Pene 88
Te Tangata Apinga Nui e Lazaro
I TUATUA ana a Iesu ki tana au pipi no runga i te akono meitaki i te au apinga kopapa ra, ma te akataka anga e, kare e rauka ia tatou te tavini ki teia au apinga e kia tavini katoa oki ki te Atua i te reira taime rai. Te akarongorongo katoa maira te au Pharisea, e kua akamata ratou i te aviri ia Iesu no te mea e aronga inangaro moni ratou ra. Kua karanga atura aia kia ratou: “Ko kotou na te aronga e akatika ia kotou uaorai i mua i te aroaro o te tangata nei; kua kite ra te Atua i to kotou ngakau: ko taua mea i akameitaki uaia e te tangata ra, e mea viivii ïa i te Atua.”
Kua tae te tuatau no te taruri ke i te au kaingakai a te aronga apinga nui o teianei ao, te mana porotiki, te akatere anga akonoanga atua e te mana. Ka uriia ratou ki raro. Inara, ko te aronga te kite ra i tei umuumuia no ratou i te pae vaerua ka taakiia ki runga. Kua tou atura a Iesu ki te reira taui anga i tana tuatua atu anga ki te au Pharisea ra:
“I vai ana te Ture e te au Peroveta e tae roa mai kia Ioane [Papetito ra]. Mei reira mai kua akakitekiteia te patireia o te Atua ei tuatua meitaki, e ko te au tu tangata ravarai te tauta ra kia tae atu ki te reira. E tika rai, e ngoie atu no te rangi e te enua i te ngaro ke atu, i te kore anga e tupu tetai ngai iti rava o te Ture ra.”—NW.
Te akaparau ra te au tata tuatua e te au Pharisea no tei manakoia e te akono ra ratou i te Ture a Mose. E akamanako ana i ta Iesu akaora anga i te matapo i Ierusalema ra na te ravenga semeio, kua akaparau ratou e: “E pipi matou na Mose. Kua kite matou e, kua tuatua mai te Atua ia Mose.” (NW) Inara i teianei kua akatupuia ta te Ture a Mose i tana akakoro anga kia taki atu i te aronga taakaaka ki te Ariki a te Atua i akamana ra, koia a Iesu Mesia. No reira i te akamata anga ta Ioane angaanga ra, kua tauta te au tu tangata ravarai, e maata atu oki te aronga taakaaka e te putaua, kia riro ratou ei au tangata no raro ake i te Patireia o te Atua ra.
I te mea kua oti te Ture a Mose i te akatupuia i teianei, kua akakoreia te apainga no te akono i te reira. Kua akatika te Ture i te kopae no etai au tumu tuke tuke, inara kua karanga a Iesu i teianei: “Ko tei kopae atu i tana vaine ka akaipoipo ei i tetai, kua akaturi ia; e te akaipoipo i taua vaine i kopaeia e te tane ra, kua akaturi katoa ïa.” Mei teaa ra te manamanata o te au Pharisea i te reira au tuatua, e maata roa atu oki no te mea kua akatika ua ratou i te kopae no etai tumu e manganui!
I te rave ua atu anga i tana au tuatua ki te au Pharisea, kua akakite atura Iesu i te akatutu anga no nga tangata e rua tei taui takiriia to raua taoonga, me kare turanga. Ka rauka ainei ia koe te akataka koai ta raua i akatutu maira, e eaa te aite anga o te taruri ke anga i to raua turanga?
“E tangata apinga nui tetai,” ta Iesu i akataka mai ei, “e kua akamanea iaia uaorai ki te kakau vareau e te oronga, kua rekareka uaorai aia i te au ra tatakitai katoa ma tona apinga mekameka. Tera ra tetai tangata patipati ko Lazaro tona ingoa e kua vaioia ki tona ngutupa ra, kua pini rava aia i te maki tona akakai e kua kaki aia i te au apinga tei topa mei te kaingakai a te tangata apinga nui ra. Ae, kua aere katoa mai oki te au puakaaoa e kua mitimiti i tona au tona akakai ra.”—NW.
Kua taiku a Iesu i konei i te tangata apinga nui ra ei akatutu anga i te au arataki o te akonoanga ngati Iuda kapiti katoa te au Pharisea te au tata tuatua te au Sadukea e pera katoa te kau taunga nunui ra. E apinga nui ratou i te au angaanga e te au ravenga i te pae vaerua ra, e kua akono ratou ia ratou uaorai mei ta te tangata apinga nui i rave ra. Ko to ratou kakau e kakau ariki vareau tei akatutu maira i to ratou turanga akaperepereia, e ko te kakau oronga ei akatutu anga i to ratou tu mei te mea rai e tuatua tika ratou.
Kua akara teia pupu tangata apinga nui akaparau i te aronga putaua, koia te aronga noa ua ra, ma te akavaavaa kino, te tapa anga ia ratou e ‛am ha·’aʹrets, me kare te au tangata no te enua nei. Te akatutu maira a Lazaro patipati ra i teia aronga kare ra te au arataki akonoanga atua i oronga atu i te manga akamaroiroi kia ratou i te pae vaerua e te au tika katoa oki. No reira, mei ia Lazaro rai kua piniia ratou e te tona akakai, kua akara akavaavaaia te aronga noa ua ra mei te mea rai e maki to ratou i te pae vaerua e ka tau anake kia piri atu ki te au puakaaoa. Inara, kua pongi taua pupu Lazaro ra e kua kaki no te manga i te pae vaerua e no reira tei te ngutupa te kimi ra kia rauka te manga vaerua te ngai te ka topa mai mei te kaingakai a te tangata apinga nui ra.
Kua rave atura a Iesu i te akataka anga i te taui anga o te turanga o te tangata apinga nui ra e to Lazaro oki. Eaa ra teia au taui anga, e eaa ta ratou i akatutu maira?
Taui Anga i Tupu ki te Tangata Apinga Nui e Lazaro
Te akakite ra a Iesu i tetai akatutu anga no runga i te tangata apinga nui e te tangata apinga kore ko Lazaro te ingoa. E akatutu anga te tangata apinga nui ra no te au arataki akonoanga atua tei akaperepereia ma te au angaanga e te au ravenga i te pae vaerua, e ko Lazaro te akatutu maira i te aronga noa ua tei mate pongi ra no te akamaroiroi anga i te pae vaerua. Kua tuatua ua atu a Iesu i tana tua, i te akataka anga i te taui anga tuke i te turanga o taua nga tangata ra.
“I muri akera” (NW), e na Iesu ei, kua “mate iora taua tangata apinga kore ra, apaiia atura aia e te au angela ki runga ravao i te umauma o Aberahama ra: e mate katoa atura taua tangata apinga nui ra, e tanumia iora; E mate atura i te mamae maata i ade, kua nānā akera tona mata ki runga, kite atura ia Aberahama i te ngai mamao, e ia Lazaro ki rungao i tona umauma.”
I te mea kare te tangata apinga nui raua ko Lazaro i nga tangata tika tikai mari ra te akatutu maira i nga pupu tangata, e mea papu e e akatutu anga katoa oki to raua matenga. Eaa ra te akatutuia maira e to raua matenga, me kare eaa te aite anga?
Koi oti ua akera ta Iesu tuatua anga no te taui anga o te au turanga i te na ko anga e ‘i vai ana te Ture e te au Peroveta, e tae roa akenei ia Ioane Papetito ra: mei reira mai i tutu aereia te patireia o te Atua.’ No reira, no te tutu aere anga a Ioane raua ko Iesu Mesia ra i mate ei te tangata apinga nui raua ko Lazaro i to raua turanga mua ra, me kare to raua tu tikai.
Te aronga taakaaka, no te pupu tataraara o Lazaro ra kua mate ia ratou i to ratou tu mua tei ngere ra i te pae vaerua e kua aere mai ki roto i te turanga akaperepereia e te Atua ra. Noatu rai i akara atu ratou i mua ana ki te au arataki akonoanga atua no te apinga mea ngiti tei topa ki raro mei te kaingakai i te pae vaerua ra, i teianei te akaki ra i ta ratou i anoano i te au Tuatua Tapu tei orongaia atu e Iesu. Kua apaiia ratou ki te umauma, me kare te turanga akaperepereia, o te Aberahama Maata, koia te Atua ko Iehova ra.
I tetai pae, te aronga ko ratou te pupu o te tangata apinga nui ra kua o mai ki raro i te akaperepere koreia e te Atua no te kore e ariki i te tuatua no te Patireia ta Iesu i apii atura. Kua mate ratou i reira i to ratou turanga mua tei akara anga akaperepereia ra. Kua tuatuaia ratou e tei roto i te mamae akatutuia ra. E akarongo atu ki te tuatua a te tangata apinga nui ra:
“E taku Metua, e Aberahama, e aroa mai iaku, e tono mai ana koe ia Lazaro, e tutou aia i tona kauru rima ki te vai, ei akaanu i toku nei arero; kua mamae maata oki au i teianei ai mura.” Na te au tuatua vera o ta te Atua akavaanga tei akakitekiteia e te au pipi a Iesu te tamamae ra i te aronga tatakitai o te pupu apinga nui ra. Te anoano ra ratou kia akamutu te au pipi i te akakitekite i teia au tuatua, e kia maru mai tetai ngai o to ratou mamae.
“Kua tuatua mairā Aberahama, E tama, ka akamaara ana, e meitaki oki toou i to ora anga ra, e e kino oki to Lazaro nei: e teianei ra, kua akarekarekaia ra aia, e kua akamamaeia ra koe. E e mareva maata oki tei tukuia i rotopu ia tatou: kare to ko nei e tae atu ki ko na i to kotou na ngai kia aere; kare katoa to ko na e tae mai ki ko nei i to matou nei ngai.”
Mei teaa ra te tau e te tika e kia tupu te reira ariu ke anga umere roa i rotopu i te pupu Lazaro e te pupu tangata apinga nui ra! Te taui anga i te tu kua tupu i nga marama toko iti ua i muri akera koia oki i te Penetekote 33 T.N., i te mono angaia te Ture koreromotu taito ra ki te koreromotu ou. Kua taka meitaki i reira e kua akaperepereia e te Atua te au pipi ra, kare ko te au Pharisea e etai atu au arataki akonoanga atua ra. Te “mareva maata” tei akataka ke ra i te tangata apinga nui akatutuia ra mei te au pipi a Iesu te akatutu maira i ta te Atua ra akavaanga taui koreia, e te tuatua tika oki.
E kua pati atura te tangata apinga nui ki te “Metua e Aberahama”: “E tono koe [ia Lazaro] ki te ngutuare o taku metua: Toko rima oki oku taeake.” I reira kua aaki te tangata apinga nui ra e e metua ke tona tei piri vaitata atu kiaia, koia oki a Satani te Tiaporo. Kua pati te tangata apinga nui ra kia tavai a Lazaro i te au tuatua akavaanga a te Atua kia kore ei e tuku i tona “toko rima . . . taeake,” tona nga oa o te au akonoanga atua, ki roto i “teia nei ngai tamamae maata.”
“Kua tuatua mairā Aberahama kiaia, Tei ia ratou a Mose e te au Peroveta ra; ka akarongo atu ratou i te reira.” Ae, naringa kia ora “nga taeake toko rima ra” i te tamamae, ka tau ratou kia akarongo i te au tataanga a Mose e te au Peroveta ra tei akataka ia Iesu e ko te Mesia ia e ka akariro ei ia ratou ei pipi nana. Inara kare i akatika te tangata apinga nui ra: “Eiaa, e taku metua, e Aberahama: kia aere atura tetai mei te mate atu, e tataraara ia ratou i reira.”
Kua tuatua maira aia kiaia, “Kia kore ratou e akarongo ia Mose e te au Peroveta ra, tu ua atu rai tetai tangata mei te mate atu, kare rai ratou e akarongo i te ako.” Kare ra te Atua e oronga mai i etai akairo takake me kare au semeio ei akakite ia ratou. Ka tau te au tangata kia tatau e kia akono i te au Tuatua Tapu kia raukai ia ratou tana akaperepere. Luka 16:14-31; Ioane 9:28, 29; Mataio 19:3-9; Galatia 3:24; Kolosa 2:14; Ioane 8:44.
▪ Eaa ra i tau ei e e akatutu ua te matenga o te tangata apinga nui ra e to Lazaro katoa, e eaa tei akatutuia mai e to raua matenga?
▪ I te akamata anga ta Ioane angaanga, eaa te taui anga ta Iesu i akakite e ka tupu?
▪ Eaa te ka akakoreia i muri ake i to Iesu matenga, e eaa ta te reira ka akatupu no runga i te kopae?
▪ I roto i ta Iesu akatutu anga, koai te akatutuia maira e te tangata apinga nui ra e pera katoa oki e Lazaro?
▪ Eaa te tamamae anga tei rokoia te tangata apinga nui ra, e na teea mataara tana pati anga e kia oraʼi ratou?
▪ Eaa ta te “mareva maata” i akatutu maira?
▪ Koai tikai te metua o te tangata apinga nui ra, e koai tona nga taeake toko rima ra?