ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • w02 1/2 rup. 22-26
  • Woba Uri mu Bantu Imana Ikunda?

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Woba Uri mu Bantu Imana Ikunda?
  • Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2002
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • Twigire ku Rukundo rw’Akarorero rwa Yezu
  • Dukurikire Icagezwe Gisha
  • Ubucuti Dutegerezwa Guha Agaciro
  • ‘Ntimuri Ab’Isi’
  • Tugume mu Rukundo rwa Data no mu Rukundo rw’Umwana
  • Kwama ivyamwa no kuba abagenzi ba Yezu
    Yezu ni inzira, ukuri n’ubuzima
  • Ategura Intumwa ku bw’Ukugenda Kwiwe
    Umuntu Ahambaye Kuruta Ababayeho Bose
  • Yehova Adusaba Iki Muri Iki Gihe?
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—1999
  • Ivyigwa dukura kuri “wa mwigishwa Yezu yakunda”
    Umunara w’Inderetsi utangaza Ubwami bwa Yehova (Integuro y’ukwiga)—2021
Ibindi
Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2002
w02 1/2 rup. 22-26

Woba Uri mu Bantu Imana Ikunda?

“Ūri n’ivyagezwe vyanje akavyitondera, uwo ni we ankunda, kand’ūnkunda azokundwa na Data.”​—YOHANA 14:21.

1, 2. (a) Yehova yagaragaje gute urwo akunda umuryango w’abantu? (b) Ni igiki Yezu yatanguje mw’ijoro ryo ku wa 14 Nisani, mu 33 G.C.?

YEHOVA arakunda abantu yaremye. Kukaba nkako, arakunda cane abantu ku buryo “[ya]tan[ze] Umwana w[iwe] w’ikinege, ng’ūmwizera wese ntaz’apfe rubi, arikw ahabge ubu[zima] budashira.” (Yohana 3:16) Kubera ko igihe co guhimbaza Icibutso c’urupfu rwa Kirisitu cegereje, Abakirisu nyakuri barakwiye kurushiriza gutahura yuko Yehova “yadukunze, [a]gatuma Umwana w[iwe] kuba impongano y’ivyaha vyacu.”​—1 Yohana 4:10.

2 Mw’ijoro ryo ku wa 14 Nisani 33 G.C., Yezu n’intumwa ziwe 12 barakoraniye mu cumba co hejuru i Yeruzalemu kugira ngo bahimbaze Pasika, ni ukuvuga ukwibuka igihe Abisirayeli babohorwa bakava mu Misiri. (Matayo 26:17-20) Bamaze guhimbaza uwo musi mukuru w’Abayuda, Yezu yaciye ataramura Yuda Isikaryota maze atanguza imfungurwa zo ku mugoroba z’icibutso, izocitse Icibutso c’Abakirisu cerekeye urupfu rwa Kirisitu.a Yezu yarafashe imfungurwa zigizwe n’umukate utambiye be n’umuvinyu utukura bigereranya umubiri wiwe n’amaraso yiwe, aha izo ntumwa 11 zisigaye ngo zisangire izo mfungurwa z’Icibutso. Amakuru y’ukuntu yabigenjeje arashikirizwa n’abanditsi b’injili banama rimwe, Matayo, Mariko na Luka akongera agashikirizwa n’intumwa Paulo, we yavuze ko ari “ingaburo y’Umwami.”​—1 Ab’i Korinto 11:20; Matayo 26:26-28; Mariko 14:22-25; Luka 22:19, 20.

3. Ni mu buryo butari bumwe buhambaye ubuhe inkuru y’intumwa Yohani yerekeye amasaha ya nyuma Yezu yamaranye n’abigishwa biwe muri ca cumba co hejuru itandukanye n’iz’abandi?

3 Biri n’ico bivuze kubona intumwa Yohani itavuze ivyo gutembereza umukate n’umuvinyu, kumbure kubera yuko igihe yandika inkuru yo mu Njili yiwe (nko mu 98 G.C.), ivyo vyari bimaze kumenyerwa kugirwa mu Bakirisu bo mu ntango. (1 Ab’i Korinto 11:23-26) Ariko rero, Yohani ahumekewe, ni we wenyene yadushikirije amakuru amwamwe ahambaye ajanye n’ivyo Yezu yavuze be n’ivyo yakoze imbere yuko atanguza Icibutso c’urupfu rwiwe be n’inyuma y’aho. Ayo makuru akora ku mutima yuzuye ibigabane bitanu vy’Injili ya Yohani. Biratomora neza abantu Imana ikunda abo ari bo. Nimuze dusuzume Yohana ikigabane ca 13 gushika ku ca 17.

Twigire ku Rukundo rw’Akarorero rwa Yezu

4. (a) Yohani yashimitse gute ku ciyumviro nyamukuru giseruka mu vyavuzwe igihe Yezu yahura n’abigishwa biwe hamwe yatanguza Icibutso? (b) Ni imvo ihambaye iyihe yatumye Yehova akunda Yezu?

4 Urukundo ni co ciyumviro nyamukuru kigenda kigaruka muri ivyo bigabane vyose birimwo impanuro Yezu yahaye abayoboke biwe abasezera. Kukaba nkako, ijambo “urukundo” rihaboneka incuro 31 riri mu mero zitandukanye. Urukundo rugera ibwina Yezu afitiye Se Yehova be n’urwo afitiye abigishwa biwe nta handi ruseruka kenshi kuruta muri ivyo bigabane. Urukundo Yezu akunda Yehova turashobora kurubona mu nkuru zose zo mu Njili zivuga ubuzima bwiwe, mugabo Yohani wenyene ni we yigana yuko Yezu yavuze mu buryo butomoye ati: “N[da]kunda Data.” (Yohana 14:31) Yezu yaravuze kandi yuko Yehova amukunda yongera arasigura n’igituma. Yavuze ati: “Nk’uko Data yankunze, ni ko nanje nabakunze: ni mugume mu rukundo rwanje. Ni mwitondera ivyagezwe vyanje, muzoguma mu rukundo rwanje, nk’uko nanje nitondeye ivyagezwe vya Data, nkaguma mu rukundo rwiwe.” (Yohana 15:9, 10) Emwe, Yehova arakunda Umwana wiwe kubera agamburuka agaherezako. Ese ukuntu ari icigwa ciza ku bayoboke bose ba Yezu Kirisitu!

5. Yezu yagaragaje gute urwo akunda abigishwa biwe?

5 Urukundo rugera i bwina Yezu yari afitiye abayoboke biwe rurashimikwako mu ntango y’inkuru ya Yohani ivuga ivyerekeye ikoraniro rya nyuma Yezu yagiranye n’intumwa. Yohani yiganye ati: “Umusi wa Pasika utarashika, Yesu amenye yukw igihe ciwe gishitse co kuva mw isi ngw aje kwa Se, uko yakunda abiwe bari mw isi, ni ko yabakunze gushitsa ku muhero.” (Yohana 13:1) Kuri uwo mugoroba uhambaye, yarabahaye icigwa c’intibagirwa mu vyo gukorera abandi mu buryo buranga urukundo. Yarabogeje ibirenge. Ico cari ikintu umwe wese muri bo yari akwiye kwibwiriza gukorera Yezu be n’abavukanyi biwe, mugabo ntavyo bagize. Yezu yarakoze ico gikorwa kiranga ukwicisha bugufi hanyuma aca abwira abigishwa biwe ati: “Ko jewe mbogeje ibirenge, ndi Shobuja n’Umwigisha, namwe mukwiye kwozanya ibirenge. Kuko mbahaye akarorero, kugira ngo nk’uko jewe mbagiriye, abe ari ko namwe mugira.” (Yohana 13:14, 15) Abakirisu nyakuri bakwiye kugira umutima ukunze wo gukorera abavukanyi babo kandi bagahimbarwa no kubigira.​—Matayo 20:26, 27; Yohana 13:17.

Dukurikire Icagezwe Gisha

6, 7. (a) Ni amakuru ahambaye ayahe Yohani ashikiriza ku vyerekeye itanguzwa ry’Icibutso? (b) Ni icagezwe gishasha ikihe Yezu yahaye abigishwa biwe, kandi ni igiki cari gishasha muri co?

6 Inkuru ya Yohani yigana ivyabaye mu cumba co hejuru mw’ijoro ryo ku wa 14 Nisani, ni yo yonyene ivuga mu buryo butomoye ukuntu Yuda Isikaryota yabavuyemwo. (Yohana 13:21-30) Duhujije inkuru zo mu Njili, turabona yuko uwo muguranyi amaze kuhava ari ho Yezu yatanguje Icibutso c’urupfu rwiwe. Yaciye aganira igihe kitari gito n’intumwa ziwe z’intahemuka, aziha impanuro be n’inyigisho abasezera. Kubera twiteguriye kwitaba Icibutso, turakwiye kwitwararika mu buryo bukomeye ivyo Yezu yavuze ico gihe, na canecane kubera twipfuza vy’ukuri kuba mu bantu Imana ikunda.

7 Inyigisho ya mbere na mbere Yezu yahaye abigishwa biwe amaze gutanguza Icibutso c’urupfu rwiwe cari ikintu gishasha. Yamenyesheje ati: “Ndabaha icagezwe gisha: ni mukundane; nk’uko nabakunze, abe ari ko namwe mukundana. Ni mwagiriranira urukundo, ni ho bose bazomenya ko mur’abigishwa banje.” (Yohana 13:34, 35) None ni igiki cari gishasha ku vyerekeye ico cagezwe? Uwo mugoroba witereye gatoyi, Yezu yaratomoye ico yashaka kuvuga, agira ati: “Ngiki icagezwe canje: ni mukundane, nk’uko nabakunze. Nta wogira urukundo ruruta urw’uk’umuntu yigura abakunzi biwe.” (Yohana 15:12, 13) Ivyagezwe vya Musa vyasaba Abisirayeli ‘gukunda bagenzi babo nk’uko bikunda.’ (Abalewi 19:18) Mugabo icagezwe ca Yezu nticagarukira aho. Abakirisu bategerezwa gukundana nk’uko Kirisitu yabakunze, bakagira umutima ukunze wo guheba ubuzima bwabo ku bw’abavukanyi babo.

8. (a) Urukundo rw’ukwitanga rusaba iki? (b) Muri iki gihe Ivyabona vya Yehova bagaragaza gute urukundo rw’ukwitanga?

8 Ikiringo c’Icibutso ni igihe kibereye c’uko twisuzuma, haba umwe wese ukwiwe canke uko tugize ishengero, kugira ngo turabe niba koko dufise ico kimenyetso kiranga Ubukirisu nyakuri, ni ukuvuga urukundo nk’urwa Kirisitu. Urukundo nk’urwo rwo kwitanga rwoshobora gusobanura yuko Umukirisu yokwemera ko ubuzima bwiwe buja mu kaga hako amenera ibanga abavukanyi biwe, kandi ivyo rimwe na rimwe vyarashitse koko. Ariko rero, kenshi bisaba kugira umutima ukunze wo guheba ivyo ubwacu dukunda kugira ngo dufashe twongere dukorere abavukanyi bacu be n’abandi bantu. Intumwa Paulo yari akarorero keza muri ivyo. (2 Ab’i Korinto 12:15; Ab’i Filipi 2:17) Ivyabona vya Yehova barazwi hose kw’isi ko bafise agatima ko kwitanga, bagafasha abavukanyi babo n’ababanyi babo bakongera bakitanga kugira ngo bamenyeshe ukuri kwa Bibiliya abandi bantu nka bo.b​—Ab’i Galatiya 6:10.

Ubucuti Dutegerezwa Guha Agaciro

9. Kugira ngo tuzigame ubucuti bw’agaciro dufitaniye n’Imana be n’Umwana wayo, ni ibiki duhimbarwa no gukora?

9 Nta kintu na kimwe gishobora kugira agaciro kuri twebwe karuta gukundwa na Yehova be n’Umwana wiwe, Kirisitu Yezu. Ariko rero, kugira ngo tugirirwe urwo rukundo twongere turwiyumvemwo, hari ikintu dutegerezwa gukora. Muri iryo joro rya nyuma Yezu yamaranye n’abigishwa biwe, yavuze ati: “Ūri n’ivyagezwe vyanje akavyitondera, uwo ni we ankunda, kand’ūnkunda azokundwa na Data, nanje nzomukunda, kandi nzomwihishurira.” (Yohana 14:21) Kubera ko duha agaciro ubucuti dufitaniye n’Imana be n’Umwana wayo, turagamburuka amabwirizwa yabo tunezerewe. Ayo arimwo ca cagezwe gisha co kugaragaza urukundo rwo kwitanga hamwe na rya tegeko Kirisitu yatanga amaze kuzuka ryo “[kwigisha] abantu no gushinga intahe,” abemera inkuru nziza tukihatira ‘kubahindura abigishwa.’​—Ivyakozwe 10:42; Matayo 28:19, 20.

10. Ni ubucuti bw’agaciro ubuhe abasizwe be n’“izindi ntama” bashobora kugira?

10 Iryo joro ryitereye, Yezu mu kwishura ikibazo yabajijwe n’umutumwa atahemutse Yuda (Tadeyo), yavuze ati: “Ni hagira ūnkunda, azokwitondera ijambo ryanje, kandi Data azomukunda, maze tuzoza kuri we, tubane na we.” (Yohana 14:22, 23) N’igihe bakiri kw’isi, Abakirisu basizwe, bahamagariwe kuganza kumwe na Kirisitu mw’ijuru, barafitaniye mu buryo budasanzwe ubucuti bwa hafi na Yehova be n’Umwana wiwe. (Yohana 15:15; 16:27; 17:22; Abaheburayo 3:1; 1 Yohana 3:2, 24) Mugabo bagenzi babo bo mu “zindi ntama,” abafise icizigiro co kuba kw’isi ibihe bidahera, na bonyene barafitaniye ubucuti bw’agaciro n’“umwungere umwe” wabo, ari we Yezu Kirisitu be n’Imana yabo Yehova, bakira gusa kuba abagamburuka.​—Yohana 10:16; Zaburi 15:1-5; 25:14.

‘Ntimuri Ab’Isi’

11. Ni imburizi iyihe isaba kuzirikana Yezu yahaye abigishwa biwe?

11 Mu gihe c’iryo koraniro rya nyuma Yezu yagiranye n’abigishwa biwe b’intahemuka imbere y’uko apfa, yaratanze imburizi isaba kuzirikana yuko: nimba umuntu akundwa n’Imana, uwo muntu azokwankwa n’isi. Yamenyesheje ati: “Isi ni yabanka, mumenye ko jewe yabanje kunyanka, itarabanka. Iyo muba ab’isi, isi iba ikunze icayo, maze kuko mutar’ab’isi, ariko nabatoranije mu b’isi, ni co gituma isi ibanka. Mwibuke rya jambo nababgiye, nt’Umushumba ntaruta shebuja; namba bārampamye, namwe bazobahama; namba bāritondeye ijambo ryanje, n’iryanyu bazoryitondera.”​—Yohana 15:18-20.

12. (a) Ni kuki Yezu yaburiye abigishwa biwe yuko isi yobanse? (b) Vyoba vyiza twese turimbuye iki uko Icibutso cegereza?

12 Yezu yatanze iyo mburizi kugira ngo izo ntumwa 11 be n’Abakirisu nyakuri bose bobonetse hanyuma ntibazocike intege bagaheba kubera bankwa n’isi. Yongeyeko ati: “Ico mbabaririye ivyo, n’ukugira ngo ntimuze mutsitazwe. Bazobaca mu masinagogi, kand’igihe kigiye kuza, ūzobīca wese azogira ngw agiriye Imana ikimazi. Kand’ivyo bazobikora kuko batamenye Data, nanje ntibāmmenye.” (Yohana 16:1-3) Intohozamajambo imwe ya Bibiliya isigura yuko iyo mero y’irivuga yahinduwe hano ngo ‘gutsitazwa’ isobanura “gutuma umuntu atangura kutizigira canke guheba uwo yabwirizwa kwizigira no kugamburukira; gutuma umuntu yiyonkora.” Uko igihe co guhimbaza icibutso cegereza, vyoba vyiza twese tuzirikanye ku ngendo y’ubuzima y’intahemuka zo mu gihe caheze n’izo muri iki gihe, maze tukigana akarorero kabo ko guhagarara bashikamye igihe bari mu kigeragezo. Ntureke ngo ukurwanywa canke uruhamo bitume uheba Yehova na Yezu, ahubwo riho niwiyemeze kubizigira no kubagamburukira.

13. Yezu yasabiye abayoboke biwe iki mw’isengesho yatuye Se?

13 Mw’isengesho ryo gusozera yatuye imbere yuko bava muri ca cumba co hejuru i Yeruzalemu, Yezu yabwiye Se ati: “Nabahaye ijambo ryawe; kand’ab’isi barabanka, kukw atar’ab’isi, nk’uko nanje ntar’uw’isi. Singusaba ng’ubakūre mw isi, ariko ng’ubarinde wa Mubi. S’ab’isi, nk’uko nanje ntar’uw’isi.” (Yohana 17:14-16) Turashobora kudakeka yuko Yehova yitwararika abantu akunda, kugira ngo abakomeze uko baguma bitandukanije n’isi.​—Yesaya 40:29-31.

Tugume mu Rukundo rwa Data no mu Rukundo rw’Umwana

14, 15. (a) Yezu ubwiwe yigereranije n’iki, akaba atandukanye n’uwuhe ‘muzabibu w’ikijakija’? (b) Ni bande ari “amashami” y’“umuzabibu w’ukuri”?

14 Igihe Yezu yayaga aka mwana wa mama n’abigishwa biwe b’intahemuka mw’ijoro ryo ku wa 14 Nisani, yigereranije n’“umuzabibu w’ukuri,” uwutandukanye n’‘umuzabibu w’ikijakija’ ari wo Isirayeli yahemutse. Yavuze ati: “Jewe nd’umuzabibu w’ukuri, kandi Data ni nyene wo.” (Yohana 15:1) Ibinjana bitari bike imbere y’aho, umuhanuzi Yeremiya yaranditse aya majambo Yehova yabwiye igisata ciwe cazimiye ati: “Nari naguteye ur’umuzabibu w’ubgoko, . . . none se wabaye ute ko wampindukiye igiti c’umuzabibu w’ikijakija w’icaduka?” (Yeremiya 2:21) Umuhanuzi Hoseya na we yanditse ati: “Abisirayeli bār’umuzabibu [w’ikijakija], wama inzabibu zawo . . . Bagira imitima ibiri.”​—Hoseya 10:1, 2.

15 Aho kwama ivyamwa vy’ugusenga kw’ukuri, Isirayeli yaguye mu buhakanyi maze yama ivyamwa biyigirira akamaro ubwayo. Imisi itatu imbere yuko ahurira hamwe ubwa nyuma n’abigishwa biwe b’intahemuka, Yezu yabwiye indongozi z’Abayuda z’indyadya ati: “Mbabgi[ye] yuk’ubgami bg’Imana muzobgakwa, bugahabga ihanga ryama imbuto zabgo.” (Matayo 21:43) Iryo hanga rishasha ni “Israeyeli y’Imana,” (UB) igizwe n’Abakirisu basizwe 144.000, bagereranywa n’“amashami” y’“umuzabibu w’ukuri,” ari we Kirisitu Yezu.​—Abagalati 6:16; Yohana 15:5; Ivyahishuriwe 14:1, 3.

16. Yezu yahimirije za ntumwa 11 z’intahemuka gukora iki, kandi ni ibiki bishobora kuvugwa ku vyerekeye ya masigarira adahemuka yo muri iki gihe c’iherezo?

16 Yezu yabwiye za ntumwa 11 zari kumwe na we muri ca cumba co hejuru ati: “Ishami ryose ryo muri jewe ritāma, arikūraho; kand’iryama ryose araritūtūrira, ngo rirushirize kwama. Ni mugume muri jewe, nanje ngume muri mwebge. Nk’ukw ishami ritabasha kwama ubgaryo, ritagumye mu muzabibu, ni ko namwe mutabibasha, mutagumye muri jewe.” (Yohana 15:2, 4) Inkuru y’ivyabaye yo mu gihe ca none yerekeye abasavyi ba Yehova irerekana yuko amasigarira y’Abakirisu b’abizerwa basizwe bagumye bafitaniye ubumwe n’Umutwe wabo, ari wo Kirisitu Yezu. (Abanyefeso 5:23) Baremeye guhumanurwa no gututurwa. (Malaki 3:2, 3) Guhera mu 1919, baramye ivyamwa vy’Ubwami umuyoro, batangura kwama abandi Bakirisu basizwe hanyuma guhera 1935, hakurikira bagenzi babo barushiriza kwongerekana bo mw’“ishengero ryinshi.”​—Ivyahishuriwe 7:9; Yesaya 60:4, 8-11.

17, 18. (a) Ni amajambo ayahe ya Yezu afasha abasizwe n’izindi ntama kuguma mu rukundo rwa Yehova? (b) Ukwitaba Icibutso bizodufasha gute?

17 Aya majambo yandi Yezu yavuze arerekeye Abakirisu bose basizwe na bagenzi babo. Agira ati: “Mur’ivyo Data arashimagizwa, ni mwama cane, kandi mukaba abigishwa banje. Nk’uko Data yankunze, ni ko nanje nabakunze: ni mugume mu rukundo rwanje. Ni mwitondera ivyagezwe vyanje, muzoguma mu rukundo rwanje, nk’uko nanje nitondeye ivyagezwe vya Data, nkaguma mu rukundo rwiwe.”​—Yohana 15:8-10.

18 Twese dushaka kuguma mu rukundo rw’Imana, kandi ivyo biratuvyurira umutima wo kuba Abakirisu bama ivyamwa. Ivyo tubigira mu gukoresha akaryo kose turonse kugira ngo twamamaze “ubutumwa bgiza bg’ubgami.” (Matayo 24:14) Turakora kandi uko dushoboye kwose kugira ngo tugaragaze ‘ivyamwa vy’impwemu’ mu buzima bwacu bwite. (Ab’i Galatiya 5:22, 23) Kwitaba Icibutso c’urupfu rwa Kirisitu bizodukomeza mu mwiyemezo twafashe wo kubigira, kubera tuzokwibutswa urukundo ruhambaye Imana na Kirisitu badukunze.​—2 Ab’i Korinto 5:14, 15.

19. Ni iyindi mfashanyo iyihe iganirwako mu kiganiro gikurikira?

19 Amaze gutanguza Icibutso, Yezu yasezeranye yuko Se yorungikiye abayoboke biwe b’abizerwa ‘umwitsa, ari yo mpwemu yera.’ (Yohana 14:26) Mu kiganiro gikurikira turihweza ingene iyo mpwemu ifasha abasizwe be n’izindi ntama kuguma mu rukundo rwa Yehova.

[Utujambo tw’epfo]

a Mu 2002, nk’uko vyaharuwe hisunzwe Bibiliya, igenekerezo rya 14 Nisani ritangura ku wa Kane igenekerezo rya 28 Ntwarante izuba rirenze. Kuri uwo mugoroba, Ivyabona vya Yehova hirya no hino kw’isi bazokoranira hamwe kugira ngo bibuke urupfu rw’Umukama Yezu Kirisitu.

b Raba igitabu Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu, casohowe n’Ivyabona vya Yehova, ikigabane ca 19 n’ica 32.

Ibibazo vy’Isubiramwo

• Ni icigwa ngirakamaro ikihe mu vyo gukunda gukorera abandi Yezu yahaye abigishwa biwe?

• Ni mu biki ikiringo c’Icibutso ari igihe kibereye co kwisuzuma?

• Ni kuki tudakwiye gutsitazwa n’imburizi ya Yezu yerekeye ukwankwa n’isi n’uguhamwa na yo?

• “Umuzabibu w’ukuri” ni nde? “Amashami” ni bande, kandi ni igiki bitezweko?

[Ifoto ku rup. 23]

Yezu yarahaye intumwa ziwe icigwa c’intibagirwa mu vyo gukunda gukorera abandi

[Ifoto ku rup. 24]

Abigishwa ba Kirisitu baragamburuka icagezwe ciwe co kugaragaza urukundo rwo kwitanga

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika