Sekema—Te Oire i Roto i te O

OONU i roto tikai i te enua ta te Atua i iki no tona iti tangata, e noo ua ra i rotopu ia Maunga Ebala e Maunga Gerizima, te vaira te oire o Sekema. I konei oki​—vaitata e a tauatini mataiti i topa—​i taputou ei a Iehova kia Aberahama: “Ka oronga au i teianei enua no toou ra uanga.”​—Genese 12:6, 7.

Kia rotai ki teia taputou, kua noo puakapa ua ta Aberahama utaro ko Iakoba i Sekema e kua patu i tetai atarau tei kapikiia e ia “ko te Atua te Atua o Iseraela.” Penei kua keri a Iakoba i tetai punavai i teia ngai ei vai no tona ngutuare tangata e te au manu, e punavai tei kiteaia e au anere mataiti i muri mai e ko “te ruavai a Iakoba.”​—Genese 33:18-20, NW, tataanga i raro ake; Ioane 4:5, 6, 12.

Inara, kare te katoa anga o te au mema o to Iakoba ngutuare tangata i akaari ana i te tu maroiroi no te akamori anga mou. Kua kimi atu tana tamaine, ko Dina, i te au oa i rotopu i te au tamaine Kanaana o Sekema. Te mapu ou ra rai a Dina, i te akaruke anga aia i te paruru anga o te au puakapa o tona ngutuare tangata e kua akamata i te atoro i te oire i te pae mai, te kimianga i te au oa i reira.

Akapeea te au mapu tane o te oire i te akara anga mai i teia tamaine paretenia tei atoro putuputu ra i to ratou oire​—ma te kore e tokorua? E tamaiti na te tangata mana “kite akerā, . . . iaia, kua opu iora, moe atura iaia, e kua taakaaka iora.” Eaa ra a Dina i kimi atu ei i te kino na te pirianga atu ki te au Kanaana tu akono tau kore ra? No te mea ainei kua manako aia e kua anoano aia i te tokorua o te au tamaine aiteite ki tona uaorai mataiti? E tu maro ainei tona e te irinaki iaia uaorai mei etai rai o tona au tungane? E tatau i te papaanga o Genese, e e tauta i te marama i te tu apiapi e te akama ta Iakoba raua ko Lea i kite no te kino tei tupu mei te au atoro anga a ta raua tamaine ki Sekema.​—Genese 34:1-31; 49:5-7; akara katoa The Watchtower, Tiunu 15, 1985, kapi 31.

Vaitata e 300 mataiti i muri mai, kua tupu akaou mai te manako o te tu akarongo kore i te au arataki anga teokaratiki. I Sekema, kua akaaere a Iosua i tetai o te au akaputuputuanga maara roaia atu i roto i te tuatua enua Iseraela. Ka akamanako ana i te akatutu anga i roto i te o. E tere atu i te tai mirioni au tangata​—te au tane, vaine, e te tamariki—​no roto i nga kopu e ono o Iseraela e tu ra i mua i te Maunga Gerizima. I tetai tua o te o mei te reira katoa te numero no roto i tetai atu kopu e ono e tu ra i mua i te Maunga Ebala.a I raro i reira, i te pae i te aruna o te koreromotu e i rotopu i te nga urupu Iseraela e rua, te tu ra te au kau taunga e Iosua. Mei teaa atura i te akanooanga!​—Iosua 8:30-33.

I runga ake i teia urupu maata, e rua maunga ma tetai tuke anga pakari manea e te tanea ua. To Gerizima au pupu teitei e akara anga matie e te tupu meitaki, e i to Ebala tua te maata anga e reureu e te tanea ua. Te kite ra ainei koe i te mareka anga oraora i te au Iseraela e tiaki ra i te tuatau no Iosua kia tuatua? Ka tangi taoki ua te au tangitangi anga ravarai i roto i teia ngai ruru natura.

I roto i te a ki te ono ora ta Iosua e rave ra no te tatau i ‘te buka ture a Mose,’ ka piri katoa te au tangata ki roto. (Iosua 8:34, 35) Te ka tupu, te au Iseraela i mua ia Gerizima ka tuatua ratou E tika ia! i muri ake i te au akameitakianga takitai, inara te E tika ia! a te aronga i mua ia Ebala e taumaa anga takitai ia. Penei kua riro te akara anga tanea ua o Maunga Ebala ei akamaara anga ki te au tangata o te kino ka tupu mei te tu akarongo kore.

“Kia taumaaia te akavaavaa i tona metua tane, e tona metua vaine,” i akamatakite ei a Iosua. Ma te taokotai, e tere atu i te tai mirioni reo te ariu anga atu: “E tika ïa.” Ka tiaki a Iosua i teia ariu anga tangi maata kia meangiti mai i mua ake ka tuatua ua atu ei: “Kia taumaaia te apai ke i te kena kainga o tona taeake.” Ka ava akaou te ono kopu, ma te au tangata ke e: “E tika ïa.” (Deuteronomi 27:16, 17) Naringa e tei reira koe, ka ngaropoina ainei ia koe te reira uipaanga tei raveia i roto i te au maunga? Kare ainei e ka tamou kiriti koreia i toou ra manako te anoano no te akarongo?

I mua poto ua ake ka mate ei aia i etai 20 mataiti i muri mai, kua kapiki kapiti akaou a Iosua i te iti tangata ki Sekema kia akono maroiroi i ta ratou tuku anga papu. Kua tuku aia i te iki anga ki mua ia ratou kia rave te katoatoa. “E akataka ana kotou i teianei rā i ta kotou e akamori,” i nana ei. “Kareka au e toku ra ngutuare, e akamori ïa matou ia Iehova.” (Iosua 24:1, 15) Te akara anga, kua riro teia au uruoaanga akakeu akarongo ei ira oonu i Sekema. No te au mataiti roa i muri ake i to Iosua matenga, kua aru te au Iseraela i tona akaraanga akarongo.​—Iosua 24:31.

I etai 15 anere mataiti i muri mai i to Iesu akaangaroianga i raro ake i te ata o te Maunga Gerizima, kua tupu tetai pukapuka anga maana. No tei roiroi no te tere roa, te noo ra a Iesu i te pae i te ruavai a Iakoba i te aere anga mai tetai vaine Samaria ma te vairanga vai. Kua poitirere tikai te vaine i te pati anga mai a Iesu kiaia no tetai vai inu, i te mea kare te au ngati Iuda e tuatua ana ki te au Samaria, pera katoa te inu mei ta ratou au vairanga. (Ioane 4:5-9) Kua riro ta Iesu au tuatua i muri mai ei mea poitirere maata atu kiaia.

“Ko te inu i tenana vai, ka kaki akaou ïa. Kareka te ka inu i te vai e orongaia atu e au nei, kare rava atura aia e kaki akaou; ka riro ra taua vai e orongaia atu e au nana ra, ei vai pupui ua i roto iaia, e tika i te pupui anga, e tae ua atu ki te ora mutu kore ra.” (Ioane 4:13, 14) Ka tamanako ana i te inangaro o te vaine i te reira taputou anga, no te mea te tikianga i te vai mei teia punavai oonu e aka angaanga ia. Kua akamarama maata atu a Iesu e noatu to ratou puapinga tuatua enua, kare a Ierusalema kare katoa te Maunga Gerizima ei au ngai akonoanga i te mea puapinga no te aereanga ki te Atua. Te mea puapinga koia ko te tu o te ngakau e te tu akono tau, kare te ngai. “E akamori ei i te Metua te aronga akamori tika ra, ma te vaerua e te tuatua-mou,” i nana ei. “Ko te tu ïa o te tangata akamori ta te Metua e anoano ra.” (Ioane 4:23) Mei teaa atura te pumaana i taua au tuatua ra! Kua riro akaou teia o ei ngai tei raurauia ra te au tangata kia tavini ia Iehova.

I teia tuatau te vaira te oire o Nablus i te pae i te au pueu o Sekema taito. Te vaira rai te Maunga Gerizima e te Maunga Ebala i rungao i te o, e tu ua ra ei nga kite muteki ki te au tupu anga tei topa. Ta Iakoba ruavai, i te papa o teia nga maunga, ka rauka rai i te atoroia. Ia tatou e manakonako ra i te au tupu anga tei tupu i reira, te akamaaraia maira tatou te puapinga o te akono tamou anga i te akamori anga mou, mei ta Iosua e Iesu i apii ra ia tatou kia rave.​—Akaaite ia Isaia 2:2, 3.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 31]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.