Te Au Tiaki e te Au Mamoe i Roto i Tetai Tutaraangaatua

“Ko Iehova oki to tatou akava; ko Iehova ta tatou tuku ture; ko Iehova to tatou ariki; nana tatou e akaora.”​—ISAIA 33:22.

1. Akapeea e raukaʼi i te karangaia e e tutaraangaatua te au Kerititiano o te anere mataiti mua e te au Kerititiano o teia tuatau?

TUTARAANGAATUA, tona aiteanga e tutara na te Atua. Te akao maira te reira i te arikianga i te mana akaaere a Iehova e te aruanga i tana au aratakianga e te au ikuikuanga i roto i te au tukuanga tuatua rikiriki e te mamaata ta tatou ka rave i te oraanga. I vai ana te putuputuanga anere mataiti mua ei tutaraangaatua tikai. Kua rauka i reira i te au Kerititiano o te reira taime i te tuatua tikai e: “Ko Iehova oki to tatou akava; ko Iehova ta tatou tuku ture; ko Iehova to tatou ariki.” (Isaia 33:22) Ma te toenga akatainuia ei rotopu nona ra, te aite ra ta te Atua ko Iehova akaaerenga i teia tuatau mei tetai tutaraangaatua tika tikai.

Mei Teaa to Tatou Au Tu Tutaraatua i Teia Tuatau?

2. Eaa tetai mataara okotai te kauraro ra te Au Kite o Iehova ki ta Iehova tutara?

² Akapeea e raukaʼi ia tatou i te tuatua e e tutaraangaatua ta Iehova akaaerenga i te enua nei? No te mea ko te aronga tei roto i reira ra te kauraro tikai ra ratou ki ta Iehova tutaraanga. E te aru ra ratou i te aratakianga a Iesu Karaiti, koia ta Iehova i akaterono ra ei Ariki. Ei akaraanga, i te tuatau openga ra, teia akauenga tikai mei te Tutaraatua Maata ra kua orongaia kia Iesu: “Ka vero ana i te mat[i]pi sitona naau, e ka kokoti; kua tae oki ki te tuatau kokoti anga naau ra, kua mou pakari rava oki te enua nei.” (Apokalupo 14:15) Kua akarongo a Iesu e kua rave i te kokotianga i te enua nei. Kua turu te au Kerititiano i to ratou Ariki i roto i teia angaanga maata na te tutu aere maroiroi anga i te tuatua meitaki e te akariroanga ei au pipi. (Mataio 28:19; Mareko 13:10; Angaanga 1:8) Na te raveanga i teia, e au taeake angaanga katoa ratou ma Iehova ra, koia te Tutaraatua Maata ra.​—1 Korinetia 3:9.

3. Akapeea te au Kerititiano i te kauraroanga ki te tutaraangaatua i roto i te au mea o te tu akono?

³ Na te tu akono rai ra, te kauraro ra te au Kerititiano i te tutara a te Atua. Kua karanga a Iesu e: “Ko te akono i te tuatua-mou ra, ka tae mai ïa ki te mārama kia kitea meitakiia e, te tau ra tana tuatua ki te Atua.” (Ioane 3:21) I teia tuatau, te vaira te au taumaroanga no runga i te au turanga tu akono, inara kare o teia au taumaroanga ngai i rotopu i te au Kerititiano. Te akara ra ratou i te mea tei karangaia e Iehova e e akono tau kore ei mea akono tau kore ra, e te kopae ra ratou i te reira mei te maki piri ra! Te akono katoa ra ratou i to ratou au pamiri, te akarongo i to ratou au metua, e te kauraro tamou ra i to ratou au mana akaaere teitei. (Ephesia 5:3-5, 22-33; 6:1-4; 1 Timoteo 5:8; Tito 3:1) No reira, te angaanga ra ratou ma te tutaraatua tikai, kia rotai atu ki te Atua.

4. Eaa te au tu tarevake tei akaariia e Adamu e Eva e Saula, e akapeea te au Kerititiano i te akaarianga i tetai tu tuke?

⁴ Kua ngere a Adamu raua ko Eva i te Parataito no te mea kua inangaro raua i te tuku i ta raua uaorai au tukuanga tuatua no runga i te mea tika e te mea tarevake. E mea ke ta Iesu i inangaro. Kua karanga aia e: “Kare au i kimi i toku uaorai anoano, ko te anoano ra o te Metua ko tei tono mai iaku nei.” Te kimi ra te au Kerititiano i taua mea rai. (Ioane 5:30; Luka 22:42; Roma 12:2; Ebera 10:7) Ko Saula, te ariki mua o Iseraela, kua akarongo aia kia Iehova​—inara ma te papakitai ua ra. No teia kua kopaeia aia. Kua akakite a Samuela kiaia e: “E meitaki maata tei te akono i tei te atinga, e meitaki maata tei te akarongo i tei te tongaua mamoe ra.” (1 Samuela 15:22) E mea tutaraatua ainei no te aru i te anoano o Iehova ki tetai tuanga ra, penei na te rave tamouanga i te angaanga tutu aere me kore te aereanga ki te uipaanga, e i reira te tuku ua atu anga i roto i te au mea o te tu akono me kore i etai atu tu? Kare tikai! Ka tauta tatou i te ‘akono i to te Atua ra anoano ma te tae o te ngakau.’ (Ephesia 6:6; 1 Petero 4:1, 2) Kare mei ia Saula rai, ka kauraro katoa tikai tatou ki te tutara a te Atua.

E Tutaraangaatua no Teia Tuatau

5, 6. Akapeea a Iehova i te raverave anga atu ma te au tangata i teia tuatau, e eaa te ka tupu mai mei te taokotaianga atu ma teia akanooanga?

⁵ I te tuatau i topa, kua tutara e kua akakite mai a Iehova i te au tuatua mou na roto i te au tangata tatakitai, mei te au peroveta, te au ariki, e te au apotetoro. I teia tuatau, kare mei te reira te tu; kare e au peroveta akauruia me kore au apotetoro. Mari ra, kua karanga a Iesu e i tona parutia ariki ra, ka akataka aia i tetai pupu pipi akono meitaki, tetai “tavini akono meitaki e te pakari,” e ka akataoonga i te reira ki rungao i tana au apinga katoatoa. (Mataio 24:45-47; Isaia 43:10) I te 1919 kua akatakaia te reira tavini ei toenga o te au Kerititiano akatainuia. Mei te reira taime mai, mei tei komonoia e te Pupu Akaaere o te Au Kite o Iehova, kua riro ana te reira ei rotopu tikai no te tutaraangaatua i te enua nei. Takapini i te ao nei, te komonoia ra te Pupu Akaaere e te Au Kumiti Manga, te au akaaere tutaka, e te aronga pakari o te putuputuanga.

⁶ Na te taokotaianga atu ki te akaaerenga tutaraatua e tuanga puapinga ia o te kauraroanga i te tutaraangaatua. Te angaanga ra teia tu taokotaianga i roto i te tu taokotai e te tu mako i te ao katoa i roto i te katoa anga o “te au taeake.” (1 Petero 2:17) Pera katoa, te akamareka ra teia ia Iehova, tei “kare oki te Atua i te tumu o te kononinoni pu ua, no te au ra.”​—1 Korinetia 14:33.

Aronga Pakari i Roto i Tetai Tutaraangaatua

7. Eaa ra ka raukaʼi i te karangaia e te akataoonga tutaraatuaia ra te aronga pakari Kerititiano?

⁷ Pouroa te aronga pakari akataoongaia, noatu eaa to ratou turanga akaaere, ka akatupu ratou i te au tu tau meitaki tei akanooia i roto i te Puka Tapu no te taoonga akaaere, me kore te tangata pakari. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:5-9) Tera tetai, ta Paulo au tuatua ki te aronga pakari Ephesia te tau ra te reira no te katoatoa: “E matakite ia kotou uaorai, e te anana katoa i akariroiaʼi kotou e te Vaerua Tapu ei tiaki i rungao ra, kia akaangai oki kotou te ekalesia a te Atua.” (Angaanga 20:28) Ae, na te vaerua tapu e akataoonga i te aronga pakari, koia oki no ko mai i te Atua ko Iehova. (Ioane 14:26) E akataoonga anga tutaraatua to ratou. No reira, te tiaki ra ratou i te anana a te Atua. Na Iehova te anana, kare na te aronga pakari. E tutaraangaatua te reira.

8. Eaa te au apainga noa ua nei a te aronga pakari i teia tuatau?

⁸ I roto i tana reta ki te au Ephesia, kua akanoo te apotetoro Paulo i te au apainga noa nei a te aronga pakari, te karangaanga e: “E kua akono oki aia i tetai pae, ei aposetolo; tetai pae, ei peroveta; tetai pae, ei apii evangelia; e tetai pae, ei tiaki, e ei orometua; Ei akatau i te aronga tapu, no te angaanga orometua, kia meitaki oki te kopapa o te Mesia ra.” (Ephesia 4:11, 12) Kua peke te tuatau o te au apotetoro e te au peroveta i te akamata anga “te kopapa o te Mesia.” (Akaaite 1 Korinetia 13:8.) Inara te angaanga ua ra rai te aronga pakari i te rave evangeriaanga, te tiakianga, e te apiianga.​—2 Timoteo 4:2; Tito 1:9.

9. Akapeea te aronga pakari i te akapapaanga ia ratou uaorai no te komono i to te Atua anoano i roto i te putuputuanga?

⁹ Mei te mea e ko te tutaraangaatua e tutaraanga te reira na te Atua, te matau meitaki ra te aronga pakari maroiroi i te kite i te anoano o te Atua. Kua akaueia a Iosua kia tatau i te Ture i te au ra. Ka anoano katoaia rai te aronga pakari kia apii e te akara putuputu i te au Tuatua Tapu e kia matau meitaki tikai i te au puka Puka Tapu tei neneiia e te tavini akono meitaki e te pakari. (2 Timoteo 3:14, 15) Te kapiti ra teia i te au makatini Te Punanga Tiaki e te Awake! e tetai atu au neneianga tei akaari ra e akapeea te au kaveinga Puka Tapu i te taangaanga angaia i tetai au turanga tikai.a Tera ra, koi puapingaʼi no tetai tangata pakari kia kite e te aru i te au aratakianga tei neneiia i roto i te au puka a te Totaiete Punanga Tiaki, e tau katoa aia kia matau meitaki tikai i te au kaveinga Tuatua Tapu tei tau ra. Tei roto i reira aia i te turanga o te taangaanga anga i te au aratakianga Tuatua Tapu ma te tu marama e te tangi.​—Akaaite Mika 6:8.

Tavinianga ma Tetai Vaerua Kerititiano

10. Eaa te tu tau kore kia kopae atu te aronga pakari, e akapeea?

¹⁰ Mei te mataiti 55 T.N., kua tata te apotetoro Paulo i tana reta mua ki te putuputuanga i Korinetia. Ko tetai o te au manamanata tana i rave no runga te reira i tetai au tangata te inangaro ra kia kite maataia ratou i roto i te putuputuanga. Kua tata a Paulo e: “Kua ki kotou i tenana; te maata na to kotou meitaki i tenana; e au akenei to kotou mei te ui ariki ra, kare ra matou: te inangaro nei rai au, ei au rai to kotou e ei au katoa to matou ma kotou na.” (1 Korinetia 4:8) I te anere mataiti mua T.N., kua rauka katoatoa i te au Kerititiano te manakonakoanga o te tutaraanga ei au ariki e te au taunga i te rangi ma Iesu ra. (Apokalupo 20:4, 6) Ma te tika ra, kua ngaropoina i etai pae i Korinetia e i te enua kare e au ariki i roto i te tutaraangaatua Kerititiano. I te mea e e rave mei te au ariki ra o teianei ao, kua tatanu te au tiaki Kerititiano i te tu akaaka, e tetai tu tei akamareka ra ia Iehova.​—Salamo 138:6; Luka 22:25-27.

11. (a) Eaa etai au akaraanga puapinga o te tu akaaka? (e) Te aronga pakari e tetai atu au Kerititiano katoatoa, eaa ta ratou tamanakoanga ia ratou uaorai?

¹¹ E apikepike ainei te tu akaaka? Kare roa! Te akatutuia ra a Iehova uaorai i te tu akaaka. (Salamo 18:35) Kua arataki te au ariki o Iseraela i te au vaeau ki te tamaki e kua tutara atura i te enua i raro ake ia Iehova. Inara, kia matakite takitai tetai e “kia kore e teitei tona ngakau i tona ai taeake ra.” (Deuteronomi 17:20) Ko Iesu tei akatuia maira, e Ariki aia i te rangi. Inara, iaia i te enua nei, kua orei aia i te vaevae o tana au pipi. Mei teaa atura te akaaka! E te akaarianga e te inangaro ra aia i tana au apotetoro kia akaaka mei te reira rai, kua karanga aia: “E kua orei na oki au, ko te Atu e te Orometua, i to kotou vaevae, kia orei katoa oki kotou i to kotou uaorai vaevae e tikaʼi.” (Ioane 13:14; Philipi 2:5-8) E tau te kaka e te paapaa katoatoa kia aere kia Iehova, kare ki tetai ua atu tangata. (Apokalupo 4:11) Noatu e e aronga pakari e me kare, e tau te au Kerititiano katoatoa kia manako ia ratou uaorai i te maramaanga i ta Iesu au tuatua: “E au tavini puapinga kore matou nei: ko tei tau tikai ia matou ra, ko ta matou ïa i rave io nei.” (Luka 17:10) Ko tetai atu manako ra e tutaraatua kore te reira.

12. Eaa ra te tu aroa i riro ei ei tu puapinga no te aronga pakari Kerititiano kia tatanu?

¹² I te pae i te tu akaaka, e tatanu te aronga pakari Kerititiano i te aroa. Kua akaari te apotetoro Ioane i te puapinga o te aroa i tona karangaanga e: “Ko tei kore e aroa ra, kare ïa i kite i te Atua; ko te Atua oki te aroa.” (1 Ioane 4:8) Kare te au tangata aroa kore ra i te tu tutaraatua. Kare ratou i kite ia Iehova. No runga i te Tamaiti a te Atua, te karanga ra te Puka Tapu e: “I aroa aia i tona tangata i te ao nei, aroa ua atura aia ia ratou e tae ua atura ki te openga ra.” (Ioane 13:1) Te tuatuanga ki te 11 tangata te ka riro mai ei tuanga no te pupu akaaere i roto i te putuputuanga Kerititiano, kua karanga a Iesu e: “Teia taku akauenga, kia aroa kotou ia kotou uaorai, mei iaku i aroa ia kotou.” (Ioane 15:12) E akairo akatakaanga te aroa no te akonoanga Kerititiano mou. Te akaariu maira te reira i te aronga ngakau mamae, te aronga mii ra, e te au tuikaa pae vaerua ra tei anoano i te tu rangatira. (Isaia 61:1, 2; Ioane 13:35) Kia riro te aronga pakari ei akaraanga i te akaarianga i te reira.

13. Noatu e e ngata te au manamanata i teia tuatau, akapeea e raukaʼi i tetai tangata pakari kia riro mai ei akakeu anga meitaki i te au turanga katoatoa?

¹³ I teia tuatau, i te maataanga o te taime e patiia ana te aronga pakari kia tauturu i te rave atu i te au manamanata ngata. Ka riro te au tu ngata o te akaipoipo ei mea aka oonuia e te tupu putuputu. Penei e e au manamanata to te aronga mapu tei ngata ra i te aronga mamaata i te marama. I te maataanga o te taime e ngata te au maki manako ngakau i te maramaia. Ko tetai tangata pakari te aro atura i te au mea mei teia penei e e papu kore iaia e eaa te ka rave. Inara ka papu iaia e me irinaki aia ki runga i to Iehova kite pakari ma te pure ra, me rave aia i te kimikimianga i roto i te Puka Tapu e i roto i te au akakiteanga tei neneiia e te tavini akono meitaki e te pakari, e me rave atu aia i te au mamoe ma te tu akaaka e te aroa ra, ka riro mai aia ei akakeuanga meitaki noatu i roto i te turanga ngata rava atu.

14, 15. Eaa etai au tuatua te akaari ra e kua akameitaki a Iehova i tona iti tangata ma te aronga pakari memeitaki e manganui?

¹⁴ Kua akameitaki tikai a Iehova i tana akaaerenga ma te au “meitaki i te au tangata nei.” (Ephesia 4:8) I tetai au taime, e tae ana te au reta ngakau maana ra ki te Totaiete Punanga Tiaki te akakiteanga i te aroa tei akaariia e te aronga pakari akaaka ra tei tiaki i te au mamoe a te Atua ma te tu tangi. Ei akaraanga, kua tata tetai tangata pakari o te putuputuanga e: “Kare e maara ana iaku i tetai atoro anga a te akaaere kotinga tei akakeu maata atu tikai iaku me kore te tuatuaia ra rai i roto i te putuputuanga. Kua tauturu te akaaerenga kotinga iaku i te kite i te puapinga o tetai tu papu i te raveraveanga atu ma te au taeake, ma te rave maataanga i te akameitaki atu.”

¹⁵ Ko tetai tuaine tei teretere atu ki tetai kiriniki mamao kia rauka te rapakauanga kua tata aia e: “Mei teaa atura te akapapuanga i te aravei i tetai tangata pakari i te po mua ma te apiapi ra i roto i tetai are maki tei mamao tikai ra mei te kainga! Kua akapou aia e tetai atu au taeake i te taime maata kiaku. Kua manako katoa te au tangata o teianei ao tei matau ra i taku e na roto ra e kare rai au e ora mai naringa kare te pumaana, te akono, e te au pure a te au taeake aroa e te akono tikai.” Kua tata tetai atu tuaine e: “Te ora nei au i teia ra no te mea kua arataki te pupu aronga pakari iaku ma te akakoromaki tikai na roto i taku tamaki ki te taitaiaanga maata. . . . Kare tetai taeake tane e tana vaine i kite i ta raua ka tuatua mai kiaku. . . . Inara te mea tei pa maata tikai iaku noatu e kare ratou i marama takiri ana i taku e na roto ra, kua akono aroa tikai ratou iaku.”

16. Eaa te raurauanga ta Petero e oronga ra ki te aronga pakari?

¹⁶ Ae, e manganui te aronga pakari te taangaanga ra i te raurauanga a te apotetoro Petero: “Ka angai i te anana a te Atua i roto ia kotou na, ka rave i te taoonga tiaki auraka ra no te akaueue, no te anoano ra; auraka no te apinga tika kore ra kia rauka, no te tae tikai ra o te ngakau. Auraka ma te akaueue ua ki runga i te tuanga a te Atua ra, ei kaveinga ra kotou no te anana.” (1 Petero 5:1-3) Mei teaa atura teia aronga pakari tutaraatua ei akameitakianga!

Au Mamoe i Roto i te Tutaraangaatua

17. E akakite mai i etai au tu e tau te au mema katoatoa o te putuputuanga kia tatanu.

¹⁷ Inara, kare e ko te aronga pakari ua to roto i tetai tutaraangaatua. I te mea e kia vai tutaraatua te au tiaki, e pera katoa rai te au mamoe. Na teea au tu? Ko te au kaveinga te arataki ra i te au tiaki kia arataki rai te reira i te au mamoe. E tau te au Kerititiano katoatoa, kare ko te aronga pakari anake ua, kia akaaka i te mea e kia rauka ia ratou ta Iehova akameitakianga. (Iakobo 4:6) Kia tatanu te katoatoa i te aroa no te mea me kare te reira kare ta tatou au atinga kia Iehova e marekaia e ia. (1 Korinetia 13:1-3) E tau tatou katoatoa, kare ko te aronga pakari ua, kia ‘akakiia i te kite i [to Iehova] anoano, i te pakari i te au mea ravarai e te kite i te vaerua.’​—Kolosa 1:9.

18. (a) Eaa ra tetai kite rungarunga ua o te tuatua mou e kore ei e rava? (e) Akapeea e raukaʼi ia tatou katoatoa i te akakiia i te kite mou tikai?

¹⁸ Te aro putuputu atura te aronga mapu e te ruaine anake i te au tukuanga tuatua ngata ia ratou e tauta ra i te noo akarongo ua ra noatu e te noo ra i to Satani ao. Te au tu o teianei ao no te kakau, te mutiki, te au teata, e te au puka te riro ra ei akaaoanga ki te tu pae vaerua o etai pae. Kare tetai kite rungarunga ua o te tuatua mou e rava no te tauturu ia tatou i te akono i to tatou tu tau. E papu ei i te noo akarongo ua, te anoano ra tatou kia akakiia i te kite mou ra. Te anoano ra tatou i te kite papu e te kite pakari tei rauka anake ua i ta te Atua Tuatua i te oronga mai kia tatou. (Maseli 2:1-5) Tera te aiteanga te tatanuanga i te au tu apii meitaki, te manakonakoanga i ta tatou e apii ra, e te tukuanga i te reira kia taangaangaia. (Salamo 1:1-3; Apokalupo 1:3) Te tata ra a Paulo ki te au Kerititiano katoatoa, kare ko te aronga pakari anake ua, i tona karangaanga e: “Kareka te kai pakari ra, na te tangata pakari ïa, na te aronga no te mātau i kite ei to ratou ngakau i te meitaki e te kino.”​—Ebera 5:14.

Angaanga Kapiti te Au Tiaki e te Au Mamoe

19, 20. Eaa te au raurauanga te orongaia ra ki te katoatoa kia taokotai atu ki te aronga pakari, e no teaa ra?

¹⁹ I te openga, e tau kia karangaia e ka akaariia tetai vaerua tutaraatua tikai e te aronga tei taokotai atura ki te aronga pakari. Kua tata a Paulo kia Timoteo: “Ko te au aronga orometua i arataki meitaki ra, kia maata atu ïa i te akateitei atu, kia maata atura i tei angaanga i te ako e te apii ra.” (1 Timoteo 5:17; 1 Petero 5:5, 6) E akameitakianga umere tikai te taoonga tangata pakari, inara i te maataanga o te aronga pakari e au tangata pamiri ratou te aere ra ki ta ratou ngai angaanga i te au ra ravarai e e au vaine ta ratou e te tamariki no te akono. Koi mataoraʼi ratou i te tavini, ka ngoie atu ta ratou tavinianga ma te tutaki maata ra me turuturu ra te putuputuanga, kare e akaapaapa roa e te akaueue.​—Ebera 13:17.

²⁰ Kua karanga te apotetoro Paulo e: “E akamanako i to kotou au arataki, ko tei tuatua mai kia kotou i te tuatua a te Atua: e aru atu i to ratou akarongo, ma te manako i te openga o ta ratou tuatua.” (Ebera 13:7) Kare, kare a Paulo i akamaroiroi ana i te au taeake kia aru i te aronga pakari. (1 Korinetia 1:12) Na te aruanga i tetai tangata kare te reira i te tu tutaraatua. Inara te papu ra e e pakari no te aru i te akarongo akapapuia o tetai tangata pakari tutaraatua te maroiroi ra i roto i te angaanga evangeria, tei putuputu ra ki te au uipaanga, e tei raverave akaaka ra e te aroa ra i te putuputuanga.

E Akakiteanga Akarongo

21. Akapeea te au Kerititiano te akaarianga i tetai akarongo ketaketa mei to Mose rai?

²¹ E tikai, na te vaianga o tetai akaaerenga tutaraatua i roto i teia tuatau kino rava atu o te tuatua enua tangata nei kua riro ia ei akakiteanga i te mana o te Tutaraatua Maata ra. (Isaia 2:2-5) E akakiteanga katoa te reira i te akarongo o te vaitata atu i te rima mirioni au tangata Keritititiano, te au vaine, e te tamariki, tei putoto ra ma te au manamanata o te au ra inara kare rava e ngaropoina e ko Iehova to ratou Tutara. Mei ia Mose akarongo ra tei ‘maroiroi rava ra i te akara atu iaia, i tei kore e kitea kia akara ra,’ no reira e akarongo ketaketa rai to te au Kerititiano i teia tuatau. (Ebera 11:27) Te akameitakiia ra ratou i te noo ki roto i tetai tutaraangaatua, e te akameitaki putuputu ra ratou ia Iehova no te reira. (Salamo 100:4, 5) Ia ratou e kite ra i te mana akaora o Iehova, te mataora ra ratou i te akakite e: “Ko Iehova oki to tatou akava; ko Iehova ta tatou tuku ture; ko Iehova to tatou ariki; nana tatou e akaora.”​—Isaia 33:22.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro ]

Eaa ta te Puka Tapu e Akaari Maira?

◻ Na teea tu ta te au Kerititiano kauraroanga i te tutaraangaatua?

◻ Akapeea te tutaraangaatua i te akaaereangaia i teia tuatau?

◻ Na teea au tu e tau i te aronga pakari i te akapapa ia ratou uaorai kia akatupu i ta ratou au apainga?

◻ Eaa te au tu Kerititiano te puapinga ra no te aronga pakari kia tatanu e te akaari?

◻ I roto i te tutaraangaatua, eaa te pirianga e tau kia vai i rotopu i te au mamoe e te au tiaki?

[Tutu i te kapi 16]

Kua ngere a Adamu raua ko Eva i te Parataito no te mea kua inangaro raua i te maani i ta raua uaorai au tukuanga tuatua no runga i te mea tika e te mea tarevake

[Tutu i te kapi 18]

Me raverave atu tetai tangata pakari i te au mamoe ma te tu akaaka e te aroa, ka riro ua rai aia ei akakeuanga meitaki