RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w95 6/15 kapi 28
  • Takaua i te Tuatau Ngata i te Pae Puapinga

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • Takaua i te Tuatau Ngata i te Pae Puapinga
  • Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1995
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • E Rave i te Taangaanga Meitaki i Toou Turanga
  • Akara i te Tua Papu Tikai o te Au Mea
  • Ka Rauka Ainei Ia Koe te Akamaata i Taau Angaanga Orometua?
  • Tinamou no te Tuatau Ki Mua
  • Akoanga Pakari no Tei Kare i Akaipoipo e Tei Akaipoipo
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2011
  • Te Noo Takaua—E Ngutupa ki te Angaanga Iroirongata Kore
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1996
  • Takaua e te Rekareka ua ra i Roto i ta Iehova Angaanga
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2005
  • Akaipoipo—E Apinga Aroa no ko Mai i to Tatou Atua Akaperepere
    Kia Noo Tamou Kotou i Roto i te Aroa o te Atua
Tetai Atu
Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1995
w95 6/15 kapi 28

Takaua i te Tuatau Ngata i te Pae Puapinga

“KUA inangaro tikai au i te akaipoipo i toku 25 anga mataiti,” i tuatuaʼi a Chuks, tei noo i Aperika Opunga. “Te tamanako ra au i tetai tokorua, e te reka maira aia iaku. Te manamanata ko te moni. Kare a toku papa e toku tuakana angaanga, e tei te apii toku au teina e te au tuaine. Kua irinaki te katoatoa ki runga iaku kia turu i te pamiri. E oti, ei rave i te au mea kia kino rava atu, kua makiia atu toku nga metua, e ko te aiteanga i reira ka kimi kia tere atu tetai moni no te tutaki i te akapou anga i te pae vairakau.”

Kare a Chuks, e Kite no Iehova, i inangaro kia o atu ki roto i tetai akaipoipo anga kare e rauka te turu i te vaine. Te manako ra aia i ta Paulo au tuatua te kiteaia ra ia 1 Timoteo 5:8 e: “Ko te tangata oki kare i takinga-meitaki i tona uaorai, e maata ua atu rai i tona uaorai ngutuare, kua akaruke ïa aia i te akarongo, e e maata atu ïa tona kino i to te tangata akarongo kore ra.”

“Kua angaanga pakari au,” i tuatua ua atu ei a Chuks, “inara kare e rava ana te moni. Tei tupu mai, kua taroaroa putuputuia ta maua parani no te akaipoipo anga. I te openga ra kua tae mai taku reta mei ko mai i te tamaine te tuatuaanga e kua aravei tetai ke i tona papa i te pati anga kia akaipoipo ia atu aia. Kua akatika te papa. I nga ra tokoiti ua i muri ake te taeanga mai tana reta, kua rave te pamiri i te pati tapao anga.”

Mei ia Chuks rai, e manganui te au tane Kerititiano kua kite ana i ta ratou au parani no te akaipoipo i te akamutu anga me kore kua taroaroa ia no te kino i te turanga i te pae puapinga. I tetai au enua e manganui te vaira te kake anga maata i te pae puapinga. Ei akaraanga, i tetai enua Aperika rotopu, kua maata atu te oko anga ki te 8,319 patene i te mataiti okotai! I etai au enua e mea ngata i te kimi angaanga. E putuputu, katoa, te tutaki anga meangiti e e mea ngata no tetai tangata i te turu iaia uaorai, e e kino roa atu me e vaine e te tamariki tetai. Kua mii tetai mapu tane i Naiteria i te angaanga tamou tei orongaia kiaia i roto i tetai vakatori ka tutaki ua ia e $17 i te marama​—e meangiti atu i te tutaki pati ki te ngai angaanga e te oki mei reira mai!

E manganui te au vaine Kerititiano takaua te kite katoa ra i te tu ngata tikai i te pae puapinga te tamanamanata ra i ta ratou au parani akaipoipo. Maata anga o te taime ka angaanga ratou ei turu i te au mema pamiri. Etai au tane takaua, tei kite i te turanga, kua emiemi no runga i te akaipoipo, i te kiteanga e ko te tangata te ka akaipoipo i raro i taua au turanga ra ka anoanoia kia rava te moni ei turu kare anake i te vaine mari ra e tona pamiri. Ko Ayo, e karatuati mei te apii teitei mai, te putoto ra i te turu iaia uaorai, tona mama, e tona au tungane e te au teina. “Te inangaro nei au i te akaipoipo,” i mii ei aia, “inara me aere mai tetai e ka kite i taku terera roaroa [au apainga i te pae moni], ka oro ratou.”

Noatu te tu ngata i te pae moni, e manganui te au Kerititiano kare i akaipoipo te kite ra ia ratou uaorai e taomiia ra e te au kopu tangata e tetai atu kia akaipoipo e kia anau tamariki. Etai taime te tupu ra teia taomi anga na roto i te akakino anga. Ei akaraanga, i tetai au tuanga ngai o Aperika, e mea matauia me turou ia tetai tangata mamaata no te ui i te turanga o tona tokorua e te tamariki. I etai au taime, te taangaangaia ra taua turouanga ei aviri anga i te tangata kare i akaipoipo. Kua tuatua a John, i roto i tona 40 mataiti anga e: “Me tatiaeae mai te tangata iaku e ka tuatua, ‘Te peea ua ra taau vaine?,’ ka pau atu au, ‘Te aere maira aia.’ Ko te tika, akapeea au te tiki anga i te vaine me kare e rauka iaku i te turu iaia?”

No John e tetai atu e manganui mei iaia rai, kua akataka potoia te turanga e tetai materi Yoruba: “Kare te akaipoipo anga viviki ei mea ka akatietie ia; ko te tu ngata ra ko te tutaki anga i te kai.”

E Rave i te Taangaanga Meitaki i Toou Turanga

Mei teaa ra te ngoie ua i te taitaia me umuumu tatou no tetai apinga kare e rauka mai. Te karanga ra a Maseli 13:12 e: “Kia tavareia te apinga tapapaia ra, e aati te manava.” Penei ko teia te kiteaia ra e koe me te umuumu ra koe no te akaipoipo inara kare e rauka i te pae moni kia pera. Penei ka tika teia me tei rotopu koe i te aronga te akataka ra te apotetoro ko Paulo e “ka ua no te inangaro.”​—1 Korinetia 7:9, NW.

Penei kare e ngoie ua i te autu atu, inara te vaira tetai au mea ka rauka ia koe i te rave kia tamou marie e kia kite i te rekareka i toou turanga. Ko Iesu Karaiti, e tangata kare i akaipoipo ana, kua akapapa i tetai kaveinga Puka Tapu puapinga te ka tauturu ia koe kia autu i te manamanata te ka tupu mei te tapapa anga tei taroaroa ia atu. Kua tuatua aia e: “E mea meitaki i te oronga atu i te rave mai.”​—Angaanga 20:35.

Ka rauka ia koe i te taangaanga i teia na te rave anga i te au mea meitaki no toou pamiri e no tetai atu i roto i te putuputuanga. Penei ka rauka katoa ia koe i te akamaata i taau angaanga i roto i te angaanga orometua Kerititiano. Me taangaaanga koe ia koe uaorai ma te ki tikai i te oronga noinoi kore, penei ka kite koe e ‘maroiroi toou ngakau, te tika ra ia koe i te tāpu i toou inangaro.’​—1 Korinetia 7:37.

Kua tata tetai tangata kare i akaipoipo ana, ko te apotetoro ko Paulo, i teia ako tauturu ua: “E tenana, kia matakite i to kotou aerenga, eiaa mei ta te kite kore, mei ta te aronga pakari ra. Ma te taporoporo marie i te tuatau, no te mea e tuatau kino teia.” (Ephesia 5:15, 16) E manganui te au Kerititiano kare i akaipoipo kua ‘rauka te akaangaroi anga i to ratou vaerua’ na te taangaanga i to ratou taime kia akavaitata kia Iehova na roto i te pure, te apii anga i te Tuatua a te Atua, e te pirianga ki roto i te au uipaanga Kerititiano. (Mataio 11:28-30) Me rave koe i teia, ka rauka ia koe te autu puapinga atu i te turanga ngata i te pae moni. Ka tauturu katoa ia koe kia akaari i te maata anga i te pae vaerua, te akariro anga ia koe ei tane me kore ei vaine meitaki me ka akaipoipo koe i te openga ra.

Auraka e akangaropoina te manako maira a Iehova no te aronga pouroa te tavini ra iaia. Kua kite aia i te au manamanata e te tu ngata taau e mamae ra. Kua kite katoa to tatou Metua aroa i te rangi e eaa te mea meitaki noou no te tuatau roa, i te pae vaerua e te manako. Me taangaanga tapapa marie ua koe i te au kaveinga o tana Tuatua i toou oraanga i te au ra tataki tai, papu e ka apai mai aia i te pumaana i tona uaorai tuatau e ka akamerengo i toou au anoano e te inangaro na te mataara te ka riro ei meitaki mutu kore noou. Te akapapu maira te Puka Tapu e: “Kare rava [o Iehova] meitaki e tāpu i te aronga aerenga tiratiratu ra.”​—Salamo 84:11.

Akara i te Tua Papu Tikai o te Au Mea

E akamanako katoa e, te vaira te au meitaki papu tikai i te tu takaua. Kua tata te apotetoro ko Paulo e: “Ko tei oronga kia akaipoipoia, e tuatua meitaki tana; ko tei kore ra i oronga kia akaipoipoia, e tuatua meitaki roa tana.”​—1 Korinetia 7:38.

Eaa ra te takaua i “meitaki roa” ei i tei akaipoipo ra? Kua akamarama a Paulo: “Te tangata kare i akaipoipoia ra, te akono ra ïa i ta te Atu, i te mea e marekaʼi te Atu: Kareka tei akaipoipoia ra, te akono ra ïa i te au mea o teianei ao, i te mea e marekaʼi tana vaine. E tu ke katoa to te vaine noo tane e te tamaine paretenia. Te vaine akaipoipo koreia ra, te akono ra ïa i ta te Atu, kia meitaki aia i te kopapa e te vaerua katoa: kareka te vaine i akaipoipo ra, te akono ra ïa i te au mea o teianei ao, i te mea e marekaʼi tana tane.”​—1 Korinetia 7:32-34.

I tetai atu au tuatua, te manako tau ua ra te au Kerititiano akaipoipo no runga i te au anoano, te inangaro, e te inangaro kore o to ratou tokorua. Inara ka rauka ua i te au Kerititiano takaua te akara tika ki ta Iehova angaanga ma te akamanako maata. Me akaaite ia atu ki te aronga tei akaipoipo, tei roto te au Kerititiano takaua i te turanga meitaki “e kia akono . . . i ta te Atu ma te iroirongata kore.”​—1 Korinetia 7:35.

Kare a Paulo e te tuatua nei e kare o tetai Kerititiano takaua au manamanata. Me te teiaa ra koe ma te au manamanata i te pae moni, penei ka manako koe e manganui te au mea te vaira te ka akakino i te tamanamanata anga ia koe mei taau angaanga orometua. Noatu rai, te maata ra te rangatira noou uaorai te tavini i te Atua e maata atu no te tangata me kore te vaine kare i akaipoipo e no te aronga kua akaipoipo.

Koi akamaroiroi atu ei i te takaua e ko te aerenga meitaki ia, kare te apotetoro ko Paulo i tuatua ana e mea tarevake te akaipoipo. Kua tata aia: “Kare ra koe e ara kia akaipoipo.” Inara, kua akamatakite aia: “E pekapeka ra to te reira [ka akaipoipo] i te kopapa nei.”​—1 Korinetia 7:28.

Eaa te aiteanga o tana tuatua no te reira? Te apai maira te akaipoipo i tetai au taitaia. I te tuatau ngata i te pae moni, penei ka o mai ki roto i taua au mamaeanga ra i te manako anga o tetai papa no te orongaanga no tana vaine e te tamariki. Ka rauka katoa i te maki i te apai mai i te au apainga teiaa i te pae moni e te manako ki te pamiri.

No reira koi kore ei toou turanga mei taau e inangaro ra, penei tei roto koe i tetai turanga meitaki taau i manako ia koe mei te mea e kua akaipoipo e e apainga no te oronga anga no te tamariki. Ko te tu ngata taau e aro nei e mea poto ua; ka akaope ia atu ratou i roto i te akatereanga ou a te Atua​—e etai penei ka rave vaveia.​—Akaaite ia Salamo 145:16.

Ka Rauka Ainei Ia Koe te Akamaata i Taau Angaanga Orometua?

I te mea kare e rauka i te katoatoa kia pera, kua rauka atu i etai te tomo ki roto i te angaanga tamou noatu te au manamanata i te pae moni. Ko Chuks, tei taikuia mai i mua ake, kua tutaki e kua oko i te au mea tata ei turu i tona pamiri. I te taime te autu kore ra tana parani no te akaipoipo, kua tae mai tetai reta kiaia i te pati anga iaia kia rave i te angaanga akatu anga no taua tuatau poto ra i te manga opati o te Totaiete Punanga Tiaki o te reira ngai. Ko te manata maata no runga i te moni, kua akaparuparu atu tona tuakana iaia kia kore e aere. Noatu rai, kua akamarama a Chuks e kua tauturu a Iehova iaia i te akanoo i tana pitiniti oko apinga, e no reira ka tau iaia kia tuku i te anoano o te Patireia na mua e kia irinaki i to te Atua kite no te oronga mai. (Mataio 6:25-34) I te pae mai, kua manako aia, e e toru ua marama.

Kua ariki atu a Chuks i te pati anga e kua tuku atu i te pitiniti ki tona tuakana. E ono mataiti i muri mai, te vai nei a Chuks i roto i te angaanga tamou, e e tangata pakari i roto i te putuputuanga Kerititiano, e te papa ra i te pae moni no te akaipoipo. Kua mii ainei aia i te tupu anga te au mea ki tona oraanga? Kua karanga a Chuks e: “Kua maromaroa au i te mea kare i rauka iaku i te akaipoipo i toku inangaro anga, inara kua tupu meitaki teia au mea. Kua kitea e au te au rekareka anga e te akameitakianga o te angaanga te ka kore e rauka te mataora naringa au i akaipoipo i reira e te rauka anga mai te pamiri.”

Tinamou no te Tuatau Ki Mua

I te au tuatau ngata e manganui te kimi ra i te tu tinamou o te akaipoipo e ei paruru i te tu ngata ki mua i te pae moni. I etai au enua, te teiaa ia e te kaiou, te oronga meangiti ra me kore kare e tauturu ki te aronga pakari. No reira te irinaki putuputu ra te au metua ki runga i to ratou pamiri, e koia tikai ki runga i ta ratou tamariki, kia tauturu ia ratou i te tuatau e pakari maira. No reira, i te maata anga o te taime te taomiia ra te tane e te vaine takaua kia akaipoipo e kia rauka te tamariki, e noatu te tinamou kore ra to ratou turanga i pae moni.

Inara kare te akaipoipo e te anauanga tamariki e akapapu mai i te tinamou. Te puareinga kore ra etai au tamariki i teianei ao i te akono i te au metua pakari, kare e rauka atu i tetai papaki, i etai atu ka mate i mua ake i to ratou au metua. Te kimi ra te au Kerititiano i te tinamou i tetai ngai ke, i te manako anga i ta te Atua taputou: “Kare rava au e akaruke atu ia koe, kare oki au e taka ke ia koe, kare, kare rava atu.”​—Ebera 13:5.

Ko te aronga tei taroaroa i te akaipoipo i te tavini tamou atu ia Iehova kare i akaruke ia atu. E takaua a Christiana e 32 ona mataiti. Kua tavini ana aia ei painia tamou i Naiteria no te iva mataiti i topa. Te tuatua ra aia: “Kua tuku au i toku irinaki ki roto ia Iehova, tei akapapu mai kia tatou e kare rava aia e akaruke i tona au tavini. Ko tana taputou ko toku ia irinaki anga. Te akono ra a Iehova iaku i te pae vaerua e te pae materia. Kua akapapu aia iaia ei Metua oronga ua. Ei akatauanga, kua neke atu au i te painia i te ngai te anoano maata ia ra te Au Kite. Noatu te vai toko iti ua ra te ngai, kua kite au i te akono. I te apainaia anga au ki te are maki no te maki taivu, kua akapapa te au taeake i roto i taku putuputuanga i mua ana i te tauturu iaku.

“Te merengo maata nei au i te angaanga tamou. Te akara nei au i te reira ei akameitakianga maata i te angaanga ki Tei Anga o teianei ao e ma te au taeake tungane e te tuaine e manganui takapini i te ao. Te kite nei au i te au mapu e manganui te manamanata ra e te puapinga kore tei tupu mai no te au mea takapini ia ratou. E noku ra, e oroanga puapinga tikai toku; te akara atu nei au i te tuatau ki mua ma te papu tikai. Kua kite au e i te piri vaitata kia Iehova ko te pauanga meitaki ia ki te au manamanata te aro nei tatou i teia tuatau.”

Me te umuumu ra koe no te akaipoipo inara kare e rauka no te ngata i te pae moni, e akamatutu! Kare ko koe anake ua. E manganui te akakoromaki ra i te timata anga aiteite ua ma to Iehova tauturu. E rave i te mea meitaki o toou turanga na te taangaanga ia koe uaorai i te rave i te au mea meitaki no tetai atu e na te akamakoanga i toou tu i te pae vaerua. E akavaitata atu ki te Atua; ka tauturu aia ia koe no te mea te manako maira aia ia koe.​—1 Petero 5:7.

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke