MBIRI YA UMASO
Yahova Atiphedza Toera ‘Kukula Padatcekwa Ife’
“KULANI padatcekwa imwe.” Munthu anabva nsangani unoyu panango anauona ninga uphungu wakuti nkhabe phedza. Mbwenye kuna Mats na Ann-Catrin, banja ya ku Suesya idakhala m’mbuto zakusiyana-siyana, ndi uphungu wakuti waaphedza kakamwe. Munjira ipi?
Matts na Ann-Catrin akurusari Xikola ya Jiliyadhi mu caka ca 1979. Ndi kweneko kudapaswa iwo uphungu unoyu na m’bodzi wa apfundzisi akhacemerwa Jack Redford. Mukupita kwa ndzidzi, Mats na Ann-Catrin apangwa toera katumikira m’mbuto zakusiyana-siyana. Iwo atumikira ku Ilhas Maurícias, Irão, Zaire, Tanzaniya, na Mianmar. Uphungu unoyu waaphedza kakamwe mu ndzidzi unoyu. Iwo anafokotoza pidaacitikira.
M’bale Mats, mwadziwa tani undimomwene?
Mats: Pai wanga akakhala ku Poloniya mu ndzidzi wa Nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene, pontho akhaona uthambi ukhapfundziswa mu gereja ya katolika. Ngakhale tenepo, ndzidzi onsene iye akhalonga: “Undimomwene ulipo, mbwenye nee tisadziwa kuti uli kupi.” Mukupita kwa ndzidzi, ine ndaona kuti iwo akhalonga undimomwene. Ine ndikhagula mabukhu akuphatisirwa kale, pontho ibodzi mwa iwo ndi bukhu ya kore azuli ya nsolo wakuti A Verdade Que Conduz à Vida Eterna. Nsolo unoyu wandicitisa kufuna kuleri, pontho ndaleri bukhu yonsene ntsiku ineyi namasiku. Mangwana mwace, ine ndakhala na cinyindiro cakuti ndagumana undimomwene.
Kutomera mwezi wa Abril wa 1972 ndatoma kuleri mabukhu anango mazinji a Mboni za Yahova, pontho ndagumana mitawiro ya mibvundzo yanga thangwi ya Bhibhlya. Ine ndasankhula kutumikira Yahova m’mbuto mwa kuenda ku universidhadhe toera kukhala dotoro. (Mat. 13:45, 46) Ine ndabatizwa mu ntsiku 10 ya Dezembro ya 1972.
Nkati mwa caka cibodzi, anyakubalanga na m’bale wanga wang’ono wamamuna atomambo kupfundza Bhibhlya mbabatizwa. Mwezi wa Julho wa 1973 ndatoma kutumikira ninga mpainiya wa ndzidzi onsene. Mu mpingo mwathu mukhali na apainiya a ndzidzi onsene aphinga. M’bodzi wa iwo akhali mulongo wakubalika wakuti akhafuna kakamwe Yahova anacemerwa Ann-Catrin. Ife tasirirana, pontho tamanga banja mu caka ca 1975. Mu pyaka pinai pyakutoma takhala mu nzinda wa Strömsund, mbuto yakubalika ya ku Suesya, kwakuti anthu azinji akhafuna kupfundza Bhibhlya.
Ann-Catrin: Pai wanga apfundza undimomwene mu ndzidzi ukhamalisa iye kupfundza ku universidhadhe ya ku Estocolmo. Mu ndzidzi unoyu, ndikhali basi ene na miyezi mitatu yakubalwa. Mbwenye iye akhaenda pabodzi na ine ku misonkhano na m’basa yakumwaza mphangwa. Mai wanga nee akhakomerwa na pyenepi, pontho akhayesera kupangiza kuti Mboni za Yahova zisapfundzisa uthambi, mbwenye nee akwanisa. Mukupita kwa ndzidzi, iye abatizwambo. Pikhali ine na pyaka 13 ndabatizwa, pontho na pyaka 16 ndatoma kutumikira ninga mpainiya wa ndzidzi onsene. Pidamala ine kutumikira ku Umeå, nzinda wakuti ukhali na amwazi mphangwa akucepa, ine ndatoma kutumikira ninga mpainiya wakupambulika.
Pidamala ine kumanga banja na Mats, tatsandzaya thangwi yakuphedza anthu azinji toera kupfundza undimomwene. M’bodzi wa iwo ndi ntsikana unango anacemerwa Maivor. Iye asiya basa yace toera kukhala mpainiya wa ndzidzi onsene pabodzi na ng’ono wanga wankazi. Iwo akurusari Xikola ya Jiliyadhi mu caka ca 1984, pontho ali kutumikira ninga amisionaryo ku Ekwadhori.
Ninji pidakuphedzani toera kudzolowera macinjo m’mabasa anu?
Mats: Ife tacinjwa mabasa athu kazinji kene. Mbwenye pidatiphedza toera kudzolowera macinjo ndi kuwangisira toera kutowezera makhaliro a Yezu, makamaka kucepeseka. (Akol. 2:6, 7) Mwacitsandzo, m’mbuto mwa kudikhira kuti abale a mbuto zikhaenda ife adzolowere pidadzolowera ife, tikhawangisira toera kubvesesa njira ikhacita iwo pinthu, misambo yawo na njira ikhanyerezera iwo. Thangwi yakutowezera Yezu, pyakhala pyakukhonda nentsa kuna ife kudzolowera macinjo mbatikhala akutsandzaya m’mabasa athu.—Mas. 1:2, 3.
Ku Zaire, ife tikhacita maulendo mazinji kakamwe toera kucedzera mipingo
Ann-Catrin: Toera muti upitirize kukula mwadidi pakumala kutcekwa, usafunika ceza ca dzuwa. Yahova ndzidzi onsene akhala ninga dzuwa kuna ife. (Mas. 84:11) Iye atipasa abale na alongo aufuni. Mwacitsandzo, pikhatumikira ife mu mpingo un’gono ku Teerão, dziko ya Irão, abale na alongo akhali akutambira alendo. Pontho pyenepi pyatikumbusa n’khaliro udapangizwa na anthu anango analongwa m’Bhibhlya. Ife tikhakomerwa na basa yathu ku Irão, mbwenye mwezi wa Julho wa caka ca 1980, utongi wakhondesa basa yathu kweneko, pontho tapangwa toera tibuluke kweneko nkati mwa ntsiku ziwiri. Ife tapangwa toera tiende katumikira ku Zaire (cincino ndi República Democrática do Congo) ku Afrika.
Pinthu pyadidi pidaticitikira ku Zaire mu caka ca 1982
Pidadziwa ine kuti tinaenda katumikira ku Afrika, ndalira. Pikhabva ine thangwi ya nyoka na mautenda pikhandithusa kakamwe. Mbwenye axamwali athu akuti akhadatumikira ku Afrika mu pyaka pizinji atipanga: “Imwe nee musadziwako ku Afrika. Mungaenda munakomerwa nako.” Pontho ndi pyenepi pidacitika. Abale na alongo kweneko ndi aufuni kakamwe. Pidapita pyaka pitanthatu, ife tapangwa toera kubuluka ku Zaire thangwi basa yathu ikhakhondeswa. Ine ndadzumatirwa, pontho ndaseka ndekhene thangwi ndikhaphemba Yahova kuti: “Ndaphata miyendo, tisiyeni tipitirize kuno.”
Ndi nkhombo zipi zidakhala na imwe m’basa ya Yahova?
Karu ikhaphatisira ife ninga nyumba ku Tanzaniya mu caka ca 1988
Mats: Ife takhala na uxamwali wakuwanga na amisionaryo a madziko anango na a misambo inango. Kusiyapo pyenepi, m’mbuto zinango tikhatsandzaya kakamwe thangwi tikhacitisa mapfundziro a Bhibhlya mazinji kakamwe. Midzidzi inango, m’bodzi na m’bodzi wa ife akhacitisa mapfundziro 20! Ine nee ndinaduwalambo ufuni wa abale na alongo a ku Afrika. Mu ndzidzi ukhacedzera ife mipingo ku Tanzania, ife tikhagona mu karu yathu, pontho abale na alongo akhacita pyonsene pikhakwanisa iwo toera ife tikhale na pinthu pyakufunika kuna ife, maseze iwo akhali akutcerenga. (2 Akor. 8:3) Ndzidzi unango wakutsandzayisa kuna ine ndi pikhakhala ine pabodzi na Ann-Katrin namasiku toera kucedza thangwi ya pinthu pidacitika mbatipereka takhuta kuna Yahova thangwi yakutiphedza.
Ann-Catrin: Cinthu cibodzi cakutsandzayisa kakamwe kuna ine ndi kudziwa abale na alongo a madziko akusiyana-siyana. Ife tapfundza pilongero pipswa, kuphatanizambo Cifarsi, Cifransa, Ciluganda na Ciswahili, pontho tadziwa misambo ya mbuto zakusiyana-siyana. Ife taphedzambo anyakupfundza apswa toera athambaruke, pontho takhala na axamwali akuti tatumikira nawo Yahova pabodzi.—Sof. 3:9.
Nkhombo zinango zidakhala na ife ndi kuona pinthu pyakusiyana-siyana na pyakubalika pidacita Yahova. Ndzidzi onsene ukhatambira ife basa ipswa, Yahova akhatitsogolera mbatipangiza njira. Yahova atipfundzisa pinthu pyakuti nee mbatidakwanisa kupipfundza tekhene.
Anthu akhamwazira ife mphangwa ku Tanzaniya akhali akusiyana kakamwe
Ndi pinentso pipi pidathimbana na imwe?
Mats: Midzidzi inango ife tikhaphatwa na mautenda, ninga malarya. Pontho Ann-Catrin acitwa maoperasau mwakukhonda dikhira. Ife tikhadzudzumikambo na anyakubalathu akuti akhakalamba. Na thangwi ineyi, tisapereka takhuta kakamwe kuna abale athu a kumanungo akuti akhatiphedza kakamwe toera kuatsalakana. Iwo acita pyenepi mwaufuni, mwakupirira na mwakutsandzaya. (1 Tim. 5:4) Tikhacita pyonsene pikhakwanisa ife toera kutsalakana anyakubalathu na kutali. Ngakhale tenepo, midzidzi inango tikhatsukwala, pontho tikhapasika mulando thangwi tikhafuna kucita pizinji kupiringana pyenepi toera kuaphedza.
Ann-Catrin: Mu caka ca 1983, ku Zaire, ndaphatwa na utenda wa kolera. Dotoro apanga Mats: “Imwe musafunika kubuluka mu dziko ino mwakucimbiza.” Ntsiku idatowera, tabuluka mbatienda ku Suesya na ndeka ya mitolo, thangwi nee pakhali na njira inango toera kuenda kweneko.
Mats: Ife tikhanyerezera kuti mbatidasiya kutumikira ninga amisionaryo. Na thangwi ineyi talira kakamwe. Mbwenye mwakusiyana na pikhanyerezera dotoro, Ann-Catrin awanga. Pidapita caka cibodzi, tabwerera ku Zaire. Ulendo unoyu taenda katumikira mu mpingo wa Ciswahili, ku Lubumbashi.
Ann-Catrin: Pikhali ife ku Lubumbashi, ine ndakhala na mimba, mbwenye mwana afa mbadzati kubalwa. Maseze nee tikhanyerezera kukhala na mwana, ine ndatsukwala kakamwe na pyenepi. Mbwenye mu ndzidzi unoyu wakunentsa, Yahova atipasa muoni wakuti nee tikhaudikhira. Ife tadzakhala na anyakupfundza Bhibhlya azinji kakamwe. Nkati mwa caka cibodzi, amwazi mphangwa akuti akhali 35, adzathimizirika mpaka 70. Pontho anthu akhagumanika pa misonkhano akhali 40, mbwenye adzathimizirika mpaka 220. Ife tikhali na pizinji pyakucita m’basa yakumwaza mphangwa, pontho pyenepi pyandibalangaza kakamwe. Mbwenye mpaka cincino tisanyerezera mwana wakuti mbatidakhala naye, pontho tisadikhira kakamwe kuona kuti Yahova anamalisa tani kutsukwala kweneku m’Paraizu.
Mats: Mukupita kwa ndzidzi, Ann-Catrin atoma kufewa manungo, pontho akhali wakuneta. Mu ndzidzi ubodzi ene, ine ndadzindikira kuti ndikhali na kankro, pontho ndacitwa operasau. Mbwenye cincino ine ndiri mwadidi, pontho Ann-Catrin ali kucita pyonsene pinakwanisa iye m’basa ya Yahova.
Ife tadzindikira kuti nee ndife basi akhatamba nyatwa. Pidamala kuphiwa anthu azinji ku Ruwanda thangwi yakusankhulana mu caka ca 1994, ife taenda kaona abale m’mbuto yakuthawira. Taona kuti iwo akhali na cikhulupiro cakuwanga, pontho atitambira mwadidi maseze akhali n’nyatwa. Pyenepi pyatipfundzisa kuti Yahova ali na mphambvu yakuphedza atumiki ace, mwakukhonda tsalakana nyatwa zinatamba iwo.—Mas. 55:22.
Ann-Catrin: Ife tathimbana na cinentso cinango mu ndzidzi udaenda ife kaona nsonkhano wakuperekwa kwa filiali ya Uganda mu caka ca 2007. Pidamala nsonkhano unoyu, tabuluka pabodzi na abale na alongo akukwana 25. Anango akhali amisionaryo, pontho anango akhatumikira ku Bheteli. Ife tikhaenda ku Nairobi, Kenya. Mbatidzati kufika ku madire a dziko ya Kenya, karu ibodzi ikhabwera kutsogolo kwathu yamenya karu yathu. M’bale akhatekenya na abale anango axanu alowa mu ndzidzi unoyu. Pontho mulongo unango alowa mukupita kwa ndzidzi, ku xipitari. Tisadikhira kakamwe kuona pontho axamwali anewa mu dziko ipswa!—Yobe 14:13-15.
Mukupita kwa ndzidzi, pironda pidakhala na ine pa cidengwa ceneci, pyadzawanga. Mbwenye ine, Mats na abale anango adacitikirwa na cidengwa ceneci, tapitiriza kudzudzumika m’manyerezero. Ine ndikhadzudzumika kakamwe namasiku, pontho pyenepi pikhandicitisa kukhala ninga ndiri na utenda wa ntima. Ndikhagopa kakamwe. Mbwenye kucita phembero na ntima onsene, kuleri Bhibhlya na kunyerezera mavesi anakomerwa na ine, kwandiphedza kakamwe. Ife taphedzwambo na dotoro, pontho pyenepi pikhali pyadidi kuna ife. Cincino nee tisadzudzumika ninga kale, pontho ndzidzi onsene tisaphemba Yahova toera aphedze ale anacitikirwambo na pinthu pibodzi pyene.
Pakulonga nyatwa zanu, imwe mwalonga kuti Yahova akukwatani ninga mazai mawisi. Pyenepi pisabvekanji?
Mats: Munthu angakwata mazai mawisi, asacita mphole-mphole toera akhonde kusweka. Munjira ibodzi ene, Yahova atitsalakana mwaufuni m’mabasa athu onsene. Ndzidzi onsene, tisakhala na pinthu pizinji kupiringana pyakufunika kuna ife. Njira ibodzi inaona ife ufuni na ciphedzo ca Yahova, ndi thangwi iye asaphatisira Mathubo Akutonga toera kutitsalakana.
Ann-Catrin: Ndisafuna kulonga pinthu pidacitika pidapangiza kuti Yahova atitsalakana mwaufuni. Ntsiku inango ndaligarirwi mbandipangwa kuti pai wanga, wakuti akhali ku Suesya, akhabva kupha kakamwe, pontho akhali ku xipitari. Mats akhawanga kwene, thangwi akhali na utenda wa malarya. Pontho ife nee tikhali na kobiri yakukwira ndeka toera kuenda kweneko. Natenepa tanyerezera kugulisa karu yathu. Mbwenye buluka penepo, taligarirwi pontho na anthu awiri. M’bodzi mwa anthu anewa ndi banja idadziwa pinthu pidaticitikira, pontho ikhafuna kutiphedza na kobiri yakuenda peno yakubwerera. Unango ndi mulongo wakuti akhadakoya kobiri yace nkofri, mbalemba: “Kuna ale anaifuna.” Mu ndzidzi wakucepa, Yahova atiphedza toera kukhala na kobiri yakucita ulendo!—Aheb. 13:6.
Mwapfundzanji mu pyaka 50 pidatumikira imwe m’basa ya ndzidzi onsene?
Tiri ku basa yathu ipswa ku Mianmar
Ann-Catrin: Ine ndapfundza kuti ife tisakhala na mphambvu ‘tingakhurudzika, pontho tinganyindira’ Yahova. Tingacita pyenepi, iye anatiphedza. (Iza. 30:15; 2 Kro. 20:15, 17) Thangwi yakucita pyonsene pidakwanisa ife m’basa ya Yahova, ife takhala na nkhombo zizinji zakuti nee mbatidakhala nazo khala tacita basa inango.
Mats: Cinthu cakufunika kakamwe cidapfundza ine ndi kunyindira Yahova m’mabasa onsene anacita ine na kuona kuti iye ali kundiphedza tani. (Mas. 37:5) Ndzidzi onsene, Yahova andiphedza munjira idapikira iye, pontho mpaka cincino tisaona njira inatiphedza Yahova m’basa inacita ife ku Bheteli ya Mianmar.
Ife tisafuna kuti aphale azinji anafuna kucita pizinji m’basa ya Yahova, aonembo ufuni wakukhonda mala unapangiza Yahova kuna ife. Pontho tiri na cinyindiro cakuti aphale anewa anaona pyenepi, angatawirisa kuti Yahova aaphedze kudzolowera macinjo mbatsandzaya m’mabasa onsene anapaswa iwo.