YONA
1 Yona*+ mwana wa Amitai atambira mphangwa izi za Yahova: 2 “Lamuka, ndoko ku Ninive+ wakuti ndi nzinda ukulu, pontho kadziwise anthu a kweneko kuti nzinda wawo unadzafudzwa, thangwi ine ndaona pinthu pyakuipa pinacita anthu a mu nzinda unoyu.”
3 Mbwenye Yona anyerezera kuenda ku Tarsi toera kuthawa Yahova; iye atcitira ku Jope mbagumana bote yakuti ikhaenda ku Tarsi. Natenepa iye alipa ntengo wa ulendo, mbaenda ku Tarsi pabodzi na ale akhali mwenemo, toera kuthawa Yahova.
4 Buluka penepo Yahova acitisa mphepo ikulu mʼbara, mbacitoma condzi cikulu kakamwe mʼbara, bote mbisala pangʼono toera kulobzweka. 5 Anyakufambisa bote akhagopa kakamwe, natenepa mʼbodzi na mʼbodzi wa iwo atoma kuphemba ciphedzo kuna mulungu wace. Pontho iwo atoma kutaya mʼbara pinthu pikhali mʼbote toera ilulupirwe.+ Mbwenye mu ndzidzi ukhacitika pyenepi pyonsene, Yona akhadatcitira pantsi, mbagona pyace pa mbuto yakubisalika ya bote nee kubva kunja. 6 Ntsogoleri wa anyakufambisa bote aenda pana Yona mbambvundza: “Thangwi yanji ukugona? Lamuka, phemba ciphedzo kuna mulungu wako! Panango Mulungu wandimomwene anapangiza citsalakano kuna ife, mbatikhonda kufa.”+
7 Buluka penepo iwo alonga kuna unango na ndzace: “Tendeni ticite pyakulotera+ toera tidziwe kuti mbani anatibweresera nyatwa ineyi.” Natenepa iwo acita pyakulotera, pontho pyakulotera pyenepi pyagwera Yona.+ 8 Iwo alonga kuna iye: “Taphata miyendo, tipange, mbani anacitisa toera tigwerwe na nyatwa iyi? Iwe usaphata basa yanji, pontho wabuluka kupi? Dziko yako ndi ipi, pontho ndi ipi dzindza yako?”
9 Iye atawira: “Ine ndine Muhebheri, pontho ndisalambira* Yahova Mulungu wakudzulu, Ule adacita bara na ntunda.”
10 Penepo amuna anewa agopa kakamwe, mbambvundza: “Thangwi yanji wacita pyenepi?” (Amuna anewa akhadziwa kuti iye akhathawa Yahova, thangwi iye akhadaapanga.) 11 Natenepa iwo ambvundza: “Tisafunika kucitanji na iwe toera bara ikhurudzike?” Thangwi condzi cikhathimizirika kakamwe mʼbara. 12 Iye atawira: “Ndiponyeni mʼbara, mungacita pyenepi bara inadzakhurudzika; ine ndisadziwa kuti condzi ceneci cikucitika thangwi ya ine.” 13 Maseze amuna anewa acapa mwamphambvu kakamwe, mbwenye iwo nee akwanisa kubweza bote pantunda thangwi condzi cikhathimizirika kakamwe mʼbara.
14 Natenepa iwo acemera Yahova mbalonga: “Taphata miyendo Yahova, lekani tawirisa kuti ife tife thangwi ya mamuna uyu! Lekani kutipasa mulando thangwi ya kupha mamuna uyu, thangwi imwe Yahova mwacita pinthu mwakubverana na pikhafuna imwe.” 15 Penepo iwo akwata Yona mbamponya mʼbara; pidacita iwo pyenepi, bara yakhurudzika. 16 Natenepa amuna anewa agopa kakamwe Yahova,+ pontho iwo apereka ntsembe kuna Yahova, mbadumbira kuti anantumikira.
17 Penepo Yahova atuma ntsomba ikulu, mbimeza Yona, natenepa Yona amala ntsiku zitatu, masiku na masikati mʼmimba mwa ntsomba ineyi.+
2 Natenepa pikhali Yona mʼmimba mwa ntsomba ikulu, iye acita phembero kuna Yahova Mulungu wace.+ 2 Iye alonga:
“Ine ndacemera Yahova mu nyatwa zanga, pontho iye anditawira.+
Pantsi kakamwe pa* Nthumbi,* ine ndakhuwa toera kuphemba ciphedzo.+
Imwe mwabva fala yanga.
3 Pidandiponya imwe pa mbuto yakuzika, pantsi kakamwe pa bara,
Penepo ngulula yandibiza.+
Mabimbi anu amphambvu apita na pa nsolo panga.+
4 Ine ndalonga: ‘Ine ndathamangiswa pamaso panu!
Ndinakwanisa tani pontho kuyangʼana templo yanu yakucena?’
5 Madzi andizungulira, pontho ndikhadasala pangʼono toera kufa;+
Madzi akuzika kakamwe andibiza.
Pinthu pinamera mʼmadzi pyapyangirira nsolo wanga.
6 Ine ndalirima mpaka pantsi kakamwe padatoma mapiri.
Mipiringanyo ya dziko yapantsi yandifungira kwenda na kwenda.
Mbwenye imwe Yahova Mulungu wanga mwandibulusa nʼdjenje na umaso.+
7 Pikhadasala ine pangʼono toera kufa, ine ndakumbuka Yahova.+
Buluka penepo, imwe mwabva phembero yanga mu templo yanu yakucena.+
8 Ale analambira madzimunthu akusowa basa, aduwala ufuni wakukhonda mala unapangiza* Mulungu kuna iwo.
9 Mbwenye ine ndinakusimbani mbandipereka ntsembe kuna imwe.
Pidapikira ine, ndinadzapicita.+
Cipulumuso cisabuluka kuna imwe Yahova.”+
10 Buluka penepo Yahova apanga ntsomba ineyi ikulu toera ilukule Yona kuntunda, pontho iyo yacita pyenepi.
3 Buluka penepo, Yona atambira paulendo waciwiri mphangwa izi za Yahova:+ 2 “Lamuka, ndoko ku Ninive+ nzinda ukulu, toera ukadziwise mphangwa zidakupanga ine.”
3 Penepo Yona abvera fala ya Yahova,+ mbaenda ku Ninive.+ Nzinda wa Ninive ukhali ukulu kakamwe,* munthu akhamala ntsiku zitatu toera kuuzungulira. 4 Buluka penepo, Yona apita mu nzinda, pontho afamba nsindzo wa ntsiku ibodzi mbakalonga: “Zasala ntsiku 40 basi toera Ninive afudzwe.”
5 Anthu a ku Ninive akhulupira Mulungu,+ iwo acita jejuu mbabvala masakha, ana na akulu ene. 6 Mphangwa zenezi pidafika izo kuna mambo wa ku Ninive, iye abuluka pa mpando wace waumambo, adula nguwo zace zaumambo, abvala sakha mbakhala pa dotha. 7 Kusiyapo pyenepi, iye acitisa kuti mu nzinda onsene wa Ninive mucitwe cidziwiso ici:
“Mambo na atsogoleri ace akhazikisa ntemo uyu: Nee munthu mʼbodzi peno cinyama, nkumbi wa ngʼombe peno wa mabira, usafunika kudya cinthu. Nkhabe funika kudya, pontho nkhabe funika kumwa madzi. 8 Anthu na pinyama pyene asafunika kubvala masakha; pontho iwo asafunika kudembetera kakamwe kuna Mulungu, mbasiya kucita pinthu pyakuipa na uphanga unacita iwo. 9 Panango Mulungu wandimomwene anadzacinja manyerezero ace thangwi ya pikhafuna iye kucita, mbabweza ukali wace toera ife tikhonde kufa.”
10 Mulungu wandimomwene pidaona iye pinthu pidacita iwo, pontho pidaona iye kuti iwo asiya makhaliro awo akuipa,+ iye acinja manyerezero ace thangwi ya nyatwa ikhafuna iye kuabweresera, pontho iye nee aibweresa.+
4 Mbwenye pyenepi pyatsukwalisa kakamwe Yona, pontho iye aipirwa kakamwe. 2 Natenepa iye acita phembero kuna Yahova: “Yahova, ndi pyenepi pikhanyerezera ine kuti mbapidacitika pikhali ine kwathu. Na thangwi ineyi, pakutoma ndayesera kuthawa toera kuenda ku Tarsi.+ Ine ndikhadziwa kuti ndimwe Mulungu wantsisi na wakukoma ntima,* wakupirira* na waufuni wakukhonda mala,*+ wakuti muli dzololo toera kucinja manyerezero mbamukhonda kutcunyusa anthu. 3 Yahova, ndaphata miyendo, cincino ndipheni pyanu, mphyadidi kuti ine ndife, mʼmbuto mwakukhala mʼmaso.”+
4 Yahova ambvundza: “Kodi uli na mathangwi adidi toera kuipirwa kakamwe?”
5 Penepo Yona abuluka mu nzinda mbaenda kakhala pantsi kumabulukiro a dzuwa a nzinda. Kweneko iye amanga nsasa wace mbakhala pa nʼthundzi wa nsasa unoyu toera aone pinafuna kucitikira nzinda.+ 6 Yahova Mulungu ameresa cimuti cakutawatawa* toera cicitire nʼthundzi Yona, pontho toera kumʼpungulira nyatwa yace. Yona akomerwa kakamwe na cimuti ceneci cakutawatawa.
7 Mbwenye mangwana mwace namacibese, Mulungu wandimomwene acitisa kuti mpfunye iphe cimuti cakutawatawa, pontho ico cauma. 8 Dzuwa pidatoma iyo kugaka, Mulungu atumizambo mphepo yakupisa yakumabulukiro a dzuwa, pontho dzuwa yapisa nsolo wa Yona, iye mbasala pangʼono toera kukomoka. Iye akhaphemba toera kufa, mbalonga: “Kwa ine, mphyadidi kuti ine ndife, mʼmbuto mwakukhala mʼmaso.”+
9 Mulungu abvundza Yona: “Kodi uli na mathangwi adidi toera kuipirwa kakamwe thangwi ya cimuti cakutawatawa?”+
Penepo iye atawira: “Inde, ndiri na mathangwi toera kuipirwa kakamwe, pontho ndisafuna pyanga kufa.” 10 Natenepa Yahova alonga: “Iwe wabvera ntsisi cimuti cakutawatawa, cakuti nee wacibzwala nee kucikulisa; ico cakula namasiku mabodzi mbacifa mangwana mwace namasiku. 11 Kodi ine nee ndikhafunikambo kubvera ntsisi nzinda ukulu wa Ninive,+ wakuti uli na anthu akupiringana 120.000 akuti nkhabe kudziwa kusiyanisa cinthu cadidi na cakuipa, pontho nee ndisafunikambo kubvera ntsisi pinyama pizinji pinagumanika mwenemo?”+
Dzina ineyi isabveka “Nkhangaiwa.”
Peno: “ndisagopa.”
Fala na Fala: “Mʼmimba mwa.”
Peno: “Seoli,” ndi kumasiye kunaikhwa anthu onsene. Onani Mabvekero a Mafala Anango.
Munjira inango: “kukhulupirika kunapangiza.”
Fala na Fala: “nzinda ukulu kuna Mulungu.”
Peno: “wadidi.”
Peno: “wakukhonda cimbiza kuipirwa.”
Peno: “wakudzala na ufuni.”
Peno: “ntawi.” Munjira inango: “muti wa mpfuta.”