Leswi Van’wana Va Swi Kholwaka
Vahindu
va kholwa leswaku mhunu a xaniseka hi mhaka ya swiyentxo swakwe, ku nga ha va leswi a swi yentxiki ka wutomi bya swoswi kumbe ka wutomi byin’wana lebyi khalutiki. A nkongometo i kuva mhunu a tlhasela xiyimu lexi vitaniwaka mocsa—lani mhunu a ntsrhunxekaka ka ku fa a tlhela a pswaliwa kun’wana. Leswaku mhunu a kota leswo, a fanela ku va ni miyanakanyu leyi ntsrhunxekiki ka mintxhumu ya misava leyi.
Vasurumana
va kholwa leswaku, loko vhanu lava nga liki vapfumeli va xaniseka, vo khatisiwa hi mhaka ya swidoho swavu. Kasi lava va nga vapfumeli, loko va xaniseka va va na vo dzringiwa lipfumelo. Hi ku ya hi Dotori Sayyid Syeed muzrangeli wa Sociedade Islâmica da América do Norte, a makhombo ma tizra swanga swidzrimuxo akuva “minkama hinkwayu hi tlangela Xikwembu hi minkateko leyi hi nga na yone ni ku tlhela ma hi dzrimuxa leswaku hi fanela ku pfuna vhanu lava vilelaka”.
Vayuda
va kholwa leswaku mhunu a xaniseka hi mhaka ya mintxhumu leyi a yi yentxaka. Vayuda van’wana va kholwa leswaku ku ta va ni ku pfuka ka vafi ni leswaku lava xanisekiki na va nge na nandzru va ta yentxeliwa wululami. Kutani, a vayuda va xikabala, va dondzrisa leswaku loko mhunu a fa a tlhela a pfuxiwa kun’wana, leswo swi mu nyika mikhandlu ya ku va a tisola ka swihoxo swakwe.
Vabuda
va kholwa leswaku loko mhunu a fa kutani a pfuxiwa kumbeni, a ha tama a xaniseka, ku ya tlhasa lani a tsrhikaka swiyentxo, ku navela ni matitwela lama bihiki. Hi ku va ni wutlhazri, swiyentxo leswinene ni ku tlhela a dondzrisa miyanakanyu, mhunu a nga tlhasela nirvana—ku nga xiyimu xa ku ntsrhunxeka ka tinxanisa ta mixaka hinkwayu.
Vakonfusiyo
va kholwa leswaku ku xaniseka ku vangiwa hi “mimphazamu ni swihoxo leswi mhunu a swi yentxiki”, hi ku ya hi buku dzra kukazri ledzri khanelaka hi wukhongoti.a Va kholwa ni leswaku ku xaniseka ku nga pumbiwa loko mhunu a yentxa mintxhumu leyinene, kambe minkama yinyingi ku xaniseka ku vangiwa hi “swivumbiwa swa moya leswi nga ni ntamu ku tlula vhanu. Kutani leswi mhunu a nga swi yentxaka i ku va a pfumela swi yentxeka hi lani swi tsraliwiki ha kone”.
Wukhongoti byinʼwana bya xintu
byi dondzrisa leswaku vhanu va xaniseka hi mhaka ya ku loyiwa. Hi ku ya hi wukhongoti lebyo, wuloyi byi nga ha tisela mhunu tindjombo kumbe ku xaniseka, ni leswaku akuva a ntsrhunxeka ka wuloyi lebyo, mhunu a fanela ku yentxa swihila swa kukazri. Hi xikombiso, loko mhunu a xanisiwa hi mavabyi, a tsrutsrumela ka tin’anga, na a dumba leswaku ti ta mu ntsrhunxa ka wuloyi byolebyo.
Vakriste
va pfumela leswaku ku xaniseka ku tisiwe hi xidoho xa Adamu na Evha, hi ku ya hi leswi Bibele dzri swi hlayaka ka buku dzra Genesis. Kambe makezreke manyingi ma yengesele tindondzro ta wone ka ndondzro leyo. Hi xikombiso, vakatolika vambeni va li ku xaniseka loku mhunu a kumanaka na kone a nga ku “nyiketela ka Xikwembu”. Nakone Xikwembu xi nga tizrisa ku xaniseka koloko akuva xi tovokisa kezreke kumbe xi huluxa vhanu vambeni.
AKUVA U TIVA SWIN’WANA
Vona vídeo ledzri liki Xana Xikwembu Nkulukumba A Yamukela Tindlela Hinkwatu Ta Wugandzreli?, ka jw.org.
a A Dictionary of Comparative Religion.