NHLOKOMHAKA YA XIDONDZRO 20
LISIMU 7 Yehovha I Ntamu Wezru
Yehovha A Ta Ku Txhavelela
“A ku dzrumisiwi . . . Papayi lweyi a taliki hi timpswalu nakone a nga Xikwembu Nkulukumba wa ntxhavelelo hinkwawu.”—2 KOR. 1:3.
NKONGOMETO
Leswi hi swi dondzraka ka ndlela leyi Yehovha a txhaveleliki ha yone Vayuda lava a va li wukazraweni a Babilona.
1. Tlhamuxela ndlela leyi Vayuda a va hanya ha yone a Babilona.
YANAKANYA ndlela leyi Vayuda lava a va li Babilona va titwiki ha yone loko va vone leswaku a tiko dzravu dzri hohlotiwile. Ku dzringana malembe manyingi, Vayuda a va mu yingisetanga Yehovha. Hi kola ka leswo, Vababilona va hohlote tiko dzravu va tlhela va va teka va va yisa wukazraweni. Xana wutomi a byi tsrhamisise kuyini a Babilona? (2 Makr. 36:15, 16, 20, 21) I ntiyiso leswaku a Vayuda hala Babilona a va ni ntsrhunxeko wa ku tiyentxela mintxhumu yavu ya siku ni siku. (Yer. 29:4-7) Nambitanu, a wutomi a byi nga va nabyaleli nakone loko a vo va ni mukhandlu wa ku hlawula ka ku tsrhama kone, a va nge ti hlawula ku tsrhama Babilona. Xana a va titwisa kuyini hi ku hanya ka xiyimu lexiyani? Vona leswi mun’we wa Vayuda va ku dumbeka a swi hlayiki: ‘A minkingeni ya milambu ya Babilona afa hi tsrhama hansi hi dzrila, loko hi kumbuka Tsiyoni.’ (Amaps. 137: 1, BX) A Vayuda a va hele ntamu nakone a va djula ntxhavelelo. Kambe a va ta wu kuma kwini ntxhavelelo wolowo?
2-3. a) I yini leswi Yehovha a swi yentxeliki Vayuda lava a va li wukazraweni? b) Hi ta vona yini ka xidondzro lexi?
2 Yehovha i “Xikwembu Nkulukumba wa ntxhavelelo hinkwawu”. (2 Kor. 1:3) Xikwembu Nkulukumba a ma zrandzra ngopfu malandzra yake, xileswo a nyonxa ngopfu hi ku txhavelela hinkwavu lava tsrhindzrekelaka kwake. Yehovha a a swi tiva leswaku van’we ka Vayuda lava a va li wukazraweni a Babilona, a va ta pfumela ku layiwa ha yene ni ku tlhela va mu tizrela hi ndlela leyinene. (Eza. 59:20) Kolomu ka 100 wa malembe na Vayuda va nge si na ya a wukazraweni, Yehovha a huhutele muprofeta Ezaya kuva a tsralela Vayuda dzrungula ledzri txhavelelanaka. A dzrungula ledzro dzri le ka buku dzra Ezaya. Xana buku ledzro dzra Ezaya a dzri ta va pfunisa kuyini? Ezaya a te: ‘Miyetani, miyetani tiko dzranga, ku hlaya Xikwembu Nkulukumba wenu.’ (Eza. 40:1) Yehovha a tizrise wuprofeta lebyi Ezaya a byi tsraliki akuva a txhavelela Vayuda lava a va li wukazraweni.
3 Ku fana ni Vayuda lavayani, na hine hi pfa hi djula ntxhavelelo. Ka xidondzro lexi, hi ta vona tindlela tizrazru leti Yehovha a txhaveleliki Vayuda lava a va li wukazraweni ha tone. 1) A dumbise ku dzrivalela lava a va ta tisola, 2) a nyike vhanu vake dumbo nakone 3) a va pfune kuva va nga txhavi. Nkama lowu hi kambisisaka tindlela letizrazru, vona ndlela leyi hi nga pfunekaka ha yone hi mazritu lama txhavelelanaka lawa Yehovha a huhuteliki muprofeta Ezaya leswaku a ma tsrala.
YEHOVHA A NI TIMPSWALU NAKONE AWA DZRIVALELA
4. Xana Yehovha a swi kombisise kuyini leswaku i Xikwembu Nkulukumba lweyi a nga ni timpswalu? (Ezaya 55:7)
4 Yehovha i “Papayi lweyi a taliki hi timpswalu”. (2 Kor. 1:3) Yehovha a kombise timpswalu hi ku dumbisa ku dzrivalela Vayuda lava a va li wukazraweni lava a va ta tisola. (Dondzra Ezaya 55:7.) Yene a te: ‘Ndzri ta ku tsretsrelela hi wunene lebya ku ka byi nga heli.’ (Eza. 54:8) Kambe, Yehovha a swi kombisise kuyini leswaku a ni timpswalu? Nambileswi Vayuda a va ha ta xaniseka hi kola ka leswi va swi yentxiki, Yehovha a va dumbise leswaku a va nge ti tsrhama Babilona hi la ku nga helikiki. (Eza. 40:2) Mazritu lawa ya Ezaya, swi nga yentxeka ma va txhavelele ngopfu Vayuda lava a va tisolile!
5. Ha yini hi ni swivangelo swinyingi leswi twalaka swa ku tlangela timpswalu ta Yehovha ku tlula Vayuda lava a va li wukazraweni?
5 Leswi hi swi dondzraka. Yehovha a tiyimisele ku dzrivalela malandzra yake hi ku helela. Namunhla, hi ni swivangelo leswi twalaka swa ku tlangela lidzrivalelo dzra Yehovha ku tlula Vayuda lava a va li wukazraweni. Ha yini? Hikusa ha swi tiva leswi Yehovha a swi yentxiki akuva hi dzrivaleliwa swidoho swezru. Ntsrhaku ka malembe manyingi na Ezaya a hlaye wuprofeta byake, Yehovha a zrumele N’wanake lweyi a zrandzrekaka akuva a ta tizrula hinkwavu lava tisolaka swidohweni swavu. Leswi Yesu a hi feliki, Yehovha a nga hi dzrivalela kumbe ku ‘tima’ swidoho swezru hi ku helela. (Mint. 3:19; Eza. 1:18; Efe. 1:7) Nakunene Yehovha i Xikwembu Nkulukumba lweyi a nga ni timpswalu!
6. Ha yini swi txhavelela ku yanakanya hi ku dzrivalela ka Yehovha? (Tlhela u vona ni mufoto.)
6 Loko u txhuka u titwa nandzru hi kola ka swihoxo leswi u samiki u swi yentxa khale, mazritu lawa ma huhuteliwiki ha Yehovha lawa ma kumekaka ka Ezaya 55:7 ma nga ku txhavelela. Van’we vezru va ha tama va titwa nandzru hi kola ka swihoxo leswi va samiki va swi yentxa, nambiloko kutani va tisolile. Nakone swi nga ha pfisa loko a li leswaku ha ha tama hi xaniseka hi kola ka swihoxo leswi hi swi yentxiki. Kambe loko a li leswaku u tihlaye swidoho swaku u va u nga ha swi yentxi, u nga tiyiseka leswaku Yehovha a ku dzrivalelile. Nakone loko Yehovha a ku dzrivalela swidoho swaku, a nga ha swi dzrimuki. (Dzringanisa na Yeremiya 31:34.) Kutani loko Yehovha a nga ha swi dzrimuki swidoho leswi hi swi yentxiki khale, na hine a swa ha sindzrisi ku tsrhamela ku swi dzrimuka. Xa lisima ka Yehovha hi leswi hi swi yentxaka swoswi ku nga li swihoxo leswi hi swi yentxiki khale. (Ezek. 33:14-16) Nakone ku nga li khale, Papayi wezru lweyi a taliki hi timpswalu a ta susa hinkwaswu leswi hi kazrataka hi kola ka swidoho leswi hi samiki hi swi yentxa.
Xa lisima ka Yehovha hi leswi hi swi yentxaka swoswi ku nga li swihoxo leswi hi swi yentxiki khale (Vona yava 6)
7. I yini lexi nga hi susumetelaka ku ya kombela mpfunu ka vakulu loko hi yentxe xidoho lexikulu?
7 Hi nga yentxa yini loko hi titwa na hi kazratekile ni ku biwa hi lipfalu hi leswi hi fihlaka xidoho lexikulu? A Bibele dzri hi byela leswaku hi fanela ku djuletela mpfunu wa vakulu. (Yak. 5:14, 15) Nambileswi swi nga ha hi kazratelaka ku va byela leswi hi swi yentxiki, leswi nga hi pfunaka i ku dzrimuka leswaku Yehovha a tizrisa vavanuna lava va ku dumbeka akuva va hi pfuna nakone va ta swi yentxa hi ndlela ya lizrandzru ni hi timpswalu hi lani Yehovha a yentxaka ha kone. Loko hi dzrimuka leswi ni loko hi tisola, leswo swi ta hi yentxa kuva hi ya khanela ni vakulu. Vona xikombiso xa makwezru wa kukazri lweyi a vitaniwaka Arthur,a lweyi a a titwa nandzru hi kola ka swihoxo leswi a swi yentxiki kambe a txhaveleliwiki hi kola ka timpswalu ta Yehovha. Yene a li: “Kolomu ka xipimu xa lembe a ni hlalela pornografiya. Kambe ntsrhaku ka loko ni yingele wukaneli lebyi a byi vulavula hi lipfalu, ni byele nkatanga leswi ni swi yentxiki ni tlhela ni ya byela vakulu. Ntsrhaku ka leswo ni titwe na ni zrulile, kambe a na ha tama ni titwa nandzru hi kola ka leswi ni swi yentxiki. Vakulu va ni dzrimuxe leswaku Yehovha a nga ni tsrhikanga, a ha ni zrandzra e ni laya ntsena hi leswi a ni zrandzraka. Mazritu yavu ma khumbe mbilu yanga ma tlhela ma ni pfuna ku twisisa leswaku Yehovha hakunene a ni dzrivalelile.” Namunhla, Arthur a tizra swanga phayona dzra nkama hinkwawu nakone i nandzra wa wutizreli. Swi txhavelela ngopfu ku tiva leswaku Yehovha a tiyimisele ku hi dzrivalela loko hi tisola a swidohweni swezru hakunene!
YEHOVHA A HI NYIKA DUMBO
8. a) He dzrini dumbo ledzri Yehovha a nga nyika Vayuda lava a va li Babilona? b) Hi ku ya hi Ezaya 40:29-31, he dzrini dumbo ledzri Vayuda lava tisoliki a va ta va na dzrone?
8 Hi ku ya hi mavonela ya ximhunu, a Vayuda inaka va yanakanye leswaku a swi nge ti koteka kuva va tlhelela tikweni dzravu. A Mfumu wa Babilona a wu tiviwa na wu nga ntsrhunxi swikazrawa. (Eza. 14:17) Kambe Yehovha a nyike vhanu vake dumbo. A va dumbise leswaku a a ta va ntsrhunxa nakone a ku nge na lexi a xi ta mu sivela. (Eza. 44:26; 55:12) A matihlweni ya Yehovha, a Vababilona a vo fana ni ntsrhuzri ntsena lowu loko ho wu fufutanyana wo ko nyamalala. (Eza. 40:15) Leswi swi kombisa leswaku a swi ta mu nabyalela ngopfu Yehovha kuva a ntsrhunxa vhanu vake a Babilona. Xana dumbo ledzro a dzri ta va pfunisa kuyini Vayuda? A va ta titwa na va txhavelelekile. Kambe dumbo ledzro dzri tlhele dzri va nyika ku lavisela kun’wana. Ezaya a tsrale leswi: ‘Kambe lava laviselaka ku Yehovha va kuma ntamu lowumpshwa.’ (Dondzra Ezaya 40:29-31.) Dumbo dzri yentxe Vayuda va titwa na va ni ntamu, va titwa na va ‘ntlhantuka hi timpapa swanga magama’.
9. I yini lexi nga vaka na xi pfune Vayuda kuva va kholwa swidumbiso swa Yehovha?
9 Yehovha a tlhele a nyika Vayuda swivangelo swa ku kholwa swidumbiso swake. Hi ndlela yini? Yanakanya hi wuprofeta lebyi Vayuda va byi voniki na byi hetiseka. Hi xikombiso, a va swi tiva leswaku swanga hi lani Yehovha a profetiki ha kone, a Vaasiriya va hlule 10 wa tinxaka ta Israyele va va va ti teka va ti yisa wukazraweni. (Eza. 8:4) Nakone va tlhele va vona Vababilona va hlasela ni ku hohlota Yerusalema va va va teka vhanu va va yisa wukazraweni. (Eza. 39:5-7) Va swi tivile leswaku a Hosi ya Babilona yi dlaye Hosi Zedekiya matihlo yi va yi mu teka yi mu yisa a wukazraweni a Babilona. (Yer. 39:7; Ezek. 12:12, 13) Hinkwaswu swi yentxeke hi lani Yehovha a hlayiki ha kone. (Eza. 42:9; 46:10) Ku yanakanya hi hinkwaswu leswi, swi nga va na swi tiyise lipfumelo dzra Vayuda ka leswaku hinkwaswu leswi Yehovha a va dumbisiki swone a swi ta hetiseka!
10. I yini lexi nga hi pfunaka ku tiyisa dumbo dzrezru ka masiku lawa ya wugamu?
10 Leswi hi swi dondzraka. Loko hi titwa na hi hele ntamu, a dumbo dzri nga hi txhavelela ni ku hi pfuna ku tlhela hi kuma ntamu. Swiyimu swa misava leyi swi ya swi bindzra nakone a valala lavakulu va Xikwembu Nkulukumba va hi kaneta. Kambe leswo a swi fanelanga swi hi heta ntamu. Yehovha a hi nyika dumbo ledzri nyonxisaka, ku nga ku hanya hi lani ku nga helikiki a misaveni leyi nga ni ku zrula ka ntiyiso ni leyi sizrelelekiki. Hi fanela ku tsrhama na hi yanakanyisisa hi dumbo ledzro. Loko hi nga yentxi leswo, a dumbo dzrezru dzri nga fana ni ku lavisa mbangu lowu xongiki hi ka janela ledzri ntxhimiki lani swi kalaka swi nga koteki ku wu vona ha hombe mbangu lowo wa ku xonga. Hi nga “basisa janela” hi ndlela yini akuva hi tsrhama na hi yanakanyisisa hi dumbo dzrezru? Hi nga tinyika nkama wa ku yanakanyisisa hi leswi wutomi byi taka va xiswone a misaveni leyimpshwa. Hi nga dondzra tinhlokomhaka, ku hlalela mavhidiyu ni ku yingiseta wunanga lebyi vulavulaka hi dumbo dzrezru dzra wumundzruku. Hi nga khanela na Yehovha hi xikhongoto, hi mu byela hinkwaswu leswi hi yimelaka ku swi vona na swi hetiseka a misaveni leyimpshwa.
11. I yini lexi pfunaka makwezru wa xisati lweyi a nga ni mavabyi lamakulu ku tlhela a va ni ntamu?
11 Vona ndlela leyi a dumbo dzri txhaveleliki makwezru wa xisati lweyi a vitaniwaka Joy, lweyi a nga ni mavabyi lamakulu. Yene a li: “Loko swikazratu swanga swi ni heta ntamu, ni byela Yehovha hi xikhongoto hinkwaswu leswi ni kazrataka nakone na swi tiva leswaku awa ni twisisa. Hi nkama wolowo, na swi xiya leswaku Yehovha a ni nyika ‘ntamu lowu tlulaka lowu tolovelekiki.’” (2 Kor. 4:7) Joy a dzringisa ku yanakanya hi leswi wutomi byake byi taka va xiswone a misaveni leyimpshwa, lani ku taka kala ‘ku nga vi na muyaki lwa taka ku: Ndzra vabya’. (Eza. 33:24) Na hine loko hi byela Yehovha hinkwaswu leswi hi kazrataka, hi va na hi tiyisa dumbo dzrezru ni ku tlhela hi va ni ntamu wa ku tiyiselela swikazratu swezru.
12. He swini swivangelo leswi hi nga na swone swa ku kholwa swidumbiso swa Yehovha? (Tlhela u vona ni mufoto.)
12 Swanga hi lani a yentxiki ha kone ka Vayuda, na hine Yehovha a hi nyika swivangelo swinyingi swa kuva hi kholwa swidumbiso swake. Yanakanya hi wuprofeta lebyi hi byi vonaka na byi hetiseka namunhla. Hi xikombiso, hi vona mfumu wa Anglo-América lowu Bibele dzri hlayaka leswaku wu ta va na “wu tiyile nakone wu ta va na wu nga tiyanga”. (Dan. 2:42, 43) Hi tlhela hi twa wudzrunguli mayelanu ni “ku tsrekatsreka ka misava a mimbangwini ya ku siyanasiyana”, nakone hi zrezra madzrungula lamanene “a misaveni hinkwayu”. (Mat. 24:7, 14) Wuprofeta lebyi ni byin’wana byi tiyisa lipfumelo dzrezru ka Yehovha ka leswaku hinkwaswu leswi a swi dumbisaka swi ta hetiseka.
Wuprofeta lebyi hi byi vonaka na byi hetiseka namunhla byi hi nyika swivangelo swa ku kholwa swidumbiso swa Yehovha (Vona yava 12)
YEHOVHA A HI PFUNA KUVA HI NGA TXHAVI
13. a) He swini swikazratu leswi Vayuda a va ta kumana na swone loko va huma Babilona? b) Hi ku ya hi Ezaya 41:10-13, xana Yehovha a va txhavelelise kuyini Vayuda?
13 Nambileswi Yehovha a txhaveleliki Vayuda hi dumbo dzra ku xonga, a a swi tiva leswaku a va ta kumana ni swikazratu loko va suka a Babilona. Yehovha a profete leswaku a hosi ya ntamu a yi ta hlasela ni ku teka matiko lama tsrandzreliki Babilona nakone hi wugamu a yi ta hlasela Babilona hi ku khongoma. (Eza. 41:2-5) Xana a swi vilela ku va Vayuda va kazrateka? Malembe manyingi na leswo swi nga si na yentxeka, Yehovha a txhavelele vhanu vake. Yene a te: ‘U nga txhave, hikusa ndzri na wene; u nga zruzrumele, hikusa ndzri Xikwembu Nkulukumba waku.’ (Dondzra Ezaya 41:10-13.) Xana Yehovha a a djula ku hlaya yini loko a ku ‘ndzri Xikwembu Nkulukumba waku’? A a ngo dzrimuxa Vayuda leswaku va fanela ku mu gandzrela, hikusa a va swi tiva leswo. A matsrhan’wini ya leswo, a o va dzrimuxa leswaku a ha li na vone nakone a a tama a va pfuna.—Amaps. 118:6.
14. I yini swin’wana leswi Yehovha a swi yentxiki akuva a pfuna Vayuda leswaku va nga txhavi?
14 Yehovha a tlhele a txhavelela Vayuda lava a va li wukazraweni hi ku va dzrimuxa ntamu ni wutivi lebyi a nga na byone lebyi nga helikiki. A byele Vayuda leswaku va lavisa henhla va vona tilo ledzri taliki hi tinyeleti. A va byele leswaku a matsrhan’wini ya ku va a tumbuluxe tinyeleti ntsena, a tlhela a tiva ni mavito ya tone. (Eza. 40:25-28) Loko Yehovha a tiva mavito ya tinyeleti, swi le livaleni leswaku a tiva mavito ya malandzra yake hinkwawu! Nakone loko Yehovha a ve ni ntamu wa ku tumbuluxa tinyeleti, swi le livaleni leswaku a na wone ntamu wa ku pfuna malandzra yake. Xileswo, Vayuda lavayani a va nge na xivangelo xa kuva va hlatiyela kumbe ku txhava.
15. Xana Xikwembu Nkulukumba a va lulamiselise kuyini Vayuda ka leswi a swa ha ta yentxeka?
15 Yehovha a tlhele a lulamisela vhanu vake ka leswi a swa ha ta yentxeka. Ka xiyenge xa ku sungula xa buku dzra Ezaya, Xikwembu Nkulukumba a byele vhanu vake a ku: ‘Famba, wene tiko dzranga, u ya nhingena tindlwini taku, u pfala tinyangwa ntsrhaku kwaku, tumbela nkamanyana, a mahlundzru ma ko ma hela.’ (Eza. 26:20) Swi nga yentxeka na mazritu lawa ma hetiseke khambi dzra ku sungula loko Hosi Khorexe a hlasele Babilona. N’wamatimu wa khale wa Mugriki, a hlaye leswaku loko hosi Khorexe a nghene Babilona a “nyike [masotxha yake] xileleto xa ku dlaya hinkwavu lava a va ta va kuma handle ka tiyindlu tavu”. Yanakanya hi ku txhava loku lava a va hanya a Babilona va viki na kone! Kambe swi nga yentxeka na Vayuda va hulukile hi leswi va landzriki swileleto swa Yehovha.
16. Ha yini hi nga fanelanga ku txhava leswi taka yentxeka hi nkama wa nhlomulo lowukulu? (Tlhela u vona ni mufoto.)
16 Leswi hi swi dondzraka. Ku nga li khale ku ta sungula nhlomulo lowukulu lowu kalaka wu ngi ngi sama wu va kone a matin’wini ya vhanu. Loko nhlomulo lowo wu ta sungula, vhanu hinkwavu a misaveni va ta pfilunganyeka va tlhela va txhava, kambe vhanu va Yehovha a va nge ti txhava. Ha swi tiva leswaku Yehovha i Xikwembu Nkulukumba wezru. Hi ta va ni xixixi na hi tiva leswaku “a ku huluxiwa [kwezru] ka tsrhindzrekela”. (Luk. 21:28) Nambiloko ntlawa wa matiko wu hi hlasela, hi ta tama hi dumba Yehovha. A ta tizrisa tintsrumi akuva ti hi sizrelela ni ku tlhela a hi nyika minkongomiso leyi taka huluxa wutomi byezru. Xana a ta hi nyikisa kuyini minkongomiso yoleyo? A hi si na swi tiva. Kambe swi nga yentxeka na minkongomiso leyo hi ta yi kuma a mabandleni. Hi ndlela ya kukazri minkongomiso leyo yi nga ha va ‘tindlwini’ tezru lani hi taka va na hi sizreleleke kone. Xana hi nga tilulamiselisa kuyini ka leswi swa ha taka? Hi fanela ku va kusuhi ngopfu ni vamakwezru a bandleni, hi tiyimisela ku yingiseta, hi landzra minkongomiso leyi pfaka hi ka nhlengeletanu ya Yehovha ni ku tiyiseka leswaku Yehovha hi yene a kongomisaka nhlengeletanu yake.—Heb. 10:24, 25; 13:17.
Loko hi yanakanyisisa hi wuswikoti ni ntamu lowu Yehovha a nga na wone wa ku hi huluxa, leswo swi ta hi pfuna kuva hi nga kazrateki ngopfu hi nkama wa nhlomulo lowukulu (Vona yava 16)b
17. Xana u nga djuletela ntxhavelelo ka Yehovha hi ndlela yini?
17 Nambileswi wutomi a byi ta va kazratela Vayuda a Babilona, Yehovha a va nyike ntxhavelelo lowu a va wu vilela. Nakone Yehovha a ta hi yentxela leswi fanaka. Kutani, swi nge na mhaka ni leswi swi taka yentxeka a nkameni lowu taka, tama u djuletela ntxhavelelo wa Yehovha. Ina, tama u dumba timpswalu letikulu ta Yehovha. Tama u tiyisa dumbo dzraku nakone dzrimuka leswaku leswi Yehovha a nga Xikwembu Nkulukumba waku a ku na xa ku xi txhava.
LISIMU 3 Hi Dumba Yehovha, Ntamu Wezru
a Mavito man’wana ma txintxiwile.
b NTLHAMUXELO WA MUFOTO : Ntlawa wutsrongo wa vamakwezru lava tlhanganiki. Va dumba ntamu ni wuswikoti lebyi Yehovha a nga na byone bya ku sizrelela vhanu vake kun’wana ni kun’wana lomu va nga kone.