akameitaki au ia koe, e taku Metua, te Atu no te rangi e te enua, i te mea ko koe i uuna ke atu i teianei au mea i te aronga pakari e te kite, e kua akakite mai ki te tamariki nei.”—Luka 10:17-21.
5. Eaa ta te au pipi a Iesu kare e akangaropoina i te au tuatua mou o te Patireia tei akakiteia mai kia ratou?
5 I muri ake i te tuatua anga i taua pure ngakau tae, kua anga atu a Iesu ki tana au pipi e kua tuatua atu: “E ao to te mata i akara i te au mea ta kotou e akara nei: E akakite atu au kia kotou, e manganui te au peroveta, e te ui ariki, i anoano i te akara i te au mea ta kotou e akara nei, e kare akenei ratou i akara; e i te akarongo i te au tuatua ta kotou e akarongo nei, e kare akenei ratou i akarongo.” Ae, kua akamaroiroi a Iesu i tana au pipi akarongo mou e auraka e akangaropoina i te au tuatua mou akaperepereia no te Patireia tei akakiteia mai kia ratou. Kare teia au tuatua mou i akakiteia ana ki te uki mua o te au tavini o te Atua, e kare katoa rai te reira i akakiteia mai ana ki te “aronga pakari e te kite” i to Iesu tuatau!—Luka 10:23, 24.
6, 7. (a) Eaa ra te au tumu ka ariki ei tatou i te tuatua mou tu-Atua? (e) Eaa te tuke te kiteaia ra i teia tuatau i rotopu i te akonoanga tika e te akonoanga pikikaa?
6 I to tatou tuatau, e maata atu te au tumu no tatou kia ariki i te tuatua mou tu-Atua, no te mea kua oronga ua mai rai a Iehova, na roto i “te tavini akono meitaki e te pakari,” i te kite marama oonu ki tona au tangata i roto i tana Tuatua. (Mataio 24:45; Daniela 12:10) No runga i te tuatau openga, kua tata te peroveta ko Daniela e: “E manganui te ka oro ki runga e ki raro, e tupu atura te kite i te maata anga.” (Daniela 12:4) Kare ainei koe e ariki ana e “e manganui” te kite o te Atua i teia tuatau e te angai meitakiia nei te au tavini a Iehova i te pae vaerua?
7 Eaa te tuke ta tatou e kite nei i rotopu i te puapinga anga i te pae vaerua no te au tangata o te Atua e te oripu anga o te akonoanga Babulonia Maata! Tei tupu mai, e manganui te oripu ua ra me kore te rikarika ra i te akonoanga pikikaa e te anga maira ki te akamorianga mou. E aronga ratou mei te mamoe rai ‘kia kore ratou e riro ei rave katoa [kia Babulonia Maata] i tana ra au ara’ me kare ‘kia kore ratou e mate katoa i tona ra au mate.’ Te pati nei a Iehova e tona au tavini kia aere mai taua aronga katoatoa ki roto i te putuputuanga Kerititiano mou.—Apokalupo 18:2-4; 22:17.
Akaputuputu nei te Aronga Ariki ua ki te Atua
8, 9. Akapeea te au tuatua o Hagai 2:7 i te akatupuia anga i teia tuatau?
8 No runga i tona are pae vaerua no te akamorianga, kua akakite a Iehova e: “Ka akangaueue au i te au pa enua ravarai, e kia aere mai te au mea inangaroia o te au pa enua ravarai ki roto; e ka akaki au i teia are ki te kaka.” (Hagai 2:7) Kua akatupuia teia totou umere i to Hagai tuatau i te patu akaouia anga te iero e te toenga o te au tangata o te Atua tei oki atu ki Ierusalema. I teia tuatau, e akatupu anga katoa te au tuatua a Hagai no runga i to Iehova iero maata i te pae vaerua.
9 Kua akaputuputu ke mai ana te au tangata e mirioni ua atu ki te iero akatutuia i te akamori i te Atua “ma te vaerua e te tuatua-mou,” e i te au mataiti ravarai e anere e te tauatini ua atu o te “au mea inangaroia o te au pa enua ravarai” te aere maira ki reira. (Ioane 4:23, 24) Ei akaraanga, te akaari maira te ripoti o te ao katoa no te mataiti tavini anga 2006 e e 248,327 i papetitoia i te akatutu anga i to ratou akatapuanga kia Iehova. Te akatutu maira te reira e e 680 te avereti o te aronga ou i te au ra ravarai! No to ratou inangaro i te tuatua mou e to ratou anoano i te tavini ia Iehova ei aronga tutu Patireia te oronga maira i te akapapu anga e kua akapiri vaitataia atu ratou e te Atua.—Ioane 6:44, 65.
10, 11. E akakite mai i tetai tupuanga te akaari maira e akapeea te au tangata i te ariki ua anga i te tuatua mou Pipiria.
10 Kua ariki mai teia aronga ngakau tika e manganui i te tuatua mou no te mea kua kite ratou “i te tu ke anga i te tangata tuatua-tika e te tangata kino, i te tangata i akamori i te Atua, e i tei kore i akamori iaia.” (Malaki 3:18) E akamanako ana i tei tupu kia Wayne raua ko Virginia, e nga tokorua akaipoipo tei kapiti atu ki tetai akonoanga Porotetani inara e maata te au uianga kare i pauia mai. Kua rikarika raua i te tamaki e kua oripu ua te manako e kua manamanata i te kite atu anga e te akameitaki ra te orometua i te au vaeau e te au apinga tamaki. I te pakari anga mai nga tokorua, kua akarukenaia raua e tetai papaki i roto i te akonoanga noatu e i apii ana a Virginia i te apii Tapati no tetai au mataiti. “Kare tetai tangata i atoro mai ana ia maua e kare i akaari mai ana i te manako i roto i to maua turanga pae vaerua,” i karanga ai raua. “Ko ta maua moni ua ta te akonoanga e inangaro ra. E manako ngere tikai to maua.” Kua taitaia tikai raua i te kite anga e kua ariki ta raua akonoanga i te turanga no te pirianga tane e te tane me kore vaine e te vaine.
11 I taua taime rai, kua riro mai ta Wayne raua ko Virginia mokopuna tamaine e i muri ake ta raua tamaine ei nga Kite no Iehova. Noatu e kua riri a Wayne raua ko Virginia no runga i teia i te akamata anga, i muri mai kua taui raua i to raua manako e kua ariki atu i tetai apii Pipiria. “E toru ua marama,” i karanga ai a Wayne, “e maata atu ta maua i kite no runga i te Pipiria i ta maua i kite ana tei tere atu e 70 mataiti i mua ana! Kare maua i kite ana i te ingoa o te Atua e ko Iehova, e kare maua i kite ana i tetai apinga no runga i te Patireia e te enua Parataito.” Kare i roa ana, kua akamata teia nga tokorua ngakau tae i te aere atu ki te au uipaanga Kerititiano e kua piri atu ki roto i te angaanga orometua. “Inangaro maua i te akakite ki te katoatoa i te tuatua mou,” i karanga ai a Virginia. Tei roto raua i to raua 80 mataiti, kua papetitoia raua i te mataiti 2005. “Kua kiteaia mai e maua tetai kainga Kerititiano mou,” i karanga ai raua.
Ariki Anga “i te Au Angaanga Memeitaki Katoa Ra”
12. Eaa ta Iehova i oronga ua mai no tona au tavini, e eaa ta tatou ka rave kia puapingaia?
12 E tauturu ua ana a Iehova i tona au tavini kia rave i tona anoano. Ei akaraanga, kua rauka mai ia Noa, te au ikuikuanga taka meitaki e akapeea i te tarai anga i te araka—e angaanga kia tau meitaki tikai i te raveanga no te taime! E tika ia. No teaa ra? No te mea “kua pera oki a Noa; i te au mea katoa ta te Atua i akaue mai iaia ra, ko tana ïa i rave marie.” (Genese 6:14-22) I teia tuatau, te akapapa meitaki katoa ra a Iehova i tona au tavini kia rave i tona anoano. E tikai, ta tatou angaanga maata koia oki te tutu aere anga i te tuatua meitaki o te Patireia akatumuia o te Atua e te tauturu anga i te au tangata tau kia riro mai ei au pipi na Iesu Karaiti. E mei tei tika ra no Noa, tei runga to tatou puapinga anga i te akarongo. E mea tau kia aru akarongo meitaki tatou i te akauenga ta Iehova i oronga mai na roto i tana Tuatua e tana akaaerenga.—Mataio 24:14; 28:19, 20.
13. Na roto i teea au tu te tereni ra a Iehova ia tatou?
13 E rauka ai i te akatupu i taua angaanga ra, e mea tau kia apii tatou i te ‘tika i te tua’ i ta tatou apinga angaanga maata—te Tuatua a te Atua—ei mea “meitaki ei apiianga, ei akoanga, ei akakiteanga apa, e ei akakite mai i te tuatua-tika ra. Kia apa kore te tangata o te Atua, ma te tau tikai i te au angaanga memeitaki katoa ra.” (2 Timoteo 2:15; 3:16, 17) Mei te anere mataiti mua rai, te oronga maira a Iehova kia tatou i te tereni anga puapinga maata na roto i te putuputuanga Kerititiano. I teia tuatau, i roto i te 99,770 putuputuanga i te ao katoa nei, e raveia ana te Apii Orometua Teokaratiki e te Uipaanga Tavini Anga i te au epetoma ei tauturu ia tatou i roto i te angaanga orometua. Te akaari ra ainei koe i toou tu arikianga no teia au uipaanga puapinga maata na te tae putuputu anga e na te taangaanga anga i te au mea taau i kite mai?—Ebera 10:24, 25.
14. Akapeea te au tavini o Iehova i te akaari anga i to ratou tu arikianga no te akameitakianga i te tavini anga i te Atua? (E kapiti mai i te au tuatua i runga i te tiati i te kapi 27-30.)
14 Na te akamaroiroi anga ia ratou uaorai i roto i te angaanga orometua, e mirioni ua atu te au tangata o te Atua te akaari ra i to ratou tu arikianga no te tereni anga tei rauka mai ia ratou. Ei akaraanga, i te tuatau o te mataiti tavini anga 2006, e 6,741,444 papuritia no te Patireia tei akapou e 1,333,966,199 ora i roto i te au tu ravarai o te angaanga, te kapiti maira i te rave anga e 6,286,618 apii Pipiria i te kainga. Ko tetai au akataka anga akamaroiroi anga teia tei akapapaia i roto i te ripoti i te ao katoa nei. Te pati atu nei matou ia koe kia akara meitaki i teia ripoti e kia rauka mai te akamaroiroi anga no roto mai i reira, mei to tatou au taeake rai i te anere mataiti mua kare ekokoanga e e maata te akamaroiroi anga tei rauka mai mei te au ripoti no runga i te akatotoa anga i te angaanga tutu anga i to ratou tuatau.—Angaanga 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7.
15. Eaa ra tetai i kore ei e manako taitaia no runga i tana angaanga ngakau katoa kia Iehova?
15 Te akaata maira te kapiki nui no te akapaapaa anga te aere atura ki te Atua i te au mataiti ravarai i te tu arikianga oonu te rauka ra i te au tavini o Iehova no te akameitakianga i te kite anga ia Iehova e te akakitekite aere anga iaia. (Isaia 43:10) E tika rai, te atinga no te akapaapaa anga ta tetai o to tatou au taeake e te au tuaine ruaine, tei makiia, me kore te paruparu ra e oronga ra ka rauka i te akaaiteia ki ta te vaine takaua apinga i oronga. Inara auraka e ngaropoina ia tatou e te ariki tikai maira a Iehova e tana Tamaiti i te katoatoa te tavini ngakau katoa ra i te Atua, i te rave katoatoa anga ratou te ka rauka ia ratou i te rave.—Luka 21:1-4; Galatia 6:4.
16. Eaa te au apinga apiianga ta te Atua i oronga mai i nga taime ua akenei?
16 I te pae mai i te tereni anga ia tatou no te angaanga orometua, kua akapapa a Iehova, na roto i tana akaaerenga, ia tatou ki te au apinga apiianga meitaki rava. I te rau ngauru mataiti ua akenei, kua kapitiia mai ki teianei au puka Te Tuatua-Mou te Ka Arataki ki te Ora Mutukore, Ka Rauka ia Koe te Ora Mutukore i Paradaiso i te Enua Nei, Te Kite te ka Arataki ki te Ora Mutu Kore e, i teianei, Eaa Tikai ta te Pipiria e Apii Maira? Te aronga tei ariki tikai i teia au apinga tauturu nei te taangaanga meitaki ra i te reira i roto i te angaanga orometua.
Taangaanga Meitaki i te Puka ta te Pipiria e Apii Maira
17, 18. (a) Ko teea tuanga o te puka ta te Pipiria e Apii Maira taau e reka ra i te akaari i roto i taau angaanga orometua? (e) Eaa ta tetai akaaere kotinga i kite mai no runga i te puka ta te Pipiria e Apii Maira?
17 I roto i to te reira 19 pene, te apenetiki akataka meitakiia, e te reo takataka e te mama ua, te riro nei te puka Eaa Tikai ta te Pipiria e Apii Maira? ei apinga akameitakianga i roto i te angaanga orometua. Ei akaraanga, te uriuri ra te pene 12 i te tumu manako “Noo Anga na te Mataara te Akamareka ra i te Atua.” Te akamarama maira teia manako ki te tangata apiipii e akapeea aia i te riro anga mai ei oa no te Atua, ko tetai apinga kare roa te manganui e tamanako ana me kore i manako ana e ka rauka mai. (Iakobo 2:23) I akapeea teia puka apii Pipiria i te arikiia anga mai?
18 Kua ripoti mai tetai akaaere kotinga i Autireria e kua riro mai te puka ta te Pipiria e Apii Maira ei “mea inangaro vivikiia i te arataki viviki anga i te tangata ngutuare ki roto i tetai pukapuka anga.” Kua akakite mai aia e e mama ua tikai te puka i te taangaangaia anga e “kua orongaia ki te au papuritia Patireia e manganui te irinaki anga akaouia e te rekareka i roto i te angaanga orometua. No reira rai tetai pae i kapiki ei i teia puka e e Puka Koro!”
19-21. E akakite mai i tetai au tupuanga te akakite maira i te puapinga o te puka ta te Pipiria e Apii Maira.
19 “Na te Atua paa i tono mai ia koe,” i karanga ai tetai vaine i Kaiana ki te painia i ko i tona ngutupa. Koi akaruke ua akenei te tokorua o te vaine iaia e ta raua nga tamariki rikiriki e rua. Kua eeu te painia i te puka ta te Pipiria e Apii Maira ki te pene 1 e kua tatau maata i te parakarapa 11, i raro ake i te tumu manako rikiriki “Eaa to te Atua Manako i te Au Tika Kore ta Tatou e Aro Atu Nei?” “Kua akakeu oonuia aia e te au tumu manako,” i karanga ai te painia. “Ko te tika, kua tu aia ki runga, kua aere atu i muri i tona are toa, e kua aue tikai.” Kua ariki mai teia vaine i te pati anga no te apii putuputu anga i te Pipiria ma tetai tuaine i te reira ngai e te tere meitaki ra ki mua.
20 Ko José, te noo ra i Paniora, kua mate tana vaine i roto i tetai u anga motoka. Kua kimi aia i te akapumaana anga i roto i te au apinga akakona, e kua rauka katoa iaia te tauturu a te aronga kite karape. Inara, kare i rauka ana i te au tangata apii i te tu o te manako i te pau i te uianga te tamanamanata maata ra ia José: “Eaa ra te Atua i akatika ai kia mate taku vaine?” I tetai ra kua aravei a José ia Francesc, te angaanga ra i ko i taua kamupani rai. Kua akakite atu a Francesc e e uriuri raua i te pene 11 o te puka ta te Pipiria e Apii Maira, tei tapaia “No Teaa ra te Atua i Akatika ua ai i te Mamae?” Kua umere tikai a José i te akamarama anga a te Tuatua Tapu e te akatutuanga no runga i tetai puapii e tetai tama apii. Kua akamata aia i te apii pakari, kua aere atu ki te akaputuputuanga kotinga, e i teianei te aere ra ki te au uipaanga i te Are Uipaanga Patireia o te reira ngai.
21 E akangateitei ua ana a Roman i te Tuatua a te Atua, e tangata pitiniti e 40 ona mataiti no Porani mai. Inara no te mea e varenga ua ana tikai aia i roto i tana angaanga, kua tere aia ki mua ki tetai manga tumu manako i roto i tana apii Pipiria. Noatu rai, kua aere atu aia ki tetai uruoaanga tapere e kua rauka mai tetai kopi o te puka ta te Pipiria e Apii Maira. Mei reira mai, e aka taui anga tana i rave. “Ma teianei puka,” i karanga ai aia, “kua kapiti taokotai pouroaia mai te au apiianga puapinga o te Pipiria i te akatupu anga i tetai tutu, mei tetai tutu potopotonga tei tapiripiri aereia.” I teianei te apii putuputu ra a Roman i te Pipiria e te tere meitaki nei ki mua.
Tupu ua Atu te Tu Arikianga
22, 23. Akapeea tatou i te akaari ua atu anga i to tatou tu arikianga no te manakonakoanga tei tukuia mai ki mua ia tatou?
22 Mei tei akamaramaia mai i ko i te au Uruoaanga Tapere rekareka “Te Vaitata Maira te Akaora Anga!” te inangaro nei te au Kerititiano mou i te “ora mutu kore” tei taputouia mai e te Atua e ka rauka na roto i te toto akamaringiia o Iesu Karaiti. Ko te mataara meitaki roa atu i te akaari i to tatou tu arikianga ngakau tae no teia manakonakoanga puapinga maata koia oki na te tamaia anga mei “te angaanga mate, kia akamori i te Atua ora ra.”—Ebera 9:12, 14.
23 Ae, kua tere atu e ono mirioni aronga tutu Patireia tei tamou marie ma te akarongo mou i roto i te angaanga a te Atua noatu te maata o te taomi anga no te manako iaia uaorai, e mea umere tikai. E akapapu anga katoa te reira e te ariki oonu ra te au tavini o Iehova i te ngateitei i te tavini anga i te Atua, i te kite anga “e kare ta [ratou] angaanga i puapinga koreia i roto i te Atu.” Auraka taua tu arikianga e akamutu i te tupuanga!—1 Korinetia 15:58, NW; Salamo 110:3.
Akapeea Koe me Pau?
• Eaa ta te tata taramo e apii maira kia tatou no runga i te tu arikianga i te Atua e tana au apinga tauturu i te pae vaerua?
• Akapeea te au tuatua o Hagai 2:7 i te akatupuia anga i teia tuatau?
• Akapeea a Iehova i te akapapa anga i tana au tavini kia tavini meitaki iaia?
• Eaa taau ka rave i te akaari anga i toou tu arikianga no to Iehova tu meitaki?
[Au Tutu i te kapi 25]
Te akapapa meitaki ra a Iehova ia tatou kia rave i tona anoano