Dhanyeli
11 “Mu caka cakutoma ca umambo wa Dhariyo+ wa ku Medhya, ndabwera toera kuphedza na kupasa mphambvu Migeli. 2 Pinafuna kukupanga ine cincino mphyandimomwene:
“Mu umambo wa ku Persya munadzaoneka amambo atatu, mbwenye mambo wacinai anadzakhala na mpfuma zizinji kakamwe kupiringana anango onsene. Pontho iye angakhala na mphambvu thangwi ya mpfuma zace, anadzasandukira umambo wa ku Gresya na mphambvu zace zonsene.+
3 “Anadzaoneka mambo wamphambvu, pontho anatonga madziko mazinji+ mbacita pinafuna iye. 4 Mbwenye mphambvu zace zingakula kakamwe, umambo wace unadzanyedzeka mbugawika mʼmakhundu manai,+ mbwenye nee unadzaperekwa kuna anace, pontho nee unadzakhala na mphambvu ninga umambo wace; thangwi umambo wace unadzamala* mbuperekwa kuna anango.
5 “Mambo wakunterero wakuti ndi mʼbodzi mwa atsogoleri ace, anadzakhala wamphambvu; buluka penepo anadzaoneka unango wamphambvu kakamwe kupiringana iye, pontho iye anadzatonga madziko mazinji na mphambvu kakamwe kupiringana zace.
6 “Pangapita pyaka pingasi, iwo anadzacita cibverano, pontho mwana wankazi wa mambo wakunterero anadzaenda kuna mambo wakunkwiriro toera kacita cibverano. Mbwenye djanja ya mwana unoyu wankazi nee inadzakhalabve na mphambvu; pontho mphambvu za mambo zinadzamalambo, mwana wankazi anadzaperekwa mʼmanja mwa anthu anango, pabodzi na ale adamʼbweresa, ule adamʼbala na ule adancitisa kukhala wamphambvu mu ndzidzi unoyu. 7 Buluka penepo, nthawi inadzaphukira pa mitcitci ya mwana unoyu wankazi mbikhala pa mbuto pa babace,* iye anadzaenda kuna nsoka wa anyankhondo mbakutira nzinda wakukhala na mpanda wakuwanga wa mambo wakunkwiriro, pontho iye anadzamenyana na iwo mbaakunda. 8 Pontho iwo anadzafika ku Ejitu na alungu awo, madzimunthu awo a utale, pinthu pyawo pyakufunika kakamwe pya parata, pinthu pya ouro na pidakwatwa toera kuendeswa ku ubitcu.* Mu pyaka pingasi, iye anadzakhala kutali na mambo wakunkwiriro, 9 wakuti anadzaenda kamenyana na mambo wa umambo wakunterero, mbwenye anadzabwerera ku dziko yace.
10 “Anace anadzakhunganyika mbagumanya nsoka ukulu wa anyankhondo. Mʼbodzi wa iwo* anadzaenda kakukulula pyonsene ninga pinacita madzi akudzala. Mbwenye iye anadzabwerera mbamenya nkhondo mpaka kufika mu nzinda wace wacitsidzikizo.
11 “Pontho mambo wakunterero anadzaipirwa mbaenda kamenya nkhondo na mambo wakunkwiriro; mambo wakunkwiriro anadzagumanya mwinji ukulu, mbwenye mwinji unoyu, unadzaperekwa mʼmanja mwa mambo unango. 12 Mambo wakunterero anadzakwata mwinji unoyu mbaenda nawo. Ntima wace unadzakhala wakudzikuza, pontho iye anadzafudza pikwi na pikwi pya anthu; mbwenye iye nee anadzaphatisira mphambvu za cidzo cace.
13 “Mbwenye mambo wakunkwiriro anadzabwerera mbagumanya mwinji ukulu kakamwe kupiringana wakutoma, pakupita ndzidzi ungasi, pyaka pingasi, iye anadzafika na nsoka ukulu wa anyankhondo, pontho anadzafika na pinthu pizinji. 14 Mu ndzidzi unoyu azinji anadzasandukira mambo wakunterero.
“Mbwenye anthu anacita pyauphanga pakati pa mbumba yako anayesera kucitisa kuti masomphenya anewa akwanirisike; mbwenye iwo anadzagwegweduka.
15 “Mambo wakunkwiriro anadzabwera mbatutira nʼkhundu mwa mpanda wa nzinda toera kumenya nkhondo na kukunda nzinda wakutsidzikizwa mwadidi. Anyankhondo a mambo wakunterero na ale akhanyindira iwo nee anadzakwanisa kumenyana nawo, pontho iwo nee anadzakhala na mphambvu toera kumenyana nawo. 16 Ule anafuna kudzamenyana naye anacita pyonsene pinafuna iye, pontho nkhabe anafuna kukwanisa kukhala dzololo pamaso pace. Iye anadzakhazikisa utongi wace mu dziko Yakubalika,+ pontho iye anadzakhala na mphambvu yakufudza anyamalwa ace. 17 Iye anadzakhala dzololo toera kubwera na anyankhondo ace onsene a umambo wace, pontho anadzacita cibverano na iye; pinthu pinadzanfambira mwadidi, pontho iye anadzatawiriswa toera kufudza mwana wankazi wa nkazi unoyu. Mwana unoyu wankazi nee anapitiriza kukhala wakukhulupirika kuna iye peno kukhala kukhundu yace. 18 Iye anadzaikha manyerezero ace mʼmadziko anakhala dhuzi na gombe, pontho anadzakunda mazinji a iwo, buluka penepo panadzaoneka ntsogoleri wa anyankhondo wakuti anadzamalisa makhaliro akudzikuza a mambo toera kupaswa manyadzo kukhacitwa iye kubwerere kuna mambo unoyu. 19 Buluka penepo, iye anadzaikha manyerezero ace ku mizinda yakutsidzikizwa mwadidi ya dziko yace, pontho iye anadzagwegweduka mbagwa mbakhonda kuoneka pontho.
20 “Pa mbuto yace panadzaoneka munthu wakuti anadzalipisa misonkho* mu umambo wace onsene, mbwenye pangapita ntsiku zingasi iye anadzafudzwa, tayu na ukali peno nkhondo.
21 “Pa mbuto pace panadzapita munthu wakupwazika, pontho iwo nee anadzampasa cilemedzo ca umambo, iye anadzabwera mu ndzidzi wacitsidzikizo,* pontho, anadzakwata umambo munjira yakucenjera. 22 Iye anadzakunda misoka ya anyankhondo yakuti ndi ninga madzi akudzala, pontho misoka ineyi inadzafudzwa; Ntsogoleri+ wa cibverano+ anadzafudzwambo. 23 Thangwi ya cibverano cidacita iwo na iye, iye anadzacita pinthu mwakunyengeza mbakhala wamphambvu kubulukira mu dzindza ingʼono. 24 Mu ndzidzi wacitsidzikizo* iye anadzapita mʼmbuto zadidi kakamwe za provinsya ineyi, iye anadzacita pinthu pyakuti nee anyakubalace nee ambuyace apicita. Iye anadzagawiza mbumba pinthu pyakutapatwa, pinthu pyakubiwa na mpfuma, pontho mu ndzidzi wakucepa, iye anadzacita masasanyiro toera kufudza mbuto za citsidzikizo.
25 “Iye anadzaphatisira mphambvu zace na cipapo cace, pabodzi na nsoka ukulu wa anyankhondo ace toera kumenyana na mambo wakunterero, pontho mambo wakunterero anadzakhunganyika toera kumenya nkhondo pabodzi na anyankhondo ace azinji kakamwe na amphambvu. Mbwenye iye nee anadzawina thangwi anancitira makunje. 26 Ale anadya cakudya cace cadidi ndiwo anafuna kuncitisa kufudzwa.
“Nsoka wace wa anyankhondo unadzakundwa,* pontho azinji anadzaphiwa.
27 “Amambo anewa awiri anadzafuna kakamwe kucita pinthu pyakuipa, iwo anadzakhala pameza ibodzi ene toera kunyengezana. Mbwenye pinthu nee pinadzafamba ninga munafunira iwo thangwi kumala kunafika mu ndzidzi udakhazikiswa.+
28 “Iye anadzabwerera ku dziko yace na pinthu pizinji, pontho iye anadzatonga toera kumenyana na cibverano cakucena. Pinthu pinadzanfambira mwadidi, pontho anadzabwerera ku dziko yace.
29 “Pa ndzidzi wakuthema iye anadzabwerera mbamenyana na dziko yakunterero. Mbwenye pa ndzidzi uno nee pinadzakhala ninga pakutoma, 30 thangwi mabote a ku Kitimu+ anadzamenyana na iye, pontho iye anadzapaswa manyadzo.
“Iye anadzabwerera mbapangiza ukali wace ku cibverano cakucena,+ pontho anadzacita pinafuna iye; iye anadzabwerera toera kutsalakana ale adasiya cibverano cakucena. 31 Panadzaoneka misoka ya anyankhondo inafuna kubuluka kuna iye, misoka ineyi inadzapswipisa mbuto yakucena,+ mbuto yacitsidzikizo cakuwanga na ntsembe zinaperekwa ndzidzi onsene.+
“Pa mbuto ineyi, iwo anadzaikhapo cinthu cakunyanyasa cakuti cisabweresa kufudzwa.+
32 “Ale anacita pinthu pyakuipa mbakhonda kubvera cibverano, iye anadzaphatisira uthambi toera kuacitisa kukhala anyakusandukira. Mbwenye anthu akuti asadziwa Mulungu wawo anadzakhala akuwanga mbacita pinthu. 33 Anthu akuti ali na luso yakudzindikira+ pakati pa mbumba anadzaphedza azinji toera kubvesesa pinthu. Mu ntsiku zingasi iwo anadzathabuswa* na supada, malirimi a moto, kuendeswa ku ubitcu na kutapatwa. 34 Mbwenye iwo angadzathabuswa,* anadzaphedzwa pangʼono; pontho anthu azinji anadzaaphedzera mwaciphamaso. 35 Anango mwa ale akuti ali na luso yakudzindikira anadzathabuswa toera icitike basa yakusungula thangwi ya iwo, pontho toera atsukwe na kuceneswa+ mpaka ndzidzi wakumalisa, thangwi pyenepi pinadzacitika pa ndzidzi udakhazikiswa.
36 “Mambo wakunkwiriro anadzacita pinafuna iye, anadzakhala wakudzikuza mbapasika mbiri kupiringana alungu onsene; iye anadzalonga pinthu pyakuipa kuna Mulungu wa alungu.+ Pinthu pinadzanfambira mwadidi mpaka ntsiku inafuna iye kutcunyuswa na Mulungu; thangwi pinthu pidakhazikisa Mulungu pinadzacitika. 37 Iye nee anadzanyerezera Mulungu wa ambuyace; nee anadzatsalakana pinafuna akazi, peno pinafuna alungu anango, mbwenye anadzapasika mbiri kupiringana onsene. 38 Mʼmbuto mwa pyenepi,* anadzapasa mbiri mulungu wa mbuto za citsidzikizo cakuwanga; iye anadzaphatisira ouro, parata, miyala ya ntengo ukulu, na pinthu pinango pya ntengo ukulu toera kupasa mbiri mulungu wakuti ambuyace nee akhandziwa. 39 Iye anadzakwanisa kumenyana na mbuto za citsidzikizo cakuwanga na ciphedzo ca mulungu unango. Ale anamulemedza iye anadzaapasa mbiri ikulu, pontho anadzaakhazikisa ninga atongi pakati pa anthu azinji; iye anadzapasa mbuto ale anagula.
40 “Mu ndzidzi wakumalisa, mambo wakunterero anadzagwinyana na iye, pontho mambo wakunkwiriro anadzabwera kuna iye ninga condzi, iye anadzabwera na ngolo za nkhondo, anyamakavalo na mabote mazinji; iye anadzapita mʼmadziko anango, mbakukululamo ninga pinacita madzi akudzala. 41 Iye anadzapita mu dziko Yakubalika,+ pontho madziko mazinji anadzakundwa. Mbwenye madziko anafuna kupulumuka mʼmanja mwace ndi awa: Edhomi, Moabhe na khundu yakufunika kakamwe ya Aamoni. 42 Iye anadzapitiriza kuphatisira mphambvu zace toera kukunda madziko, kuphatanizambo dziko ya Ejitu. 43 Iye anadzatonga mpfuma zakubisika za ouro, za parata na pinthu pyonsene pyakufunika pya ku Ejitu. Anthu a ku Libhya na a ku Etiopya anadzaenda naye pabodzi.
44 “Mphangwa za kumabulukiro a dzuwa na za kunkwiriro zinadzandzudzumisa, iye anadzabuluka na ukali ukulu toera kufudza anthu azinji kakamwe. 45 Iye anadzamanga misasa ninga nyumba ya mambo pakati pa bara ikulu na paphiri yakucena mu dziko Yakubalika;+ iye anadzafika kunkhomo kwa umaso wace, mbwenye nee panadzaoneka munthu toera kumʼphedza.