Te Ariki Maira Ainei Etai Ke i Taau Akoanga?

TE AKOANGA meitaki tei tika te oronga anga ka meitaki katoa te au tupu anga. E tika? E tarevake! Noatu ko te akoanga meitaki roa na etai tangata karape i te ako i oronga e putuputu te manako koreia mai me kare te kopaeia.​—Maseli 29:19.

Kua tupu teianei i ta Iehova ra ako anga ia Kaina, koia tei akatupu ra i tetai makitakita no tona teina, no Abela. (Genese 4:3-5) I te kiteanga i te kino ta teianei ka akatupu no Kaina, kua tuatua atu te Atua kiaia: “Eaa koe i riri ei? e eaa oki i akatumatumaʼi toou mata na? Kia rave koe i te meitaki ra, kare ainei koe e kiteia mai? e kare i te meitaki ra, kare ainei te vai ra te tarangaara i te ngutupa na? E kauraro ra aia ia koe, e ei runga ake koe iaia.”​—Genese 4:6, 7.

Kua akaaite atura Iehova i te ara mei tetai manu taae te tapapa ra kia rere atu ki runga ia Kaina me ka tamou marie aia i te akamoupuku atu i tona teina. (Akaaite ia Iakobo 1:14, 15.) Te vaira te taime no Kaina kia taui i tona tu manako, ‘kia rave [aia] i te meitaki ra,’ kare kia aruaru i tetai aerenga tumatetenga ra. E mea mii ra, kare a Kaina i akarongo. Kua kopae ke aia i ta Iehova ra akoanga, ma te au tupuanga kikino.

Kua riri tetai papaki e kua kopae ke i tetai ua atu tu akoanga. (Maseli 1:22-30) Kare aina e no tei ako atura te tarevake i kopaeiai te akoanga? (Iobu 38:2) Ko koe ainei tei oronga ra i te ako te akariro ra kia ngata no etai atu kia ariki i te reira? Te akariro ra te tu apa ua o te tangata nei i te reira ei kino tikai. Inara ka rauka ia koe te akameangiti mai i te tupuanga no te reira na te aru matakiteanga i te au kaveinga Pipiria. E akamanako i etai e manganui io ratou ra.

‘E Akaora i Roto i Tetai Vaerua Maru’

“E te au taeake ra, kia rokoia tetai e te apa ra, ka akaora kotou ko tei akono i ta te Vaerua ra i te reira, ma te ngakau maru; ma te manako ia koe uaorai, ko te timata katoaia aea koe.” (Galatia 6:1) Kua tou mai te apotetoro ko Paulo e ko te aronga “akono i ta te Vaerua” ka tau kia tauta i te akaora i tetai Kerititiano ‘tei rokoia ra e te apa.’ I te akara anga i etai taime ko te aronga kare ra i tau kua viviki i te oronga akakite anga. No reira, auraka e viviki roa te ako atu ia etai ke ra. (Maseli 10:19; Iakobo 1:19; 3:1) I te maata anga na te aronga pakari o te putuputuanga tei akono ra i ta te vaerua na ratou e rave i teia. Inara, ka tau tetai ua atu Kerititiano pakari kia akamatakite atu me kite aia i tetai taeake te aaere atura ki roto i te kino.

Me ka oronga koe i te apii me kare te akoanga, kia papu e te akatumuia ra taau tuatua ki runga i te pakari tau i te Atua, kare ki runga i te kite tangata e te apiianga. (Kolosa 2:8) Kia aite ki te kuki matakite ra tei akapapu ra e te au mea ravarai e tunuia e mea tau anake e kare e apinga penei e poitini. E akapapu e te akatumu ngaueue koreia ra taau akoanga ki runga i te Tuatua a te Atua e kare i runga i tetai manako tangata ua nei. (2 Timoteo 3:16, 17) Na te raveanga i teia, ka papu ia koe e kare tetai ke e kino i taau akoanga.

Ko te akakoro anga o te akoanga kia “akaora” i tei apa ra, kare kia opara ki tetai tauianga mareka koreia. Te tuatua Ereni tei uriia ra ei “akaora” te piri maira ki tetai tuatua te akakite ra i te akatikatika anga i tetai ivi tei manuku ra kia korei e tere atu te kino anga. Kia tau ki ta te tangata tata tikitinari ko W. E. Vine, te taiku katoa maira “i te umuumu anga kia akakoromaki e kia tamou marie i te rave anga.” E tamanako ana i te maru e te karape te umuumuia ra kia kopae ke i te tupuanga mamae tau kore ki te kopapa ra. Aiteite katoa oki, ka tau tei ako atura kia akono matakite kia kopae ke i te mamaeanga no tei akoia ra. E mea ngata tikai teianei me ka patiia mai e tetai te akoanga. Me kare taau akoanga i patiia mai, ka maata rava atu te karape e te tu akono tau i te umuumuia i reira.

Kare tikai koe e “akaora” i tetai me ka akataka keia aia e koe. Kia kopae ke i te raveanga i teia, e tamanako i te umuumu anga kia akakite i te “akangakau aroa ua e te takinga-meitaki, te akaaka, te maru, te akakoromaki maata.” (Kolosa 3:12) Me e akakoromaki kore tetai taote e te rave ketaketa tau kore oki, penei kare te tangata maki ra e akarongo i tana ikuiku anga e kare katoa oki e oki akaou mai kia akonoia aia.

Kare te aiteanga o teianei e auraka kia ngaueue kore te akoanga. E ngaueue kore tikai ta Iesu Karaiti akoanga i nga putuputuanga e itu i te tapere o Asia ra. (Apokalupo 1:4; 3:1-22) Kua oronga aia kia ratou i etai akoanga tika tika atura tei umuumuia ra na ratou kia akarongo e kia rave oki. Inara kua tau tikai to Iesu ra tu ngaueue kore ma te au tu aroa ua e te takinga meitaki, i te akaataanga i te vaerua aroa o tona Metua i te rangi ra.​—Salamo 23:1-6; Ioane 10:7-15.

E Ako ma te Tu Aroa Ua

“Ei tuatua aroa ua anake ta kotou, kia rapakauia i te tai, i te kite anga i te mea tika kia tuatua atu ki te tangata katoa ra.” (Kolosa 4:6) Ka rauka i te tai te akameitaki mai i te reka o te kai, te akariroanga kia tau ia. Me kia reka mai taau akoanga, ka tika ia kia orongaia ma te ‘aroa, kia rapakauia i te tai.’ Inara, noatu ma te au apinga meitaki ra i roto, ka rauka kia tau kore te teateamamao anga me kare kia tuku uaia ki roto i te mereki na roto i tetai akaputuanga kare i manea. Kare te reira e akameitaki mai i te kaki anga o tetai tangata. Ko te tika ra, penei ka rave anga ngata kia apuku okotai ua vaa ki kare ra i tau.

Me oronga i te ako anga, e mea puapinga kia iki i te au tuatua tika ra. Kua tuatua te tangata pakari ko Solomona ra: “Mei te lemoni auro i roto i te vairanga ario ra, ko te tuatua ïa me tuatuaia i te tuatau tikai ra.” (Maseli 25:11) Penei i roto i tona manako ko tetai vairanga ario manea te tarai angaia ma te au apara auro tei taraiia ra ki rungao i te reira. Mei teaa ra te marekaanga te reira ki te mata, e akapeea oki te maata toou ariki anga i te raukaanga te reira ei tetai apinga aroa! I taua tu rai, te au tuatua aroa tei iki meitakiia, ka riro kia maata te mareka anga ki tetai tangata taau e tauta ra kia tauturu.​—Koheleta 12:9, 10.

Ei tuke anga ko “te tuatua akakoko ra, ko te riri ïa te tupu.” (Maseli 15:1) Ko te au tuatua tei tau kore ra te iki anga ka ngoie ua te tupu anga te mamae e te riri kare ko te meitaki. Ko te tika e, kare ko te au tuatua tau kore anake te iki anga mari ra ko te tangi tau kore o te reo penei ka akariro i tetai tangata kia kopae ke i tetai akoanga meitaki ra. Te oronga anga i te akoanga na roto i tetai tu aroa kore, e te manako kore ka riro te tupuanga kino mei ta tetai tei aere atu ra ma te apinga ta. “Te tangata vaa karea ua ra, e tau ïa ki te koputaputa koke ra,” ta Maseli 12:18 i tuatua. Eaa ka tuatua manako kore uai e ka akariro ei kia ngata no tetai kia akarongo atu i te ako?​—Maseli 12:15.

Mei ta Solomona i tuatua ra, ka tau te tuatua ako “me tuatuaia i te tuatau tikai ra.” E mea puapinga maata te taime no te akoanga kia puapingaiai! E tika ra e penei kare te kai e arikiia e tetai me kua kore tona kaki anga. Penei koi oti ua akera aia i te kaianga, me kare penei te maki ra aia. Ko te manono anga i tetai kia kai e kare ra aia e anoano kia kai kare ia i te mea pakari kare katoa oki e arikiia.

Ako ma te Ngakau Akaaka Ra

“Ka akarava mai kotou i toku nei rekareka i te tavaitai anga i to kotou manako . . . Auraka takiri e mea e raveia ma te taumāro, e te akanengonengo puapinga kore; ei ngakau akaaka ra, i te manako akameitaki atu tetai ki tetai, auraka iaia uaorai. Auraka te tangata e akono i tona anake uaorai au mea, e akono katoa ra i to etai ke ra au mea.” (Philipi 2:2-4) Me e tangata ako meitaki koe, ka riro koe na te “akono katoa” i to etai ke ra au mea e akakeu. Ka akaari katoa oki koe “ei ngakau akaaka ra” i te akono atu i te au taeake e te au tuaine i te pae vaerua ra, ma te akamanakoanga e meitaki atu etai ia koe. Eaa te aite anga o te reira?

Na te ngakau akaaka e arai ia koe kia kore e manako akateitei me kare e tuatua pera oki. Kare e tumuanga no tetai o tatou kia manako ngakau e e teitei ake i to tatou au oa akarongo ra. Pouroa tatou te topa ra i etai taime. I te mea kare e rauka ia koe kia tatau i te ngakau, e mea puapinga maata oki kia kore e akava i te au akakeu anga o taau i ako atura. Penei kare aia i rave i tetai ua atu akakeu anga kino e te kite kore ra oki i tetai ua atu tu manako tarevake me kare angaanga. Noatu rai me te kite ra aia e kare i tau tona aerenga ma to te Atua au umuumu anga, kare e ekoko anga ka kiteia e ia e ngoie ake kia ariki i te ako me orongaia ma te tu akaaka e tetai manako anga tikai i tona meitaki i te pae vaerua.

E tamanako ana e akapeea toou manako ngakau me kua patiia mai koe ki tetai kaikai anga mari ra kua akono tau kore uaia mai koe i reira na te tu kino! Kare ra koe e rekareka i taua kaikai anga ra. Ka tika e, e “meitaki ïa kai anga i te kai kinaki kore anake ra ma te aroa, i te puakatoro matu ma te riri.” (Maseli 15:17) Mei te reira katoa oki, noatu ko te ako meitaki ka riro kia ngata kia arikiia me ka akakite mai tei ako ra i tetai tu riri no tana e ako atura me kare ka akavaavaa e ka taakama atu oki iaia. Inara, ka rauka i te aroa, te akangateitei, e te irinaki kia akariro i te akoanga kia ngoie ua kia oronga e te ariki atu oki.​—Kolosa 3:14.

Te Ako tei Arikiia Ra

Kua akaari te peroveta ko Natana i te ngakau akaaka i tana ako anga i te Ariki ko Davida. Kua kiteia te aroa e te akangateitei no Davida i ta Natana i tuatua e i rave oki. Kua akamata maira Natana na tetai akatutu anga tei akakite ra i te turanga ngata penei ka tupu kia Davida i te akarongoanga ki te akoanga. (2 Samuela 12:1-4) Kua taiku atura te peroveta ki to Davida inangaro i te tuatua tau e te tuatua tika, noatu rai e kare te reira i kiteia i tana raveanga kapiti kia Bate-seba ra. (2 Samuela 11:2-27) I te akaketaketa anga i te tumu o te akatutu anga ra, kua akakiteia to Davida manako ngakau e: “Kua ara au ia Iehova.” (2 Samuela 12:7-13) Kare mei ia Kaina, tei kore ra i akarongo atu kia Iehova, kua ariki akaaka a Davida i taua akatikatika anga ra.

Kare e ekoko anga na Iehova i arataki ia Natana, i te manakoanga i to Davida ra tu apa ua e te tika oki e penei kare aia e rave akaperepere. Kua rave a Natana ma te tu mako maata e kua akamanako i to Davida tu teitei no to Davida ra turanga ei ariki akataoongaia e Iehova. Me ko koe tetai i roto i te turanga mana, penei ka oronga koe i te akoanga tika, inara penei ka ngata kia ariki i te reira me kare koe i akakite i te ngakau akaaka.

Kua akatikatika atura Natana ia Davida na roto i tetai vaerua maru. E aroa ra te au tuatua a te peroveta ra e kua akapapa matakiteia kia raukai ia Davida te akono na roto i tetai tu te ka riro ei meitaki nona uaorai. Kare a Natana i akakeuia e te manako anga nona uaorai, kare katoa oki aia i tauta kia akono akateitei i te tu tau me kare te pae vaerua ki rungao ia Davida. Mei teaa ra te akatauanga meitaki i te tuatuaanga i te au tuatua tika na roto i tetai tu tau! Me ka akakite koe i tetai vaerua aiteite, ka riro i reira kia ariki etai atu i taau akoanga.

[Tutu i te kapi 22]

Mei te kai akamatutu rai, ka tau taau ako anga kia meitaki

[Tutu i te kapi 23]

Te akariro ra ainei koe i taau ako anga kia marekaia mei te au apara auro i roto i te vairanga ario ra?

[Tutu i te kapi 24]

Kua taiku akaaka ra te peroveta ko Natana ki to Davida inangaro i te tuatua tau e te tuatua tika