Rekarekaanga ki Roto ia Iehova Noatu te Au Timataanga

AKAKITEIA E GEORGE SCIPIO

Ia Titema 1945, te takoto ra au i roto i tetai pia are maki, kua akangoru takiriia mari ua ko toku nga rima e te nga vaevae. Kua manako au e e tuatau poto ua to teia turanga noku, inara kua ekoko etai pae e ka aere akaou au. Mei teaa ia timataanga no tetai tamaiti maroiroi e 17 mataiti! Kua patoi au i te ariki i te reira tamanako anga. E manganui taku au parani, kapiti mai tetai terepu ki Engarani ma toku pu i tera mai mataiti.

KO AU tetai i tuia e te poliomyelitis e totoa ra na roto i to matou airani ko St. Helena. Kua tamate atu te reira e 11 tangata e kua akaruke mai i te aronga pirikoki e manganui. Iaku e takoto ra ki runga i te roi, e maata toku taime i te akamanako atu no runga i toku oraanga poto ua e i te ka tupu kiaku i te tuatau ki mua. Iaku e pera ra, kua akamata au i te kite e noatu toku mamae, e tumu toku no te rekareka.

E Akamata Anga Akaaka

I te 1933 e rima rai oku mataiti, kua rauka i toku papa, ko Tom, e akava e e orometua i roto i te Akonoanga Papetito, etai au puka mei ko mai i tetai nga Kite o Iehova. E nga tangata tutu evangeria tamou raua, me kore ra e nga painia, tei atoro mai i te airani no tetai tuatau poto ua.

Ko tetai o taua au puka ra ko The Harp of God. Kua taangaanga toku papa i te reira i te apiianga i te Pipiria ma toku pamiri e ma etai au tangata inangaro. E mea ngata tikai te reira, e e meangiti ua taku i marama no te reira. Inara te maara nei iaku te akairoanga i te au irava katoatoa ta matou i uriuri i roto i taku kopi o te Pipiria. Kare i roa ana kua kite toku papa e ko ta matou e apii ra ko te tuatua mou ia e kua tuke te reira mei tana e tutu aere ra i roto i te Akonoanga Papetito. Kua akamata aia i te akakite i etai ke no runga i te reira e te tuatua mai mei runga i te atarau e kare e Toru Tai, kare e ai era, e kare e meta mate kore. Kua akatupu teia i te tuatua anga i roto i te ekaretia.

I te openga iora, i te tauta anga i te akatikatika i te maroanga, kua kapikiia tetai uipaanga ekaretia. Kua uiia te uianga, “Koai ka tu no te au Papetito?” Kua tu te maata anga. Te uianga i aru mai, “Koai ka tu no Iehova?” Mei te 10 me kore 12 tei tu. Kua patiia atu ratou kia akaruke i te ekaretia.

Ko te akamata anga akaaka teia o tetai akonoanga ou ki St. Helena. Kua tata atu toku papa ki te opati maata o te Taiate Punanga Tiaki i Marike e kua pati atu i tetai matini ponikarapu ei akatangi i te au tuatua Pipiria tei rekotiia ki te papuriki. Kua akakiteia mai kiaia e e maatamaata roa te matini i te tuku mai ki St. Helena. Kua tukunaia mai tetai ponikarapu meangiti mai, e i muri mai kua ota te au taeake e rua akaou. Kua takapini ratou i te airani na raro aere ua e na runga i te atini, te apaianga i te tuatua ki te tangata.

I te tuatua e totoa ra, kua pera katoa te patoianga. I taku apii, ka imene te tamariki: “E aere mai te katoatoa e akarongo, i te tepe rekotiia a Tommy Scipio!” E timataanga pakari tikai teia kiaku, e tamaiti apii tei inangaro i te arikianga a tona au oa. Na teaa i tauturu iaku kia tamou marie?

E rave ana toku pamiri maatamaata​—e ono tamariki​—i tetai apii Pipiria putuputu na te pamiri. Kua tatau kapiti katoa matou i te Pipiria i te au popongi ravarai i mua ake i te kaikai anga i te popongi. Kare e ekokoanga na teia i tauturu i toku pamiri kia tamou ua atu ma te tiratiratu i roto i te tuatua mou i te au mataiti i topa. Kua rauka iaku uaorai te inangaro i te Pipiria i te ou anga, e na roto i te au mataiti, kua tamou ua atu rai au i te tatau putuputu i te Pipiria. (Salamo 1:1-3) I toku akaruke anga i te apii i te 14 mataiti, kua akatumu meitakiia au i roto i te tuatua mou, e tei roto te mataku ia Iehova i toku ngakau. Na teia i tauturu iaku kia rekareka i roto ia Iehova noatu te reira au timataanga.

Etai Atu Au Timataanga e te Au Rekarekaanga

Iaku e takoto ra i runga i te reira roi maki te akamanako anga atu i te reira au mataiti mua e te au manakonako anga noku i te tuatau ki mua, kua kite au mei taku apii o te Pipiria e ko teia maki kare ia i te timata anga me kore ra i te utunga mei ko mai i te Atua. (Iakobo 1:12, 13) Inara, e timataanga mamae tikai te polio, e ka vai rai tona au tupuanga kiaku no te katoa anga o toku oraanga.

Iaku e meitaki maira, kua apii au i te aere akaou. Kare katoa i rauka iaku te taangaanga i etai au uaua i roto i toku nga rima. Kare e rauka iaku te tare i te au taime i topa au ki raro i te au ra ravarai. Noatu rai, ma te pure akatenga e te tauta ua atu, i te 1947, kua rauka iaku te aere ma te tauturu a te rakau.

I te reira taime kua akainangaro au i tetai vaine mapu, ko Doris, tei piri mai ki toku au irinaki anga akonoanga. E mapu rava maua i te akamanako atu i te akaipoipo, inara kua akakeuia au kia tere atu ki mua i te aereanga. Kua akaruke katoa au i taku angaanga no te mea kare e rava te moni ei turu i taku vaine, e kua akanoo au i tetai ngai maani anga nio naku uaorai, tei angaanga no tetai nga mataiti e rua i aru mai. Kua akaipoipo maua i te 1950. I te reira taime kua rava taku moni ei oko i tetai motoka meangiti. I teianei ka rauka iaku te apai i te au taeake ki te au uipaanga e ki te angaanga tutu aere.

Au Tupuanga Teokaratiki ki Runga i te Airani

I te 1951 kua tono mai te Taiate i to ratou komono mua kia matou. Ko Jacobus van Staden te reira, e tangata mapu mei Aperika Apatonga mai. Koi neke ua atura maua ki roto i tetai are ateatea, kia noo mai aia i konei ia maua no tetai mataiti katoa. I te mea e te angaanga ra au naku uaorai, e maata to maua taime i akapou kapiti i roto i te angaanga tutu aere, e kua rauka iaku te terenianga puapinga maata mei iaia.

Kua akaaere putuputu a Jacobus, me kore ra a Koos kia matou, i te au uipaanga putuputuanga tei mataora matou katoatoa i te aere atu. E manamanata to matou no te apaipai aere no te mea e rua rai motoka i rotopu i te au tangata inangaro katoatoa. E kino tikai te enua e te maata o te au tuaivi, e e meangiti ua te au mataara meitaki i te reira taime. No reira, e apainga maata tikai i te apai atu i te katoatoa ki te au uipaanga. Kua akamata etai pae i te aaere i te popongi mamaiata rai. Kua apai au e toru i roto i toku motoka meangiti e kua akaeke ia ratou i tetai ngai mamao ki runga i te mataara. Kua eke ratou ki vao e kua tamou ua atu i te aaereanga. Kua oki atu au, kua apai mai e toru akaou no tetai ngai mamao, kua akaeke ia ratou, e kua oki akaou atu. I te openga iora, kua tae te katoatoa ki te uipaanga na teia mataara. I muri ake i te uipaanga, kua aru matou i te reira ravenga i te apai atu i te katoatoa ki te kainga.

Kua apii katoa mai a Koos ia matou akapeea me oronga i te au oronga anga puapinga ki te au ngutupa. E manganui to matou au tupuanga meitaki e etai kare i meitaki roa. Inara te rekareka tei rauka ia matou i roto i te angaanga orometua kua maata atu i te au timataanga katoatoa tei akatupuia e te aronga tei patoi i ta matou angaanga tutu aere. I tetai popongi te angaanga ra maua ko Koos. Ia maua e vaitata atura ki te ngutupa, kua akarongo maua i te reo mei roto mai. E tangata tetai e tatau maata ra mei roto mai i te Pipiria. Kua akarongo meitaki maua i te au tuatua o Isaia pene 2. I te tae anga aia ki te irava 4, kua topapa atu maua. Kua pati mai tetai tangata pakari oaoa ia maua ki roto, e kua taangaanga maua ia Isaia 2:4 ei akamarama kiaia i te tuatua meitaki o to te Atua Patireia. Kua akamataia tetai apii Pipiria kiaia noatu e te noo ra aia i tetai ngai ngata i te taeria. Ka eke atu matou ki raro i te tuaivi, tikoti atu i tetai ara vai na runga i te au toka takainga, kake akaou atu ki runga i tetai tuaivi, ka eke atu ei ki raro ki ko i tona are. Inara kua puapinga tikai te reira. Kua ariki teia tangata pakari maru i te tuatua mou e kua papetitoia. E tae atu ei ki te au uipaanga, kua aaere aia ma tetai nga potonga rakau e rua ki te ngai e raukai iaku te apai atu iaia no te katoa anga o te mataara na runga i te motoka. I muri mai kua mate atu aia ei Kite tiratiratu.

Kua patoi te tutara o te akava i ta matou angaanga e kua tamatakutaku ua mai i te akaoki atu ia Koos. Okotai taime i te marama kua kapiki mai aia ia Koos ki roto no te uiuianga. I te mea e kua oronga ua rai a Koos kiaia i te au pauanga tika mei te Pipiria kua akariri rava atu iaia. I te au atianga tataki tai kua akamatakite aia ia Koos kia akamutu i te tutu aereanga, inara i te au taime tataki tai kua rauka iaia te akakitekite anga. Kua tamou ua atu aia i te patoi i te angaanga e i muri ake i to Koos akaruke anga ia St. Helena. Ma te poitirere kua makiia te tutara, e tangata maatamaata e te maroiroi e kua ikoke rava. Kare i rauka i te au taote i te kite e eaa tona tarevake. Tei tupu, kua akaruke aia i te airani.

Papetitoanga e te Tupuanga Mou

I muri ake i to Koos noo anga ki runga i te airani no tetai toru marama, kua manako aia e mea tau i te rave i tetai tuatua anga papetito. E manamanata te kimianga i tetai punavai tano tikai. Kua iki matou i te ko i tetai vaarua maatamaata, ta timeni i te reira, e te apai atu i te vai ei akaki i te reira. I te po i mua ake i te papetitoanga, kua ua, e i tera mai popongi kua rekareka matou i te kite e kua ki takiri te vaarua.

I te reira popongi Tapati kua oronga a Koos i te tuatua no te papetito. I te pati anga aia i te aronga papetito kia tu ki runga, e 26 ia matou tei tu i te pau atu i te au uianga matauia. Kua akameitakiia matou ei au Kite mua tei papetitoia ki runga i te airani. Ko te reira te ra mataora rava atu o toku oraanga no te mea kua manamanata ua rai au te openga e aere mai a Aramakito i mua ake ka papetitoiai au.

I te openga e rua nga putuputuanga i akamataia, okotai i Levelwood e ko tetai i Jamestown. I te au epetoma tataki tai kua teretere atu e toru me kore e a ia matou no tetai 13 kiro mita ki tetai putuputuanga i te rave i te Apii Orometua Teokaratiki e te Uipaanga Orometua i te aiai Maanakai. I muri ake i te angaanga orometua i te popongi Tapati, kua oki atu matou e kua rave i taua au uipaanga rai, pera katoa te Apii Punanga Tiaki, i roto i to matou uaorai putuputuanga i te avatea e te aiai. No reira kua ki to matou au openga epetoma i te au angaanga teokaratiki rekareka. Kua inangaro tikai au i te rave tamou i te angaanga tutu aere, inara e pamiri toku i te turu. No reira i te 1952, kua oki atu au ki te angaanga ei tangata maani nio tamou.

I te 1955 kua akamata te au komono tutaka o te Taiate, te au akaaere kotinga, i te atoro mai i te airani i te au mataiti tataki tai, e kua noo ratou i roto i toku kainga no tetai tuanga o ta ratou atoro anga. Kua riro ratou ei akakeu anga puapinga ki to matou pamiri. I te reira taime rai, kua rauka katoa iaku te akameitaki anga i te piri atu i roto i te akaarianga i te au teata e toru a te Taiate takapini te airani.

Te Akaputuputuanga Oraora Anoano Tu-Atua

I te 1958, e tae atu ei ki te Akaputuputuanga Pa Enua Anoano Tu-Atua i New York, kua akamutu akaou au mei te angaanga kavamani. Kua riro te reira akaputuputuanga ei mea puapinga ki toku oraanga​—e atianga tei oronga mai kiaku i te tumu maata no te rekareka ki roto ia Iehova. No te mea kare e putuputu ana te au apinga akaoro ki te airani, kua noo matou i reira no tetai rima e te apa marama. Kua pou e varu ra i te akaputuputuanga, e kua raveia te au tuanga mei te ora iva i te popongi ki te ora iva i te po. Inara kare rava au i roiroi ana, e kua tapapa ua atu au i te au ra tataki tai. Kua rauka iaku te akameitaki anga i te tu atu no St. Helena no tetai nga miniti e rua ki runga i te porokaramu. Te tuatua anga atu ki te urupu tangata maata i te Yankee Stadium e te Polo Grounds kua riro ei tupuanga pakari tikai.

Kua akamaroiroi mai te akaputuputuanga i taku ikianga no te painia. Te tuatuaanga papuriki, “Tutara to te Atua Patireia​—Kua Vaitata Ainei to te Ao Openga?,” e akamaroiroi anga tikai. I muri ake i te akaputuputuanga, kua atoro atu matou i te opati maata o te Taiate i Brooklyn e kua tutaka atu i te vakatori. Kua tuatua atu au ki te Taeake ko Knorr, te peretiteni i te reira taime o te Taiate Punanga Tiaki, no runga i te tupuanga o te angaanga i St. Helena. Kua karanga mai aia e e inangaro tikai tona i te atoro i te airani a tetai tuatau. Kua akaoki mai matou i te au tepe rekotiia no te au tuatua anga ravarai pera katoa te au teata e manganui no runga i te akaputuputuanga no te akaari atu ki te pamiri e te au oa.

Kua Rauka te Akakoroanga no te Tavini Anga Tamou

I toku oki anga atu, kua oronga akaouia mai taku angaanga mua, i te mea e kare e tangata maani nio i runga i te airani. Inara, kua akamarama atu au e kua akakoro au i te piri atu ki te angaanga orometua tamou. I muri ake i te uriuri anga maata kua akatikaia e kia angaanga au e toru ra i te epetoma, inara e maata atu te moni tutaki i tei rauka iaku e angaanga ra e ono ra i te epetoma. Kua tupu ta Iesu au tuatua: “E na mua ra kotou i te kimi i te basileia o te Atua, e te tuatua-tika nana ra; e kapiti katoaia mai taua au mea katoa ra ia kotou.” (Mataio 6:33) Te teretereanga na te au ngai tuaivi o te airani ma toku nga vaevae paruka kare i te mea ngoie ua kiaku. Noatu rai, kua painia au e 14 mataiti e kua rauka te tauturu atu i te au taeake airani e manganui i te apii i te tuatua mou​—e tumu tikai no te rekarekaanga maata.

I te 1961 kua inangaro te kavamani i te tuku iaku ki Viti no tetai apii terenianga e rua mataiti kare e tutaki kia riro mai au ei tangata maani nio karape tikai. Kua manako katoa ratou kia aru mai toku pamiri iaku. E timataanga tikai teia, mari ra i muri ake i te akamanako anga oonu kua patoi au i te reira. Kare au i inangaro i te akaruke i te au taeake no tetai tuatau roa e te akaruke i te akameitaki anga tei rauka iaku no te tavinianga ma ratou. Kua manamanata tikai te opita rapakau maata tei akaaere i te terepu. Kua karanga aia e: “Me kua manako koe e kua vaitata roa te openga, ka rauka rai ia koe te taangaanga i te moni te ka rauka ia koe i teia taime.” Inara kua tu ngaueue kore au.

I tera mai mataiti kua patiia mai au kia tae atu ki te Apii Orometua Patireia i Aperika Apatonga, e apii terenianga e tai marama no te au akaaere o te putuputuanga. Kua orongaia mai kia matou te au ikuiku anga puapinga tei tauturu ia matou kia akono meitaki i ta matou au tukuanga angaanga i roto i te putuputuanga. I muri ake i te apii, kua rauka katoa iaku te terenianga na te angaanga anga ma tetai akaaere tutaka. Kua akono au i reira i nga putuputuanga e rua i St. Helena tere atu i te tai ngauru mataiti ei mono akaaere kotinga. Kare i roa ana, kua rauka mai etai au taeake tau, e kua taangaangaia tetai akatere anga no te tauiui.

I te reira taime, kua neke mai matou mei Jamestown ki Levelwood, te ngai te maata ra te anoano, e kua noo matou i reira e tai ngauru mataiti. I teia taime, te angaanga ra au ma te kore e akaangaroi anga​—te painiaanga, te angaanga anga na te kavamani e toru ra i te epetoma, e te akatereanga i tetai toa meangiti. Kapiti atu ki te reira, te akono ra au i te au mea a te putuputuanga, e te akono ra maua ko taku vaine i tetai pamiri e a tamaroa. E autu atu ei, kua akaruke au i taku angaanga e toru ra, kua oko i te toa, e kua apai atu i te pamiri ki Cape Town, Aperika Apatonga, no tetai orote e toru marama. Kua neke atu matou i reira ki Ascension Airani e kua noo i reira e tai mataiti. I te reira taime, kua rauka ia matou te tauturu i te manganui kia rauka te kite tikai i te tuatua mou o te Pipiria.

I te oki anga matou ki St. Helena, kua neke akaou matou ki Jamestown. Kua akaou matou i tetai are tei piri atu ki te Are Uipaanga Patireia. Ei tauturu i te pae o te apinga, kua akatu maua ko taku tamaiti ko John i tetai veni aiti kirimi Ford, e kua oko matou i te aiti kirimi no nga mataiti e rima i aru mai. I muri poto ua ake i te akamataanga i te pitiniti, kua u iaku te veni. Kua takauri te reira e kua piritiaia toku nga vaevae. Ko tei tupu, kua akamate ia raro ake i toku nga turi, e kua pou e toru marama i maroiroi akaou ei au.

Au Akameitakianga i te Tuatau i Topa e te Tuatau ki Mua

I te au tuatau i topa, kua rauka ia matou te au akameitakianga e manganui​—e au tumu katoa no te rekarekaanga. Ko tetai o teia ko to matou terepu ki Aperika Apatonga te aere anga ki tetai uruoaanga pa enua i te 1985 e te atoro anga atu i te kainga Betela ou, e maaniia ra. E ko tetai ko te piri anga atu i tetai tuanga meangiti, ma taku tamaiti ko John, i te akatuanga i tetai Are Akaputuputuanga manea vaitata atu ki Jamestown. Te mataora katoa nei maua i te mea e te tavini nei e toru o ta maua au tamaroa ei aronga pakari, e okotai mokopuna tamaroa te tavini ra iko i te Betela i Aperika Apatonga. E kua kokoti tikai maua i te rekareka e te merengo anga maata i te tauturuanga i te manganui kia rauka te kite tikai o te Pipiria.

Kua kotingaia ta matou ngai angaanga orometua, mei te 5,000 ua rai tangata. Noatu rai, te angaanga anga i taua ngai rai kua akatupu i te au tupuanga memeitaki. E meangiti ua te tangata e akakino maira ia matou. Kua kiteaia a St. Helena no tona tu oaoa, e ka araveiia koe i te ngai ua atu taau ka aere​—te aaereanga ki runga i te mataara me kore ra te akaoroanga i roto i toou motoka. Ko taku i kite ko te meitaki atu i toou kite i te tangata, ko te ngoie ua ake i te akakitekite atu kia ratou. I teianei e 150 o matou au papuritia, noatu e e manganui tei neke atu i tetai au pa enua.

I te mea e kua mamaata pouroa ta maua tamariki e kua neke atu, kua noo akaou maua ko taku vaine ko maua anake, i muri ake i te akaipoipo anga e 48 mataiti. Tona aroa tiratiratu e tana turuanga i te au mataiti i topa kua tauturu iaku kia tamou ua atu i te tavinianga ia Iehova ma te rekareka noatu te au taomianga. Te meangiti ua atura to maua maroiroi i te pae kopapa, inara te akaou uaia ra to maua maroiroi i te pae vaerua i te au ra tataki tai. (2 Korinetia 4:16) Te akara atu nei au, ma toku pamiri e te au oa, ki te tuatau umere ki mua e akaoki akaouiai au i te pae kopapa e kia meitaki atu ki toku tu i te 17 mataiti anga. Taku tikai e inangaro nei ko te rekareka i te tu tiama i te au tu ravarai e ki runga rava atu, te tavini anga i to tatou Atua aroa e te takinga meitaki, ko Iehova, e tana Ariki e tutara nei, ko Iesu Karaiti, e tuatau ua atu.​—Nehemia 8:10.

[Tutu i te kapi 26]

George Scipio e tana au tamaroa e toru, te tavini nei ei aronga pakari

[Tutu i te kapi 29]

George Scipio ma tana vaine, ko Doris