Akapeea te Au o te Karaiti i te Akatere i to Tatou Au Ngakau?
“E te au o te [“Karaiti,” NW], ei mana ïa i roto i to kotou ngakau, i kapikiiaʼi oki kotou i te kopapa okotai.”—KOLOSA 3:15.
1, 2. Na roto i teea tu te akatere anga a “te au o te Karaiti” i roto i te ngakau o te Kerititiano ra?
TE AKATERE ko tetai tuatua reka kore ia ki te manganui, i te mea te akariro ra ia tatou kia manako i te maro anga e te raverave anga. Ta Paulo akamaroiroi anga i te au oa Kerititiano i Kolosa, “E te au o te Karaiti, ei mana ïa i roto i to kotou ngakau,” penei ka oronga i te manako anga ki etai au tangata ei aronga tau kore. (Kolosa 3:15) Kare aina tatou i te aronga rima rave tau i te tu rangatira? Eaa tatou i tau ei kia tuku i tetai ua atu apinga me kare tetai atu tangata kia akatere i to tatou ngakau?
2 Kare a Paulo i tuatua atu ki to Kolosa ra kia akakore i to ratou anoano tu rangatira. Te tuatua Ereni tei uriia ra “ei mana ïa” ia Kolosa 3:15 te piri atura ki te tuatua no tei tuku ra i te tika, tei oronga ra i te reanga i te taemoemo anga i taua tuatau ra. Kua rauka te tuanga tu rangatira ki te aronga taemoemo ra i roto i te au ture o te tarekareka anga, inara i te openga, ka riro na tei tuku ra i te tika te iki anga e koai tei aru i te au ture e no reira kua re i te taemoemo anga. Mei te reira katoa, tei ia tatou te tu rangatira i te tuku anga i te au tika e manganui i te oraanga, inara ia tatou ka rave ei i te reira, ka tau te au o te Karaiti kia “tuku i te tika”—me kare, mei ta te tangata uri reo ra ko Edgar J. Goodspeed i uri ra i te reira, “te kaveinga tutaraanga” i to tatou ngakau.
3. Eaa “te au o te Karaiti ra”?
3 Eaa “te au o te Karaiti”? Ko te maru ia, te maru i roto roa, tei rauka ia tatou i to tatou riro anga ei au pipi na Iesu e te kite anga oki e te aroaia maira tatou e te marekaia maira e te Atua ko Iehova e tana Tamaiti oki. I te vaitata anga Iesu i te akaruke i tana au pipi, kua tuatua aia kia ratou: “Ko taku nei au taku e o atu no kotou. . . . Eiaa e taitaia to kotou ngakau, auraka oki e mataku.” (Ioane 14:27) Vaitata i te 2,000 mataiti, kua rekarekaia taua au ra e te au mema tiratiratu tei akatainuia no te kopapa o Karaiti ra, e i teia tuatau ko to ratou au oa, te “mamoe ke atu,” te o atura ki te reira. (Ioane 10:16) Ka tau te reira au ei mana akatereanga i to tatou au ngakau. Me tei raro ake tatou i te timataanga kino, ka rauka i te reira kia tauturu ia tatou kia kopae ke i te tu paruparu na te mataku me kare na te taitaia maata anga. E akara tatou kia kite e akapeea teianei e tikai me aro atu tatou i te tu tika kore, me ka rokoia tatou e te apiapi, e me ka manako ngakau tau kore tatou.
Me Aro Atu Tatou i te Tu Tika Kore
4. (a) I akapeea i riro ei kia kite a Iesu i te tu tika kore ra? (e) I akapeea ta te au Kerititiano ra akono anga i te riroanga kia takinga kinoia e te tu tika kore ra?
4 Kua kite te Ariki ko Solomona: “Te tutara ra tetai tangata ki rungao i tetai, ei mate nona uaorai.” (Koheleta 8:9) Kua kite a Iesu i te tuatua mou o taua au tuatua ra. Iaia i te rangi ra, kua akara mai aia i te au tu tika kore maata ta te au tangata i rave ra ki tetai e tetai. I runga i te enua nei, kua mamae aia uaorai i te tuatua tika kore maata rava iaia, e tangata ara kore ra, kua akaapaia no te tuatua akakino anga e kua tamateia ei tangata rave kino. (Mataio 26:63-66; Mareko 15:27) I teia tuatau te tupu maata nei te tuatua tau kore, e kua maata atu oki te mamae anga o te au Kerititiano mou, te ‘makitakitaia maira ratou e te pa enua ravarai.’ (Mataio 24:9) Inara, noatu te au tupu anga kikino i roto i te au puakapa mate Nazi, e i te Soviet Gulag, noatu rai te riro anga kia tamateia e te au pupu ta ua, te au akaapa anga pikikaa, e te au tamaki anga pikikaa, kua ngaueue kore te au o te Karaiti ra i roto ia ratou. Kua aru ratou ia Iesu, ta tatou e tatau ra: “Ko tei kore i akakino atu, kia akakinoia mai aia ra; e kia mate aia ra, kare aia i tuatua tutaki atu; kua tuku ra iaia uaorai kiaia nona te manako tika ra.”—1 Petero 2:23.
5. Me akarongo atu tatou i tetai tu akara anga tika kore i roto i te putuputuanga ra, eaa te mea mua ka tau tatou kia akamanako?
5 Na runga i tetai tu meangiti roa, penei kua irinaki tatou e kua akono tau koreia tetai i roto i te putuputuanga Kerititiano ra. I taua tu ra, penei ka manako ngakau tatou mei ia Paulo rai, tei tuatua ra: “Koai tei turori e kare au i ka?” (2 Korinetia 11:29) Eaa ta tatou ka rave? Ka tau tatou kia ui kia tatou uaorai, ‘E akono tau kore tikai ainei ia?’ E putuputu ra, kare tatou i kite i te au tika katoa ra. Penei te manako ngakau ketaketa ra tatou i muri ake i te akarongoanga ki tetai tei karanga ra e kua kite ratou. Ma te tumu meitaki, te tuatua ra te Pipiria: “Te akarongo ra te kite kore i te au tuatua katoa ra.” (Maseli 14:15) No reira ka tau tatou kia matakite.
6. Akapeea tatou i te akono anga i te au tu tika kore tei manakoia maira i roto i te putuputuanga?
6 Inara, penei kua manako tatou uaorai e kua takinga kino tau kore uaia tatou. Ka akapeea te akono anga a tetai tei iaia ra te au o te Karaiti i roto i tona ngakau? Penei ka kite tatou i te umuumu anga kia tuatua atu ki ta tatou i manako ngakau ra e kua rave kino mai ia tatou. I muri akera, eiaa e tuatua atu ki tetai ke te ka akarongo mai i taua tumu ra, eaa ka kore ei e akakite atu i taua tumu ra kia Iehova na roto i te pure e ka irinaki atu kiaia kia raveia te mea tau ra? (Salamo 9:10; Maseli 3:5) Penei ake na te raveanga i te reira, ka mareka ua tatou kia takore atu i taua tumu ra i to tatou ngakau e kia “akaroau uaʼi.” (Salamo 4:4) I te maata anga o te au tu, ka tau te akamaroiroi anga a Paulo: “E tauturu atu tetai ki tetai, e akakore tetai i ta tetai ara, e tapepeanga ta tetai ki tetai ra; mei te Mesia i akakore i ta kotou na, e akapera katoa kotou.”—Kolosa 3:13.
7. Eaa ta tatou ka tau kia maara i to tatou au akono anga ma to tatou au taeake ra?
7 Inara, noatu eaa ta tatou ka rave, ka tau tatou kia maara e noatu kare e rauka ia tatou kia akatere i te au mea e tupu ana, ka rauka ra ia tatou te akatere i to tatou tu akono. Me ka akono tatou na roto i tetai tu tau kore ki tetai tu tika kore tei manakoia ra, penei ka maata atu te tupuanga kino ki runga i to tatou tu au i ta te tu tika kore ra. (Maseli 18:14) Penei ka akaturoriia tatou e ka akamutu te taokotaianga ma te putuputuanga tae roa kia manako ngakau tatou e kua orongaia mai te tuatua tau. Kua tata te tata taramo e no te aronga te inangaro ra i te au ture a Iehova “kare o ratou e turorianga.” (Salamo 119:165) Te tika, te tupu ra ki te katoatoa te tu tika kore mei tetai tuatau ki tetai tuatau. Auraka e tuku i taua au tupu anga inangaro koreia ra kia tamanata mai i to tatou tavinianga ia Iehova. Kareka ra, e tuku i te au o te Karaiti kia akatere i toou ngakau.
Me Manamanata Tatou no te Apiapi
8. Eaa etai apinga te ka akatupu i te apiapi ra, e eaa te ka tupu i te apiapi anga?
8 Te apiapi tetai tuanga tikai no te oraanga i teia “tuatau openga” nei. (2 Timoteo 3:1) E tika, kua tuatua Iesu: “Auraka e apiapi i to kotou ora, i ta kotou e kai; e te kakau no to kotou kopapa.” (Luka 12:22) Inara kare te au apiapi katoatoa i akamata mai i te manako anga no te au mea kopapa anake ra. Kua “mamae” a Lota i te akono viivii a to Sodoma ra. (2 Petero 2:7) Kua manamanata a Paulo i “te akono anga i te au ekalesia katoa ra.” (2 Korinetia 11:28) No te maata o to Iesu ra mamae aue i te po i mua ake i tona matenga ra e kua riro “mei te toto kurukuruatu ra tona ou i te topa anga ki raro i te one.” (Luka 22:44) Te taka meitaki ra, kare te apiapi katoatoa i te akakite anga i tetai tu akarongo paruparu. Inara, noatu eaa te akatupu ra i te reira, me e maata te apiapi e te roa oki, ka rauka i te reira kia akangere i to tatou au. Kua akateiaa te apiapi i tetai papaki, kua akariro ia ratou kia manako ngakau e kare e rauka ia ratou kia akono i te au apainga te o atura i te tavinianga ia Iehova. Te tuatua ra te Pipiria: “E aue tei te ngakau o te tangata ra, e piko ïa ki raro.” (Maseli 12:25) Eaa ta tatou ka rave, i reira, me te tamanataia ra tatou no te apiapi?
9. Eaa etai takainga tau penei ka tika kia raveia no te akamaru mai i te apiapi anga, inara eaa te au tupu anga no te apiapi kare e rauka kia takoreia?
9 I etai turanga, penei ka rauka ia tatou kia rave i te au mea tau. Me ko tetai manata no te rapakau anga te tumu no to tatou tu apiapi ka riro ei mea pakari kia akamanako atu i te reira, noatu rai e ko taua au tumu ra te umuumuia ra taau uaorai tuku anga tika.a (Mataio 9:12) Me te teiaa ra tatou i te au apainga e manganui, penei ka rauka kia orongaia etai na etai ke e rave. (Exodo 18:13-23) Inara, ka peea te aronga—mei te au metua ra—e teiaa ra ta ratou au apainga kare e rauka kia orongaia na etai ke e rave? Ka peea tetai Kerititiano te noo ra ma tetai tokorua tei patoi ra? Ka peea tetai pamiri tei roto ra i te ngere anga ngata i te pae o te moni me kare te noo ra i te ngai o te tamaki anga? Te taka meitaki ra kare e rauka ia tatou te akakore atu i te au tumu ravarai no te apiapi i teianei akatereanga o te au mea nei. Inara ka rauka ia tatou kia akaora i te au o te Karaiti ra i roto i to tatou ngakau. Akapeea ra?
10. Eaa nga tu e rua e raukai i te Kerititiano kia kimi i te akakore i te apiapi anga?
10 Na te kimianga pumaana i roto i te Tuatua a te Atua tetai mataara. Kua tata te Ariki ko Davida: “I rotopu i toku nei manako mirimiri-ngata i roto iaku nei, na to akapumaana e akarekareka mai i toku vaerua.” (Salamo 94:19) Ka kitea ta Iehova akapumaana i roto i te Pipiria. Ka tauturu te akaraanga putuputu i taua Puka akauruia ra kia akaora i te au o te Karaiti i to tatou ngakau. Te tuatua ra te Pipiria: “E tuku koe i taau apainga kia Iehova ra, e nana koe e tauturu mai; kare rava aia e vaoo ua atu i te tangata tuatua-tika kia akangaueueia ra.” (Salamo 55:22) Pera katoa oki, kua tata a Paulo: “Auraka rava kotou e apiapi i te au mea katoa nei; e akakite ua ra ki te Atua i to kotou anoano i te au mea katoa ra i te pure, e te pati anga atu ma te akameitaki. E na te au o te Atua, ko tei maata ua atu i te kite tangata, e akamaroiroi mai i to kotou ngakau e to kotou manako i te Mesia nei ia Iesu.” (Philipi 4:6, 7) Na te pure akatenga e te putuputu e tauturu ia tatou kia akaora i to tatou au.
11. (a) Akapeea a Iesu i riro ei ei akatauanga meitaki i te pure? (e) Eaa te manako tau no tatou i te pure?
11 Ko Iesu tetai akatauanga meitaki i teianei tu. I etai atianga, kua tuatua pure aia ma tona Metua i te rangi ra no tetai au ora i etai taime. (Mataio 14:23; Luka 6:12) Na te pure i tauturu iaia kia akakoromaki i te au timataanga kino rava. I te po i mua ake i tona matenga, kua maata tona pekapeka. Tana i rave? “Viviki rava atura tana pure.” (Luka 22:44) Ae, ko taua Tamaiti apa kore a te Atua ra e tangata pure aia. Mei teaa atura te tau, i reira, no tana au pipi apa ua ra kia tatanu i te ravenga no te pure! Kua apii atura Iesu i tana au pipi “kia tamou marie ratou i te pure, auraka e maromaroa.” (Luka 18:1) E tika tikai te pure e te puapinga maata oki i te komunikeiti anga ma Tei Kite meitaki atura ia tatou i to tatou kite ia tatou uaorai nei. (Salamo 103:14) Me kia akaora tatou i te au o te Karaiti ra i roto i to tatou ngakau, ka rave tatou “auraka e tukutuku i te pure.”—1 Tesalonia 5:17.
Reanga i to Tatou Au Kotinga Anga
12. Penei no teea au tumu i manako ngakau ei tetai papaki e kare e rava ana ta ratou tavini anga?
12 Te manako ra Iehova i tona au tavini tataki tai ei apinga okomaata. Noatu rai, e manganui ka kite e mea ngata kia ariki i teia. Penei kua reka kore tetai papaki no te ruaineanga, e te tupuanga te au apainga a te pamiri, me kare te topaanga te ora anga kopapa. Penei ko etai ka manako ngakau e puapinga kore ratou no te mea no roto mai i tetai tu kino. Te vaira etai penei te tamamaeia ra no te au tarevake kua topa, i te ekokoanga e ka rauka ia Iehova te akakore atu i ta ratou ara. (Salamo 51:3) Eaa ka rauka kia raveia no taua au tu manako ngakau ra?
13. Eaa te akapumaana anga Tuatua Tapu te vaira no te aronga te manako ngakau ra e kare i rava ta ratou tavini anga?
13 Na te au o te Karaiti ra e akapapu kia tatou i te aroa o Iehova ra. Ka rauka ia tatou te akaoki akaou mai i taua au ra ki roto i to tatou ngakau na te akaataanga ki runga i te tika e kare a Iesu i tuatua e te vaitoia ra to tatou puapinga na te akaaiteanga i ta tatou i rave ma ta etai ke i rave ra. (Mataio 25:14, 15; Mareko 12:41-44) Tana i akaketaketa mai ko te tiratiratu. Kua tuatua aia ki tana au pipi: “Kareka te tāpu tikai e tae ua atu ki te openga ra, ka ora ïa.” (Mataio 24:13) Kua “akavaavaaia” a Iesu e te au tangata, inara kare aia i ekoko e te aroa maira tona Metua iaia. (Isaia 53:3; Ioane 10:17) E kua tuatua atu aia ki tana au pipi e te akaperepere katoaia ra ratou. (Ioane 14:21) Kia akaketaketa i teia, kua tuatua a Iesu: “Kare aina e taki rua mea manu rikiriki e okoia i te asario okotai nei? kare oki tetai o ratou ra e ngaro i to kotou Metua kia topa ki raro i te enua. Te rauru oki o to kotou na upoko, kua ope ïa i te tatauia. Auraka mari kotou e mataku, e maata to kotou meitaki i to te au manu rikiriki e manganui.” (Mataio 10:29-31) Mei teaa ra te akapapuanga maanaana o to Iehova ra aroa!
14. Eaa te akapapu anga kia tatou e te manako maata maira Iehova ia tatou tataki tai?
14 Kua tuatua katoa Iesu: “Kare te tangata e tae mai kiaku nei, mari ra kia akatae mai te Metua ko tei tono mai iaku nei iaia.” (Ioane 6:44) I te mea kua akatae mai a Iehova ia tatou kia aru ia Iesu, e tika te anoano ra Aia ia tatou kia akaoraia. Kua tuatua a Iesu ki tana au pipi: “Koia katoa to kotou Metua i te ao ra, kare ïa i inangaro e kia mate tetai o teianei au tangata rikiriki.” (Mataio 18:14) No reira, me te tavini ra koe ma to ngakau katoa, ka rekareka koe i taau au angaanga meitaki. (Galatia 6:4) Me te tamamaeia ra koe no te au tarevake kua topa, kia papu e “te maata ra oki” ia Iehova i te akakore i te ara a te aronga tataraara tikai. (Isaia 43:25; 55:7) Me no tetai ua atu tumu te manako ngakau reka kore ra koe, kia maara e “te vaitata nei a Iehova i te aronga ngakau paruparu ra; e te akaora nei aia i te aronga ngakau taitaia.”—Salamo 34:18.
15. (a) Akapeea ta Satani tauta anga kia akangere ia tatou i to tatou tu au? (e) Eaa te irinaki anga ia Iehova ka rauka ia tatou?
15 Kare e maata atu ta Satani e inangaro mari ra kia akangere ia koe i toou tu au. Nana oki i akamata mai i te ara akatuanga angaia mai ta tatou katoatoa e kukumi nei. (Roma 7:21-24) Ka inangaro tikai aia kia manako ngakau koe e te akariro ra toou tu apa ua kia kore te Atua ra e ariki i taau tavini anga. Auraka e tuku kia akaparuparu mai te Tiaporo i toou ngakau! Kia matakite i tana au akakoroanga, e tuku na taua matakite anga ra e aruaru ia koe kia akakoromaki. (2 Korinetia 2:11; Ephesia 6:11-13) Kia maara “e maata te Atua i to tatou ngakau, e kua kite aia i te au mea katoa nei.” (1 Ioane 3:20) E maata atu ta Iehova ra i kite i to tatou au tarevake anga anake. Te kite katoa ra aia i to tatou au akakeu anga e te au manako oki. E akapumaana, i reira, i te au tuatua a te tata taramo ra: “Kare oki a Iehova e akaruke i tona au tangata, kare e kopae i tana ra tuanga.”—Salamo 94:14.
Taokotaiia i te Au o te Karaiti
16. I roto i teea tu i kore ei e riro ko tatou anake ua i te tauta anga kia akakoromaki?
16 Kua tata a Paulo e ka tau tatou kia tuku i te au o te Karaiti ra kia akatere i to tatou ngakau no te mea “i kapikiiaʼi oki [tatou] i te kopapa okotai.” Te aronga Kerititiano akatainuia ta Paulo i tata atura kua kapikiia kia riro ei tuanga no te kopapa o Karaiti ra, mei te aronga toenga o tei akatainuia ra i teia tuatau nei. To ratou au oa “mamoe ke atu” te taokotaiia ra ma ratou katoa kia “okotai oki anana” i raro ake i te “okotai oki tiaki,” koia Iesu Karaiti ra. (Ioane 10:16) Kapiti katoa, ko tetai “anana” e au mirioni ua atu i te ao katoa nei te tuku ra i te au o te Karaiti kia akatere i to ratou au ngakau. I te kiteanga e kare ko tatou anake ua te tauturu ra ia tatou kia akakoromaki ua atu. Kua tata a Petero: “Ko tei patoi atu [ia Satani] ma te akarongo turori kore, kua kite oki kotou e, tei to kotou au taeake katoa i te ao nei taua au mate ra.”—1 Petero 5:9.
17. Eaa te akakeu anga tei ia tatou kia tuku i te au o te Karaiti kia akatere i to tatou ngakau?
17 I reira, e rave tamou marie tatou ravarai i te tatanu i te au, koia taua ua puapinga maata o te vaerua tapu o te Atua ra. (Galatia 5:22, 23) Te aronga te ka kitea e Iehova ma te topata kore, e te apa kore, e i te au ka akameitakiia i te openga ra ma te ora mutu kore ki runga i te enua parataito, i te vai tika anga o te tuatua tika ra. (2 Petero 3:13, 14) Tei ia tatou te au tumu ravarai kia tuku i te au o te Karaiti ra kia akatere i to tatou au ngakau.
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a I etai au tu, penei te akatupuia ra te apiapi me kare te akakinoia ra e te au turanga rapakauanga, mei te taitaia o te kopapa.
Maara Ainei ia Koe?
• Eaa te au o te Karaiti ra?
• Akapeea e raukai i te au o te Karaiti te akatere i to tatou ngakau me aro atu tatou i te tu tika kore?
• Akapeea te au o te Karaiti ra i te tauturu anga ia tatou kia akono i te tu apiapi ra?
• Akapeea te au o te Karaiti ra i te akapumaana anga ia tatou me manako ngakau tau kore tatou?
[Tutu i te kapi 15]
I mua i te aronga akaapa iaia, kua tuku atura Iesu iaia uaorai kia Iehova
[Tutu i te kapi 16]
Mei te takave maanaana a tetai metua aroa, ka akamaru ta Iehova au akapumaana anga i to tatou apiapi
[Tutu i te kapi 18]
E apinga maata te akakoromaki ma te Atua