Ra Akava Anga—E Tuatau no te Manakonakoanga!
ME TE tamataku ra te ra akava anga ia koe, kore i reira e makitoro e eaa ta te Puka Tapu e tuatua ra no runga i te reira? Ei akaraanga, e tikai ainei e me rave te Atua i te akava anga ki runga i te aronga ara, ka tiriaia ratou ki roto i te ai era?
Te akaraanga mua tei papaia o te akava anga no te atua mai kua tupu i te akamata anga o te tuatua enua o te tangata nei. Kua rauka ia Adamu e Eva te tuatau o te nooanga e tuatau ua atu ki roto i te enua parataito. (Genese 1:26-28; 2:7-9, 15-25) Kua ara ratou, inara, kua riro ki raro i te akava anga kino a te Atua. Tei tupu? Kua rave atu te Atua i te apinga aroa o te ora. I tetai tua ra kua mate raua. Kua akakite te Atua kia raua: “E kai koe i taau kai ma te pata i te ou ki runga i to rae, e oki ua atu koe ki raro i te one; no reira mai oki koe: e one-pueu oki koe, e ka riro akaou rai koe ei one-pueu.”—Genese 3:16-19.
Ko teia tetai akava anga pakari rava atu, inara kua tika ia. E kare ia i kapiti mai i te ai era. Te mate anga a Adamu e Eva, kua oki raua ki te one pueu. Kua mutu to raua ora. Kare e ngai i te Puka Tapu e akakite maira e te ora atura tetai tuanga o Adamu me kore tetai atu tangata i te mate anga kia tamamaeia atu i etai atu ngai e mutu kore ua atu. Inara, ka tatau tatou: “Kua kite oki te aronga e ora nei e ka mate ratou: kare ra a te aronga i mate ra e tuatua i kitea.”—Koheleta 9:5.
Kua kite ainei koe e te tuatua ra te Puka Tapu i teia? Kua kite katoa ainei koe e kare rava te Puka Tapu e taangaanga ana i te takiato “meta mate kore”? Mari ra, te tuatua ra: “Te meta e ara ra, ka mate ia.” (Ezekiela 18:4, King James Version) Te rotai ki katoa ra teia ki te kaveinga Puka Tapu: “Te tutaki a te ara ko te mate.” (Roma 6:23, KJ) Te mana ra teia ture ki runga ia tatou katoatoa. E au uanga pouroa anake tatou na Adamu ara ra, no reira kua ara anake pouroa tatou e te rauka ra te tutaki o te ara, koia te mate. Mei ta te Puka Tapu e tuatua ra: “Na roto i te tangata okotai i o mai ei te ara ki teianei ao, e te mate na te ara; e no reira kua patiia mai te mate ki te au tangata ravarai, no te reira i ara katoatoa ei.” (Roma 5:12, KJ) Te Ra Akava Anga ko te reira te tuanga puapinga rava o ta te Atua akanoo anga no te akaora ia tatou mei teia turanga.
Te Tumu no te Ra Akava Anga
I tau ki te Puka Tapu, kua vaitata i te 2,000 mataiti i topa akenei i to te Atua tuku anga i te tumu i te ka tupu i te Ra Akava Anga. Kua tupu teia i to Iesu aere anga mai ki te enua nei no te oronga i tona ora anga tangata tiama no tatou. Kua akamarama a Iesu uaorai: “Kua aroa maata maira te Atua i teianei ao katoa i oronga mai ei aia i tana Tamaiti anau tai, kia rauka i te katoatoa te taangaanga i te akarongo kiaia e kia kore e takoreia inara kia rauka te ora mutu kore.”—Ioane 3:16, NW.
Me taangaanga tatou i te akarongo kia Iesu, ka puapinga tatou mei tona atinga pera katoa i teianei i tetai tu i te pae vaerua. Ka akakore mai te Atua i ta tatou au ara e te akatika ra ia tatou kia aere atu kiaia. (Ioane 14:6; 1 Ioane 2:1, 2) Inara te tiama kore nei rai tatou, ei aronga ara, no te reira ka makiia rai tatou i te pae kopapa e i te openga kua mate. Kare te oraanga mutu kore i riro ake ia tatou mei ta Iesu i taputou. Ka aere mai teia i te ka tupu i te Ra Akava Anga.
Te Ra o te Akava Anga
Kua kite te apotetoro ko Ioane i tetai orama o te Ra Akava Anga, e kua akatutu i te reira: “Kua kite atura au i tetai terono teatea ma te maata ra, e iaia e noo ra i reira, peke ke atura te enua e te rangi i tona koringo mata; e kare atura e ngai i kitea no raua. Kite atura au i tei mate ra, te meangiti e te maata, i te tu anga ki mua i te Atua; e kua akatueraia te au puka: e kua akatueraia tetai akaou puka, koia oki te puka o te ora: e kua akavaia tei mate ra no roto mai i te au mea tei tataia i roto i te au puka ra, i tau ki ta ratou au angaanga.”—Apokalupo 20:11, 12, KJ.
Ae, i tau ki te orama a Ioane, ka akaaereia te Ra Akava Anga e te Atua uaorai. Inara ka kapiti mai etai atu. Kua akamarama te apotetoro ko Paulo: “Kua rave [te Atua] i tetai ra, e akava ei aia i teianei ao i te tuatua tika ra na te reira tangata tana i akataoonga ra.” (Angaanga 17:31, KJ) Koai te reira tangata? Ko Iesu, tei tuatua iaia uaorai: “Kare te Metua e akava i tetai ua atu tangata, inara kua oronga i te akava anga ravarai ki te Tamaiti.” (Ioane 5:22, KJ) No reira ko Iesu ta te Atua Akava akataoongaia i te Ra Akava Anga.
E nuti meitaki teia ki te au tangata nei. Te akakite maira te au Evangeria ia Iesu ei peretana tu tangi maata tona. Kare aia i akateitei me kore te maro mari ra ‘te maru ra, e te ngakau akaaka.’ (Mataio 11:29; 14:14; 20:34) Te rekareka nei tatou e tei raro ake tatou i te rima o tetai akava mei teia te tu.
Aea Teia?
Aea ra, te Ra Akava Anga? Te tuatua ra a Apokalupo e me “peke ke [atu] te enua e te rangi.” Te akamaara maira teia ia tatou i te au tuatua a te apotetoro ko Petero: “Kareka te rangi e te enua e vai nei, te tāpuia nei ïa e taua tuatua ra no te ai, kia tae ki te rā akavaanga, e te mate o te aronga akono kore i te Atua ra.” (2 Petero 3:7) Ka tutungiia ainei te enua tikai? Kare, te taka meitaki ra te Puka Tapu i te tuatua no teia mea. Kare rava te enua tikai e takoreia. “Te enua . . . kare [ia] e akaateaia e tuatau ua atu.” (Salamo 104:5, KJ) Te akaari maira te papaanga tuatua o ta Petero au tuatua e ko te akatereanga o te au mea nei i teianei o teianei ao atua kore te ka takoreia. Ko te au tangata atua kore, kare ko te paraneta Enua, te ka ngaro ke.—Ioane 12:31; 14:30; 1 Ioane 5:19.
Ka takoreia teia au tangata atua kore i ta te Puka Tapu e kapiki ra ko te tamaki o Aramakito—mei ta teia makatini i akaari putuputu atu ana, kare e roa ka tupu te reira. (Apokalupo 16:14, 16) I muri ake, ka tapekaia a Satani uaorai e ka araiia mei te tamanataanga i te au tangata no tetai tauatini mataiti, e ko teia tauatini mataiti nei, ko te tuatau tikai teia o te Ra Akava Anga. (Apokalupo 19:17–20:3) Eaa te ka tupu ki tei akono meitaki ra me ngaro ke ana te au tangata atua kore ia Aramakito? Ka ora atu ratou e tae atu ki te Ra Akava Anga. Ka tatau tatou: “Na te aronga tiratiratu oki e noo i te enua, e te aronga apa kore te ka akatinamouia ki reira; Ka tipu keia ra te aronga kino i te enua nei, e te aronga rave ara ra, ka kiriti tumuia ïa.”—Maseli 2:21, 22.
No te turu i teia, te akakite maira te Puka Tapu no “tetai urupu maata, kare e rauka i tetai tangata i te tare, no roto mai i te au pa enua ravarai e te au kopu e te au iti tangata ra e te au reo” te ka mama mai i te enua nei i mua ake ia Aramakito. Teia nei “no roto mai i te tumatetenga maata”; teia te tu ra, ka ora ratou i te openga o teianei ao atua kore mei ia Noa i ora i te openga o te ao o tona tuatau. (Apokalupo 7:9-17, NW; 2 Petero 2:5) Kua kite ainei koe e te ora nei teia urupu maata i te pa enua katoa o te au Kerititiano rave angaanga? Te manakonako atu nei ratou i te ora atu i te tumatetenga maata e te ora atu i te enua nei e tuatau ua atu. To ratou ora anga atu, e kite anga papu ia o te vaitata anga mai o te Ra Akava Anga.
Koai te ka Akavaia?
Ka akavaia teia urupu maata i te Ra Akava Anga. Inara kare e ko ratou anake ua. Te tuatua ra te papaanga a Ioane e: “E kua akiri maira te tai i tei mate ra i roto iaia; e kua tuku maira te matenga e te era i tei mate i roto ia raua: e akavaia te au tangata ravarai i tau i ta ratou au angaanga.” (Apokalupo 20:13, KJ) Ko teia akaou tetai akapapu anga e kare te tangata e mamae i roto ia era e tuatau ua atu. Me akiri mai a era i te aronga tei mate i roto iaia, akapeea e raukaʼi i tetai ua atu i te noo ki reira e tuatau ua atu? Ko te tika, e te era Puka Tapu ko te ngai tanumanga noa ua nei te reira o te tangata, te ngai e vai uaʼi tei mate ma te kore e apinga e kite te tapapaanga i tetai tuakaou anga. I te Ra Akava Anga, ka akiri takiriia mai e era i tei mate ra.—Koheleta 9:10.
Koai ma te ka akatuakaouia mei te mate i te Ra Akava Anga? Te tuatua ra te apotetoro ko Paulo: “E akatuakaou anga teia no tei mate, te aronga tika e te tika kore.” (Angaanga 24:15, KJ) No reira, ka akatuakaouia mai te au tavini akono meitaki o te Atua, “te aronga tika.” Inara pera katoa tetai pae atu e manganui, ko “te aronga tika kore.” E tikai, i te tuakaou anga ka kapiti pouroa mai te aronga tei mate e te vaira rai i roto i te vaarua tanumanga—kare ra te aronga tei pakari rava ta ratou au ara e kua akava takere te Atua ia ratou e kare i tau kia ora.—Mataio 12:31.
Te Akava Anga
Inara eaa te ka tupu i te Ra Akava Anga ki te urupu maata o te aronga tei ora mai e te aronga tei akatuakaouia? Te tuatua ra te Puka Tapu: “Kua akavaia tei mate ra i te au mea tei tataia i roto i te au puka ra, i tau ki ta ratou au angaanga.” E tuatau teia no te makitoro tikai. Te aronga katoatoa te anoano ra i te rave tei tau ki ‘te reira au mea tei tataia i roto i te au puka’—te au umuumu anga a te Atua ki te au tangata i te reira taime—ka tataia te reira i roto i “te puka o te ora.” (Apokalupo 20:12, KJ) Tei runga ratou i te mataara o te raukaanga te ora mutu kore!
I reira, i te openga, ka apai mai to Karaiti mate akaatinga i te au puapinga i te pae kopapa! Te aronga tei papaia i roto i te puka o te ora i te reira taime kare ratou e rokoia akaouia e te maki e te mate. Mari ra, ka akaoki marieia ratou ki te tu tiama o te tangata nei, ma te ora mutu kore tei taputouia ki te aronga tei taangaanga i te akarongo kia Iesu. Mei teaa te manakonakoanga umere! Noatu, ka patoi etai pae i te akarongo ki ‘te au mea tei tataia i roto i te au puka.’ Eaa te ka tupu kia ratou? Kare e rauka ia ratou te ora mutu kore. Mari ra, te tuatua ra te tuatua tapu: “Ko tei kore i tataia ki roto i te puka o te ora ka tiriaia atu ki roto i te roto ai.”—Apokalupo 20:15, KJ.
Ko teia ainei te ai era ta Kerititome e tuatua ra? Kare, no te mea i te au irava i mua ake, ka tatau tatou: “Kua tiriaia te mate e te era ki roto i te roto ai. Ko teia te rua o te mate anga.” (Apokalupo 20:14, KJ) Me ka tiriaia a era ki roto i te roto o te ai, kare i reira te roto i te ai era. Tei maata atu, kare te mate i tetai mea tika tikai te ka rauka i te amoia e te titiriia atu ki tetai ngai. No reira e akatutu ua te roto o te ai. O teaa? Te tuatua ra te Puka Tapu: “Ko teia te rua o te mate anga.” Me tiriaia te mate e Ate ki roto i te roto ai, ka “mate,” raua e ka mutu i te ora. Aiteite rai, ki te au tangata akarongo kore te ka tano atu ki reira no te mate, me kore te mutu i te ora. Teia ra, ko te rua o te mate anga, ma te kore te manakonakoanga o tetai akatuakaou anga.
Ra Akava Anga—E Tuatau no te Manakonakoanga
No reira me akamanako tatou i te Ra Akava Anga, auraka tatou e mataku me kore te manako kino. E tuatau te Ra Akava Anga no te manakonakoanga, e tuatau no te akaoki mai i te tangata nei ki te oraanga mutu kore ta Adamu i tangaro. E akarongo ki te au akameitakianga ta te reira ka apai mai ki te aronga tei akavaia ma te akono meitaki: “E e noo te Atua ki rotopu ia ratou, ei Atua no ratou. E nana e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.”—Apokalupo 21:3, 4.
I te openga o te tauatini mataiti Ra Akava Anga, kua tiama i reira te au tangata akono meitaki mei te au ngai ravarai o te enua nei. Kua “ora mai” i reira ratou i te ki katoa anga tikai, e kua rauka i te Ra Akava Anga i te akatupu i tona akakoro anga. (Apokalupo 20:5) I reira, te tuatua ra te Puka Tapu, ka akatikaia a Satani i te akao mai ki te tangata nei no te taime openga. (Apokalupo 20:3, 7-10) Te aronga te ka patoi iaia i teia taime openga ka rekareka ratou i te tupu anga ki katoa o te taputou a te Puka Tapu: “Ka riro te enua no te aronga tuatua-tika, ka noo tamou rai ratou i reira.”—Salamo 37:29.
Mei teaa te umere i teia rave anga ko te Ra Akava Anga! E mei teaa te mako e ka rauka ia tatou i te akateateamamao no te reira noatu i teianei, na te apiianga i te Puka Tapu, te apii anga i to te Atua anoano, e te taangaangaanga i tona anoano no te atua mai ki roto i to tatou oraanga! No reira rai te tata salamo i akakite ei i tona rekareka i te manako anga i te akava anga a te Atua i tona tata anga: “Kia mareka te au rangi ra, e kia rekareka te enua, kia aruru te tai e tona ki katoa ra. Kia pereperekavana te au kainga e to roto katoa ra; ei reira e pingapingarekaʼi te au rakau katoa o te vaorakau ra, Ki mua i te aroaro o Iehova; te aere maira oki aia, te aere maira oki aia, e akava i te enua nei: e akava aia i to te ao nei ma te tuatua-tika, e te au tangata ra ma te tuatua-mou nana ra.”—Salamo 96:11-13.