Tavinianga ei au Ravakai Tangata

“Kua karanga atura a Iesu kia Simona: ‘Eiaa e mataku. Mei teianei atu e au tangata ora ta kotou ka rauka.’”​—LUKA 5:10, NW.

1, 2. (a) Eaa ta te ravakaianga tuanga i rave i roto i te tuatua enua o te tangata nei? (e) Eaa te tu ravakai ou tei akamataia e vaitata i te 2,000 mataiti i topa ra?

NO TE au tauatini ua atu mataiti, kua ravakai te tangata no te kai i roto i te au moana o te enua nei, te au roto, e te au kauvai. Ko te ika no te kauvai o te Nile ko tetai tuanga puapinga maata ia no te kai i Aiphiti i taito ra. I te akariro angaia te au vai o te Nile ra ei toto i te tuatau ia Mose ra, kua ngere to Aiphiti kare i te kore anake o te vai mari ra no te mea kua mate katoa oki te ika i reira, kore akera ta ratou akaputu anga kai. I muri akera, i Sinai, i ta Iehova ra oronga anga i te Ture ki to Iseraela, kua akakite atu aia kia ratou e ko etai tu ika ka tau no te kai, inara ko tetai papaki e viivii, auraka e kaingaia. Na te reira i akakite mai e ka kai to Iseraela i te ika kia tae atu ratou ki te Enua Taputouia ra, e no reira ka riro tetai papaki o ratou ra ei aronga ravakai.​—Exodo 7:20, 21; Levitiku 11:9-12.

² Inara, e vaitata i te 2,000 mataiti i topa, kua akamataia tetai atu tu ravakai i te tangata nei. E ravakai teia no te pae vaerua te ka akapuapinga kare i te aronga ravakai anake ua mari ra ko te aronga ika katoa oki! Te raveia nei teia tu ravakai i teia tuatau, e maata te au puapinga ki te au mirioni ua atu i te ao katoa nei.

‘Raukaanga te Au Tangata Ora’

3, 4. Ko teea nga tangata ravakai e rua tei akaari i te manako maata ia Iesu Karaiti?

³ I te mataiti 29 T.N., ko Iesu, ko Tei riro ra nana e akamata teia tu ou no te ravakai, kua papetitoia ia e Ioane Papetito ki roto i te kauvai i Ioridana ra. I nga epetoma tokoiti i muri iora, kua tou atura a Ioane ia Iesu ki tana nga pipi e rua e kua na ko atura: “Ka akara na i te Punua-mamoe a te Atua”! Ko tetai o aua nga pipi ra, ko Anederea tona ingoa, kua akakite viviki atura ki tona taeake kia Simona Petero: “Kua kitea ia maua te Mesia”! E mea meitaki kia akamanakoia e, ko Anederea raua ko Simona e tangata ravakai ta raua angaanga.​—Ioane 1:35, 36, 40, 41; Mataio 4:18.

⁴ I tetai tuatau i muri roa akera, te tuatua ra a Iesu ki tetai aronga tini i te pae taatai i te Tai i Galilea ra, kare i mamao mai i te kainga noo anga o Petero raua ko Anederea. Te tuatua ra aia ki te au tangata: “E tataraara, kotou, no te mea kua vaitata te Patireia o te au rangi ra.” (Mataio 4:13, 17, NW) Ka rauka ra ia tatou i te tamanako e kua inangaro a Petero raua ko Anederea kia akarongo atu i tana tuatua. Inara, penei, kare raua i kite e te vaitata ra a Iesu i te tuatua atu i tetai apinga kia raua te ka akataui i to raua oraanga e tuatau ua atu. Pera katoa oki, ko ta Iesu te ka tuatua atu ki mua ia ratou e mea puapinga katoa ia no tatou katoatoa i teia tuatau nei.

5. I akapeea te tangata ravakai ra ko Petero i riro ei kia tavini atu ia Iesu ra?

⁵ Ka tatau tatou e: “I tetai atianga i te ototitoti anga mai te urupu tangata kiaia e te akarongo atura i te tuatua a te Atua, te tu ua ra aia i te pae roto i Genesareta ra. E kua akara atura aia i nga poti e rua te vai ua ra i te pae roto, ko te aronga ravakai tei uta te tama ra i ta ratou kupenga.” (Luka 5:1, 2, NW) I te reira tuatau, ko te aronga kite i te ravakai e putuputu te angaanga i te po, e te tama ra teia aronga i ta ratou kupenga i muri ake i te ravakai anga i te po. Kua iki a Iesu e kia rave aia i tetai o to ratou poti kia raukai te ako meitaki atu i taua urupu ra. “Kua aere atura aia ki runga i tetai o aua poti ra, ko to Simona, kua pati atura kiaia kia neke atu e manga iti te mamao i te enua. Kua noo iora aia ki raro, e kua akamata i te apii anga i taua urupu ra mei runga mai i te poti ra.”​—Luka 5:3, NW.

6, 7. Eaa te temeio ta Iesu i rave i te ravakai anga, e kua taki atura ki teea tuatua no te ravakai?

⁶ E akamanako ana e e apinga ke atu ta Iesu i roto i tona manako i te pae atu i te apiianga i taua urupu ra: “I te oti anga tana tuatuaanga, kua karanga atura aia kia Simona: ‘E neke atu ki te ngai oonu, e ka tuku atu i ta kotou kupenga kia rauka mai.’” Kia maara ra e, kua rave ke ana teia aronga ravakai i te angaanga i taua po katoa ra. Kare i te mea poitirere, kua pau atura Petero: “E te Pu apii, kua tauta pakari matou no te po roa katoa e kare e ika i rauka, inara no taau patianga ka tuku rai au i te kupenga ki raro.” Eaa tei tupu i ta ratou rave anga i te reira? “Kua maata te ika i akapiniia mai e ratou ra. E kua akamata ta ratou kupenga i te motumotu. E no reira kua kamokamo atura i to ratou aronga angaanga i tetai atu poti ra kia aere mai e tauturu ia ratou; e kua aere maira ratou, kua akaki iora i nga poti e rua katoa, e kua akamata iora i te tomo.”​—Luka 5:4-7, NW.

⁷ E temeio ta Iesu i rave ra. Kare e ika o taua tuanga o te tai ra i taua po katoa ra; i teianei kua ki i te ika. E ketaketa tikai te akatupuanga a teia temeio ki runga ia Petero. “Kua topa iora a Simona Petero ki nga turi o Iesu, ma te na ko anga: ‘E aere ke atu iaku nei, no te mea e tangata ara oki au nei, e te Atu.’ No te au ika ta ratou i rauka ra kua poitirere iora aia e ratou katoa tei kapiti atura kiaia, e kua pera katoa a Iakobo raua ko Ioane, nga tamaroa a Zebedaio, tei angaanga kapiti katoa ra raua kia Simona.” Kua akamaru atura a Iesu ia Petero e kua tuatua atu i te au tuatua ei akataui i to Petero oraanga. “Eiaa e mataku. Mei teianei atu e au tangata ora ta kotou ka rauka.”​—Luka 5:8-10, NW.

Au Ravakai Tangata

8. I akapeea te ariki anga nga tangata kite i te ravakai e a ra, i te patianga kia ‘rauka te au tangata ora’?

⁸ Kua akaaite atura a Iesu i te au tangata ki te ika, e kua pati atu aia i teia tangata ravakai taakaaka kia akaruke i tana angaanga no tetai tu ravakaianga meitaki rava atu​—te ravakai anga au tangata ora. Kua ariki a Petero raua ko tona taeake ko Anederea i taua patianga ra. “Akaruke iora raua i ta raua puke kupenga i reira, e kua aru maira iaia.” (Mataio 4:18-20) I muri akera kua kapiki atura a Iesu ia Iakobo raua ko Ioane, tei runga raua i te poti te ono ra i ta ratou puke kupenga. Kua pati katoa aia ia raua kia riro mai ei ravakai tangata. Akapeea to raua manako? “Akaruke iora raua i te boti i reira, e to raua metua, aru atura iaia.” (Mataio 4:21, 22) Kua akaari maira a Iesu i te tu karape ei ravakai no te au meta ra. I teia atianga e a ana au tangata ora i rauka.

9, 10. Eaa te tu akarongo ta Petero ratou ko tona au oa i akaari mai, e i akapeea te akamatau anga ia ratou no te ravakai anga i te pae vaerua ra?

⁹ Ko te tangata kite i te ravakai ka rauka mai te moni no tona oraanga i tana ika ka oko, mari ra ko te tangata ravakai i te pae vaerua kare e rave i te reira. E no reira, kua akakite mai aua nga pipi ra i te akarongo maata i ta ratou akaruke anga i ta ratou angaanga kia aru atu ia Iesu. Inara, kare o ratou ekoko anga e ka puapingaia ta ratou ravakai anga i te pae vaerua ra. Kua rauka ia Iesu i te akariro i te au vai apinga kore ua kia ki i te ika tikai. Mei te reira katoa oki, kia tuku ratou i ta ratou kupenga ki roto i te au vai o te iti tangata Iseraela ra, kua papu i te au pipi ra e, ma te tauturu mai a te Atua ra, ka rauka ia ratou te au tangata ora. Te rave uaia atu nei taua angaanga ravakai i te pae vaerua tei akamataia mei reira maira, e te oronga maira a Iehova i te mou apinganui i teianei.

¹⁰ No te tere atu i te rua mataiti, kua akamatau a Iesu i taua au pipi ra i te ravakai tangata. I etai atianga kua oronga marie atura aia i te au apii anga e kua tono atu ia ratou na mua iaia i te tutu aere. (Mataio 10:1-7; Luka 10:1-11) I te pikikaa angaia a Iesu e kua tamateia, kua va ua te au pipi ra. Inara kua riro ainei te aite anga o to Iesu matenga e kare e ravakai akaou anga no te tangata? Kare i roa kua rauka mai te pauanga i te au mea i tupu ra.

Ravakaianga i te Tai o te Tangata

11, 12. I muri ake i tona tuakaou anga, eaa te temeio ta Iesu i rave no te pae i te ravakai anga?

¹¹ I muri poto ake i to Iesu matenga i vao ia Ierusalema e tona tuakaou anga, kua oki akaou atura te au pipi ki Galilea. I tetai atianga e toko itu ratou tei kapiti atu i vaitata i te Tai i Galilea ra. Kua karanga a Petero e ka aere aia e ravakai, e kua aru katoa etai ra iaia. Mei tei matauia ra, kua ravakai ratou i te po. Kua rave akaou ratou i te tuku i ta ratou kupenga ki roto i te tai i taua po katoa ra e kare e apinga i rauka mai. E popongi akera, kua tuatua maira tetai te tu ua ra i te pae roto kia ratou na runga atu i te vai: “E te au tamariki ra, e manga ta kotou? Kua karanga atura ratou, Kare ua”! E kua tuatua maira tei tu ua ra i taatai kia ratou: “Ka tuku i te kupenga ki te pae katau i te pai na, ka rauka ïa ta kotou. Kua tuku atura ratou, e kare ua atura e maranga ia ratou kia kika i te maata o te ika.”​—Ioane 21:5, 6.

¹² Mei teaa ra te meitaki o te reira tupuanga! Penei te maaraara ra taua au pipi ra i te temeio i tupu i mua akera i te ravakai anga ra, e ko tetai i o ratou ra tei kite e koai tera i tu ua ra i taatai. “Kua karanga atura taua pipi akaperepereia e Iesu ra kia Petero, Ko te Atu. Akarongo akerā Petero e, ko te Atu tera, ka kakau iora i tona kakau i runga, ko tei vaio keia e ia ra, e rere atura ki raro i te tai. Na runga maira tetai pae pipi i te boti, ma te kupenga e te ika i te kika anga mai, (kare i mamao ua ki uta, ka tau i te rua anere i te kubiti.)”​—Ioane 21:7, 8.

13. I muri ake i to Iesu ra kake anga ki te rangi, eaa te porokarama ravakai tei akamataia?

¹³ Eaa tei akakiteia maira e te reira semeio? Kare te angaanga ravakai tangata i oti ake. Kua akaketaketaia mai te reira tika i ta Iesu tuatua anga kia Petero e toru taime​—e na roto atu iaia ki te au pipi ravarai—​kia angai i ta Iesu mamoe ra. (Ioane 21:15-17) Ae e porokarama angai anga i te pae vaerua te vai maira ki mua. I mua ake i tona matenga, kua totou aia e: “E tutu aereia te evangelia o te basileia nei, e kako rava ake te ao katoa nei; ei kite no te pa enua ravarai.” (Mataio 24:14) I reira kua tae te tuatau kia akamata te tupu anga taua totou ra i te anere mataiti mua ra. Kua vaitata tana au pipi i te tuku i ta ratou au kupenga ki roto i te tai o te tangata nei, e kare e taaki uaia ta ratou au kupenga ma te kore ua e apinga.​—Mataio 28:19, 20.

14. Na roto i teea au tu te akameitaki anga i te angaanga ravarai a te au pipi a Iesu i te au mataiti i mua ake i te akapouanga o Ierusalema ra?

¹⁴ I mua ake ka aere atu ei aia ki te terono o tona Metua i te rangi ra, kua karanga atura Iesu ki tana au pipi: “Ka rauka ra to kotou mana i te Vaerua Tapu, kia aere mai aia i rungao ia kotou; e ei kite oki kotou noku i Ierusalema nei, e Iudea katoa oki e pini ua ake, e Samaria katoa oki, e tae ua atu ki te openga o te enua ra.” (Angaanga 1:8) I te riringi angaia mai te vaerua tapu ki rungao i te au pipi ra ia Penetekote 33 T.N., kua akamataia te angaanga maata i te ravakai anga i te pae vaerua i te pa enua katoatoa. I taua ra Penetekote anake ra, e toru tauatini au meta tei mou ora atu, e kare i roa i muri iora “ka rima atura paa tausani i te tangata kia tatau.” (Angaanga 2:41; 4:4) Kua tupu ua atu ra kia maata. Te akakite maira te tataanga kia tatou: “Te aronga ra i akarongo i te Atu, e manganui rava atura ïa tei kapiti mai kia ratou ra, te tane ma te vaine katoa oki.” (Angaanga 5:14) Kare i roa, kua akarongo katoa to Samaria i te tuatua meitaki, e e roa poto i muri akera kua pera katoa te au Kenitara peritome koreia ra. (Angaanga 8:4-8; 10:24, 44-48) I etai 27 mataiti i muri ake ia Penetekote ra, kua tata te apotetoro ko Paulo ki te au Kerititiano i Kolosa e ko te tuatua meitaki kua “akakiteia akenei ki te tangata ravarai i raro ake i teianei rangi.” (Kolosa 1:23) Te taka meitaki ra, e kua rave te au pipi a Iesu i te ravakai kia mamao roa atu i te au vai o Galilea ra. Kua tuku ratou i ta ratou au kupenga i roto i te au ngati Iuda tei totoaia ra takapini i te Patireia o Roma, pera katoa te au tai kare ra i akara anga puapinga to te aronga kare i te ngati Iuda. E kua ki ta ratou au kupenga i te kika mai anga ki runga. No te au mea anoanoia no te au Kerititiano o te anere mataiti mua ra, kua tupu ta Iesu ra totou ia Mataio 24:14 i mua ake ka akapouiaʼi a Ierusalema i te 70 T.N.

Ravakaianga Tangata i “te Ra o te Atu”

15. I te puka o Apokalupo, eaa tetai atu angaanga ravakai tei totouia maira, e aea te reira e raveiaʼi?

¹⁵ Inara, e maata atu tei vai maira ki mua. I te vaitata anga te openga o te anere mataiti mua ra, kua oronga atura a Iehova ki te apotetoro openga te ora ra, koia a Ioane, i tetai akakite anga i te au mea te ka tupu i “te rā o te Atu ra.” (Apokalupo 1:1, 10) Ko tetai tuanga meitaki maata ko te akakiteanga i te tuatua meitaki i te ao katoa nei. Ka tatau tatou e: “Akara atura au i tetai angela i te rere anga na rotopu i te mareva nei, ma te evangelia mutu kore, e tutu ki te aronga e noo i te ao nei, ki te pa enua katoa, e te au kopu, e te au reo, e te au iti-tangata.” (Apokalupo 14:6) I raro ake i te arataki anga a te au angera ka tutu aere te au tavini o te Atua i te tuatua meitaki ki to te pa enua ravarai, kare e ki to te Patireia o Roma anake ra. E angaanga ravakai i te ao katoa nei te ka raveia no te au meta, e kua kitea te tupu anga o taua orama ra i to tatou tuatau nei.

16, 17. I naea i akamataʼi te angaanga ravakai i te pae vaerua o te ra openga nei, e akapeea ta Iehova ra akameitaki anga i te reira?

¹⁶ Akapeea te angaanga ravakai i teia 20 anere mataiti nei? I te tuanga mua e tokoiti ua te aronga ravakai. I muri ake i te Tamaki Mua o Teianei Ao, e vaitata i te a tauatini ua te aronga rave tutu aere i te tuatua meitaki, te au tane e te au vaine totomapu ko te maataanga i o ratou no tei akatainuia ra. Kua tuku ratou i ta ratou au kupenga i te ngai ua atu ta Iehova i akatuera maira i te mataara, e e manganui te au meta tei rauka ora mai. I muri ake i te rua o te tamaki o te ao, kua akatuera mai a Iehova i te au vai ou no te ravakai. Kua akatere atu te aronga angaanga evangeria i te au enua e manganui, no roto mai ratou i te Apii Puka Tapu Punanga Tiaki o Gileada. Te au enua mei ia Tiapani, ia Itaria, e Hisepania, tei akara anga motutaa ua ra i te akamata anga, i te openga iora kua akatupu mai i te mou apinganui i te au meta ra. Kua kite katoa tatou i teianei tuatau ua nei i te puapinga maata o te angaanga ravakai i te Tuanga Itinga ra o Europa.

¹⁷ I teia tuatau nei, te vaitata ua ra te au kupenga i te motumotu. No te maata te mou i te au meta ra kua inangaroia te akapapaanga i etai putuputuanga ou e pera katoa etai kotinga ou. Ei akaputu anga i teia aronga ou, te akatuia ra te au Are Uipaanga Patireia ou e te au Are Akaputuputuanga ou i te au taime ravarai. Te umuumuia ra kia maata atu te aronga pakari e te au orometua tavini ei akono i teia tupu anga maata. E angaanga mana tikai tei akamataia e te aronga tiratiratu ra i te 1919. Na roto i te tu tikai, te tupu ra ta Isaia 60:22. ‘Kua riro te mea ngiti okotai ei tausani,’ i te mea kua riro mai te a tauatini aronga ravakai ra kia tere atu i te a mirioni i teia tuatau nei. E kare i tae mai te openga.

18. Akapeea e raukai ia tatou i te aru i te akaraanga meitaki a te aronga ravakai i te pae vaerua o te anere mataiti mua ra?

¹⁸ Eaa te aite anga o teia au mea katoatoa no tatou tataki tai? Te karanga ra te au tuatua tapu e i te pati angaia a Petero, a Anederea, a Iakobo, e Ioane kia riro ei aronga ravakai tangata, kua ‘akaruke anake iora ratou i te au mea ravarai e kua aru [ia Iesu].’ (Luka 5:11) Mei teaa ra te akaraanga meitaki no te akarongo e te akatapuanga! E rauka ainei ia tatou i te tatanu i te reira vaerua no te tuku atinga ia tatou uaorai, ma te viviki i te akatika kia tavini atu ia Iehova noatu e eaa te tutaki? E au mirioni ua atu kua pau e ka rauka ia ratou. I te anere mataiti mua ra, kua ravakai te au pipi no te tangata i te au ngai katoa ta Iehova i akatika ia ratou. Me i roto i te ngati Iuda me kare i te au Kenitara, kua ravakai ratou ma te tapupu kore ua. E tutu katoa oki tatou ki te au tangata ravarai ma te tapupu kore e te kore e akavaavaa.

19. Eaa ta tatou ka tau kia rave me kare e akara anga uua mai te au vai ta tatou e rave ra i te ravakai anga?

¹⁹ Ka peea, me e akara anga kare e uua mai toou ngai i teianei? Auraka e ngakau kore. Kia maara e, kua akaki a Iesu i te au kupenga a te au pipi i muri ake i ta ratou ravakai anga i te po roa katoa e kare e apinga i rauka. Ka rauka katoa oki kia tupu te reira i te pae vaerua. Ei akaraanga i Airerani, e manganui te au mataiti i rave ei te Au Kite tiratiratu ma te au tupu anga kotinga uaia ra. Inara, i teia tuatau ua akenei kua tauiia te reira. I te 1991 Yearbook of Jehovah’s Witnesses (Puka Mataiti 1991 a te Au Kite o Iehova) te ripoti maira e i te taenga ki te openga o te mataiti angaanga 1990, kua rekareka a Airerani i te 29 au take papaia kare i kore ana tetai marama! Penei ka pera toou ngai a tetai tuatau ka uua mai ia. Me ka akatika mai a Iehova, e rave ua atu i te ravakai!

20. Eaa te tuatau tau no tatou kia rave i te ravakai tangata?

²⁰ I Iseraela, kua aere te aronga ravakai i ta ratou angaanga ravakai i te po, i te tuatau te maanaana ra etai katoa ra e te meitaki ua ra i roto i te roi. Kua aere ratou, kare i te tuatau tau ia ratou ra, mari ra i te tuatau e raukai ia ratou kia maata te ika. Ka tau katoa tatou kia akamanako i to tatou ngai e kia aere tatou i te ravakai i te tuatau te vaira te maataanga o te au tangata i to ratou kainga e ka ariki mai. Penei i te au aiai, i te openga epetoma, me kare i etai atu taime. Noatu aea ia, e rave tatou i te ka rauka ia tatou kia kitea te au tangata ngakau tau ra.

21. Eaa ta tatou te ka tau kia maara me te putuputu ra te rave anga i te tutu aere i to tatou ngai?

²¹ Akapeea me e putuputu te raveia ta tatou ngai tutu aere anga? E putuputu te aronga kite i te ravakai i te ao nei i te karanga e te ravakai maata roaia ra to ratou ngai ravakai anga. Inara ka ravakai maata roaia ainei to tatou ngai ravakai anga i te pae vaerua ra? Kare rava ia! E manganui te au ngai te tupu maata maira tei rauka noatu e te putuputu ra te takapini angaia. E meitaki atu te uua mai anga o etai ngai no te oti meitaki te rave anga i te angaanga. Tera ra, me putuputu te tutaka anga i te au ngutuare, kia papu te tata anga i te aronga kare i te kainga kia araveiia a muri akera. E apii i te au tumu tuatua tuke tuke. E tamou i te manako e ka aere akaou atu tetai kare e roa, e no reira eiaa e noo kia roa rava toou ariki angaia me kare auraka e akariri atu i te tangata o te ngutuare. E akatupu i toou tu karape i te angaanga i te pae arataa pera katoa oki te tutu ua anga. E tuku i ta kotou au kupenga i te pae vaerua i te au atianga ravarai e na te mataara ravarai te ka rauka.

22. Eaa te angaanga meitaki te rekarekaia nei e tatou i teia tuatau?

²² Kia maara ra, i teianei angaanga ravakai ka puapingaia te aronga ravakai e pera katoa oki te au ika te ka rauka mai. Me ka aruaru tamou te aronga te ka rauka mai ia tatou, ka ora ratou e tuatau ua atu. Kua akamaroiroi atura a Paulo ia Timoteo: “E tamou tika rai i te reira: tei te akapera oki e oraʼi koe, e te aronga katoa e akarongo mai ia koe ra.” (1 Timoteo 4:16) Na Iesu i apii mua mai i tana au pipi i te ravakai i te pae vaerua, e te raveia nei teia angaanga i raro ake i tana arataki anga i teianei. (Akaaiteia atu kia Apokalupo 14:14-16.) Mei teaa ra te meitaki ta tatou tuanga kia rave angaanga i raro ake iaia ra i te raveanga i te reira kia oti! No reira e tuku ua tatou i ta tatou au kupenga i te mea te akatikaia maira e Iehova. Eaa atu tetai angaanga tei maata atu i teia i te ravakai anga kia rauka te au meta ora ra?

Te Maara ra Ainei Koe?

◻ Eaa te angaanga ta Iesu i akamatau i tana au pipi kia rave?

◻ Akapeea ta Iesu ra akakite anga e kare i ope te angaanga ravakai i te pae vaerua i tona matenga?

◻ Na teea mataara ta Iehova akameitaki anga i te angaanga ravakai i te pae vaerua i te anere mataiti mua ra?

◻ Eaa te mou ika apinganui tei kupengaia i te tuatau o “te rā o te Atu”?

◻ Akapeea tatou tataki tai e tere atu ei te puapinga ei aronga ravakai tangata?

[Tutu i te kapi 15]

I muri ake i to Iesu ra tuakaou anga, kua akatotoa atura tana au apotetoro i taua angaanga a te atua ra no te ravakai tangata