Akono i te Akarongo tei Akanooia ki Runga i te Tuatua Mou
“Kia kore e akarongo kare rava aia e mareka mai, ka tau tei akavaitata atu ki te Atua ra kia irinaki e koia ia e ka riro nana e tutaki i te aronga kimi matatio iaia ra.”—EBERA 11:6, NW.
1, 2. I akapeea to Adamu akarongo i te timata angaia, e eaa te tupu anga?
E MAATA te ka umuumuia no te akarongo i to te irinakianga e te vaira te Atua. Kare te tangata mua ra koia a Adamu, i ekoko e i vai ana te Atua ko Iehova. I tuatua akapiri manako te Atua ma Adamu, e e mea tika na roto atu i Tana Tamaiti, koia te Tuatua. (Ioane 1:1-3; Kolosa 1:15-17) Inara, kua ngaro ia Adamu te manakonako anga no te ora mutu kore no tona kore i rave i ta Iehova e te akono i te akarongo iaia ra.
2 Kua akara anga akakinoia to Adamu mataora anga no te tuatau ki mua ra i te akarongo kore anga kia Iehova tana vaine, koia a Eva. Na te manako ua anga e ka kore atu aia kua tuku te reira i te timata anga i te akarongo o taua tangata mua ra! Ka rauka ainei i te Atua i te akakore atu i te reira manamanata na te mataara te ka akapapu i te tamou anga mataora no Adamu e te meitaki nona? Na tona kapiti atu anga kia Eva i te rave anga tarevake, i akaari mai e kare a Adamu i manako akapera. Kua tamata aia i te akakore i te reira manamanata na tana mataara, kare aia i kimi matatio i ta te Atua ra arataki anga. I tona koreanga e akono i te akarongo ia Iehova ra, kua rave mai a Adamu i te mate ki runga iaia uaorai e pera katoa oki tona uanga katoatoa ra.—Roma 5:12.
Eaa te Akarongo?
3. Eaa te tukeanga ta te Puka Tapu akataka anga i te akarongo ki tei orongaia maira i tetai tikitinari?
3 Te akataka maira tetai puka tikitinari i te akarongo e “e irinaki mou anga i tetai apinga kare ra ona akapapu anga.” Inara, e mamao ke atu i te turuanga i te reira manako, te akaketaketa maira te Puka Tapu i te tua patoi tikai ki te reira. Kua akanooia te akarongo ki runga i te au tika, i te au mea tika tikai, i te tuatua mou. Te karanga ra te au Tuatua Tapu e: “Ko te akarongo e tatari anga papu ia i te au mea tei manakonakoia ra, te tumu akakite anga i te au mea tika tikai noatu e kare i akaraia nei.” (Ebera 11:1, NW) Ko tetai tangata e akarongo ra tona e akapapu anga tana e ko te au mea ravarai ta te Atua i taputou maira kua riro e mei te mea rai e kua tupu ia. No te ririnui o taua akatakaanga papu ra i te au mea tika tikai kare ra i akaraia nei, e kua tuatuaia te aiteite ra te akarongo ki taua akapapu anga ra.
4. Akapeea ta tetai angaanga uriuri anga, turu i i ta te Puka Tapu akataka anga i te akarongo?
4 I roto i te New World Translation, kua uriia i etai taime te tu rave kia tupu o te verepa Epera ʼa·manʹ ra e “akono i te akarongo.” Kia tau ki ta te Theological Wordbook of the Old Testament, “i roto tikai i te aiteanga o te aka ko te manako papu ia . . . ei tuke anga ki te au manako o teianei tuatua no te akarongo e ko tetai apinga te ka rauka, ka manakoia e penei e tika, mari ra kare i te mea papu tikai.” I taua tuatua katoa rai te karanga ra e: “Ko te akamata anga o te ʼāmēn ‘tika tikai’ kua raveia mai ki roto i te Koreromotu Ou i te tuatua amēn ra ko [te] tuatua Peritane ‘amen’ ia. Kua taiku putuputu a Iesu i tana tuatua ia (Mat 5:18, 26, e te vai atura.) ei akaketaketa i te papu tikai o te tumu tuatua.” Ko te tuatua tei uriia ra e “akarongo” i roto i te au Tuatua Tapu Ereni Kerititiano ra ko tona aite anga katoa oki e irinaki anga i tetai apinga tei akatumu tamouia ki runga i te tika me kare tuatua mou.
5. Eaa te manako tei akakiteia maira no te tuatua Ereni tei uriia ra “e tatari anga papuia” ia Ebera 11:1 (NW) i roto i te au pepa pitiniti i taito ra, e eaa te puapinga maata o te reira no te au Kerititiano?
5 Ko te tuatua Ereni (hy·poʹsta·sis) tei uriia ra e “e tatari anga papuia” ia Ebera 11:1 (NW) kua taiku putuputuia i te au tataanga taito o te au pepa pitiniti ei akakite i te manako no tetai apinga tei akapapu maira i te mou anga a te tuatau ki mua ra. Kua akakite maira nga tangata apiiia ra ko Moulton raua ko Milligan i te manako no te urianga e: “Ko te akarongo ko te pepa tikaanga ia o tetai tangata no i te au mea tei manakonakoia ra,” (Vocabulary of the Greek Testament) E no reira, mei tetai peretana te pepa no te tikaanga no tetai potonga enua, ka rauka iaia te “tatari anga papu” e a tetai ra ka tupu tana i manakonako ra kia rauka iaia.
6. Eaa te puapinga maata o te tuatua Ereni tei uriia ra e ko “te tumu akakite anga” ia Ebera 11:1?
6 Ia Ebera 11:1, ko te tuatua Ereni tei uriia ra e ko “te tumu akakite anga” (eʹleg·khos) te akakite maira i te manako no te orongaanga tumu ei akakite mai i tetai apinga, e maata atu oki ei tetai apinga tei tuke ra i tei manakoia e ko te tika ia. Na te tumu papu me kare ketaketa e akataka meitaki mai i tei kore ra i kitea i mua ana, e na reira te akakoreanga i tei manako uaia ra e ko te tika ia. E no reira i roto i te au Tuatua Tapu Epera e te Ereni katoa oki, kare rava te akarongo i te “irinaki anga ngaueue kore i tetai apinga kare ra ona akapapu anga.” I te pae tuke ra, kua akanooia te akarongo ki runga i te tuatua mou.
Akanooia ki Runga i te Au Tumu Tuatua Mou
7. Akapeea ta Paulo raua ko Davida akataka anga i te aronga kare ra e akatika e te vaira te Atua?
7 Kua akakiteia maira e te apotetoro ko Paulo ra tetai tumu tuatua mou i tana tata anga e te “au mea oki nona [Tei Anga maira] tei kore e tau kia akara ra, tei kitea puia nei ïa, i te au mea katoa i angaia nei, mei te maani anga mai i teianei ao; koia oki, tona ra mana mutu kore anga, e te Atua anga; kare ua atura [o te aronga patoi i te tuatua mou e] kotoe anga.” (Roma 1:20) Ae, “te tuatua nei te au rangi i te kakā o te Atua” e “kua ki te enua nei i [tana] ra apinga.” (Salamo 19:1; 104:24) Inara ka akapeea me kare tetai tangata e inangaro kia akamanako no runga i te akapapu anga? Kua tuatua maira te tata taramo ko Davida e: “No te nengonengo i kore ei i kimi te tangata kino iaia; kare te Atua i roto i tona katoa ra au manako.” (Salamo 10:4; 14:1) I tetai tuanga, kua akanooia maira te akarongo ki runga i te tumu tuatua mou e te vaira te Atua ra.
8. Eaa te tikaanga e te Kiteanga ka rauka i te aronga te akono ra i te akarongo?
8 Kare mei te mea e te ora ua ra a Iehova; e tu tau katoa oki tona kia irinakiia, e ka rauka katoa ia tatou te irinaki atu i tana au taputou. Kua karanga aia: “Ko taku oki i maara ra, ko te reira te ka tupu; e ko taku i akakoro ra, ko te reira te ka mou.” (Isaia 14:24; 46:9, 10) Kare teia i te au tuatua puapinga kore ua. Te vaira te akataka papu anga e e au anere ua atu totou tei tataia ki roto i te Tuatua a te Atua ra, kua tupu anake. Na teia marama anga, ka rauka te kite i te aronga katoa te akono ra i te akarongo i te tupu katoaanga o etai atu au totou e manganui no te Puka Tapu mai. (Ephesia 1:18) Ei akatauanga, te kite nei ratou i te tupu anga o “te akairo” o to Iesu ra taenga mai, kapiti katoa oki te tutu viviki anga i te Patireia e kua akanooia, e pera katoa te akatotoa anga i te akamori mou tei totouia maira. (Mataio 24:3-14; Isaia 2:2-4; 60:8, 22) Kua kite ratou e kare e roa atu ana ka tuatua to te pa enua katoa e “E Au e te Tinamou!” e a muri poto akera “te takoreanga [te Atua ra] i te aronga e takore ra i te enua.” (1 Tesalonia 5:3; Apokalupo 11:18, NW) Mei teaa ra te akameitakianga kia rauka te akarongo tei akatumuia ra ki runga i te au tuatua mou tei totouia mai ra.
E Ua no te Vaerua Tapu
9. Eaa te pirianga i rotopu i te akarongo e te vaerua tapu ra?
9 Te kitea ra i te Puka Tapu te tuatua mou tei akatumuia ra te akarongo ki rungao, e ua anake ia no te vaerua tapu o te Atua ra. (2 Samuela 23:2; Zekaria 7:12; Mareko 12:36) E mea tau i reira, e kare te akarongo e vai takake mei te angaanga a te vaerua tapu ra. E no reira a Paulo i tataʼi: “Te ua o te vaerua [te kapiti ra i] . . . te akarongo.” (Galatia 5:22, NW) Inara e manganui te kopae ke ra i te tuatua mou a te Atua ra, i te taviiviianga i to ratou oraanga ma te inangaro o te kopapa e te au manako te ka akariri i te vaerua o te Atua ra. No te mea, “kare oki i ope katoatoa te tangata i te akarongo,” kare oki a ratou tumu no te akatupu anga i te reira.—2 Tesalonia 3:2; Galatia 5:16-21; Ephesia 4:30.
10. Akapeea te akaari anga mai a etai tavini mua o Iehova ra e i akono ratou i te akarongo?
10 Inara mei roto mai i to Adamu ra au uanga, kua akono etai tatakitai i te akarongo. Te taikuia maira ia Ebera pene 11 a Abela, Enoka, Noa, Aberahama, Sara, Isaaka, Iakoba, Iosepha, Mose, Rahaba, Gideona, Baraka, Samasona, Iepheta, Davida, e Samuela, kapiti katoa te au tavini o Iehova e manganui kare ra i taikuia mai to ratou ingoa, “e rongo meitaki tei rauka ia ratou ravarai nei i te akarongo.” E akara koe eaa tei rauka “i te akarongo.” No te akarongo ta Abela “atinga i apai i te Atua” “i tarai ei [a Noa] i te pai.” No te akarongo i akono ei a Aberahama “e aere ki tetai enua e rauka mai iaia a muri atu ei tuanga.” E no te akarongo, a Mose “i akaruke ei aia ia Aiphiti.”—Ebera 11:4, 7, 8, 27, 29, 39.
11. Eaa ta Angaanga 5:32 e akakite maira no runga i te aronga akarongo i te Atua ra?
11 E tika rai, e tere atu i te irinaki anake ua to te au tavini ravarai o Iehova e te vaira te Atua. No te akonoanga i te akarongo, kua irinaki ratou iaia e koia “tei tutaki mai i te aronga i kimi tikai iaia.” (Ebera 11:6) Kua rave ratou i ta te vaerua o te Atua i arataki ia ratou kia rave, na te raveanga kia tau ki te kite tika i te tuatua mou tei rauka mai i te reira tuatau, noatu e i kotingaia te reira. Mei teaa ra te tuke anga ia Adamu! E kore aia i rave i te akarongo tei akatumuia ki runga i te tuatua mou me kare kia tau ki te arataki anga a te vaerua tapu ra. Kua oronga te Atua i tona vaerua ki te aronga tei akarongo ra ki aia.—Angaanga 5:32.
12. (a) Eaa to Abela ra akarongo, e i akapeea tana akaari mai anga i te reira? (e) Noatu rai i akarongo ratou, eaa tei kore i rauka i te au kite o Iehova i mua ake i te tuatau Kerititiano ra?
12 Kare mei tona metua, mei ia Adamu ra, e akarongo to Abela akono atua ra. I te akara anga, kua kite aia mei tona nga metua mai i te totou mua tei tuatuaia ra: “Ka tuku oki au [te Atua ko Iehova] i te ke ia korua ko te vaine, e to uanga e tona uanga; nana e akaparuparu i to mimiti, e naau e akaparuparu i tona poo avae.” (Genese 3:15) I reira te Atua i taputou mai ei kia takore atu i te rave kino e kia akaora mai i te tuatua tika. Akapeea e tupu ei teia taputou, kare a Abela i kite. Inara no tona ra akarongo e ko te Atua Tei Oronga mai i te tutaki no te aronga kimi matatio Iaia kua rava te maroiroi kia akakeu iaia ra kia oronga i tetai atinga. Penei kua maata tana tamanako anga i taua totou ra e kua irinaki e ka anoanoia kia akamaringiia te toto ei akatupu i taua taputou ra e kia apai ake i te au tangata kia apa kore ua. E no reira, kua tau rai ta Abela atinga i te manu ra. Inara, noatu to ratou akarongo, to Abela e etai katoa oki o te au kite i mua ake i te tuatau Kerititiano ra, “kare ra i rauka tei tuatuaia maira.”—Ebera 11:39.
Akaoti Meitakianga i te Akarongo
13. (a) Eaa ta Aberahama raua ko Davida i kite no runga i te tupu anga o te taputou ra? (e) Eaa ka tau ei kia tuatuaia e ko “te tuatua mou, na Iesu Karaiti ia”?
13 I etai tuatau i roto mai i te au anere mataiti kua topa, kua akakite mai te Atua i etai atu tuatua mou no runga i te akatupu anga i te totou no ‘te uanga o te vaine ra.’ Kua akakiteia kia Aberahama e: “Na toou uanga e akameitaki ei to te pa enua ravarai ia ratou uaorai.” (Genese 22:18, NW) I muri iora, kua akakiteia atu ki te Ariki ko Davida e ka na roto mai te Uanga totouia ra i tona kopu ariki. I te 29 T.N. kua mama mai taua Uanga ra koia a Iesu Karaiti. (Salamo 89:3, 4; Mataio 1:1; 3:16, 17) Ei tu ke anga ki te Adamu akarongo kore ra, kua akaari maira “te Adamu openga” koia a Iesu Karaiti, i te akarongo. (1 Korinetia 15:45) Kua akono aia i te oraanga tei akatupuia kia tavini atu ia Iehova e kia akatupu i te au totou e manganui tei totou maira i te Mesia. Na reira ta Iesu rave anga kia taka meitaki taua tuatua mou ra no te Uanga tei totouia maira e te akataka tika mai anga ki tona ngai i te au apinga tei akatutuia maira e te Ture a Mose. (Kolosa 2:16, 17) Kua rauka i reira tei tuatuaia e ko “te tuatua-mou, na Iesu Mesia ïa.”—Ioane 1:17.
14. Akapeea ta Paulo akaari anga ki to Galatia e kua akatotoaia te pange no te akanoo anga ou i te akarongo ra?
14 I teianei i te mea kua rauka mai te tuatua mou na roto ia Iesu Karaiti, kua akatotoaia te pange ei akanoo anga i te akarongo ki runga i “tei tuatuaia mai” ra. Kua akangaueue koreia te akarongo, e kua akaouia te au tuanga o tona au tu. No reira kua tuatua atura Paulo ki tona au taeake Kerititiano akatainuia ra: “Kua mopani ravaia ra te tangata ravarai e te tuatua i tataia nei ki roto i te ara; kia orongaia mai i te aronga akarongo tei tuatuaia mai e, tei te akarongo ia Iesu Mesia. Kareka i muatangana, ou te akarongo i tae mai ei, i tapekaia ana tatou, i mopaniia ki roto i te ture, e kia tae ki te akarongo e akakiteia mai a muri atu. I riro ei oki te ture ra ei arataki ia tatou ki te Mesia, kia akatikaia tatou i te akarongo. Kia riro maira te akarongo nei, kare atura tatou i vaioia ki raro ake i te arataki. E tamariki anake oki kotou na te Atua i te akarongo ia Iesu Mesia.”—Galatia 3:22-26.
15. Akapeea anake te akaoti meitaki anga i te akarongo?
15 Kua akono to Iseraela i te akarongo i te au ravenga a te Atua kia ratou na roto i te Ture koreromotu ra. I teianei kua tau kia akamaataia atu te akarongo. Naea? Na te akonoanga i te akarongo ia Iesu tei akatainuia ra i te vaerua koia tei akapapaia ra kia riro na te Ture e arataki atu ia ratou kiaia. Na te reira mataara anake ka raukai te akaoti meitaki anga i te akarongo o mua ake i te tuatau Kerititiano ra. Mei teaa ra te umuumu anga no taua aronga Kerititiano mua ra ‘kia akara tikai kia Iesu, koia te Rima Rave Maata e te Akaoti i to ratou akarongo’! (Ebera 12:2, NW) E mea tau, kia umuumu te au Kerititiano ravarai i te rave i te reira.
16. Akapeea te aerenga mai te vaerua tapu na roto i te mataara ririnui, e no teaa ra?
16 I te tupu anga kia maata te kite i te tuatua mou a te Atua ra e te tupu anga kia oti meitaki te akarongo, kua tau katoa ainei kia maata te aere anga mai te vaerua tapu ra? Ae. Ia Penetekote 33 T.N., kua riringiia mai ki rungao i tana au pipi te vaerua o te Atua koia te tauturu ta Iesu i taputou maira. (Ioane 14:26; Angaanga 2:1-4) Kua angaanga maira te vaerua tapu ki runga ia ratou na roto i tetai mataara ou takiri ei au taeake akatainuia no te Karaiti. Kua akamaroiroiia to ratou akarongo, koia ra tetai ua no te vaerua tapu. Na te reira i akapapa ia ratou kia tau no te angaanga maata tei vai maira ki mua ia ratou i te akariro anga i te au tangata ei pipi.—Mataio 28:19, 20.
17. (a) I akapeea te aerenga mai o te tuatua mou e te akaoti meitaki anga i te akarongo mei te 1914 mairai? (e) Eaa ta tatou akapapu anga e te rave ra te vaerua tapu i tana angaanga mei te 1919 mairai?
17 Kua tae mai te akarongo i ta Iesu oronga anga iaia uaorai ei Ariki Akataoongaia ra e tere atu i te 1,900 mataiti i topa. Inara i teianei i te mea te tutara nei aia ei Ariki i te rangi, kua maata rava te tupu anga te tumu anga no to tatou akarongo—i te tuatua mou akakiteia maira—e na te reira te akaotianga i to tatou akarongo. Pera katoa oki, kua akatereia atu te angaanga a te vaerua tapu. Kua taka meitaki te reira i te 1919 ra, i te akaoraora angaia e te vaerua tapu te au tavini akatapuia a te Atua ra mei tetai turanga vaitata i te angaanga kore ua. (Ezekiela 37:1-14; Apokalupo 11:7-12) Kua akanooia i reira te pange no tetai parataito vaerua, tei riro kite meitakiia maira i te au raungauru mataiti i muri iora, e te maata atura te kaka i tera mataiti e tera mataiti. E akapapu anga meitaki atu ainei tetai no te angaanga a te vaerua tapu o te Atua i teianei?
Eaa ka Akara Matatio ei i to Tatou Akarongo?
18. Eaa te tuke anga o te aronga tutaka o Iseraela ra i to ratou akarongo tetai e tetai?
18 I muri poto ake i te akaora angaia to Iseraela i te tu tuikaa i Aiphiti ra, e 12 puke tangata tei ungaia kia tutaka i te enua o Kanaana ra. Inara, e tai ngauru io ratou tei ngere i te akarongo, ma te ekokoanga i te maroiroi o Iehova i te akatupu i tana i taputou maira kia oronga atu i taua enua ra no to Iseraela. Na te akara anga mata ratou i akakeu, na te au mea kopapa ra. O taua aronga 12 ra, ko Iosua raua ko Kaleba anake ra tei akaari e te aaere ra raua na te akarongo, kare na te kite mata. (Akaaiteia atu kia 2 Korinetia 5:7.) No te akonoanga i te akarongo, kua riro ko raua anake no taua puke tangata ra tei ora atu ki roto i te Enua Taputouia ra.—Numero 13:1-33; 14:35-38.
19. Akapeea i oonu atu ei te pange no te patu anga i te akarongo i teia tuatau nei i to muatangana ra, inara eaa ta tatou ka tau kia rave?
19 I teia tuatau, te tu nei tatou i te tapa o te ao ou a te Atua no te tuatua tika. E tomo atu ei tatou ki te reira, ka anoanoia te akarongo. E mea mataora ra, ko te pange o taua tuatua mou ra no te akatumu anga i taua akarongo ra kare ia i oonu atu ana i mua ana. Tei ia tatou nei te Tuatua katoatoa a te Atua ra, te akatauanga a Iesu Karaiti e tana au pipi akatainuia katoa oki, te turu anga a te au mirioni ua atu au tungane e te au tuaine i te pae vaerua, e te akamaroiroianga katoa a te vaerua tapu o te Atua kare e aiteanga o tona vaito mei muatangana. Inara, e mea tau no tatou kia akara matatio i to tatou akarongo e ka rave ei i te au takainga kia akamaroiroi i te reira i te mea ka rauka i teianei.
20. Eaa te au uianga tau na tatou kia ui kia tatou uaorai?
20 Penei ka karanga koe, ‘A, te irinaki nei au ko te tuatua mou teia.’ Inara peea te maroiroi o toou akarongo? E ui kia koe uaorai: ‘E tika tikai ainei kiaku te Patireia o Iehova i te rangi ra mei tetai kavamani a te tangata nei? Te kite nei ainei au, e te turu katoa nei i ta Iehova akaaerenga akara mataia e tona Pupu Akaaere? Ma toku mata o te akarongo, te kite nei ainei au e te akaputuia atu nei to te pa enua i teianei ki roto i te turanga openga no Aramakito? Te aite meitaki atura ainei toku akarongo ki to te “urupu maata i kite” tei taikuia maira ia Ebera pene 11?’—Ebera 12:1; Apokalupo 16:14-16.
21. Akapeea ta te akarongo akakeu anga i te aronga tei ia ratou ra te reira tu, e akapeea ratou i te akameitaki angaia? (E kapiti katoa i te au tuatua no te kapi 13.)
21 Ko te aronga e akarongo to ratou tei akatumuia ki runga i te tuatua mou ka akakeuia kia rave i te angaanga. Mei te atinga a Abela tei arikiia ra, ka mareka katoa te Atua i ta ratou au atinga akapaapaa iaia ra. (Ebera 13:15, 16) Mei ia Noa rai, e tangata ako i te tuatua tika ra e i akarongo katoa oki i te Atua, ka aru katoa ratou i te ravenga tuatua tika ei aronga tutu aere i te Patireia. (Ebera 11:7; 2 Petero 2:5) Mei ia Aberahama rai, ko te aronga ma te akarongo tei akatumuia ki runga i te tuatua mou ka akarongo ra kia Iehova noatu i raro ake i te au tu ngata tikai. Mei te au tavini tiratiratu o Iehova i taito ra, ko te aronga e akarongo to ratou i teia tuatau nei ka akameitaki ravaia ratou e ka riro na to ratou Metua aroa i te rangi ra e akono.—Mataio 6:25-34; 1 Timoteo 6:6-10.
22. Akapeea ka raukai te akamaroiroi i te akarongo?
22 Me ko koe tetai e tavini no Iehova inara kua kite koe e e paruparu toou akarongo i tetai tu, eaa taau ka tau kia rave? E akamaroiroi i toou akarongo na te apii pakari anga i te Tuatua a te Atua e ka tuku ei kia pupu mai toou vaa i te au vai no te tuatua mou te ki ra ki to ngakau. (Maseli 18:4) Me kare toou akarongo i akamaroiroi putuputuia, penei ka apikepike mai, ka kore e angaanga, e ka mate. (1 Timoteo 1:19; Iakobo 2:20, 26) E akapapu i te manako e auraka rava te reira kia tupu ki toou akarongo. E pati akatenga i ta Iehova tauturu, na te pureanga: “E tauturu mai iaku i toku ngai ngere i te akarongo!”—Mareko 9:24, NW.
Eaa Taau Au Pauanga?
◻ Eaa te akarongo?
◻ Eaa ka kore ei te akarongo e vai mai me ka taka ke i te tuatua mou e te vaerua tapu oki?
◻ I akapeea a Iesu Karaiti i riro ei Ei Akaoti i to tatou akarongo?
◻ Eaa i tau ei kia akara matatio tatou e akapeea te maroiroi o to tatou akarongo?
[Pia i te kapi 13]
TE ARONGA E AKARONGO TO RATOU. . .
◻ E tuatua no runga ia Iehova.—2 Korinetia 4:13.
◻ E rave i te angaanga mei ta Iesu rai.—Ioane 14:12.
◻ E au tumu no te akamaroiroi anga ia etai ke ra.—Roma 1:8, 11, 12.
◻ Kia vi teianei ao.—1 Ioane 5:5.
◻ Auraka e tumu i te mataku.—Isaia 28:16.
◻ Kua papa no te ora mutu kore.—Ioane 3:16.