Kua o Ainei Koe i to te Atua Akaangaroianga?

“Ko tei o oki i tona akaangaroianga ra, e akaangaroi ïa aia i tana uaorai angaanga.”​—EBERA 4:10.

1. Eaa ra i anoano maataiaʼi te akaangaroianga?

AKAANGAROIANGA. Mei teaa ra tetai tuatua reka e te manea oki! I te nooanga i te ao viviki e te rapurapu i teia tuatau nei, ka akatika ra te maata anga io tatou nei e ka rekarekaia tetai manga akaangaroianga. Te aronga ou me kare ruaine tei akaipoipoia me kare takaua, penei te manako ngakau taitaia ra tatou e te roiroi ra no te oraanga ua i tera ra ki tera ra. No te aronga te kotingaia ra te maroiroi kopapa me kare no te au maki, e akaaoanga to te au ra taki tai. Mei ta te au Tuatua Tapu i tuatua ra, “te ngunguru anake nei te au mea katoa i angaia mei te mamae anau ra e tae rava akenei i teianei rā.” (Roma 8:22) Te tangata te akaangaroi ra kare i te mea e kope. Ko te akaangaroianga e mea umuumuia no tetai tangata te tau ra kia akamerengoia.

2. I te mea e naea a Iehova ra i te akaangaroianga?

² No te akaangaroi te Atua ko Iehova uaorai. I te puka o Genese, ka tatau tatou: “Oti roa akera te rangi e te enua e to reira katoa ranuku. Akaoti iora oki te Atua i tana angaanga i te rā itu ra, i tana i anga ra; e noo ua iora aia i te rā itu i tana katoa ra angaanga, i tana i anga ra.” Kua kapiti atura a Iehova i te puapinga maata akataka keia ki “te rā itu” ra, no te mea te tuatua katoa maira te tataanga akauruia: “E kua akameitaki iora te Atua i te rā itu, e akatapu atura i te reira.”​—Genese 2:1-3.

Kua Akaangaroi te Atua mei Tana Angaanga

3. Eaa ra i kore ei i te au tumu no to te Atua akaangaroianga?

³ Eaa ra te Atua i akaangaroi ei “i te rā itu” ra? Inara, kare aia i akaangaroi no tona roiroi. Te rekareka ra Iehova “no tona ra ririnui” e “kare aia e paruparu, e kare e roiroi.” (Isaia 40:26, 28) Kare katoa oki te Atua i akaangaroi no te umuumuia tetai tapuanga me kare tetai taui anga te angaanga ua, no te mea kua tuatua mai a Iesu kia tatou: “Te angaanga ua nei rai toku Metua, ka angaanga katoa oki au.” (Ioane 5:17) I tetai ua atu tu oki, “e vaerua te Atua” e kare e tatuaia na te au aerenga kopapa e te au umuumuanga no te au mea ora kopapa nei.​—Ioane 4:24.

4. Na roto i teea tu te tuke anga “te rā itu” ra mei te “rā” e ono i mua akera?

⁴ Akapeea e raukaʼi ia tatou te kite oonu ki roto i te tumu no to te Atua ra akaangaroi anga “i te rā itu” ra? Na te tamanakoanga, e noatu ra i mareka maata roa i tana i rave kia oti te tuatau roa no te au “rā,” e ono o te anga maianga i mua akera, kua akameitaki tikai te Atua “i te rā itu” ra e kua tapa i te reira ei “tapu.” Te akataka maira te Concise Oxford Dictionary i te “tapu” ei “tetai apinga akatapuia me kare orongaia (ki tetai atua me kare ki tetai akakoroanga akonoanga).” E no reira, ko ta Iehova ra akameitakianga “i te rā itu” ra e te tapaanga i te reira e tapu te akakite maira e ko te reira e tona “akaangaroianga” e pirianga to raua ma tona anoano tapu e tana akakoroanga oki kare ra ma tetai ua atu umuumu anga i tana tuanga. Eaa ra taua pirianga ra?

5. Eaa ta te Atua i akamata i te aerenga i te tuatau o te “rā” mua e ono o te anga maianga ra?

⁵ I te tuatau o te “rā,” mua e ono o te anga maianga ra, kua oti i te Atua te maani e te akamata oki i te au aerenga e te au ture katoa no te akatereanga e te au angaanga i te enua e te au apinga ravarai takapini i te reira. Te apii ra te au taineti i teianei i te meitaki o te akapapa anga o teia au mea katoatoa. I te vaitata anga te openga o te “rā ono” ra, kua anga iora te Atua i nga tangata mua e rua e kua tuku atu ia raua ki “te kainga i te pae i te itinga o te rā i Edene ra.” E oti akera, kua akakite te Atua i tana akakoroanga no te pamiri tangata e te enua oki na teia au tuatua totou: “Kia anau korua, e kia maata roa, e e akaki i te enua nei, e e akavi; e kia mana korua ki rungao i te au ika o te tai, e ki rungao i te au manu o te reva, e ki rungao i te au mea ora katoa e totoro aere ua ki rungao i te enua nei.”​—Genese 1:28, 31; 2:8.

6. (a) I te openga o te “rā ono” ra, eaa to te Atua manako ngakau no te au mea katoa tana i anga maira? (e) I roto i teea tu i tapu ei “te rā itu” ra?

⁶ I te tae anga te “rā ono” ki tona openga, te akakite maira te tataanga kia tatou: “Akara akera te Atua i te au mea katoa tana i anga, e i na, te meitaki roa ra.” (Genese 1:31) Kua merengo te Atua i te au mea ravarai tana i anga. No reira kua akaangaroi aia, me kare kua akaoti, mai i tetai angaanga ua atu no te enua nei. Inara, noatu te meitaki e te manea o taua kainga parataito ra i reira, ko tetai tuanga meangiti ua ia e e rua ua nga mea tangata ora i runga i te enua nei. E ka pou tetai tuatau no te enua e te pamiri tangata oki kia itae atu ki te tu ta te Atua i akakoro ra. No teianei tumu, kua akanoo aia i te “rā itu” te ka akariro i te au mea ravarai tana i anga maira i te “rā” e ono i mua akera kia akatupu kia rotai ma tona anoano tapu ra. (Akaaite ia Ephesia 1:11.) Kia tae ra “te rā itu” ki tona openga, ka riro te enua ei tetai parataito katoatoa tei noo mutu koreia e tetai pamiri ei au tangata apa kore ua. (Isaia 45:18) Kua akatakaia me kare kua akatapuia “te rā itu” ei akanooanga e te akatupuanga i to te Atua ra anoano no te enua nei e te au tangata oki. I roto i te reira tu e ‘tapu’ ia.

7. (a) Na teea tu to te Atua ra akaangaroianga i “te rā itu” ra? (e) Eaa te turanga o te au mea ravarai kia tae ki te openga o “te rā itu” ra?

⁷ No reira kua akaangaroi te Atua mei tana angaanga i te anga mai anga “i te rā itu” ra. Mei te mea rai e kua neke atu aia ki muri e kua tuku atu i tana apinga i akamata maira kia oro atu i tona aerenga. E irinaki anga ki katoa tona e a te openga o “te rā itu” ra, ka tupu te au mea ravarai kia tau ki tana i akakoro. Noatu rai e au mea arairai anga etai, ka rauka ua te akakore atu. Pouroa te au tangata akarongo ra ka puapingaia me riro mai to te Atua ra anoano kia tupu ki tona tu tikai. Kare e apinga te ka arai i teia no te mea tei runga ta te Atua ra akameitakianga “i te rā itu” ra, e kua “akatapu” aia i te reira. Mei teaa ra tetai manakonako kaka no te au tangata akarongo ra!

Kare to Iseraela i Tomo Atu ki to te Atua Akaangaroianga

8. I naea e i akapeea to Iseraela akamata anga i te akono i te Tapati ra?

⁸ Kua puapingaia te iti tangata o Iseraela mei ta Iehova ra akanoonoo anga no te angaanga e te akaangaroianga. Noatu rai i mua ake i te orongaanga i te Ture ki to Iseraela i Maunga Sinai ra, kua tuatua atu te Atua kia ratou na roto ia Mose: “Akara na, no te mea kua oronga mai a Iehova i te sabati no kotou, i oronga mai ei aia, i te rā ono nei, i te kai no nga rā e rua katoa ïa: e noo ua kotou ravarai, ko te tangata ko tona ngai; auraka roa ei tangata e aere ki vao i tona ngai i te rā itu ra.” Te tupu anga “kua akaangaroi ua iora te tangata i te rā itu.”​—Exodo 16:22-30.

9. Eaa te ture Tapati i kore ei e ekokoia ei tetai taui anga rekarekaia no to Iseraela ra?

⁹ E ou tikai teianei akanoonoo anga no to Iseraela ra, tei akaora uaia maira mei te tuikaaanga i Aiphiti ra. Noatu kua vaitoia te taime e to Aiphiti e etai atura ki roto i te au tuatau e rima ki te tai ngauru au ra, i te akara anga kare to Iseraela tuikaaia ra i akatikaia kia akaangaroi no tetai ra. (Akaaite ia Exodo 5:1-9.) No reira te tau ra kia manakoia e kua rekareka te au tangata o Iseraela ra i teia tauianga. Kare e kia manako i te umuumu anga no te Tapati ei tetai apainga teiaa me kare arairai anga, kua tau kia mataora ratou i te aru anga i te reira. Ko te tika, kua akakite atu te Atua ra kia ratou i muri akera e ei akamaara anga te Tapati ia ratou i to ratou tuikaaanga i Aiphiti e tona akaora anga ia ratou.​—Deuteronomi 5:15.

10, 11. (a) Na te akarongo anga, eaa ta to Iseraela ka rauka kia akara rekareka atu? (e) Eaa ra to Iseraela i kore ei e o atu ki roto i te akaangaroianga o te Atua ra?

¹⁰ Naringa i akarongo to Iseraela tei aere maira ki vao i Aiphiti ma Mose ra, kua rauka ia ratou te tuatau meitaki no te tomoanga ki te “enua e taʼe a vai ua te u, e te meli” tei taputouia ra. (Exodo 3:8) Ei reira ka rauka ia ratou te akaangaroianga rekareka tikai, kare i te Tapati anake mari ra i to ratou ora anga katoa ra. (Deuteronomi 12:9, 10) Inara, kare te reira i tupu. Kua tata te apotetoro ko Paulo no ratou: “Ko tetai pae oki, kite ua rai ratou, kua akakoko; kare ra i ope rava taua aronga katoa mei Aiphiti maira ta Mose i arataki ra. I makitakita ra aia iaai, e a katoa ngauru anga o te mataiti? Kare aina i te aronga i rave i te ara, i tei topa to ratou kopapa i te metepara ra? E koai oki tana i taputou ra e, auraka ratou kia o i tona ra akaangaroianga, mari ra ko te aronga kare i akarongo ra? E teianei te kite ua nei tatou e, no te akarongo kore i kore ei ratou i o ki roto.”​—Ebera 3:16-19.

¹¹ Mei teaa ra tetai apiianga ririnui no tatou! No to ratou ngere i te akarongo ia Iehova, kare i rauka i taua uki ra te akaangaroianga tana i taputou kia ratou ra. Kareka ra, kua pou ratou i te metepara ra. Kua kore ratou i kite e ei au uanga no Aberahama, te piri vaitata ra ratou ma to te Atua ra anoano i te orongaanga i te au akameitakianga no to te au pa enua katoatoa o te enua nei. (Genese 17:7, 8; 22:18) Kare e kia angaanga rotai ma te anoano tu-Atua ra, kua aere takiri ke ratou na to ratou uaorai au inangaro tau kore e te noinoi. Auraka rava tatou kia topa ki roto i taua aerenga ra! 1 Korinetia 10:6, 10.

Te Vaira Tetai Akaangaroianga

12. Eaa te manakonako tei vai mai no te au Kerititiano i te anere mataiti mua ra, e akapeea ka raukaʼi ia ratou?

¹² I muri io i te touanga ki to Iseraela topa anga i te tomo anga ki roto i to te Atua ra akaangaroianga no te ngere i te akarongo, kua akaariu atu a Paulo i tona manako anga ki tona au taeake akarongo ra. Mei tei akakiteia maira ia Ebera 4:1-5, kua akapapu akaou atura aia kia ratou e, ko “te tuatua oki i vaooia e ka o tatou ki roto i te akaangaroianga o te Atua ra.” Kua raurau atura Paulo ia ratou kia akono i te akarongo i “taua evangelia ra,” ko “tatou oki e akarongo nei, ka o ia ki roto i te akaangaroianga.” I te mea kua akaatea keia atu te Ture na te atinga oko o Iesu, kare a Paulo e taiku ana i te akaangaroianga kopapa tei orongaia maira na te Tapati. (Kolosa 2:13, 14) Na te taikuanga ia Genese 2:2 e ia Salamo 95:11, te raurau atura Paulo i te au Kerititiano Epera kia o atu ki roto i to te Atua ra akaangaroianga.

13. I te taikuanga ia Salamo 95, eaa ra a Paulo i akamanako mai ei i te tuatua “i teianei rā”?

¹³ Ko te rauka anga te o anga ki roto i to te Atua ra akaangaroianga ka tau tikai ei “evangelia” ia ki te au Kerititiano Epera ra, mei te Tapati akaangaroianga rai tei tau ra ei “evangelia” ki to Iseraela i mua ake ia ratou ra. No reira, kua raurau a Paulo i tona au taeake akarongo ra kia kore e rave i taua tarevake mei ta to Iseraela i rave ra i te metepara. I te taiku anga i te Salamo 95:7, 8, o teianei kua akamanako atura aia ki te tuatua “i teianei rā,” noatu rai e kua roa te tuatau mei to te Atua ra akaangaroi anga i tana anga maianga. (Ebera 4:6, 7) Eaa ta Paulo tumu? Koia oki ko “te rā itu” ta te Atua i akataka ra kia raveia tana akakoroanga no te enua e te au tangata kia akaoti takiriia, te aere ua atura. No reira, e mea rapurapu no tona au taeake Kerititiano kia rave angaanga kapiti atu ma taua akakoroanga ra auraka kia apiapi te manako i te au aruaru anga noinoi. E kua akamatakite akaou aia e: “Auraka e akamārokiakia i to kotou ngakau.”

14. Akapeea ta Paulo akakite anga mai e te vai maira to te Atua ra “akaangaroianga”?

¹⁴ Kapiti katoa, kua akakite mai a Paulo e kare te “akaangaroianga” taputouia ra kare i tetai noo uaanga ki roto i te Enua Taputouia ra i raro ake i ta Iosua arataki anga. (Iosua 21:44) “Naringa oki a Iosua i oronga i te akaangaroianga no ratou,” ta Paulo i taumaro atu, “kare oki te Atua e na muri i te akakite mai i tetai.” I te manako anga i te reira, kua tuatua maira Paulo: “Te vai ra mari te [tapati] akaangaroianga no te tangata o te Atua.” (Ebera 4:8, 9, akaaiteia NW.) Eaa ia te ‘tapati akaangaroianga’?

Tomo Atu ki to te Atua Akaangaroianga

15, 16. (a) Eaa te puapinga maata o te tuatua ‘tapati akaangaroianga’? (e) Eaa te aite anga e ‘kia akaangaroi mai i ta tetai uaorai angaanga’ ra?

¹⁵ Ko te tuatua ‘tapati akaangaroianga’ kua uriia mai no tetai tuatua Ereni te aiteanga e “tapatianga.” (Te Kingdom Interlinear) Te tuatua ra a Poropeta William Lane e: “Kua rauka mai i taua tuatua ra tona tu kikite mei te apiianga Tapati tei akatupuia ra i te akonoanga ngati Iuda ra i te tumuanga ia Exodo 20:8-10, te ngai i akaketaketaia ra te akaangaroianga e te akapaapaa anga e okotai ia . . . [Te] akaketaketa maira i te tu takake o te oroa e te rekareka, tei akakiteia i roto i te akateitei anga e te akapaapaa anga i te Atua.” No reira, ko te akaangaroianga taputouia maira kare ia i tetai matara uaanga mai i te angaanga. E taui anga ia mei te roiroi anga, i te angaanga akakoroanga kore ki te tavini anga rekareka tei akangateitei ra i te Atua.

¹⁶ Te akakiteia maira teia e ta Paulo au tuatua i muri akera: “Ko tei o oki i tona akaangaroianga ra, e akaangaroi ïa aia i tana uaorai angaanga, mei te Atua oki i tana.” (Ebera 4:10) Kare te Atua i akaangaroi i te itu o te ra anga maianga no te roiroi anga. Mari ra, kua akamutu aia i tana angaanga anga mai anga i te enua nei kia akatupu i tana au mea i akakoro e kia ki i te kaka, ei akapaapaa e ei akangateitei iaia ra. Ei tuanga no tana anga mai anga, ka tau tatou kia o atu ki roto i taua akanoonoo anga ra. Ka tau tatou ‘kia akaangaroi i ta tatou uaorai au angaanga,’ koia oki, ka tau tatou kia akamutu i te akatika ia tatou uaorai ki mua i te Atua te tauta anga e kia rauka te ora. Kareka ra, ka tau tatou kia akarongo e te vaira to tatou ora na roto i te atinga oko o Iesu Karaiti, na roto i te reira ka apai akaouia mai te au mea ravarai kia rotai ma ta te Atua ra akakoroanga.​—Ephesia 1:8-14; Kolosa 1:19, 20.

Te Ririnui ra te Tuatua a te Atua

17. Eaa te aerenga tei aruaruia ra e to Iseraela kopapa ra te ka tau kia kopae keia?

¹⁷ Kare to Iseraela i o atu ki te akaangaroianga taputouia o te Atua no to ratou akarongo kore e te ngere i te akarongo. No reira, kua raurau a Paulo i te au Kerititiano Epera ra: “E teianei, e akamaroiroi tatou i te akao i taua akaangaroianga ra, ko te topa atu aea tetai, mei ia ratou i topa i te akarongo kore.” (Ebera 4:11) Te maata anga o te au ngati Iuda o te anere mataiti mua ra kare i akono i te akarongo ia Iesu, e e manganui to ratou i mamae maata i te openga te akatereanga ngati Iuda o te au mea ra i te 70 T.N. Mei teaa ra te umuumuia no tatou kia akarongo i te tuatua taputou a te Atua i teia tuatau nei!

18. (a) Eaa nga tumu ta Paulo i oronga no te akonoanga i te akarongo i te tuatua a te Atua ra? (e) Eaa ra te tuatua a te Atua i “kokoi atu ei i tetai koke matarua ra”?

¹⁸ Tei ia tatou te au tumu meitaki kia akono i te akarongo i te tuatua a Iehova ra. Kua tata a Paulo: “E mea ora oki te tuatua a te Atua, e te ririnui, e kokoi maata oki to te reira i to te koke matarua ra, e te koputa mama takiri anga oki e taka ke ua atu te vaerua e te ngakau, e te paunga e te uo ivi ra; e te akara matariki oki i te manako e te vananga o te ngakau ra.” (Ebera 4:12) Ae, ko te tuatua, me kare akakite anga a te Atua ra e “kokoi maata oki to te reira i to te koke matarua ra.” Kua tau te au Kerititiano Epera ra kia maara eaa tei tupu ki to ratou ai metua. I te manako kore anga i ta Iehova ra akavaanga e ka akapouia ratou i te metepara, kua tauta ra kia o atu i te Enua Taputouia ra. Inara kua akamatakite a Mose ia ratou: “Tei reira oki te ngati Amaleka, e te ngati Kanaana, kua riro ana, ka mate kotou i te koke.” I te aere marokiakia atu anga to Iseraela, “kua eke maira te ngati Amaleka, e te ngati Kanaana, i noo i taua maunga ra, pou maira ratou, ta aere maira ia ratou, e tae rava maira ki Horama.” (Numero 14:39-45) E kokoi maata oki to te tuatua a Iehova ra i to te koke matarua ra, e ko tetai ua atu tei akarongo kore akakoro ra i te reira ka kokoti tikai aia i te au tupu anga ra.​—Galatia 6:7-9.

19. Akapeea te ririnui te ‘koputaanga,’ te tuatua a te Atua ra, e eaa i tau ei tatou kia akatika i ta tatou tuatuaanga ki te Atua?

¹⁹ Mei teaa ra te ririnui te tuatua a te Atua ra “e te koputa mama takiri anga oki e taka ke ua atu te vaerua e te ngakau, e te paunga e te uo ivi ra”! Ka tomo te reira ki roto i te au manako e te au akakoroanga o tetai tangata ra, te koputa meitaki akatutu anga i te uo ivi i roto tikai te au ivi! E noatu rai kua akatika to Iseraela tei matara maira i te tuikaaanga i Aiphiti e ka akono ratou i te Ture, kua kite a Iehova e i roto oonu roa kare ratou i ariki i tana au oronga anga e te au umuumu anga oki. (Salamo 95:7-11) Kare i te raveanga i tona anoano ra, kua manako maata ratou i te akamerengoanga i to ratou anoano kopapa ra. No reira, kare ratou i o atu ki roto i ta te Atua akaangaroianga taputouia maira mari ra kua pou i te metepara ra. Ka tau tatou kia tuku i te reira ki to tatou ngakau, no te mea “kare rava e mea ngaro iaia: te vai ua nei ra te au mea katoa ma te maeu rava ki mua i tona mata, tei iaia te tuatua ia tatou nei.” (Ebera 4:13) No reira e akatupu tatou i ta tatou akatapuanga kia Iehova e auraka e “unui ki muri e mate atu.”​—Ebera 10:39.

20. Eaa te vai maira ki mua, e eaa ta tatou ka tau kia rave i teianei kia o ei ki roto i to te Atua akaangaroianga?

²⁰ Noatu ra e te aere ua atura “te rā itu”​—koia te ra akaangaroianga o te Atua, te matakite ra aia i te akatupuanga i tana akakoroanga no te enua e te au tangata oki. Kare e roaia, ka rave te Ariki Mesia, koia Iesu Karaiti, kia akaatea atu i te aronga patoi katoatoa i to te Atua ra anoano i te enua nei, kapiti katoa ia Satani te Diabolo ra. A te Tutara Anga o Karaiti no te Tauatini Mataiti, ka apai mai a Iesu e tona au taeake tutara e 144,000, i te enua e te au tangata oki ki te tu ta te Atua i akakoro ra. (Apokalupo 14:1; 20:1-6) Ko teianei te tuatau no tatou kia akapapu e te koropini ra to tatou au oraanga i te anoano o te Atua ko Iehova. Kare e kia kimi i te akatika ia tatou uaorai ki mua i te Atua e te akatere i to tatou uaorai au manako e te au inangaro, kua tae te tuatau i teianei no tatou kia ‘akaangaroi mei ta tatou uaorai au angaanga’ e kia tavini ma te ngakau katoa i te au apinga no te Patireia ra. Na te raveanga i te reira e na te vai tiratiratu anga ki to tatou Metua i te rangi ra, kia Iehova, ka rauka ia tatou te tuatau no te rekarekaanga i te au puapinga no to te Atua ra akaangaroianga i teianei e e tuatau ua atu.

Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?

◻ Eaa te akakoro anga i akaangaroi ei te Atua “i te rā itu”?

◻ Eaa te akaangaroianga tei tau kia rekarekaia e to Iseraela ra, inara eaa ratou i kore ei e o atu i te reira?

◻ Eaa ta tatou ka tau kia rave kia o atu i to te Atua akaangaroi anga?

◻ Akapeea te tuatua a te Atua i oraʼi, i ririnui ei, e i kokoi atu ei i tetai ua atu koke matarua ra?

[Tutu i te kapi 16, 17]

Kua akono to Iseraela i te Tapati, inara kare ratou i o ki to te Atua akaangaroianga. Te kite ra koe i te tumu?