Au Uianga a te Aronga Tatau

Akapeea te au Kerititiano me manako pakari tikai i te tapao anga kia akaipoipo?

Ko tetai tapao anga kia akaipoipo e tumu anga mataora ia, inara e mea pakari katoa te reira. Auraka tetai Kerititiano pakari kia manako mama ua i te tapao anga, i te manako anga e ka rauka iaia i etai ua taime i te akamutu i te reira. E tuatau katoa te tapao anga no te akamatau meitaki anga nga tokorua tetai e tetai i mua ake ka akaipoipo ei.

I te uriuri anga i teia tumu manako, ka tau tatou kia kite e ko te au peu tangata te o maira ki roto i te akaipoipo anga, e te au takainga te taki atura ki te reira, te tuke maata ra i te au ngai tukeke e te au taime. Te akatutu maira te Pipiria i teia.

Ko te nga tamaine a Lota, “kare rai i kite i te tangata,” i etai tu kua tapaoia ki nga tangata e rua o te reira ngai. Ko ta Lota ‘nga unonga, kia akaipoipo i ana puke tamaine,’ inara kare te Pipiria i akakite mai kia tatou e eaa ra me kare i akapeea te tapao anga i te tupu anga mai. E aronga mamaata ainei nga tamaine? E tuanga maata ainei ta raua no te ikianga e koai ta raua ka akaipoipo? Kua tapaoia ainei raua na te raveanga i etai takainga i te ngai tangata? Kare tatou i kite. (Genese 19:8-14) Kua kite ra tatou e kua rave a Iakoba i tana akanoonoo anga ma te metua tane o Rahela kia akaipoipo ia Rahela i muri ake i te angaanga anga aia e itu mataiti nana. Noatu e kua tuatua a Iakoba ia Rahela ei ‘vaine naku,’ kare raua i piri ainga ana i taua au mataiti ra. (Genese 29:18-21) Tetai atu akaraanga, i mua ake ka akaipoipo ei aia i te tamaine a Saula, kua anoanoia kia rauka ia Davida te re ki rungao i to Philiseti. I te ariu anga ki ta Saula umuumu anga, kua rauka ia Davida i te akaipoipo i te tamaine, ko Mikala. (1 Samuela 18:20-28) Kua tuke te reira “au tapao anga” mei tetai ki tetai e mei tei matauia i te au enua e manganui i teia tuatau.

E au arai anga ta te Ture a Mose no runga i te akaipoipo anga e te tapao anga. Ei akaraanga, ka rauka i tetai tangata kia maata atu i te okotai vaine; ka rauka iaia te akatakake anga tei akatumuia ki runga i te au tika anga tau, noatu e kare e rauka i tetai vaine. (Exodo 22:16, 17; Deuteronomi 24:1-4) Ko tetai tane tei akavare i tetai paretenia kia akaipoipo aia iaia me ka akatika tona metua tane, e kare e rauka iaia i te takake mei iaia. (Deuteronomi 22:28, 29) Kua tau katoa tetai atu au ture ki te akaipoipo anga, e a naea e kopaeiai te pirianga ainga. (Levitiku 12:2, 5; 15:24; 18:19) Eaa te au arai anga no te tapao anga?

E turanga tuke i te pae ture to tetai vaine Iseraela tapaoia mei tetai vaine kare i tapaoia; i etai atianga kua manakoia e kua akaipoipo aia. (Deuteronomi 22:23-29; Mataio 1:18, 19) Kare e rauka i etai o to Iseraela kia tapao me kare kia akaipoipo i tetai kopu tangata. Tei matauia e au kopapa tangata pirianga vaitata teia, inara kua araiia etai au tapao anga e te akaipoipo anga no te tuanga i te au tika anga. (Levitiku 18:6-20; akara The Watchtower o Mati 15, 1978, kapi 25-8.) I te akara anga kare te au tavini o te Atua e manako mama ua i te tapao anga.

Tei raro te au Iseraela i te au arai anga o te Ture, inara kare te au Kerititiano i raro i te Ture, kapiti mai te au arairai anga no runga i te tapao anga me kare te akaipoipo. (Roma 7:4, 6; Ephesia 2:15; Ebera 8:6, 13) Ko te tika, kua apii a Iesu e tuke to te Kerititiano pirianga akaipoipo anga mei tera o te Ture. (Mataio 19:3-9) Noatu rai, kare aia i akameangiti ana i te tu pakari o te akaipoipo, e pera i te tapao anga. No reira, eaa i reira te tumu tuatua ka tau kia akamanakoia, te tapao anga i roto i te au Kerititiano?

I te au enua e manganui kua rave te au tangata tataki tai i ta ratou au iki anga e koai ta ratou ka akaipoipo. Me taputou tetai vaine e tetai tane i te akaipoipo tetai i tetai, kua manakoia raua e kua tapaoia. Tei matauia, kare e umuumuia tetai atu takinga no te akatumu i te tapao anga. Kia akatikaia, i etai au ngai e mea matauia no tetai tangata kia oronga ki te ka riro mai ei vaine nana tetai tapea ei akairo i to raua tapao anga. Me kare e mea matauia kia akakite i te tapao anga ki te au kopu tangata e te au taeake, penei i te ngai kaikai anga a te pamiri me kare i tetai atu akaputuputuanga meangiti. E au iki anga naau uaorai teia, kare e e au umuumu anga Tuatua Tapu. Ko te ka akatupu i te tapao anga koia oki ko te akatika anga i roto i nga tangata e rua.a

Auraka tetai Kerititiano kia oro rapurapu ua ki roto i te aere anga, tapao anga, me kare te akaipoipo. Kua nenei matou i te au tata anga akatumuia ki runga i te Pipiria te ka tauturu i te aronga tataki tai kia iki me e mea meitaki rai i te akamata i te aere anga me kare kia rave i te au takainga tapao anga me kare te akaipoipo.b Ko te taviri puapinga o te ako anga koia oki e mea mutu kore te akaipoipo anga Kerititiano.​—Genese 2:24; Mareko 10:6-9.

Kia kite meitaki nga Kerititiano e rua tetai e tetai i mua ake ka akamata ei raua i te manakoanga no runga i te tapao anga. Ka ui raua, tataki tai, ‘Kua papu ainei iaku i te turanga i te pae vaerua o tetai e te akono anga ki te Atua? Ka rauka ainei iaku i te akamaara ia maua e tavini ra i te Atua no tetai tuatau roa? Kua kite meitaki ainei maua tataki tai i to tetai tu tangata? Kua papu ainei iaku e kua tau tikai maua? Kua rava ainei ta maua i kite no runga i te au raveanga i te tuatau i topa e i teianei o te au atianga o tetai e tetai?’

Me tapaoia ana nga tokorua Kerititiano, e mea tau no raua e no tetai atu kia tapapa e ka aru mai te akaipoipo anga. Kua raurau a Iesu: “Kia riro ra ta kotou koia, ei koia; e ta kotou kare, ei kare.” (Mataio 5:37) Ko te au Kerititiano te ka tapao ka tau kia manako pakari i te reira. Inara, i tetai ua atianga tuke, penei kua kite mai tetai Kerititiano tapaoia e kare tetai apinga pakari i taikuia ana me kare kua uunaia i mua ake i te tapao anga. Penei e tumu puapinga no runga i to tetai tuatau i topa, me e au raveanga ta ua, me kare e au raveanga tau kore. Kia iki te Kerititiano tei kite i teia e eaa te ka raveia. Penei ka uriuri meitaki nga tokorua i taua manako ra e ka akatika i te akono ua i to raua tapao anga. Me kare penei ka iki raua no te akamutu i te tapao anga. Noatu penei i te rave anga i te reira e mea muna​—kare ei apinga ka tau tetai atu kia kite, me kare ka tauta i te manako ua, me kare ka akava​—e iki anga pakari ia. I tetai tua, ko tei kite ra i te pakari o taua manako penei ka akakeuia kia akamutu i te tapao anga, noatu me te inangaro ra tetai i te akono ua atu i te reira.​—Akara i te “Au Uianga a te Aronga Tatau” i The Watchtower o Tiunu 15, 1975.

Te vaira te au tumu meitaki no te akatikatikaanga i taua au maro anga i mua ake ka tomo atu ei ki roto i te akaipoipo anga. Kua tuatua a Iesu e ko te tumu Tuatua Tapu anake no te takake anga te ka akarangatira i tetai kia akaipoipo akaou koia ko te por·neiʹa, te ainga tau kore viivii tikai i te tuanga o tetai tokorua i akaipoipo. (Mataio 5:32; 19:9) Kare aia i tuatua ana e ka akamutuia te akaipoipoanga tureia na roto i te takake anga me kua kite mai tetai i te manamanata kino me kare tarevake i mua ake i te akaipoipoanga.

Ei akaraanga, i to Iesu tuatau ka rauka e kia tu uaia te repera. Me kite mai tetai tane ngati Iuda e e repera to tona tokorua (me kua kite me kore kare i kite) i te akaipoipo anga aia iaia, e tika anga ainei tona no te takake anga? Ka rauka i tetai ngati Iuda i raro ake i te Ture i te taka ke, inara kare a Iesu i tuatua ana e kua tau teia no tana au pipi. Ka akamanako ana i tetai au turanga i teia tuatau. Penei ka akaipoipo tetai tangata tei tu i te opi, maki herpes, HIV, me kare i tetai atu au maki piri kino ra ma te kore i akakite ana i te reira. Penei kua rauka tona maki na roto i te ainga tau kore i mua ake me kare i te tuatau o te tapao anga. I te kite anga te vaine i tona maki i muri mai me kare ainga tau kore i topa (te sterilize me kare impotent) kare e taui i te tika e kua akaipoipo raua i teianei. Kare tetai tu mareka kore i mua ake i te akaipoipo anga e riro ei tika anga Tuatua Tapu kia akamutu i te akaipoipo noatu me ka rauka iaia tetai maki me kare kua uuna i te nui anga na tetai tangata ke i te akaipoipoanga. Kua akaipoipo raua i teianei e kua akono ia raua tetai ki tetai.

E tikai, e iti ua te taime o taua turanga, inara ka tau teia au akaraanga kia akamaata i tetai tumu: Auraka e kia manako mama uaia te tapao anga. I mua ake e muri mai i te tapao anga, kia tauta te nga Kerititiano kia kite meitaki tetai e tetai. Kia tika raua no runga i ta tetai e inangaro ra me kare e tika anga kia kite. (I etai au enua kua anoanoia te au tokorua i te pae ture kia akara matatioia i te pae vairakau i mua ake ka akaipoipo ei. Penei te inangaro ra tetai papaki i taua akaraanga no ratou uaorai.) I reira e riro ei tetai rekareka anga e te pakari o te tapao anga ei akakoro anga ngateitei i te nga tokorua e neke atura ki roto i tetai turanga rekareka e te pakari o te akaipoipo anga.​—Maseli 5:18, 19; Ephesia 5:33.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]