Citani Pisankhulo Mwandzeru Mu Uphale Peno Utsikana Wanu
‘Aphale na atsikana simbani dzina ya Yahova.’—SAL. 148:12, 13.
MUNAKWANISA KUFOKOTOZA?
Kodi aphale na atsikana anakwanisa tani cincino kutsandzaya na miyai yadidi m’basa ya Yahova ntsogolo?
Kodi anango atsandzaya tani mu kuphatisira pyaka pya uphale peno utsikana wawo?
Ndi midida ipi ya Bhibhlya yakuti inakwanisa kukuphedzani toera kucita pisankhulo pyadidi mu umaso wanu?
1. Ndi miyai ipi yadidi kakamwe inatsandzaya na aphale na atsikana azinji Acikristu?
TIRI KUKHALA mu ndzidzi wakupambulika. Mu ndzidzi wakuti cipo pyacitika kale, pikwi na pikwi pya anthu akubuluka m’madzindza onsene asapita mu ulambiri wandimomwene. (Apok. 7:9, 10) Aphale na atsikana azinji asatsandzaya na pyakugumana napyo mu ndzidzi unaphedza iwo anango toera kubvesesa undimomwene wa Bhibhlya unapulumusa umaso. (Apok. 22:17) Aphale na atsikana anango asacitisa mapfundziro a Bhibhlya, mbaphedza anthu toera kukhala na makhaliro adidi a umaso. Mwaphinga, aphale na atsikana anango asamwaza mphangwa zadidi ku pisa pinalongwa pilongero pinango. (Sal. 110:3; Iza. 52:7) Kodi munatsandzaya tani na kucita khundu mwakuthimizirika m’basa inacitwa na mbumba ya Yahova?
2. Kodi citsandzo ca Timoti cisapangiza tani kuti Yahova asafuna kakamwe kupasa mabasa aphale na atsikana? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)
2 Ninga mphale peno ntsikana, munakwanisa kucita pisankhulo pyakuti mu kupita kwa ndzidzi pinadzafungula miyai yadidi kwa imwe m’basa ya Mulungu. Mwacitsandzo, Timoti wa ku Listra acita pisankhulo mwandzeru pyakuti pyantsogolera toera kutumikira ninga misionaryo mu ndzidzi wakuti panango akhali nkati mwa pyaka 20 pyakubalwa. (Mach. 16:1-3) Pisaoneka kuti basi ene pakupita nthanda zingasi, pakumala kuthimbana na mpingizo, mpostolo Paulu asiya mpingo udamala kwene kukhazikiswa ku Tesalonika. Paulu anyindira mphale Timoti basa yakuenda ku Tesalonika toera kawangisa abale. (Mach. 17:5-15; 1 Ates. 3:1, 2, 6) Kodi munakwanisa kunyerezera kuti Timoti apibva tani pakutambira basa ineyi?
CISANKHULO CANU CAKUFUNIKA KAKAMWE
3. Ndi cisankhulo cipi cakufunika kakamwe cakuti munakwanisa kucicita mu umaso wanu, pontho munakwanisa kucicita mu ndzidzi upi?
3 Uphale peno utsikana ndi ndzidzi toera kucita pisankhulo pyakufunika kakamwe. Mbwenye cisankhulo cibodzi ndi cakufunika kakamwe kupiringana pisankhulo pyonsene, cisankhulo canu toera kutumikira Yahova. Kodi ndi ndzidzi upi wakuthema toera kucita cisankhulo ceneci? Yahova alonga: “Kumbuka Mulungu mbuchiri mphale [peno ntsikana].” (Koel. 12:1) Njira ibodzi yakutawirika toera ‘kukumbuka’ Yahova ndi kuntumikira mwakukwana. (Deut. 10:12) Cisankhulo canu toera kutumikira Mulungu na ntima wanu onsene ndi cisankhulo cakufunika kakamwe cakuti munakwanisa kucicita. Cisankhulo ceneci cinadzatsogolera tsogolo yanu yonsene.—Sal. 71:5.
4. Kusiyapo kusankhula kutumikira Yahova, ndi pisankhulo pipi pinango pyakufunika mu umaso pyakuti pinadzakhuya kutumikira kwanu Mulungu?
4 Mwandimomwene, cisankhulo canu toera kutumikira Yahova nee basi ene ndi cisankhulo cakuti cisakhuya tsogolo yanu. Mwacitsandzo, panango imwe munadzudzumika khala munadzamanga banja, mbani anafuna imwe toera kumanga naye banja, na munadzagumana tani kobiri. Pyenepi ndi pisankhulo pyakufunika, mbwenye imwe ndimwe andzeru toera kusankhula pakutoma khala musafuna kutumikira Yahova mwakukwana. (Deut. 30:19, 20) Thangwi yanji? Thangwi pisankhulo pisaphatana. Cisankhulo canu toera kumanga banja na kuphata basa cinadzakhuya kutumikira kwanu Mulungu. (Landanisani na Luka 14:16-20.) Mu njira ibodzi ene, cifuno canu toera kutumikira Mulungu cinadzakhuya cisankhulo canu toera kumanga banja na kuphata basa. Natenepa, sankhulani pakutoma pinthu pyakufunika kakamwe.—Afil. 1:10.
MUNADZACITANJI MU UPHALE PENO UTSIKANA WANU?
5, 6. Fokotozani kuti kucita pisankhulo pyadidi kunatsogolera tani toera kukhala na pyakugumana napyo pyadidi ntsogolo.
5 Nakuti mwasankhula kutumikira Mulungu, imwe munakwanisa kuona pinafuna iye kuti imwe mupicite, pontho munakwanisa kutonga kuti munadzantumikira tani. M’bale wa ku Japau alemba: “Pikakhala ine na pyaka 14, ndikhamwaza mphangwa pabodzi na nkulu wa mpingo wakuti aona kuti ine nee ndikatsandzaya na utumiki. Mwaufuni, iye andipanga: ‘Yuichiro, ungaenda kunyumba khala pa mpando, pontho nyerezera mwadidi pinthu pidacita Yahova kuna iwe.’ Ndacita pidalonga iye. Mwandimomwene, ndapitiriza kunyerezera mbandicita maphembero mu ntsiku zingasi. Mwapang’ono pang’ono, manyerezero anga acinja. Mwakukhonda dembuka, ndaona kuti ndikatsandzaya kutumikira Yahova. Ndikatsandzaya kuleri thangwi ya amisionaryo, na ndatoma kunyerezera pya kutumikira Mulungu mwakukwana.”
6 Yuichiro apitiriza kulonga: “Ndatoma kucita pisankhulo pyakuti mu kupita kwa ndzidzi mbipidandiphedza toera kutumikira Yahova m’madziko anango. Mwacitsandzo, ndasankhula kubulusa kursu ya Cingerezi. Mudamalisa ine kupfundza makalasi 12, ndasankhula basa yakupfundzisa Cingerezi m’midzidzi mingasi toera ndikwanise kutumikira ninga mpainiya. Pikakhala ine na pyaka 20, ndatoma kupfundza cilongero ca dziko ya Mongolia, pontho ndakhala na mwai wakugumanyikana na nsoka wa amwazi mphangwa a ku Mongolia. Pakupita pyaka piwiri, caka 2007ndaenda kaona dziko ya Mongolia. Mudaenda ine kamwaza mphangwa na apainiya ndaona anthu azinji akhasaka undimomwene, ndakhala na cifuno cakucinja toera kuphedza anthu anewa. Ndabwerera ku Japau toera kucita masasanyiro. Cincino ndisatumikira ninga mpainiya mu dziko ya Mongolia kutomera mu nthanda ya Bwinja ya 2008. Umaso ndi wakunentsa mu dziko ya Mongolia. Mbwenye anthu asatawira mphangwa zadidi, na ndisakwanisa kuaphedza toera kufendedzera Yahova. Ndisapibva kuti pidasankhula ine ndi njira yadidi kakamwe ya umaso.”
7. Kodi tisafunika kucita pisankhulo pipi, pontho ndi citsandzo cipi cidapangiza Mose kuna ife?
7 M’bodzi na m’bodzi asafunika kucita pisankhulo pyace pyakuti anadzaphatisira tani umaso wace ninga m’bodzi wa Mboni za Yahova. (Yos. 24:15) Nee tinakwanisa kukupangani khala munamanga banja, mbani anafuna imwe kumanga naye banja, peno ndi basa ipi inafuna imwe. Kodi munadzasankhula basa yakuti isaphemba pipfundziso pyakucepa? Aphale na atsikana anango asakhala mu pisa pyakutcerenga; anango asakhala m’mizinda yakupfuma. Mu dziko yonsene yapantsi, imwe ndimwe akusiyana kakamwe m’makhaliro, maluso, pyakugumana napyo, pifuno na cikhulupiro. Panango ndimwe akusiyana kakamwe na aphale Acihebere mu Ejito wakale akuti akhali akusiyana na mphale Mose. Iye akhali na miyai yonsene toera kukhala na cidzo mu utongi wa mambo, natenepa Ahebere anango akhali mabitcu. (Eks. 1:13, 14; Mach. 7:21, 22) Ninga imwe aphale na atsikana, iwo akhala m’midzidzi yakupambulika. (Eks. 19:4-6) M’bodzi na m’bodzi akhafunika kusankhula kuti anaphatisira tani umaso wace. Mose acita cisankhulo cadidi.—Lerini Ahebere 11:24-27.
8. Ndi ciphedzo cipi ciripo kwa aphale na atsikana anatonga kucita pisankhulo mu umaso wawo?
8 Yahova anakuphedzani toera kucita pisankhulo pyanu mwandzeru mu uphale peno utsikana wanu. Iye asapereka uphungu kubulukira m’midida yakuti munakwanisa kuiphatisira m’makhaliro anu akupambulika. (Sal. 32:8) Kusiyapo pyenepi, anyakubalanu akukhulupira na akulu a mpingo anakwanisa kukuphedzani toera kuona kuti munaphatisira tani midida ineyi. (Mis. 1:8, 9) Tendeni tidinge midida mitatu yakukhonda nentsa yakuti inakwanisa kukuphedzani toera kucita pisankhulo mwandzeru pyakuti pinadzakuphindulisani ntsogolo.
MIDIDA MITATU YA M’BHIBHLYA TOERA KUKUTSOGOLERANI
9. (a) Kodi Yahova asatipasa tani ntengo kubulukira mu ufulu wakusankhula? (b) ‘Kusaka pakutoma Umambo’ kusacitisa toera kukhala na miyai ipi?
9 Sakani pakutoma Umambo wa Mulungu na ulungami wace. (Lerini Mateo 6:19-21, 24-26, 31-34.) Yahova asatipasa ntengo kubulukira mu ufulu wakusankhula. Iye nkhabe kulonga kuti imwe aphale na atsikana musafunika kuphatisira ndzidzi ungasi m’basa yakumwaza mphangwa za Umambo. Mbwenye Yezu atipasa n’dida wakuphedza kakamwe toera kuikha Umambo pa mbuto yakutoma. Kuphatisira pidalonga iye kunadzakucitisani kukhala na miyai toera kupangiza ufuni wanu kuna Mulungu, citsalakano canu kuna anyakuendekana anu, na kupasa ntengo cidikhiro cakukhala na umaso wakukhonda mala. Munanyerezera imwe pya kumanga banja na kusaka basa, dingani khala pisankhulo pyanu pinadzakucitisani kupswipa ntima thangwi ya pinthu pyakumanungo, peno pinadzakucitisani kukhala waphinga mu kumwaza mphangwa za Umambo wa Mulungu na ulungami wace.
10. Ninji pidacitisa Yezu toera kutsandzaya, na ndi pisankhulo pipi pyakuti pinadzakucitisani toera kutsandzaya?
10 Khalani wakutsandzaya mu kutumikira anango. (Lerini Machitiro 20:20, 21, 24, 35.) Mwaufuni, Yezu atipfundzisa n’dida unoyu wakufunika kakamwe mu umaso. Iye akhali munthu wakutsandzaya kakamwe thangwi akhacita cifuno ca Babace mbuto mwa cifuno cace. Yezu akhakomerwa kusaka anthu akucepeseka akhatawira mphangwa zadidi. (Luka 10:21; Jwau 4:34) Panango, imwe mwakhala kale wakutsandzaya thangwi ya kuphedza anango. Mungasankhula mu umaso wanu n’dida unoyu udapfundzisa Yezu, mwandimomwene munadzakhala wakutsandzaya, pontho Yahova anadzatsandzayambo.—Mis. 27:11.
11. Thangwi yanji Baruki aluza kutsandzaya kwace, pontho ndi uphungu upi udapereka Yahova kuna iye?
11 Kutsandzaya kwathu kukulu kusabwera thangwi yakutumikira Yahova. (Mis. 16:20) Baruki, mulembi wa Yeremiya aduwala pyenepi. Mu ndzidzi unango, iye nee akhatsandzayabve na basa ya Yahova. Yahova ampanga: ‘Iwe uli kusaka pya utumbe peno pinthu pizinji? Leka kusaka, thangwi ine ndinadzatcerengesa anthu onsene, mbwenye iwe unadzawandzirwa mbukhala maso.’ (Yer. 45:3, 5) Musanyerezeranji? Ninji mbipidacitisa Baruki toera kutsandzaya, kusaka pinthu pizinji peno kupulumuka ninga ntumiki wakukhulupirika wa Mulungu pakufudzwa kwa Yerusalemu?—Tgo. 1:12.
12. Ndi cisankhulo cipi cidacitisa Ramiro kukhala wakutsandzaya mu umaso?
12 M’bale m’bodzi adakhala wakutsandzaya mu kutumikira anango ndi Ramiro. Iye alonga: “Ndabalwa m’banja yakutcerenga inakhala mu nzinda padzulu pa Mapiri a Andes. Mbwenye, mudalonga m’bale wanga wankulu kuti analipa kobiri toera ndiende ku universidade, ukhali mwai ukulu kakamwe. Mbwenye ndikhadabatizwa kwene ninga m’bodzi wa Mboni za Yahova, pontho ndikhadatambira mwai unango, mpainiya andiphemba toera kamwaza mphangwa pabodzi na iye mu nzinda ung’ono. Ndaenda ku nzinda unoyu mbandipfundza kucinga ntsisi, pontho ndakhala na mbuto yanga yakucingira tsisi toera kugumana kobiri. Mukhaperekeka ife toera kupfundzisa anthu Bhibhlya, azinji akhatawira mwadidi. Mu kupita kwa ndzidzi, ndikhagumanyikana na mpingo udakhazikiswa kwene mu cilongero ca pacisa. Cincino ndiri na pyaka khumi m’basa ya ndzidzi onsene. Nkhabepo basa inango yakuti mbidandipasa kutsandzaya kunakhala na ine mu kuphedza anthu kupfundza mphangwa zadidi mu cilongero cawo.”
13. Thangwi yanji uphale na utsikana ndi ndzidzi wakuthema toera kutumikira Yahova mwakukwana?
13 Tsandzayani mu kutumikira Yahova mu uphale peno utsikana wanu. (Lerini Koelete 12:1.) Nee musafunika kunyerezera kuti pakutoma musafunika kukhala na basa yadidi toera kutumikira Yahova ntsogolo. Uphale peno utsikana ndi ndzidzi wadidi toera kutoma kutumikira Yahova mwakukwana. Aphale na atsikana azinji ali na mabasa akucepa pa banja, pontho ali na ungumi wadidi na mphambvu toera kuphata mabasa akuwanga. Ninji pinafuna imwe kucitira Yahova mu uphale peno utsikana wanu? Panango cifuno canu ndi kukhala mpainiya. Panango musafuna kutumikira ku cisa ca cilongero cinango. Peno musaona njira toera kutumikira mwakukwana m’mpingo wanu. Mwakukhonda kutsalakana cifuno canu ca kutumikira Yahova, imwe munadzafuna njira toera kugumana kobiri. Kodi munadzafuna kupfundza mpaka papi? Pontho munadzasankhulanji?
KUPHATISIRA MIDIDA YA BHIBHLYA TOERA KUCITA PISANKHULO MWANDZERU
14. Kodi munthu asafunika kucenjera tani pakucita masasanyiro antsogolo?
14 Midida mitatu ya Bhibhlya idadinga ife inakwanisa kukuphedzani toera kudinga pa kusankhula basa. Mwakukhonda kupenula aphungu anu a kuxikola asadziwa mbuto zinafuna anthu toera kuphata basa. Panango anthu a utongi wa dziko anakupangani kuti ndi basa ipi isagumanika pacisa peno mbuto inadikhira imwe toera kuphata basa. Mphangwa zinabuluka mu pyakupereka mphangwa zinakwanisa kuphedza kakamwe, mbwenye citani mpholemphole. Anthu akuti nkhabe kufuna Yahova anakwanisa kuyesera kubzwala mu ntima mwanu mbeu yakufuna pinthu pya dziko. (1 Jwau 2:15-17) Mungaona pinthu pinapereka dziko, mwakukhonda nentsa ntima wanu unakunyengetani.—Lerini Misangani 14:15; Yer. 17:9.
15, 16. Mbani adathema toera kukuphedzani mwadidi pakusankhula basa?
15 Mungamala kudziwa mwadidi basa inafuna imwe, musafunika uphungu wadidi. (Mis. 1:5) Mbani anafuna kukuphedzani toera kusankhula basa mwakubverana na midida ya Bhibhlya? Bverani anthu akuti asafuna Yahova, akuti asakufunani, pontho akuti asakudziwani na asadziwambo mwadidi makhaliro anu. Iwo anadzakuphedzani toera kudinga maluso anu na pifuno pyanu. Panango pinafuna kukupangani iwo pinadzakuphedzani toera kunyerezera pontho pifuno pyanu. Ndi nkhombo kakamwe khala anyakubalanu asafuna Yahova! Pontho, akulu a mpingo ndi akukola mwauzimu akuti anakwanisa kukuphedzani. Mwakuthimizira, longani na apainiya, pontho na ayang’aniri a cisa na a gawo. Thangwi yanji iwo asankhula m’basa ya ndzidzi onsene? Kodi iwo atoma tani upainiya, na asagumana tani kobiri? Ndi kutsandzaya kupi kunakhala na iwo mu utumiki wawo?—Mis. 15:22.
16 Ale akuti mwandimomwene asakudziwani anakwanisa kukupasani uphungu mwandzeru. Mwacitsandzo, panango imwe musafuna kusiya kupfundza mabukhu makulu toera kukhala mpainiya thangwi nkhabe kufuna mabasa akuwanga anaphembwa kuxikola. Munthu wakuti asakufunani anakwanisa kudinga pifuno pyanu na kukuphedzani toera kuona kuti xikola inakuphedzani toera kupfundza mbamukhonda kusiya xikola mwakucimbiza. Xikola isaphedza khala musafuna kutumikira Yahova mwakukwana.—Sal. 141:5; Mis. 6:6-10.
17. Ndi pisankhulo pipi pyakuti tisafunika kupicalira?
17 Onsene anatumikira Yahova anadzathimbana na ngozwi za uzimu, manyengerero akuti anakucitisani kuthaukira Yahova. (1 Akor. 15:33; Akol. 2:8) Mbwenye mabasa anango akwanisa kupereka ngozwi zizinji za uzimu kupiringana mitundu inango ya mabasa. Kodi cikhulupiro ca anango mu cisa canu ‘cabira m’madzi’ peno cafewa pakumala kusankhula basa? (1 Tim. 1:19) Mwandimomwene, mbipidakhala pyandzeru kucalira kucita pisankhulo pyakuti pinaikha pangozwi uxamwali wanu na Mulungu.—Mis. 22:3.
TSANDZAYANI THANGWI YAKUKHALA MPHALE PENO NTSIKANA WACIKRISTU
18, 19. Khala munthu nkhabe cifuno ca kutumikira Yahova, asafunika kucitanji?
18 Khala mwakulisa cifuno mu ntima mwanu toera kutumikira Yahova, tsandzayani na miyai yakuti isaoneka mu kukhala mphale peno ntsikana anatumikira Mulungu. Citani pisankhulo pyakuti pinadzakucitisani kutsandzaya mu kutumikira Yahova m’midzidzi ino yakupambulika.—Sal. 148:12, 13.
19 Mu njira inango, kodi musafunika kucitanji khala nkhabe cifuno ca kutumikira Yahova? Lekani kusiya kuwangisa cikhulupiro canu. Mudamala mpostolo Paulu kulonga thangwi ya kuwangisira kwace toera kutowezera njira ya umaso yakuti Mulungu mbadampasa nkhombo, iye alemba: ‘Munganyerezera pinango pyakusiyana na ipi, Mulungu anadzakupangizani pinafuna imwe kucita. Na ipi pyonsene, munathambaruka ife mbatipitirizeni kufamba pa njira ibodzi ene inafamba ife cincino.’ (Afil. 3:15, 16, Mphangwa Zadidi) Pitirizani kudinga ufuni wa Mulungu na uphungu wace wandzeru. Kupiringana anthu onsene, Yahova anakuphedzani toera kucita pisankhulo mwandzeru mu uphale peno utsikana wanu.