Ntureke ngo hagire ikigutandukanya na Yehova

1-3. (a) Kubera iki Yosuwa ari akarorero keza k’umuntu yahisemwo neza mu buzima? (b) Dukwiye kuguma twibuka iki igihe tubwirizwa gufata ingingo?

‘GUHITAMWO’ ni ijambo rikomeye. Umuntu agira ahitemwo aba afise ibintu vyinshi ahitamwo akaba kandi afise ububasha ku rugero runaka ku kuntu ubuzima bwiwe buzomera. Tubitangire akarorero: Niwihe ishusho umuntu ariko aragendagenda mw’ibarabara akaza abona ashitse mu mayirabiri. None aza guhitamwo kujana inzira iyihe? Nimba uwo muntu azi iyo ariko araja, birashoboka rero ko inzira imwe izorushiriza kumwegereza ku ntumbero yiwe, mu gihe iyindi izorushiriza kumujana kure yayo.

² Bibiliya irimwo uburorero bwinshi bw’abantu bashikiwe n’ikintu nk’ico. Nk’akarorero, Kayini yabwirijwe guhitamwo kugira nk’uko ishavu ryiwe rigize canke kuricungera. (Ita. 4:6, 7) Yosuwa yabwirijwe guhitamwo hagati yo gukorera Imana y’ukuri no gusenga imana z’ikinyoma. (Yos. 24:15) Intumbero Yosuwa yari afise yari iyo kuguma yiyegereje Yehova; ni co gituma yahisemwo inzira yamushikanye kuri iyo ntumbero. Kayini we ntiyari afise intumbero nk’iyo, akaba ari co gituma yahisemwo inzira yarushirije kumujana kure ya Yehova.

³ Vyoshobora gushika tukabwirizwa gufata ingingo aho tuba dufise amahitamwo menshi. Mu gihe ivyo bishitse, uraguma wibuka iyo uriko uraja, ni ukuvuga intumbero yawe, iyo na yo ikaba ari iyo kuninahaza Yehova mu vyo ukora vyose no kwirinda ikintu ico ari co cose cotuma uja kure yiwe. (Soma Abaheburayo 3:12.) Muri iki kiganiro no mu gikurikira, turihweza imice indwi y’ubuzima aho tudakwiriye kureka ngo hagire ikintu na kimwe kidutandukanya na Yehova.

AKAZI N’UMWUGA

4. Kubera iki kurondera ibigutunga ari ikintu gihambaye?

⁴ Abakirisu babwirizwa kwironsa ivyo bakeneye no kubironsa imiryango yabo. Bibiliya yerekana yuko mu gihe umuntu adashaka kuronsa urugo rwiwe ivyo rukeneye aba abaye mubi kurusha uwutemera. (2 Tes. 3:10; 1 Tim. 5:8) Biragaragara ko akazi k’umubiri ari umuce uhambaye w’ubuzima, mugabo utabaye maso, akazi n’umwuga vyoshobora kugutandukanya na Yehova. Uti gute?

5. Ni ibintu bihambaye ibihe tworimbura igihe turonse akazi?

⁵ Dufate ko uriko urarondera akazi. Nimba uba mu gihugu aho akazi kagoye kuronka, woshobora kwumva wokwemera akazi ako ari ko kose uronse. Tuvuge iki mu gihe ako kazi koba gateye kubiri n’ingingo ngenderwako zo muri Bibiliya? Bite ho nimba urutonde rw’akazi canke ingendo uzoza uragira bizobangamira igikorwa cawe ca gikirisu canke bigatuma uja kure y’umuryango wawe? Woba ukwiye gupfa kwemera ako kazi wiyumvira yuko wopfuma ukora akazi katabereye aho kuguma uri igishomeri? Uribuka yuko guhitamwo inzira itabereye vyoshobora kugutandukanya na Yehova. (Heb. 2:1) Waba uriko urarondera akazi canke uriko urasubira gusuzuma ako ufise, ushobora gute gufata ingingo ziranga ubukerebutsi?

6, 7. (a) Ni intumbero izihe umuntu yoshobora kuba afise ku bijanye n’akazi k’umubiri? (b) Ni intumbero iyihe izorushiriza kukwegereza Yehova, kandi kubera iki?

⁶ Nk’uko vyavuzwe mu ntango, uraguma wibuka iyo uriko uraja. Niwibaze uti: ‘Nipfuza ko akazi canke umwuga binshikana he?’ Nimba ubona ko akazi k’umubiri ari uburyo bugufasha gushika ku ntumbero yawe, iyo na yo ikaba ari ukwironsa ivyo ukeneye no kubironsa umuryango wawe mu murimo wa Yehova, Yehova azohezagira utwigoro ugira. (Mat. 6:33) Yehova ntabura ico afata n’ico areka igihe uvuye mu kazi canke ushikiwe n’ingorane z’ivy’ubutunzi utari uvyiteze. (Yes. 59:1) “Arazi kurokora mu kigeragezo abantu bari n’ukwihebera Imana.”—2 Pet. 2:9.

⁷ Ariko none tuvuge iki mu gihe intumbero yawe ari iyo kwibera umutunzi gusa? Vyoshika ukaroranirwa. Ariko rero naho wororanirwa, uribuka yuko ico kintu twokwita ukuroranirwa kitazokwijana. (Soma 1 Timoteyo 6:9, 10.) Gushira imbere itunga n’umwuga nta kindi bizokumarira atari ukugutandukanya na Yehova.

8, 9. Abavyeyi bakwiye kurimbura iki ku bijanye n’ukuntu babona akazi k’umubiri? Sigura.

⁸ Nimba uri umuvyeyi, nuzirikane ukuntu akarorero utanga kagira ico gakoze ku bana bawe. Ni igiki babona ko gihambaye kuruta ibindi kuri wewe? Koba ari akazi kawe canke ubucuti ufitaniye na Yehova? Nimba babona ko ikibanza, icubahiro be n’itunga ari vyo ushira imbere mu buzima bwawe, ubwo ntibohava bagukurikira muri iyo nzira iteye akaga? Ubwo ntiboshobora kugabanya icubahiro bagufitiye bwa muvyeyi? Umukirisu akiri muto umwe avuga ati: “Ndibuka ko kuva kera cane, dawe yamye atwarwa n’akazi kiwe. Mu ntango, wamengo yakora cane kubera ko yipfuza yuko umuryango wacu ubaho neza. Yipfuza ko tumererwa neza. Mugabo muri iyi myaka, hariho ikintu cahindutse. Aguma akora, maze akazana i muhira ibintu bizimvye aho kuzana ibintu bikenewe. Ivyo bituma tumenyekana ko turi umuryango ufise amahera wisasira n’ayo wipfuka aho kumenyekana ko turi umuryango uremesha abandi gukurikirana ivy’impwemu. Igihe ico ari co cose, nohitamwo ko dawe adushigikira mu vy’impwemu kuruta kudushigikira mu vy’amahera.”

⁹ Bavyeyi, ntimwitandukanye na Yehova mu kwitwararika birenze urugero akazi kanyu. Biciye ku karorero mutanga, nimwereke abana banyu ko mwemera vy’ukuri yuko itunga rihambaye kuruta ayandi yose dushobora kugira ari iryo mu buryo bw’impwemu, atari iryo mu buryo bw’umubiri.—Mat. 5:3.

10. Uwukiri muto yoshobora kurimbura iki igihe ahitamwo umwuga?

¹⁰ Nimba ukiri muto, ukaba uriko uriyumvira umwuga wokurikirana, ushobora gute guhitamwo inzira ibereye? Nk’uko vyamaze kuvugwa, urakeneye kumenya iyo ubuzima bwawe buriko buraja. Ivyo ushaka kwiga be n’akazi wipfuza kuzokora vyoba vyotuma ukurikirana ivy’Ubwami bimwe bishitse canke vyogutandukanya na Yehova? (2 Tim. 4:10) Woba ufise intumbero yo kwigana uburyo bwo kubaho bw’abantu usanga agahimbare kabo kongerekana canke kakagabanuka bivanye n’ukuntu amahera bafise muri banki canke imitahe, bingana? Canke uzohitamwo kwigana ukwizigira Dawidi yari afise, uwanditse ati: “Narabaye umusore, mbere ndashaje, yamara sinabonye umugororotsi yahebwe buhere, canke uruvyaro rwiwe rusēga umukate”? (Zab. 37:25) Uribuka ko inzira imwe izogutandukanya na Yehova, mu gihe iyindi izogushikana ku buzima bwiza kuruta ubundi bwose. (Soma Imigani 10:22; Malaki 3:10.) None uzohitamwo iyihe?a

UKWIRUHURA N’UKWISAMAZA

11. Ni igiki Bibiliya yemera icese ku bijanye n’ukwiruhura be n’ukwisamaza, mugabo dukwiye kuguma twibuka iki?

¹¹ Bibiliya ntirwanya ivyo kwinezereza, eka kandi ntiyerekana ko ukwiruhura n’ukwisamaza ari uguta umwanya. Paulo yandikiye Timoteyo ati: “Kumenyereza umubiri bigira akamaro kuri bike.” (1 Tim. 4:8) Bibiliya ivuga mbere yuko hari “igihe co gutwenga” n’ “igihe co kwikina amatavu,” kandi iremesha abantu kuruhuka bihagije. (Umus. 3:4; 4:6) Ariko rero utabaye maso, ukwiruhura n’ukwisamaza vyoshobora kugutandukanya na Yehova. Uti gute? Akaga gashingiye ahanini ku bintu bibiri: Ubwoko bw’ukwisamaza uhitamwo n’umwanya ukoresha.

12. Ni ibintu ibihe ukwiye kurimbura ku bijanye n’ubwoko bw’ukwiruhura n’ukwisamaza uhitamwo?

¹² Tubanze turimbure ubwoko bwo kwisamaza uhitamwo. Nuhere amazinda ko ushobora kuronka uburyo bwiza bw’ukwiruhura n’ukwisamaza. Ariko rero, nta woharira ko uburyo bwinshi bwo kwisamaza buhayagiza ibintu Imana yanka, nk’ubukozi bw’ikibi, ubupfumu n’ubuhumbu. Urakeneye rero gusuzuma witonze ubwoko bw’ukwiruhura n’ukwisamaza uhitamwo. Bugira ico bugukozeko gute? Bwoba butuma uba inkazi, ugira agatima ko guhiganwa bimwe bikaze canke ko gukunda igihugu birenze urugero? (Imig. 3:31) Bwoba bukunyaga uduhera twawe? Bwoba bwotsitaza abandi? (Rom. 14:21) Uburyo bwo kwiruhura no kwisamaza uhitamwo butuma wifatanya na bande? (Imig. 13:20) Bwoba butuma wipfuza gukora ibintu bibi?—Yak. 1:14, 15.

13, 14. Ukeneye kurimbura iki ku vyerekeye umwanya umara uriko urisamaza?

¹³ Rimbura kandi ukuntu umwanya ukoresha mu kwiruhura no mu kwisamaza ungana. Niwibaze uti: ‘Noba mara umwanya munini nisamaza ku buryo nsigarana umwanya mutoyi w’ivy’impwemu?’ Niwahitamwo kumara umwanya urenze urugero wiruhura wongera wisamaza, uzosanga igihe co gusama akayaga kidatumye uruhurirwa nk’uko wari uvyiteze. Nkako, abagumiza ukwiruhura mu kibanza cakwo bararushiriza kukwinovora. Uti kubera iki? Kubera ko baba bazi yuko babanje kwitwararika “ibihambaye kuruta ibindi,” baca rero biruhura ata co biyagiriza.—Soma Abafilipi 1:10, 11.

¹⁴ Naho kumara umwanya munini uriko urisamaza vyoshobora gusa n’ibiryoshe, gufata iyo nzira vyoshobora kugutandukanya na Yehova. Mushiki wacu umwe w’imyaka 20 yitwa Kim yarize ico kintu biciye ku vyamushikiye. Avuga ati: “Nta rubanza na rumwe rwancika. Buri mpera y’indwi hama hariho ikintu gihambaye, uri ku wa gatanu, ku wa gatandatu no ku w’iyinga. Mugabo ubu ndabona ko hariho ibintu vyinshi cane bihambaye kuruta vyo gukora. Nk’akarorero, kubera ko ndi umutsimvyi, mvyuka isaha 12 zo mu gitondo nkaja mu murimo wo mu ndimiro, nkaba rero ntashobora kuja mu rubanza ngo nshikane isaha indwi canke umunani z’ijoro. Ndazi ko ukunezeranwa n’abandi kwose atari kubi, mugabo kurashobora gusamaza rwose. Cokimwe n’ikindi kintu ico ari co cose, kubwirizwa kugumizwa mu kibanza cakwo.”

15. Abavyeyi bashobora gute gufasha abana babo kwisamaza mu buryo buruhura?

¹⁵ Abavyeyi ni bo bajejwe kwironsa ivyo bakeneye mu vy’umubiri, mu vy’impwemu no mu vy’inyiyumvo no kubironsa abana babo. Aho harimwo no gutegekanya ivyo kwiruhura. Nimba uri umuvyeyi, ntube umuntu abuza abandi kwinezereza, abona ko ukwisamaza kwose ari kubi. Muri ico gihe nyene, uraba maso ku twosho twonona. (1 Kor. 5:6) Ubanje kuvyiyumvira witonze, urashobora gutora uburyo bwo kwiruhura no kwisamaza bworuhura vy’ukuri umuryango wawe.b Muri ubwo buryo, wewe n’abana bawe muzohitamwo inzira izotuma murushiriza kwiyegereza Yehova.

UBUCUTI BWO MU MURYANGO

16, 17. Ni ikintu gituntuza ikihe cashikiye abavyeyi benshi, kandi tuzi dute ko Yehova atahura umubabaro bagira?

¹⁶ Ubucuti buri hagati y’umuvyeyi n’umwana burakomeye cane ku buryo Yehova yabukoresheje mu kwerekana urukundo akunda abasavyi biwe. (Yes. 49:15) Ni ibisanzwe rero ko umuntu atuntura cane igihe incuti ihevye Yehova. Mushiki wacu umwe afise umukobwa yaciwe avuga ati: “Wamenga ijuru ringuyeko. Naribajije nti: ‘Kubera iki yahevye Yehova?’ Nariyagirije nongera nditako umwikomo.”

¹⁷ Yehova aratahura umubabaro ufise. Ubwiwe ‘yarababaye mu mutima’ igihe umuntu wa mbere mu bagize umuryango wiwe w’abantu yagarariza, mu nyuma na ho hakagarariza benshi mu bantu bariho imbere ya rya Segenya. (Ita. 6:5, 6) Abatarigera bashikirwa n’ikintu nk’ico vyoshobora kubagora gutahura ukuntu ivyo bivuna umutima. Ariko rero, ntivyoba biranga ubukerebutsi kureka ingendo itabereye y’incuti yaciwe ikagutandukanya na Yehova. Ushobora gute none kwihanganira intuntu ikomeye umuntu agira igihe hari incuti yahevye Yehova?

18. Ni kubera iki abavyeyi badakwiye kwitako umwikomo igihe umwana wabo ahevye Yehova?

¹⁸ Ntiwiteko umwikomo kubera ivyashitse. Yehova yarahaye abantu uburenganzira bwo kwihitiramwo, kandi umwe wese mu bagize umuryango yiyeguye akongera akabatizwa ategerezwa “kwikorera umutwaro wiwe bwite.” (Gal. 6:5) Impera n’imperuka, uwo mucumuzi ni we Yehova azogira ico abaza ku bijanye n’ihitamwo yagize, si wewe azobibaza. (Ezk. 18:20) Vyongeye, ntute umwikomo ku bandi. Niwubahe intunganyo Yehova yashizeho ijanye no gutoza indero. Nurwanye Shetani aho kurwanya abungere bakora kugira bakingire ishengero.—1 Pet. 5:8, 9.

19, 20. (a) Abavyeyi bafise abana baciwe bashobora gute kwihanganira intuntu? (b) Ni igiki abo bavyeyi bizigira mu buryo bubereye?

¹⁹ Ku rundi ruhande, niwahitamwo inzira yo gushavurira Yehova, uzokwitandukanya na we. Mu vy’ukuri, ico iyo ncuti yawe ikeneye kubona ni umwiyemezo ufise wo gushira Yehova imbere y’ibindi bintu vyose, harimwo n’ubucuti bwo mu muryango. Ku vy’ivyo, kugira ngo wihanganire ico kintu, niwiyemeze neza ko uguma ukomeye mu vy’impwemu. Ntiwigungire ukwawe ngo witandukanye n’abavukanyi be n’abavukanyikazi bawe b’abizigirwa. (Imig. 18:1) Nusuke imbere ya Yehova inyiyumvo zawe mw’isengesho. (Zab. 62:7, 8) Nturondere ivyitwazo bituma wifatanya n’incuti yawe yaciwe, nk’akarorero mu kuyandikira biciye kuri telefone canke kuri Internet. (1 Kor. 5:11) Nugume witwararika cane ibikorwa vyo mu vy’impwemu. (1 Kor. 15:58) Umwe mushiki wacu twavuga agira ati: “Ndazi ko ntegerezwa kuguma mfise vyinshi nkora mu murimo wa Yehova no kuguma nikomeza mu vy’impwemu kugira ngo umukobwa wanje niyagaruka kuri Yehova, nze nshobore kumufasha.”

²⁰ Bibiliya ivuga ko urukundo “rwizigira vyose.” (1 Kor. 13:4, 7) Si bibi kwizigira ko uwawe azogaruka. Buri mwaka, abacumuzi benshi barigaya maze bakagaruka mw’ishirahamwe rya Yehova. Yehova ntababazwa n’uko bigaye. Ahubwo nyabuna, “[y]iteguriye kubabarira.”—Zab. 86:5.

NUHITEMWO NEZA

21, 22. Wiyemeje iki ku bijanye n’ukuntu ukoresha ubushobozi bwawe bwo kwihitiramwo?

²¹ Yehova yarahaye abantu ubushobozi bwo kwihitiramwo. (Soma Gusubira mu vyagezwe 30:19, 20.) Mugabo uwo mwidegemvyo utuma bagira ibanga rihambaye. Umukirisu wese arakwiye kwibaza ati: ‘Ndi mu nzira iyihe? Noba nararetse akazi n’umwuga, ukwiruhura n’ukwisamaza canke ubucuti bwo mu muryango birantandukanya na Yehova?’

²² Urukundo Yehova akunda abasavyi biwe ntirwigera ruhungabana. Twoshobora gutandukana na Yehova mu gihe gusa twohitamwo inzira itari yo. (Rom. 8:38, 39) Yamara, si ngombwa ngo ivyo bishike! Niwiyemeze kutareka ngo hagire ikintu na kimwe kigutandukanya na Yehova. Ikiganiro gikurikira kizoca irya n’ino iyindi mice ine wokwerekanamwo uwo mwiyemezo.