Kua Rave Ratou i to Iehova Anoano
Kua Riro Mai Tetai Tangata Samaria ei Tangata Tupu Meitaki
I TO Iesu tuatau, kua kitea uaia te kino e tupu ra i rotopu i te ngati Iuda e te au Kenitara. Kare i roa ana, kua kapiti katoa mai te Mishnah ngati Iuda i tetai ture tei arai i te au vaine Iseraela i te tauturu atu i te aronga kare i te ngati Iuda i te tuatau o te anau anga tamariki, i te mea e ka tauturu atu teia i te apai mai i tetai Kenitara ki te ao nei.—Abodah Zarah 2:1.
Kua piri vaitata atu te au Samaria ki te ngati Iuda auraka te au Kenitara, i te pae o te akonoanga e i te pae katoa o te tu tangata. Inara, kua kitea katoaia ratou ei aronga akaateaia. “Kare oki te ngati Iuda e tau meitaki i to Samaria,” i tata ei te apotetoro ko Ioane. (Ioane 4:9) Ko te tika, kua apii te Talmud e ko “tetai potonga varaoa i orongaia e tetai tangata Samaria e viivii roa atu ia i te kiko o te puaka.” Kua taangaanga katoa etai ngati Iuda i te tuatua “Samaria” ei tuatua akavaavaa e te akakino.—Ioane 8:48.
Ei akaraanga no runga i teia turanga, te au tuatua a Iesu ki tetai tangata tei kite i te ture ngati Iuda e ikuiku anga meitaki tikai. Kua aravei atu taua tangata ra ia Iesu e kua ui atu: “E te Orometua, akapeea au nei e raukaʼi iaku te ora mutu kore?” Ei pau atu, kua akakite atu a Iesu kiaia ki te Ture a Mose, tei akaue e kia ‘inangaro atu ia Iehova ma to ngakau katoa, vaerua, ririnui, e te manako,’ e kia ‘aroa atu i to tangata tupu mei te aroa ia koe uaorai.’ Kua ui atu i reira te roia kia Iesu: “Koai oki toku tangata tupu?” (Luka 10:25-29; Levitiku 19:18; Deuteronomi 6:5) Kia tau ki te au Pharisea, te tuatua “tangata tupu” te taangaanga anakeia ra ki te aronga tei tamou i te au peu ngati Iuda—kare rava ia e no te au Kenitara me kore ra no te au Samaria. Me kua manako teia roia inangaro kite e ka turu a Iesu i teia manako, ka poitirere aia.
E Tangata Samaria Tangi
Kua pau atu a Iesu i te uianga a taua tangata ra na te akakiteanga i tetai parapore.a “Kua aere atu tetai tangata,” i nana ei, “no Ierusalema ki Ieriko.” Te mamao i rotopu ia Ierusalema e Ieriko mei te 23 kiro mita. Te mataara tei kapiti i teia nga oire e rua e au tapae anga amingimingi tona e te au toka e toro maira ki vao, te akariroanga kia ngoie ua no te au keikeia i te pipini, te takino, e te oro ke atu. Ko tei tupu, te tangata teretere i roto i te parapore a Iesu “rokoia iora aia e te anana keia; i aunaia e ratou tona kakau, e kua paruparu oki aia, aere atura ratou akaruke iora iaia, kua vaitata i te mate.”—Luka 10:30.
Kua tamou ua atura a Iesu, “kua aere ua maira tetai taunga na taua ara ra; e kia akara atura iaia, tapae atura aia, na tetai pae ara atura i te aere. E tetai ngati Levi oki i na vaitata maira i taua ngai ra, kua aere mai ïa kua akara, anga ke atura na tetai pae ara.” (Luka 10:31, 32) E au puapii te au taunga e te ngati Levi no te Ture—kapiti mai te ture no runga i te aroa i te tangata tupu. (Levitiku 10:8-11; Deuteronomi 33:1, 10) Te tika anga tikai, ko ratou i roto i te au tangata katoa tei tau kia akakeuia kia tauturu i te tangata teretere tei kinokino ra.
Kua na ko atu a Iesu: “Tetai tangata Samaria ra, te aere ua ra i tona aerenga, e tae atura ki taua ngai ra.” Te taiku anga i tetai tangata Samaria kare e ekoko anga kua akamaata atu i te inangaro o te roia i te kite. Ka ariki ainei a Iesu i te manako papu kore o teia iti tangata? Kare rava ia, i tona kite anga i te tangata teretere manuia kore ra, kua “aroa atura” te tangata Samaria iaia. Kua karanga atura a Iesu: “Aere atura kiaia, kua riringi iora i te inu e te wina ki roto i tona au puta ra, vaî atura, e kua akanoo atura iaia ki runga i tana uaorai puaka, arataki atura aia ki te ngai tapae anga, e tiaki marie atura iaia.b E popongi akera, kia aere ke aia ra, kua kiriti iora aia i e rua denari no roto i tona pute, e kua o ake ki te tangata are ra, kua karanga atura kiaia, E utuutu koe iaia nei, e kia riro taau moni, naku ïa e tutaki ia koe, kia oki mai au ra.”—Luka 10:33-35.
I teianei kua ui atu a Iesu ki tona tangata uiui: “I taua nga tangata toko toru ra, koai te tangata tupu iaia, i toou manako anga, i rokoia e te anana keia ra?” Kua kite te roia i te pauanga, inara i te akaraanga kua tapupu aia i te karanga e ko te “tangata Samaria.” Mari ra, kua pau ua atu aia e: “Ko tei aroa atu iaia ra.” Kua karanga atura Iesu: “Ka aere koe, e akapera katoa.”—Luka 10:36, 37.
Apiianga no Tatou
Te tangata tei ui atu kia Iesu kua rave i te reira no te “inangaro i te akatika iaia uaorai.” (Luka 10:29) Penei kua manako aia e ka akapaapaa a Iesu i tona tu maroiroi i te aru i te Ture a Mose. Inara kua anoanoia teia tangata akatietie i te apii i te tuatua mou o te materi Pipiria: “E mea tika anake rai te au aerenga o te tangata nei i tona uaorai mata: te kimi matatio rā Iehova i te ngakau.”—Maseli 21:2.
Te akaari maira ta Iesu parapore e ko tetai tangata tiratiratu tikai ko tetai ia tei kore i akarongo anake i te au ture a te Atua mari ra te aru katoa ra i tona au tu. (Ephesia 5:1) Ei akaraanga, te akakite maira te Pipiria kia tatou e “kare te Atua e akono i te tu o te tangata.” (Angaanga 10:34) Te aru ra ainei tatou i te Atua na teia tu? Te akaari maira ta Iesu parapore oraora e ko to tatou tu oaoa ki te tangata tupu e mea tau kia maata atu i te au arairai anga pa enua, peu, e te akonoanga. Ko te tika, kua ikuikuia mai te au Kerititiano kia “takinga-meitaki tatou i te tangata ravarai”—kare e ki te au tangata anake te aiteite ra te au pupu tangata, te iti tangata, me kore ra te pa enua e auraka ki te au taeake irinaki anake.—Galatia 6:10.
Te tauta ra te Au Kite o Iehova i te aru i teia akoanga Tuatua Tapu. Ei akaraanga, me tupu mai te au tumatetenga natura, te oronga ra ratou i te au angaanga tauturu ki te au taeake irinaki e ki te aronga katoa kare i te Au Kite.c Kapiti atu ki te reira, te akapou kapiti ra ratou e tere atu i te pirioni au ora i te mataiti tataki tai i te tauturuanga i te au tangata kia rauka meitaki te kite i te Pipiria. Te tauta ra ratou i te itae i te katoatoa ma te tuatua o te Patireia, ko to te Atua anoano oki no te “tangata katoatoa kia ora, e kia rauka te kite i te tuatua-mou.”—1 Timoteo 2:4; Angaanga 10:35.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a Te parapore e tua poto ua, kua matauia ei mea maani ua i kiritiia mai ei te tuatua mou o te tu akono me kore ra te pae vaerua.
b Tetai au are i to Iesu tuatau i te akaraanga kare i oronga ua mai i te ngai nooanga i te kai katoa ra e etai atu au apinga. Penei ko teia te tu o te au ngai nooanga ta Iesu e tamanako atura, no te mea ko te tuatua Ereni i taangaangaia i konei kua tuke mei tei uriia “are tapae anga” ia Luka 2:7.
c No te au akaraanga, e akara i Te Punanga Tiaki, Titema 1, 1996, kapi 3-8, e Tianuare 15, 1998, kapi 3-7.