NSOLO WA PFUNDZIRO 13
NYIMBO 4 ‘Yahova Ndi Nkumbizi Wanga’
Djanja ya Yahova Nee Ndi Yakubvira Kakamwe
“Usanyerezera kuti djanja ya Yahova ndi yakubvira kakamwe?”—NUM. 11:23.
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA
Nsolo uno unatiphedza toera kuthimizira cinyindiro cathu cakuti ndzidzi onsene Yahova anatipasa pinafuna ife.
1. Mose apangiza tani kuti akhanyindira Yahova pikhatsogolera iye Aizraeli toera kubuluka mu Ejitu?
BUKHU ya Ahebheri isalonga anthu azinji adakhulupira Yahova. M’bodzi wawo ndi Mose, wakuti akhali na cikhulupiro cakuwanga kakamwe. (Aheb. 3:2-5; 11:23-25) Iye apangiza kuti akhakhulupira Yahova mu ndzidzi udatsogolera iye Aizraeli toera kubuluka mu Ejitu mbakhonda kugopa Farau na anyankhondo ace. Iye anyindira Yahova na ntima onsene mbatsogolera Aizraeli toera kuwambuka Bara Yakufira mbapita na n’thando. (Aheb. 11:27-29) Mose anyindira Mulungu ngakhale mu ndzidzi wakuti Aizraeli azinji akhapenula kuti Yahova mbadakwanisa kuatsalakana. Pontho Mose nee atsukwala. Thangwi Yahova akwanisa kuapasa mwacirengo madzi na cakudya. Natenepa iwo akwanisa kukhala m’maso n’thando mwakuti nee mukhali na madzi na cakudya.a—Eks. 15:22-25; Mas. 78:23-25.
2. Thangwi yanji Yahova abvundza Mose: “Usanyerezera kuti djanja ya Yahova ndi yakubvira kakamwe?” (Numero 11:21-23)
2 Pidapita caka cibodzi Aizraeli pidamala iwo kubuluka mu Ejitu, Yahova apikira kuapasa nyama. Maseze Mose akhali na cikhulupiro cakuwanga, iye atoma kubvundzika khala Yahova mbadakwanirisa pikiro yace. Thangwi pakhali na Aizraeli azinji, pontho n’thando nee mukhali na cakudya. Mphapo Yahova mbadakwanisa tani kupasa nyama anthu anewa onsene? Toera kutawira mbvundzo unoyu, Yahova abvundza Mose: “Usanyerezera kuti djanja ya Yahova ndi yakubvira kakamwe?” (Lerini Numero 11:21-23.) Pa vesi ineyi, fala yakuti “djanja ya Yahova” isabveka nzimu wakucena peno mphambvu ya Mulungu. M’mafala anango, Yahova akhabvundza Mose: ‘Kodi iwe usanyerezera kuti nee ndinakwanisa kucita pinalonga ine?’
3. Thangwi yanji ndi pyakufunika kunyerezera mbvundzo udacita Yahova kuna Mose?
3 Kodi imwe mwabvundzika kale khala Yahova anakwanisa kutsalakana imwe na banja yanu? Khala mwabvundzika kale peno nkhabe, mbvundzo udacita Yahova kuna Mose unakwanisa kukuphedzani. Mu nsolo uno, tinapfundza kuti thangwi yanji Mose na Aizraeli apenula pikiro idacita Yahova kuna iwo. Pontho tinaona malemba anafuna kuthimizira cinyindiro cathu cakuti djanja ya Yahova nee ndi yakubvira kakamwe.
PFUNDZANI NA PIDACITIKIRA MOSE NA AIZRAELI
4. Ninji pidacitika mu ndzidzi ukhali Aizraeli n’thando?
4 Pyenepi pyatoma tani? Aizraeli pabodzi na “mwinji ukulu wa anthu akuti nee akhali Aizraeli” akhacita ulendo n’thando mu ndzidzi uzinji kuenda ku Dziko Yakupikirwa. (Eks. 12:38; Dheu. 8:15) Mwinji unoyu wa anthu akuti nee akhali Aizraeli akhadaneta kudya mana mbatoma kudungunya. Buluka penepo, Aizraeli azinji acitambo pibodzi pyene. (Num. 11:4-6) Iwo atoma kunyerezera kakamwe pyakudya pikhali na iwo ku Ejitu. Mose akakamizika toera kuapasa nyama, mbwenye nee akhadziwa kuti mbadacita tani pyenepi.—Num. 11:13, 14.
5-6. Aizraeli atowezera tani makhaliro a anango, pontho tisapfundzanji na pyenepi?
5 Pisaoneka kuti Aizraeli atoma kukhalambo akukhonda kupereka takhuta ninga anthu akuti nee akhali Aizraeli. Pyenepi pinakwanisambo kucitika na ife. Anthu anango ali dhuzi na ife angakhala akukhonda pereka takhuta, panango tinatowezera makhaliro awo mbatikhala akukhonda pereka takhuta kuna Yahova ninga iwo. Panango tinatoma kutsuwa pinthu pikhali na ife kale peno kucitira bibvu anango thangwi ya pinthu piri na iwo. Mbwenye tinakhala akutsandzaya kakamwe tingakomerwa na pinthu piri na ife.
6 Aizraeli akhafunika kukumbuka pikiro ya Yahova yakuti angafika mu Dziko Yakupikirwa, iye mbadaapasa pyonsene pikhafuna iwo. Pyenepi basi ene mbapidacitika mu Dziko Yakupikirwa, tayu mu ndzidzi ukhacita iwo ulendo n’thando. Munjira ibodzi ene, m’mbuto mwakunyerezera pinthu pyakuti nee tiri napyo cincino, tisafunika kunyerezera pinthu pidapikira Yahova kutipasa n’dziko ipswa. Kusiyapo pyenepi, ndi pyakufunika kunyerezera mwadidi malemba akuti anathimizira kunyindira kwathu Yahova.
7. Thangwi yanji tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti djanja ya Yahova nee ndi yakubvira kakamwe?
7 Thangwi yanji Yahova alonga kuti ‘djanja yace nee ndi yakubvira kakamwe?’ Panango thangwi iye akhafuna kuphedza Mose, tayu basi toera kubvesesa kuti iye ndi wamphambvu, mbwenye toera kumpangizambo kuti mphambvu yace ndi ikulu kakamwe. Peno, maseze Aizraeli akhali n’thando, pontho akhasowa cakudya, Yahova mbadakwanisa kuapasa nyama izinji. “Na mphambvu ya djanja yace, pontho na nkono wace wamphambvu,” Yahova apangiza mphambvu zace. (Mas. 136:11, 12) Natenepa, tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti djanja ya Yahova inakwanisa kuphedza m’bodzi na m’bodzi wa ife, mwakukhonda tsalakana mbuto iri na ife peno nyatwa zinathimbana na ife.—Mas. 138:6, 7.
8. Ndi pinthu pipi pyakuipa pidacita Aizraeli azinji n’thando, pontho tinacalira tani kucitambo pibodzi pyene lero? (Onanimbo foto.)
8 Yahova acita pidapikira iye mbapasa Aizraeli mbalame zizinji zinacemerwa makwerekwece. Mbwenye iwo nee apereka takhuta kuna Yahova thangwi ya cirengo ceneci. M’mbuto mwace, azinji a iwo atoma kugumanya makwerekwece ntsiku ineyi mbaphuphudza mpaka mangwana mwace. Yahova aipirwa na anthu anewa akhali na ‘ntima wakufuna pinthu pizinji’ mbaabweresera muliri. (Num. 11:31-34) Pyenepi pisapangiza kuti tisafunika kucita mphole-mphole na ntima wakufuna pinthu pizinji. Mwakukhonda tsalakana khala ndife akupfuma peno akutcerenga, tisafunika kukoya ‘mpfuma yathu kudzulu.’ Tinacita pyenepi tingakhala na uxamwali wakuwanga na Yahova na Yezu. (Mat. 6:19, 20; Luka 16:9) Natenepa tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova anatipasa pinthu pyonsene pyakufunika kuna ife.
Aizraeli azinji acitanji n’thando, pontho mwapfundzanji na pinthu pyenepi? (Onani ndima 8)
9. Ndi cinyindiro cipi cakuti tinakwanisa kukhala naco?
9 Lero, Yahova asaphedzambo mbumba yace. Pyenepi nee pisabveka kuti cipo tinasowa kobiri peno kuti nee tinathabuka na njala.b Mbwenye tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova nee anatisiya. Iye anatipasa mphambvu toera kuthimbana na nyatwa zonsene. Natenepa tisafunika kunyindira kuti Yahova anafuthula djanja yace toera kutitsalakana mu pinthu pyakumanungo. Cincino tendeni tione kuti tinanyindira tani Yahova mu pinthu piwiri: (1) tingathimbana na nyatwa yakusowa kobiri na (2) tinganyerezera pya umaso wathu ntsogolo.
TINGATHIMBANA NA NYATWA YAKUSOWA KOBIRI
10. Ndi nyatwa zipi zakusowa kobiri zakuti panango tinathimbana nazo?
10 Mu ndzidzi unafendedzera ife kumala kwa dziko ino, nyatwa zisapitiriza kuthimizirika. Lero pasaoneka uviyaviya thangwi ya ndale, nkhondo, pidengwa pyacibaliro na mautenda anathapulisa anthu azinji. Pinthu pyenepi panango pinaticitisa kubvunga kobiri izinji, kuticitisa kuluza basa, pinthu piri na ife, ngakhale kusiya nyumba yathu mbatifuluka kuenda mbuto inango. Toera mukwanise kupitiriza kutsalakana banja yanu, ninji pinafuna kukuphedzani toera kucita pisankhulo pinapangiza kuti musanyindira Yahova?
11. Ninji pinafuna kukuphedzani mungathimbana na nyatwa yakusowa kobiri? (Luka 12:29-31)
11 Cinthu cakutoma cinafunika imwe kucita, pontho cakuti cinakuphedzani ndi kupanga Yahova pinthu pyonsene pinakudzudzumisani. (Mis. 16:3) Phembani udziwisi toera kucita pisankhulo pyadidi na kukhala wakukhurudzika toera mukhonde “kudzudzumika kakamwe.” (Lerini Luka 12:29-31.) Pitirizani kucita phembero toera mukwanise kukomerwa na pinthu pyakucepa piri na imwe. (1 Tim. 6:7, 8) Fufudzani m’mabukhu athu toera mudziwe kuti munacitanji pakuthimbana na nyatwa yakusowa kobiri. Mu saiti jw.org muli na misolo na mavidhyu mazinji analonga thangwi ya pyenepi akuti aphedza anthu azinji.
12. Ndi mibvundzo ipi yakuti inaphedza munthu toera kucita cisankhulo cadidi thangwi ya banja yace?
12 Anango abuluka panyumba mbaenda kutali toera kasaka basa. Mbwenye azinji mwa iwo adzindikira kuti ceneci nee cikhali cisankhulo cadidi. Mbamudzati kutawira basa, lekani kunyerezera basi ene kobiri inafuna imwe kutambira, mbwenye nyerezeranimbo pinthu pinafuna kucitika na uxamwali wanu na Yahova. (Luka 14:28) Bvundzikani tenepa: ‘Ninji pinafuna kucitika na banja yanga ndingakhala kutali? Ndinakwanisa kukhala na ndzidzi wakuenda kumisonkhano yonsene, kumwaza mphangwa na kukhala pabodzi na abale?’ Khala muli na ana, musafunikambo kubvundzika: ‘Ndinakuza tani ananga “mwakubverana na pinalonga Yahova” khala ndiri kutali na iwo?’ (Aef. 6:4) Citani pisankhulo mwakubverana na pinafuna Yahova, tayu pinafuna axamwali peno acibale anu akuti nee asakhulupira pinalonga Bhibhlya.c M’bale Tony anakhala ku Azya, apangwa kazinji kene toera aende kaphate basa ku dziko inango, pontho kweneko mbadatambira kobiri izinji. Mbwenye pidamala iye kucita phembero thangwi ya pyenepi mbacedza na nkazace, iye akhonda kuenda ku dziko inango mbacita macinjo toera akhale na kobiri yakucepa. Iye alonga: “Ine ndakhala na mwai wakuphedza anthu azinji toera kudziwa Yahova, pontho anathu asakomerwa kakamwe na undimomwene. Banja yathu yaona kuti tingapitiriza kubvera mafala anagumanika pa Mateu 6:33, Yahova anapitiriza kutitsalakana.”
TINGANYEREZERA PYA UMASO WATHU NTSOGOLO
13. Tisafunika kucitanji cincino toera tikhale na pinthu pyakufunika tingakalamba?
13 Kunyindira kwathu Yahova panango kunayeserwambo tinganyerezera kuti umaso wathu unakhala tani ntsogolo. Bhibhlya isalonga kuti tisafunika kuphata basa mwaphinga toera tikhale na pinthu pyakufunika ntsogolo. (Mis. 6:6-11) Pingakwanisika, ndi pyadidi kukoya kobiri thangwi iyo isatitsidzikiza. (Ekle. 7:12) Mbwenye nee tisafunika kuona kobiri ninga cinthu cakufunika kakamwe mu umaso wathu.
14. Lemba ya Ahebheri 13:5 isatiphedza tani toera tikhonde kudzudzumika kakamwe na pinthu pinafuna kuticitikira ntsogolo?
14 Yezu alonga nsangani unapangiza kuti ndi pyakusowa ndzeru kukhala na kobiri izinji m’mbuto mwakukhala “wakupfuma kuna Mulungu.” (Luka 12:16-21) Nkhabe munthu anadziwa pinafuna kuncitikira mangwana. (Mis. 23:4, 5; Tiya. 4:13-15) Pontho ninga atowereri a Yezu tisafunika kutawira ‘kusiya’ pinthu pyathu pyonsene toera tikhale anyakupfundzace. (Luka 14:33) Ndi pyenepi pidacita Akristu a mu ndzidzi wa apostolo ku Yudeya. Iwo apitiriza kukhala akutsandzaya maseze akhadaluza pinthu pyawo. (Aheb. 10:34) Lero, abale na alongo azinji aluza mabasa awo na pinthu pyawo pyakumanungo thangwi yakukhonda kuphedzera ndale za dziko. (Apok. 13:16, 17) Ninji pidaaphedza toera kucita pyenepi? Iwo anyindira na ntima onsene pikiro ya Yahova yakuti: “Ine cipo ndinadzakusiya, pontho cipo ndinadzakuthawa.” (Lerini Ahebheri 13:5.) Natenepa, mbaticiteni pyonsene pinakwanisa ife toera kukhala na pinthu pyakufunika ntsogolo, mu ndzidzi ubodzi ene mbatinyindira na ntima onsene kuti Yahova anatitsalakana tingacitikirwa na pinthu pyakukhonda dikhira.
15. Anyakubala Acikristu asafunika kukhala na maonero api thangwi ya ana? (Onanimbo foto.)
15 M’mbuto zinango, anthu azinji asafuna kubala ana toera ntsogolo ana anewa akhale na kobiri toera kutsalakana anyakubalawo angakalamba. Mbwenye Bhibhlya isalonga kuti anyakubala ndiwo anafunika kutsalakana anawo. (2 Akor. 12:14) Ndimomwene kuti anyakubala panango anafuna kuphedzwa na anawo angakalamba, pontho ana azinji asacita pyenepi. (1 Tim. 5:4) Mbwenye anyakubala ananyindira Yahova asadziwa kuti anakhala akutsandzaya kakamwe angakuza anawo toera atumikire Yahova, tayu atsalakanwe nawo angakalamba.—3 Juw. 4.
Anyakumanga banja ananyindira Yahova asabvera pinapfundzisa Bhibhlya pakucita pisankhulo thangwi ya ntsogolo (Onani ndima 15)d
16. Anyakubala anaphedza tani anawo kukhunganyika thangwi ya ntsogolo? (Aefesi 4:28)
16 Pakupfundzisa mwananu kuti anatsalakanika tani, pangizani na pinthu pinacita imwe kuti musanyindira Yahova. Kutomera uwana wace, mpangizeni kuti ndi pyakufunika kuphata basa mwaphinga. (Mis. 29:21; lerini Aefesi 4:28.) Kusiyapo pyenepi, mphedzeni toera awangisire kubvesesa pinapfundza iye kuxikola. Musafunika kufufudza toera kuphedza mwananu kucita pisankhulo pyadidi thangwi yakupfundza kakamwe. Cifuno canu cisafunika kukhala cakuphedza mwananu toera akwanise kuphata basa yakuti inamphedza kutsalakanika, mu ndzidzi ubodzi ene mbacita pyonsene pinakwanisa iye m’basa yakumwaza mphangwa, panango kutumikira ninga mpainiya.
17. Ndi cinyindiro cipi cakuti tinakwanisa kukhala naco?
17 Atumiki akukhulupirika a Yahova anakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti iye anakwanisa kuatsalakana mu pinthu pyakumanungo, pontho ali na mphambvu toera kucita pyenepi. Mu ndzidzi unafendedzera ife dhuzi na kumala kwa dziko ino, tisafunika kunyindira kakamwe Yahova. Mwakukhonda tsalakana pinafuna kucitika, tisafunika kunyindira na ntima onsene kuti Yahova anaphatisira mphambvu zace toera kutitsalakana. Nee tisapenula kuti Yahova anakwanisa kutitsalakana.
NYIMBO 150 Sakani Mulungu Toera Mupulumuswe
a Onani “Mibvundzo Inacitwa na Anyakuleri” mu Ncenjezi wa Outubro 2023.
b Onani “Mibvundzo Inacitwa na Anyakuleri” mu Ncenjezi wa 1 ya Nyendzi ya 2014.
c Onani nsolo wakuti “Nkhabe Anakwanisa Kuphatira Ambuya Awiri” mu Ncenjezi wa 1 ya Bwinja ya 2014.
d MAFALA ANAFOKOTOZA FOTO: Anyakubala akuti ndi Mboni za Yahova ali kucedza na mwanawo anatumikira m’basa yakumanga Nyumba ya Umambo pabodzi na mamunace.