E Aronga Maata o te Aronga Akamori Mou—Noea te Ngai i Aere Mai ei Ratou?
“E i na, e aronga maata rava, . . . no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki, i te tu ua anga ki mua i te terono, e ki mua i te Punua-mamoe.”—APOKALUPO 7:9.
1. Eaa ra te au orama totou i roto ia Apokalupo i riro ei ei akamanako anga maata na tatou i teia tuatau?
I TE vaitata anga atu i te openga o te anere mataiti mua T.N., kua kite te apotetoro ko Ioane i te au orama no runga i te au tupu anga umere tei akapiriia atu ki te au akakoroanga a Iehova. Tetai o te au mea tana i kite i roto i te orama te tupu nei i teia taime tikai. Tetai pae ka tupu ia i te tuatau ki mua e vaitata mai nei. Te takapini ra teia au mea ravarai i te tupuanga umere tikai o te akakoroanga maata a Iehova i te akatapu i tona ingoa ki mua i te au mea ravarai i angaia. (Ezekiela 38:23; Apokalupo 4:11; 5:13) Pera katoa, te o atura te manakonako anga no te ora o tatou tataki tai ki te reira. Akapeea te reira i peraʼi?
2. (a) Eaa ta te apotetoro ko Ioane i kite i roto i te a o tana orama? (e) Eaa te au uianga ta tatou ka akamanako atu no runga i teia orama?
2 I roto i te a o te tuanga o te au orama o Apokalupo, kua kite a Ioane i te au angera i te mou anga i te au matangi o te takore anga kia ope rava “te au tavini o to tatou Atua” i te akairoia ki runga i to ratou au rae. I reira kua kite aia i tetai tupu anga rekareka tikai—“e aronga maata rava, kare takiri e pou kia tatau, no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki,” te taokotai anga i te akamorianga ia Iehova e te akangateiteianga i tana Tamaiti. Kua akakiteia kia Ioane, e ko teia aronga, e au tangata te ka aere mai mei roto i te mate maata. (Apokalupo 7:1-17) Koai ma te aronga tei akatakaia e ko te “au tavini o to tatou Atua”? E koai ma te “aronga maata” te ka ora atu i te tumatetenga? Ko koe ainei tetai ia ratou?
Koai Ma “te Au Tavini o to Tatou Atua”?
3. (a) Ia Ioane 10:1-18, i akapeea a Iesu i te akatutu anga mai i tona pirianga ki tana au pipi? (e) Eaa ta Iesu i rave kia rauka i tana mamoe na roto i tona mate akaatinga?
3 Mei tetai a marama i mua ake i tona matenga, kua tuatua a Iesu nona uaorai e ko “te tiaki mamoe meitaki ra” e ko tana au pipi ko te “mamoe” te ka tuku atu aia i tona oraanga no ratou. Kua taiku tikai aia i te mamoe tei kiteaia e ia i roto i tetai koro mamoe akatutu ua e i muri mai kua akono meitakiia atu e ia. (Ioane 10:1-18)a Ma te aroa, kua tuku atu a Iesu i tona meta no tana mamoe, te orongaanga i te tutaki oko tei anoanoia e raukaʼi ia ratou te tu rangatira mei te ara e te mate.
4. Koai ma te aronga mua tei akaputuputuia mai ei mamoe kia tau i ta Iesu e tuatua ra i konei?
4 Inara, i mua ake ka rave ei i te reira, ei Tiaki Mamoe Meitaki kua rave a Iesu uaorai i te akaputuputu i te au pipi. Te aronga mua kua akaaraveiia atu kiaia e Ioane Papetito, te “tiaki pa” o ta Iesu akatutuanga. Te kimi ra a Iesu i te aronga te ka ariu mai ki te atianga kia riro mai ei tuanga no te ‘uanga o Aberahama’ tei kapitiia. (Genese 22:18; Galatia 3:16, 29) Kua tatanu aia i roto i to ratou au ngakau kia ariki i te Patireia o te rangi, e kua akapapu atu aia kia ratou e ka aere aia ka akapapa i tetai ngai no ratou i te are o tona Metua i te rangi ra. (Mataio 13:44-46; Ioane 14:2, 3) Ma te tano tikai kua karanga aia e: “Mei ia Ioane bapetizo mairai e teia noaʼi, te āruia nei te basileia o te ao ra, e tei riro nei oki i te aronga i āru i te maroiroi.” (Mataio 11:12) Teia aronga tei aru iaia kia rauka te reira akakoroanga kua kiteaia i roto i te koro mamoe ta Iesu i tuatua ra.
5. (a) Koai ma “te au tavini o to tatou Atua” tei taikuia ia Apokalupo 7:3-8? (e) Eaa te akaari maira e e maata atu te ka kapiti mai i roto i te akamori anga ma te au Iseraela vaerua?
5 Ia Apokalupo 7:3-8, ko te aronga te tamou ua atura ki mua ma te puapinga ki te akakoroanga i te rangi te taiku katoaia ra ki “te au tavini o to tatou Atua.” (Akara ia 1 Petero 2:9, 16.) Te 144,000 e taikuia ra i reira ko te au ngati Iuda anake ainei? Te aronga i roto i te koro mamoe akatutu ua o ta Iesu akatutuanga ko te au ngati Iuda anake ainei? Kare rava ia; e au mema ratou no te Iseraela vaerua a te Atua, e au taeake ratou katoatoa no Karaiti i roto i te uanga vaerua o Aberahama. (Galatia 3:28, 29; 6:16; Apokalupo 14:1, 3) Ko te tika, i te openga iora, ka tae mai te tuatau, ka akakiia te reira numero. Eaa i reira te ka tupu? Mei ta te Puka Tapu i akakite ra, tetai pae—e aronga maata ratou—ka kapiti atu ma teia au Iseraela vaerua i te akamorianga ia Iehova.—Zekaria 8:23.
Te “Mamoe Ke Atu”—E Au Kerititiano Kenitara Ainei Ratou?
6. Te tou atura a Ioane 10:16 ki teea tupuanga?
6 I te taikuanga i tetai koro mamoe ia Ioane 10:7-15, kua apai mai a Iesu i tetai atu pupu i roto i te tutu, i te na ko anga: “E mamoe ke atu rai taku, kare no teianei koro; e arataki katoa mai au ia ratou e tikaʼi, e akarongo mai oki ratou i toku nei reo: kia okotai oki anana, okotai oki tiaki.” (Ioane 10:16) Koai ma te reira “mamoe ke atu”?
7, 8. (a) Eaa ra te manako e ko te au Kerititiano Kenitara te mamoe ke atu i akatumuiaʼi ki runga i te manako tarevake? (e) Eaa te au tika no runga i te au akakoroanga a te Atua no te enua te ka riro ei tauturu ia tatou kia marama e koai te au mamoe ke atu?
7 Te aronga akakitekite tuatua o Kerititome te apai ua ra i te akaraanga e ko teia mamoe ke atu ko te au Kerititiano Kenitara e ko te aronga tei taikuia i roto i te koro mamoe i mua akera ko te au ngati Iuda, te aronga i raro ake i te Ture koreromotu, e ko eia nga pupu ka aere ki te rangi. Inara kua anauia mai a Iesu ei ngati Iuda e no reira kua anauia mai i raro ake i te Ture koreromotu. (Galatia 4:4) Pera katoa, ko te aronga tei akara i te mamoe ke atu ei au Kerititiano Kenitara te ka tutakiia i te oraanga i te rangi kare e kite ana i tetai tuanga puapinga atu o ta te Atua akakoroanga. I to Iehova anga anga i nga tangata mua e te tuku anga ia raua i roto i te kainga i Edene, kua akataka meitaki aia e ko tana akakoroanga koia oki kia akakiia te enua i te tangata, kia akariroia te reira ei parataito, e tona nga tangata akono kia rekareka i te oraanga e tuatau ua atu—i runga i te turanga e kia akangateitei raua e kia akarongo i Tei Anga mai ia raua ra.—Genese 1:26-28; 2:15-17; Isaia 45:18.
8 I to Adamu ara anga, kare ta Iehova akakoroanga i takinoia. Ma te aroa kua akapapa te Atua i tetai ravenga no te uanga a Adamu kia rauka ia ratou te tuatau kia rekareka i tei kore i rauka ia Adamu i te ariki. Kua akakite a Iehova e ka akatu mai aia i tetai akaora, e uanga, e na roto mai iaia e raukaʼi te au akameitaki anga i te au pa enua ravarai. (Genese 3:15; 22:18) Kare te aiteanga o te reira taputou e ka apainaia atu te au tangata meitaki ravarai i te enua nei ki te rangi. Kua apii a Iesu i tana pipi kia pure: “Kia tae toou basileia. Kia akonoia toou anoano i te enua nei, e mei te ao katoa na.” (Mataio 6:9, 10) Kare i roa i mua ake i tona tuatua anga i te akatutu anga tei rekotiia ia Ioane 10:1-16, kua akakite a Iesu ki tana au pipi e kua akatika tona Metua i te oronga i te Patireia o te rangi ki tetai “anana iti” anake ua. (Luka 12:32, 33) No reira me tatau tatou i ta Iesu akatutu anga nona uaorai ei Tiaki Mamoe Meitaki tei oronga i tona meta no tana mamoe, e mea tarevake i te kopae mei roto i te tutu i te katoa anga o te aronga ta Iesu i apai mai i raro ake i tana akono anga aroa, te aronga te ka riro mai ei au tangata i te enua nei no tona Patireia i te rangi.—Ioane 3:16.
9. Mei mua mairai i te 1884, eaa ta te Aronga Apii Puka Tapu i marama no te akatakaanga o te mamoe ke atu?
9 Mei mua mairai i te 1884, kua akataka te Watch Tower i te mamoe ke atu e ko te au tangata te ka orongaia atu te tuatau no te noo ki runga i teia enua i raro ake i te au turanga te ka akatupu i ta te Atua akakoroanga mua. Kua kite te reira Aronga Apii Puka Tapu e ko etai o teia mamoe ke atu e au tangata tei ora ana e kua mate atu i mua ake i ta Iesu angaanga orometua i te enua nei. Inara, te vai ra etai au tuatua kare ratou i marama meitaki. Ei akaraanga, kua manako ratou e ka tupu te akaputuputuanga o te mamoe ke atu i muri ake i te rauka anga i te aronga akatainuia ta ratou tutaki i te rangi. Tera ra, kua kite papu tikai ratou e ko te mamoe ke atu kare e ko te au Kerititiano Kenitara anake. Te atianga kia riro mai e ko tetai o te mamoe ke atu te tuera maira ki te ngati Iuda e pera katoa ki te au Kenitara, ki te au tangata o te au pa enua ravarai e te au iti tangata.—Akaaite ia Angaanga 10:34, 35.
10. E raukaʼi ia tatou kia riro mai e ko te aronga ta Iesu e akara tikai ra e ko tana mamoe ke atu, eaa te ka tau kia tika no tatou?
10 E tano ei ki te akataka anga tei orongaia mai e Iesu, te mamoe ke atu ko te au tangata ia, te kite ra ia Iesu Karaiti e ko te Tiaki Mamoe Meitaki, noatu e eaa te iti tangata me kore eteniki i aere mai ei. Eaa ta te reira e kapiti maira? Ka akaari ratou i te tu akaaka e te tu puareinga ua kia aratakiia, ko te au tu ia o te mamoe. (Salamo 37:11) Mei tei tika no te anana iti, ka tau ratou kia ‘kite i [to te tiaki mamoe meitaki] ra reo’ auraka e akatika ia ratou uaorai kia arataki keia e etai pae te ka kimi mai i te akakeu ia ratou. (Ioane 10:4; 2 Ioane 9, 10) Ka tau ratou kia ariki i te puapinga o ta Iesu i rave i te orongaanga i tona meta no tana mamoe e ka taangaanga i te akarongo mou tikai i roto i te reira akameitaki anga. (Angaanga 4:12) Ka tau ratou kia “akarongo” i te reo o te Tiaki Mamoe Meitaki me raurau mai aia ia ratou kia oronga i te tavini anga tapu kia Iehova anake, kia tamou ua atu i te kimianga i te Patireia na mua, kia vai takake mai mei teianei ao, e kia akaari i te aroa tuku atinga uaorai no tetai e tetai. (Mataio 4:10; 6:31-33; Ioane 15:12, 13, 19) Te tano ra ainei kia koe te akataka anga o te aronga ta Iesu i akara mai e ko tana mamoe ke atu? Te inangaro ra ainei koe i te reira? Mei teaa ia pirianga akaperepereia te tuera maira ki te katoatoa tei riro tikai ei mamoe ke atu na Iesu!
Akangateitei i te Mana Patireia
11. (a) I roto i te akairo o tona ra parutia, eaa ta Iesu i tuatua no runga i te mamoe e te puakanio? (e) Koai ma te au taeake ta Iesu e taiku ra?
11 I etai au marama i muri ake i tona oronga anga i te akatutuanga i runga akenei, tei Ierusalema akaou a Iesu. I te noo anga i runga i te Maunga i Oliveta te akaraanga atu i te iero, kua oronga atu aia ki tana au pipi i te au akakiteanga o ‘te akairo o tona ra parutia e te openga o te akatereanga o te au mea nei.’ (Mataio 24:3, NW) Kua tuatua akaou aia no te akaputuputuanga o te mamoe. Ei kapiti atu ki tetai au mea, kua karanga aia e: “E kia tae maira te Tamaiti a te tangata ma tona kakā, e te aronga angela tapu ravarai, ei reira aia e noo ei ki rungao i tona terono kakā; E akaputuputuia to te pa enua ravarai ki mua i tona aroaro: e nana e akataka ia ratou, mei te tiaki mamoe e akataka i te mamoe e te puaka-nio ra: E tuku aia i te mamoe ki tona rima katau, kareka te puaka-nio, ei te rima kaui ïa.” I roto i teia parapore, kua akaari a Iesu e ko te aronga tei akaraia atu e te Ariki ka akavaia na runga i ta ratou akono anga i tona “au taeake.” (Mataio 25:31-46) Koai ma teia au taeake? E au Kerititiano ratou tei anauia ma te vaerua e no reira e ‘tamariki na te Atua.’ Ko Iesu ta te Atua Tamaiti anau tai. E no reira, e au taeake ratou no Karaiti. Ko ratou “te au tavini o to tatou Atua” tei taikuia ia Apokalupo 7:3, te aronga tei ikiia mei roto mai i te au iti tangata kia kapiti atu ma Karaiti i tona Patireia i te rangi.—Roma 8:14-17.
12. Eaa ra i puapinga maataʼi te mataara e akono ra te au tangata i te au taeake o Karaiti?
12 Te mataara e akono atura tetai tangata i teia au tangata tuanga o te Patireia e mea puapinga tikai ia. Te akara atura ainei koe ia ratou mei ta Iesu Karaiti i rave ra e mei ta Iehova i rave ra? (Mataio 24:45-47; 2 Tesalonia 2:13) To tetai tangata tu ki teia aronga akatainuia te akaata atura i tona tu kia Iesu Karaiti uaorai e ki tona Metua, Tei Ngateitei i te Ao Katoa e Pini Ua Ake.—Mataio 10:40; 25:34-46.
13. Eaa te maata i te marama o te Aronga Apii Puka Tapu i te 1884 no te parapore o te mamoe e te puakanio?
13 I roto i tona itiu o Aukute 1884, kua tou meitaki mai te Watch Tower e ko te “mamoe” i roto i teia parapore ko te aronga tei tuku i mua ia ratou i te manakonako anga i te oraanga apa kore ki runga i te enua nei. Kua marama katoaia e ka angaanga te parapore ia Karaiti e tutara maira mei tona terono kaka i te rangi. Inara, i te reira taime kare ratou i kite meitaki tikai e aea aia e akamataʼi i te angaanga akatakakeanga tei akatakaia i reira ra me kore eaa te roa e ope ei te reira.
14. I akapeea tetai tuatuaanga uruoaanga i te 1923 i te tauturu anga i te Aronga Apii Puka Tapu kia ariki e aea te parapore totou a Iesu e tupu ei?
14 Inara, i te 1923, i roto i tetai tuatuaanga uruoaanga, kua akataka meitaki mai a J. F. Rutherford, te peretiteni i te reira taime o te Totaiete Punanga Tiaki, i te taime no te tupuanga o te parapore o te mamoe e te puakanio. No teaa ra? I tetai tuanga, no te mea te akaari maira te parapore e ko te au taeake o te Ariki—ko tetai io ratou ra—te noo nei rai i te enua nei. I roto i te au tangata, ko tana au pipi anake tei anauia ma te vaerua te ka tau kia kapikiia e ko tona au taeake. (Ebera 2:10-12) Kare teia aronga e noo i te enua nei i te tuatau o te Tauatini Mataiti, te orongaanga i te tuatau no te au tangata i te rave i te meitaki kia ratou na roto i te au mataara ta Iesu i akataka maira.—Apokalupo 20:6.
15. (a) Eaa te au tupuanga tei tauturu i te Aronga Apii Puka Tapu kia akataka meitaki i te mamoe o ta Iesu parapore? (e) Akapeea te mamoe i te akaari anga i ta ratou ariki anga i te Patireia?
15 I roto i te reira tuatuaanga i te 1923, kua raveia tetai tauta anga kia akataka i te aronga tei tano ki ta te Atu akataka anga no te mamoe e no te puakanio, inara kua anoanoia tetai au mea kia maramaia i mua ake ka taka meitaki ei te aiteanga tikai o te parapore. I te au mataiti i aru mai, kua apai marie mai a Iehova i teia au tuatua puapinga ki te manako o tona au tavini. Kua kapiti mai teia i te maramaanga, i te 1927, e ko “te tavini akono meitaki e te pakari” ko te katoa anga o te au Kerititiano akatainuia i te vaerua i te enua nei; ma te ariki katoa anga, i te 1932, i te anoano kia akataka i tetai uaorai ma te mataku kore ki te au tavini akatainuia o Iehova, mei ta Iehonadaba i rave kia Iehu. (Mataio 24:45; 2 Ariki 10:15) I te reira taime, akatumuia ki runga ia Apokalupo 22:17, kua akamaroiroiia tikai teia aronga tu mamoe kia kapiti atu i roto i te apaianga i te tuatua akakite o te Patireia ki etai pae. Ta ratou ariki anga i te Patireia o te Mesia ka akakeu ia ratou auraka kia oronga anake i te takinga meitaki ki te aronga akatainuia o te Atu inara kia akatapu i to ratou oraanga kia Iehova na roto ia Karaiti e kia akapiri vaitata atu ki tona aronga akatainuia, te kapitianga atu ma te toto mapu i roto i te angaanga ta ratou e rave ra. Te rave ra ainei koe i te reira? Ki te aronga te pera ra, ka karanga te Ariki e: “Ka aere mai kotou, te aronga i akaoraia e taku Metua, e noo ki te basileia i akonoia no kotou mei te maani anga mairai i te enua nei.” Tei mua ia ratou te manakonako anga maata o te oraanga mutu kore ma te tu apa kore i te tuanga enua o te Patireia.—Mataio 25:34, 46.
Te “Aronga Maata”—Te Aere Ra Ratou Kiea?
16. (a) Eaa te au manako tarevake o te Aronga Apii Puka Tapu mua no runga i te akataka anga o te aronga maata, me kore urupu maata, ia Apokalupo 7:9? (e) I naea e ki runga i teea tumu ta ratou akara anga i akatanoiaʼi?
16 No tetai taime kua irinaki te au tavini o Iehova e ko te aronga maata (me kore, te urupu maata) ia Apokalupo 7:9, 10 kua tuke mei te mamoe ke atu ia Ioane 10:16 e te mamoe ia Mataio 25:33. I te mea e te karanga ra te Puka Tapu e te ‘tu ua ra ratou ki mua i te terono,’ kua manakoia e tei te rangi ratou, kare ra e tei runga i te au terono, te tutaraanga ei au tangata tuanga ma Karaiti, i te rua ra o te ngai i mua i te terono. Kua akaraia atu ratou ei au Kerititiano e meangiti mai te akarongo, e aronga tei kore i akaari i te vaerua mou o te tuku atinga-uaorai. I te 1935 kua akatikatikaia te reira akara anga.b Na te akara matatio anga ia Apokalupo 7:9 e te akamanako anga atu i te au kopapa tuatua mei ia Mataio 25:31, 32 i akataka meitaki mai e ko te au tangata i te enua nei penei tei “mua i te terono.” Kua tou katoaia mai e kare e rua a te Atua au turanga no te akarongo. Te aronga katoatoa tei marekaia mai e ia ka tamou ua atu rai i te akaari i te tu tiratiratu kiaia.—Mataio 22:37, 38; Luka 16:10.
17, 18. (a) Mei te 1935, no teaa ra i tupu maataʼi te numero o te aronga e akara atura ki mua i te oraanga i runga i te enua nei? (e) Te piri atura te au tangata o te aronga maata ma te toto mapu ki roto i teea angaanga puapinga?
17 No te au mataiti e manganui kua tuatua ana te iti tangata o Iehova no runga i te au taputou a te Atua no runga i te enua. No ta ratou i tapapa atu kia tupu i te au mataiti 1920, kua akakitekite aere ratou e “Kare te Au Mirioni Ua Atu e Ora Nei e Mate.” Inara kare i te mirioni ua atu te aronga tei takave i te au apinga a te Atua no te oraanga i te reira taime. I roto i te maata anga o te aronga tei ariki i te tuatua mou, kua akatupu te vaerua tapu i te manakonako anga o te oraanga i te rangi. Tera ra, i muri ake i te 1935, kua tupu tetai taui anga akairoia. Kare e mei te mea e kua kopae The Watchtower i te manakonako anga o te oraanga mutu kore i te enua nei. No tetai au ngauru mataiti kua tuatua ana te au tavini o Iehova no runga i teia e kua kimi ana i te aronga tei tano i te akataka anga a te Puka Tapu. Inara, i to Iehova tuatau, kua arataki aia i te au mea kia akakite mai teia aronga ia ratou uaorai.
18 Te akaari maira te au rekoti e i te au mataiti e manganui te maata anga o te aronga tei aere atu ki te Akamaaraanga kua kai i te au oroa. Inara i roto i te 25 mataiti i muri ake i te 1935, te aronga tei aere atu ki te Akamaaraanga mataiti o to Karaiti matenga kua tere atu i te tai anere taime i te numero o te aronga e kai ra i te oroa. Koai ma teia aronga ke atu? Ko te au mema tau o te aronga maata. Te taka meitaki ra, kua tae to Iehova taime no te akaputuputu mai ia ratou e no te akapapa ia ratou kia ora atu i te tumatetenga maata e vaitata maira ki mua. Mei tei akakiteia, kua aere mai ratou “no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki.” (Apokalupo 7:9) Te kapiti atura ratou ma te toto mapu i roto i te angaanga ta Iesu i akakite i tona tuatua anga e: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai; ko te openga iora ïa i reira ra.”—Mataio 24:14.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a No tetai uriuri anga maata e te ou o te au koro mamoe o Ioane pene 10, e akara i The Watchtower, Peperuare 15, 1984, kapi 10-20, 31.
b The Watchtower, Aukute 1 e te 15, 1935.
Eaa Taau Pauanga?
◻ Eaa ra te orama i roto ia Apokalupo pene 7 i tau ei ei akamanako anga takake?
◻ Eaa ra te mamoe ke atu ia Ioane 10:16 i koreʼi e kotingaia ki te au Kerititiano Kenitara?
◻ Eaa tei tika no te aronga tei tano ki te akataka anga a te Puka Tapu no te mamoe ke atu?
◻ Akapeea te parapore o te mamoe e te puakanio i te akatutu anga mai i te akangateitei i te mana Patireia?
◻ Na teaa i akaari mai e i naea i tae mai ei to Iehova taime no te akaputuputu i te aronga maata o Apokalupo 7:9?