Iehova​—Tei Inangaro i te Tuatua Tika e te Tuatua Tau

KUA ui tetai tamaine meangiti i Sarajevo kiaia uaorai e eaa ra te au tamariki i tona oire ka akakoromaki ei i te mamae maata. “Kare ua a matou mea i rave ana. Kare o matou apa,” i nana ei. Kua atoro tetai au metua vaine manataia o Atenetina i tetai ngai papuriki i Buenos Aires no etai 15 mataiti i teianei, te patoi anga i te ngaro anga o ta ratou au tamariki tamaroa. Tetai tangata Aperika ko Emmanuel tona ingoa, tei taiaia ma te kino ra tona metua vaine e nga tuaine e toru i te tuatau o tetai ta anga eteniki, kua maro e: “Kia rauka i te katoatoa tana tutaki tau . . . Te inangaro nei matou i te tuatua tau.”

Ko te tuatua tau tetai o to te Atua ko Iehova au tu puapinga maata. “Ko tei tau katoa tona au aerenga,” e karanga ra te Puka Tapu. E tikai, a Iehova “inangaro aia i te tuatua-tika e te tuatua-tau.” (Deuteronomi 32:4; Salamo 33:5) Te kite meitaki i te Atua, ka tau tatou kia marama i tana tuku anga tuatua tau e e apii i te aru i te reira.​—Hosea 2:19, 20; Ephesia 5:1.

Ta tatou manako anga i te tuatua tau penei kua akatukeia te reira e ta te tangata ra manako anga i teia tu. I etai au tuanga ngai o teianei ao, i te maata anga o te taime kua akatutuia te tuatua tau ei vaine araiia te mata e mou ra i tetai koke e tetai apinga vaito. Tano anga tikai te tuatua tau tangata kare e papakitai, koia oki, e matapo ki te apinganui me kore te mana taoonga. E tau te reira kia paunu meitaki i roto i te apinga vaito te apa me kore te tu apa kore o tei akaapaia ra. Ma tana koke, e tau te tuatua tau kia paruru i tei apa kore e te akautunga i te aronga rave kino.

Te karanga ra te puka Right and Reason​—Ethics in Theory and Practice e “te tuatua tau te piri atura ki te ture, te apainga, te au tika anga, e te au angaanga, e te vaito ra i tana au akameitaki anga i tau ki te tu aiteite me kore te tu meitaki.” Inara e maata atu to Iehova tu tuatua tau. Te kite ra tatou i teia na te akaraanga i te au angaanga e te au tu o Iesu Karaiti, tei aite tikai ki tona Metua i te rangi.​—Ebera 1:3.

Kua akatano te tata Evangeria ko Mataio i te au tuatua a Isaia 42:3 kia Iesu, tei akakite: “Te kakao paruparu ra, kare aia e aati, e te lamepa matemate ra, kare aia e tinai, e kia akatupu ravaia e ia te tuatua-tau nana.” Kua akakite a Iesu i tetai tuatua pumaana ki te au tangata tei aite ra ki tetai kakao paruparu tei piko e tei takatakaiia. Kua aite ratou ki tetai ramepa matemate, to ratou pura ora openga kua vaitata i te tinaiia. I te mea ka takatakai tutu ua i te au kakao paruparu e te tamate i te au ramepa matemate, kua tangi a Iesu i te aronga tei takinokinoia, kua apii e te rapakau ia ratou, e kua akapapu atu kia ratou i te tu tuatua tau o te Atua ko Iehova. (Mataio 12:10-21) Mei tei akakiteia e te totou a Isaia, e tu tuatua tau te reira tei akauru i te manakonakoanga.

Te Akaaroa e to Iehova Tuatua Tau

Ko te akaaroa tetai tuanga puapinga o te tu tuatua tau o te Atua. Kua kiteaia teia i to Iesu taime i te enua nei. Kua akatutu tiama aia i te au turanga tuatua tau e te tuatua tika o te Atua. Inara, kua kimi atu te au tata ngati Iuda e te au Pharisea kia rauka te tuatua tika na te aruanga i tetai papaanga ture arairai​—te maata anga na ratou rai i maani. Ta ratou tuku anga tuatua ture i te maata anga o te taime kua akakore i te tu akaaroa. E manganui te au putoto anga i rotopu ia Iesu e te au Pharisea no runga te reira i teia maroanga: Eaa te tuatua tau e te tuatua tika mou tikai?​—Mataio 9:10-13; Mareko 3:1-5; Luka 7:36-47.

Kua akatutu mai a Iesu e akapeea i te akono i tetai atu na roto i tetai tu tau e te tika. Tetai tangata tei kite i te Ture kua ui kia Iesu e eaa tei anoanoia e raukaʼi te ora mutu kore. I te pau anga atu kua ui a Iesu i tetai uianga kiaia e kua akameitaki iaia i tona pau anga mai te nga ture maata rava atu e rua koia kia aroa i te Atua ma to ngakau, meta, manako e te maroiroi katoa e kia aroa i to tangata tupu mei ia koe ra. E oti kua ui mai te tangata: “Koai tikai te tangata tupu?” Kua pau a Iesu na te akakiteanga i te akatutu anga o te tangata Samaria meitaki ra.​—Luka 10:25-37.

Kua akaariia to Iehova tu tuatua tika e te tuatua tau akaaroa i roto i ta Iesu akatutu anga o te tangata Samaria. Na te tauturu karapii kore anga i tetai tangata tei kinokino kare aia i kite ra, kua rave te tangata Samaria i tetai mea tika, tau e te akaaroa. Kua akaari a Iesu uaorai i taua tu i tona taime i te enua nei. E tuatua tika aia e te tau. Pera katoa, kua oronga aia i tona oraanga no te au tangata tei anoano, no te au tangata ara e te apa ua te mamae ra, tei makiia, e tei mate. Kua akapiri te apotetoro Paulo i te tuatua tika ki te apinga tei orongaia mai ei tutaki. Kua tata aia: “Mei te tangata ravarai i taea i te utunga akaapa i te ara a te tangata okotai ra, kua taea katoaia te tangata ravarai i te tika [me kore, “rave anga tika okotai,” NW tataanga i raro ake] kia ora, i te tuatua-tika a te tangata okotai ra.” (Roma 5:18) Teia “rave anga tika okotai” ko ta te Atua ravenga ia o te akaoraanga i te au tangata akarongo mei te au tupu anga kino o ta Adamu ara, i te mea kare tikai no ratou te apa.

Kua kimi te tu tuatua tau o te Atua kia oko i te au tangata ara e kia akono rai i te au kaveinga tuatua tika. Te kopae i te ara ka riro ei mea tau kore e te aroa kore, e ka akamaroiroi te reira i te rave kino. I tetai tua, naringa to te Atua tu tuatua tau i kotingaia na te oronga anga i tetai tutaki me kore tetai utunga, kua puapinga kore rai te turanga o te tangata. Kia tau ki te Puka Tapu, “e utunga te mate no te ara” e “kare rava e tangata tuatua-tika, e okotai iti ake.” (Roma 3:10; 6:23) Ei akapou anga maata iaia uaorai e i tana Tamaiti akaperepereia, kua oronga mai a Iehova i tetai atinga oko marekaia no te au ara.​—1 Ioane 2:1, 2.

Te akaari maira te oko e kua kairo te tuatua tau tu Atua ma te aroa kaveinga (Ereni, a·gaʹpe). E tikai, ko te tu tuatua tau o te Atua ko tana au kaveinga tuatua tika ia e angaanga ra​—e akaata anga o te aite anga o tana tu akono tau. Me taangaangaia e te Atua, i reira, e aroa te a·gaʹpe tei akatumuia te tuatua tau tu-Atua ki runga. (Mataio 5:43-48) No reira me marama tikai tatou i te tu tuatua tau o Iehova, ka rauka ia tatou te irinaki anga pu tikai i tana au tuku anga tuatua tau. Ei “Akava i to te ao katoa nei,” e rave ua ana rai aia i tei tika ra.​—Genese 18:25; Salamo 119:75.

E Aru i te Tu Tuatua Tau o Iehova

Te raurau pakari maira te Puka Tapu ia tatou ‘ei aru i te Atua.’ (Ephesia 5:1) Tera te aiteanga te aruanga i tona tu tuatua tau pera katoa tona tu aroa. I te mea e aronga ara tatou, kare to tatou au tu e teitei ana mei to te Atua ko Iehova. (Isaia 55:8, 9; Ezekiela 18:25) No reira akapeea tatou te akapapu anga e e aronga inangaro tatou i te tuatua tika e te tuatua tau? Na te aaoanga i te “akatangata ou oki ko tei angaia kia tau i te Atua ra, i te tuatua-tika e te tapu mou.” (Ephesia 4:24) I reira ka inangaro tatou i ta te Atua e inangaro ra e ka makitakita i tana e makitakita ra. Te patoi ra te “tuatua-tika” i te ta ua, te akono tau kore, te tu tau kore, e te akaruke akarongo, no te mea te aati ra teia au mea i tei tapu ra. (Salamo 11:5; Ephesia 5:3-5; 2 Timoteo 2:16, 17) Te akakeu katoa ra te tuatua tau Atua ia tatou kia akaari i te inangaro tae i tetai atu.​—Salamo 37:21; Roma 15:1-3.

Pera katoa, me ariki tatou i te tu akaaroa o te tuatua tau o te Atua, kare tatou e inangaro atu i te akava i te au taeake me kore te au tuaine pae vaerua. Akapeea tatou te marama meitaki anga ia ratou mei ia Iehova ra? Kare ainei tatou e akava ia ratou i to tatou uaorai manako papakitai? No reira, kua akamatakite a Iesu: “Auraka e [akava] atu; kia kore kotou e [akavaia] mai. Ko ta kotou oki e [akava] ia etai ke ra, e [akava] katoaia kotou i te reira; ko te aite ta kotou e aite atu, ko ta kotou rai ïa kia akaaiteia mai. E eaa koe i akaraʼi i te tanga iti i roto i te mata o to taeake ra, e kare koe i kite e tei roto i toou uaorai mata te rakau maata? E eaa oki koe e tikaʼi kia karanga atu ki to taeake, O mai, naku e kiriti i te tanga iti i roto i toou mata, e i na, tei roto i toou uaorai mata te rakau maata? E tera ra pikikaa e, e timata ana i te kiriti i te rakau maata i roto i toou uaorai mata; ei reira koe e kite meitaki ei, kia kiriti i te tanga iti i roto i te mata o to taeake.” (Mataio 7:1-5, akaaite ia NW.) Na ta tatou akara tika anga i to tatou uaorai au tu ara e tapupu ia tatou mei te rave anga i te au akava anga tei manakoia e Iehova e tuatua tika kore.

Te anoanoia ra te aronga pakari akataoongaia o te putuputuanga kia akava i te au turanga o te rave anga kino pakari. (1 Korinetia 5:12, 13) I te raveanga i te reira, ka akamaara ratou e ka kimi te tuatua tau o te Atua i te akatae atu i te tu akaaroa i te ngai ka rauka. Me kare e tumu no te reira​—i te turanga o te aronga ara tataraara kore—​kare i reira te tu akaaroa e akataeia atu. Inara kare te aronga pakari e akaatea i tei rave kino mei roto i te putuputuanga na roto i te tu akaoko. Ka manako atu ratou e ka riro te akaatea anga ki vao ei akariro iaia kia manako i tana i rave. (Akaaite ia Ezekiela 18:23.) I raro ake i te taoonga upoko o Karaiti, te akono ra te aronga pakari i te au inangaro o te tuatua tau, e ka kapiti mai te riro anga “mei te pipinianga i te matangi maata ra.” (Isaia 32:1, 2) Kia akaari i reira ratou i te tu papaki tai kore e te tu tau.​—Deuteronomi 1:16, 17.

E Ruru i te Au Ua Tuatua Tika

Koi tiaki ei tatou i te ao ou tuatua tika o te Atua, ka tau tatou kia “kimi i te tuatua-tika” e raukaʼi te rekareka i te mareka anga tu-Atua. (Zephania 2:3; 2 Petero 3:13) Kua akakite maneaia teia manako i teia au tuatua, i roto ia Hosea 10:12: “E ruru i ta kotou uaorai ma te tuatua-tika, ka kokoti ei ma te aroa; ka ko aere i to kotou enua vaoo uaia ra: ko te tuatau oki teia e kimi ia Iehova, kia tae mai aia e akatopa i te ua tuatua-tika ki runga ia kotou.”

I to tatou oraanga nei i te au ra, e manganui to tatou au tuatau no te ‘ruru i te au ua tuatua-tika,’ mei ta Iesu i akatutu i tana parapore no runga i te tangata Samaria meitaki ra. Ka akapapu a Iehova ia tatou kia ‘kokoti ma te aroa.’ Me tamou ua atu tatou i te aaere i “te arataa tuatua-tau,” ka rauka ua rai ia tatou te ikuiku anga tuatua tika i raro ake i te tutara anga Patireia. (Isaia 40:14) I te tuatau e topa ra, kare e ekoko anga ka ariki maata tikai atu tatou ia Iehova ei inangaro i te tuatua tika e te tuatua tau.​—Salamo 33:4, 5.

[Tutu i te kapi 23]

Kua akaari te tangata Samaria meitaki i te tu tuatua tau o Iehova

[Tutu i te kapi 23]

E tangi to Iesu i te au tangata takinokinoia, tei aite ra i te au kakao paruparu