BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • w13 1/10 matsa. 19-23
  • Mapfundziro Akubulukira Mu Phembero Yakukhunganyika Mwadidi

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Mapfundziro Akubulukira Mu Phembero Yakukhunganyika Mwadidi
  • Ncenjezi Wakudziwisa Umambo Wa Yahova—2013
  • Misolo Ming'ono
  • NTHANDA YAKUPAMBULIKA
  • NTSIKU YAKUTCULULA MADAWO
  • SIMBANI DZINA YA MBIRI YA MULUNGU
  • PYAKUCITIKA PYAKUKHONDA LENGESEKA PYA YAHOVA
  • KUFUNIKA KWA KUSANDIKA
Ncenjezi Wakudziwisa Umambo Wa Yahova—2013
w13 1/10 matsa. 19-23

Mapfundziro Akubulukira Mu Phembero Yakukhunganyika Mwadidi

“Mbisimbwe dzina yanu ya mbiri.”​—NEH. 9:5.

MUNAKWANISA KUTAWIRA?

  • Kodi ndi pinthu pipi pyadidi pidacita Aisraele mu ndzidzi udaagumanya Alevi?

  • Ndi citsandzo cipi ca mbiri cinapangiza kuti Mulungu asacita pinthu mwakubverana na mabvekero a dzina yace?

  • Tisapfundzanji kubulukira ku phembero ya Alevi?

1. Kodi ndi kugumanyikana kupi kwa mbumba ya Mulungu kunafuna ife kudinga, na pasabuluka mibvundzo ipi?

‘LAMUKANI, musimbe Mbuya Mulungu wanu, Mulungu wakukhala na kukhala.’ Na mafala anewa acikulumizo, mbumba ya kale ya Mulungu yagumanyikana pabodzi toera kucita phembero yakuti ndi ibodzi mwa maphembero akale anagumanika m’Bhibhlya. (Neh. 9:4, 5) Kugumanyikana kweneku kwacitika mu Yerusalemu pa ntsiku 24 ya nthanda yacinomwe Yaciyuda, yakudziwika Tishri, mu caka 455 M.N.W. Munadinga ife pyakucitika pya ntsiku ineyi yakupambulika, bvundzikani: ‘Ndi nsambo upi wadidi udaphedzera toera kupembera pa ndzidzi unoyu? Kodi ndi mapfundziro api anango akuti ndinakwanisa kuapfundza kubulukira mu phembero ineyi yakukhunganyika mwadidi?’​—Sal. 141:2.

NTHANDA YAKUPAMBULIKA

2. Ndi citsandzo cipi cadidi cidapangiza Aisraele kwa ife pa kugumanyikana kwawo pakumala kumangwa malinga a Yerusalemu?

2 Nthanda yakugumanyikana idalongwa mu ndima yakutoma, Ayuda akhadamalisa kumanga malinga a Yerusalemu. (Neh. 6:15) Mbumba ya Mulungu yamalisa basa pakupita ntsiku 52, na apitiriza kutsalakana pifuno pyawo pyauzimu. Mbwenye pa ntsiku yakutoma ya nthanda ipswa ya Tishri, iwo agumanyikana pabodzi pa mbuto yapakweca toera kubvesera Esdhra pabodzi na Alevi mbakaleri mwakugaluza na kufotokoza mwambo wa Mulungu. Mabanja onsene, kuphataniza ale onsene akuti ‘mbadakwanisa kubvesera’ akhali dzololo mbakabvesera ‘kutomera na macibese mpaka masikati.’ Ndi citsandzo cadidi kakamwe kwa ale anagumanika pa misonkhano mu Nyumba zadidi za Umambo! Natenepa, mu ndzidzi unoyu, kodi musaikha manyerezero anu ku pinthu pyakukhonda funika? Khala ndi tenepo, dingani kaciwiri citsandzo ca Aisraele akale akuti nee abvesera basi ene mbwenye aphatisira na ntima onsene pire pidabvesera iwo mbatoma kulira thangwi ya madawo awo, ninga dzindza yakubvera Mwambo wa Mulungu.​—Neh. 8:1-9.

3. Mwakubvera, kodi Aisraele atowezera citsogolero cipi?

3 Natenepa, unoyu nee ukhali ndzidzi toera kulonga pakweca madawo. Ikhali ntsiku ya phwando, ndzidzi wakutsandzayisa mu kulambira Yahova. (Num. 29:1) Na thangwi ineyi Nehemiya apanga mbumba: ‘Ndokoni kwanu, citanimbo phwando yadidi mbamumwa vinyu pabodzi na anyakutcerenga, thangwi lero ndi ntsiku ya Mbuya Mulungu wathu. Lekani kutsukwala mphapo, Mulungu ndi kukomerwa kwanu.’ Mwakusimbwa, mbumba yabvera, mbikhala ntsiku ‘yakutsandzaya kakamwe.’​—Neh. 8:10-12.

4. Kodi misolo ya mabanja ya Aisraele yacitanji, pontho ninji cidandzindikira iwo cakuti cikhali cakufunika pa Phwando ineyi ya Misasa?

4 Mu ntsiku yakutowerera misolo yonsene ya mabanja yagumanyikana pabodzi toera kuona madzindza kuti mbadabvera tani Mwambo wa Mulungu. Mu kupfundza kwawo Malemba, iwo aona kuti nthanda yacinomwe ikhafunika kuphatanizwa na Phwando ya Misasa yakuti yamaliswa na nsonkhano wakupambulika kutomera pa ntsiku 15 mpaka pa ntsiku 22 ya Tishri, natenepa iwo atoma kukhunganyika. (Cithundzithundzi 4) Phwando ineyi ya Misasa yadzakhala yakupembera kakamwe kutomera mu ntsiku ya Yoswa, pontho ikhali yakutsandzayisa kakamwe. Cinthu cakufunika kakamwe ca phwando ineyi cikhali kuleri Mwambo wa Mulungu pakweca, “kutomera ntsiku yakutoma mpaka ntsiku yakumalisa.”​—Neh. 8:13-18.

NTSIKU YAKUTCULULA MADAWO

5. Kodi mbumba ya Mulungu yacitanji Alevi mbadzati kuacitira phembero kuna Yahova?

5 Pakupita ntsiku ziwiri, ukhali ndzidzi wadidi kwa Aisraele toera kutculula madawo awo pakweca thangwi ya kudodoma kwawo kukoya Mwambo wa Mulungu. Ineyi nee ikhali ntsiku ya phwando. Mbuto mwace, mbumba ya Mulungu ikhaleka kudya, mbibvala masakala ninga cipangizo cakutsukwala. Pontho Mwambo wa Mulungu ukhalerwi kuna mbumba m’midzidzi mitatu namacibese. Namasikati ‘akhabweka madawo awo mbalambira pa maso pa Yahova Mulungu wawo.’ Buluka penepo Alevi acitira mbumba phembero yakukhunganyika mwadidi. ​—Neh. 9:1-4.

6. Ninji pidaphedza Alevi toera kucita phembero yakubveka mwadidi, na tisapfundzanji?

6 Mwakukhonda penula, kuleri kwawo Mwambo wa Mulungu mwakukhonda phonya kwaphedza Alevi toera kukhunganyika phembero ineyi yakubveka mwadidi. Mavesi khumi akutoma asalonga makamaka pya mabasa na makhaliro a Yahova. Khundu yakumalisa ya phembero, isagomezera mwakubwereza-bwereza “ntsisi” za Mulungu, pabodzi na kutawira pakweca kuti Aisraele nee akhadathema citsalakano ceneci. (Neh. 9:19, 27, 28, 31) Ninga maphembero a Alevi, tinakwanisa kulonga mafala mapswa na akubveka mwadidi m’maphembero athu kwa Yahova, tingadinga mwacidikhodikho Mafala a Mulungu ntsiku zonsene, kutawirisa Yahova toera kulonga na ife mbatidzati kucita phembero kuna iye.​—Sal. 1:1, 2.

7. Ninji pidaphemba Alevi kuna Mulungu, na tisapfudzanji na pyenepi?

7 Mu phembero ineyi musagumanika phembo ibodzi basi yakucepeseka. Isagumanika pa khundu yakumalisa pa vesi 32, yakuti isalonga: “Chinchino, Mbuya Mulungu wankulu na wakugopswa, wakukhulupirika na wa maso, bveserani maphembero athu. Na pyonsene ipi, Imwe hamudadawa tayu, thangwi ndimwe Mulungu wakukhulupirika, mbwenye adadawa ndife.” Natenepa, Alevi akhazikisa citsandzo cadidi kwa ife toera kusimba na kupereka takhuta kuna Yahova mbatidzati kucita maphembo athu pa kucita maphembero.

SIMBANI DZINA YA MBIRI YA MULUNGU

8, 9. (a) Ndi mu njira ipi yakucepeseka yakuti Alevi atoma phembero yawo? (b) Kodi ndi misoka ipi miwiri ya anyankhondo idalonga Alevi?

8 Ngakhale kuti maphembero awo akhali akukhunganyika mwadidi, Alevi anewa akhali akucepeseka na akhapibva kuti mafala awo nee mbadathema toera kusimba Yahova. Natenepa, phembero yatoma na phembo yakucepeseka na kulemedza mbumba ya Mulungu: “Mbisimbwe dzina yanu ya mbiri, mbilemedzwe pikulu pyene na chidzo chonsene.”​—Neh. 9:5.

9 Phembero isapitiriza: “Imwe [Yahova], ndimwe mwekha mudachita kudzulu na pyonsene piri kweneko, mbamuchitambo pantsi na pyonsene piri penepo. Mwachita bara na pyonsene piri mwenemo. Pyonsene mbamupipasa moyo. Onsenembo a kudzulu asakulambirani.” (Neh. 9:6) Mwandimomwene, Yahova Mulungu acita kudzulu na pantsi, pabodzi na misoka ya nyenyezi yakukhonda lengeseka. Mwakudzumisa, iye acita pinthu pyonsene pinagumanika mu dziko yathu yakubalika, pabodzi na luso yayo yakudzumatirisa yakutsidzikiza umaso wakusiyana-siyana, umaso wakuti usabalana mwakubverana na ntundu wace. Mboni za pinthu pyenepi pyonsene akhali aanju aungwiro a Mulungu, akuti anakwaniswa kulongwa ninga “anyankhondo ache a kudzulu.” (1 Am. 22:19; Yobe 38:4, 7) Kusiyapo pyenepi, aanju akucepeseka asacita cifuno ca Mulungu mu kutumikira anthu akudawa akuti “anadzatambira mpfuma yakupulumuswa.” (Aheb. 1:14) Ndi citsandzo cadidi tani cidakhazikisa aanju kwa ife munatumikira ife Yahova mwakuphatana ninga anyankhondo akupfundziswa mwadidi!​—1 Akor. 14:33, 40, Chibverano Chachinchino.

10. Tisapfundzanji kubulukira ku citsalakano ca Mulungu na Abrahamu?

10 Patsogolo pace, Alevi aikha manyerezero awo ku matsalakaniro a Mulungu na Abramu, wakuti akhali na pyaka 99 pyakubalwa, pontho nee akhali na mwana kubulukira kwa nkazi wace, Sara. Natenepa, Yahova acinja dzina yace toera kukhala Abrahamu, isabveka “baba wa anthu akukhonda lengeseka.” (Gen. 17:1-6, 15, 16) Pontho, Mulungu apikira Abrahamu kuti mbeu yace mbidatambira dziko ya Kanani. Kazinji kene anthu asaduwala pinapikira iwo; mbwenye Yahova nkhabe kuduwala. Ninga Alevi acita phembero mwakubwereza-bwereza: ‘Ndimwe Yahova, Mulungu wandimomwene mudasankhula Abramu mbamum’bulusa ku dziko ya Uri ya ku Kaldea, mbamumpasa dzina ya Abrahamu. Mwaona ntima wace wakukhulupirika kuna Imwe mbamucita na iye cibverano toera kumpasa iye na anace dziko ikhali ya Akanani, mbatoweza fala yanu thangwi ndimwe wakulungama.’ (Neh. 9:7, 8) Tinakwanisambo kusangizira Mulungu wathu wakulungama mu kuwangisira toera kukwanirisa mafala athu ndzidzi onsene.​—Mat. 5:37.

PYAKUCITIKA PYAKUKHONDA LENGESEKA PYA YAHOVA

11, 12. Fokotozani mabvekero a dzina ya Yahova, na pyenepi pyapangizwa tani m’matsalakaniro ace na mbeu za Abrahamu.

11 Dzina ya Yahova isabveka kuti “Iye Asacitisa Pinthu Kukhalapo,” isafuna kulonga kuti Mulungu kubulukira m’macitiro ace, iye asakwanirisa mapikiro ace. Pyenepi pisapangizwa mwadidi kakamwe m’matsalakaniro a Mulungu na mbeu za Abrahamu mu ndzidzi ukakhala iwo mu ubitcu mu Ejito. Mu ndzidzi unoyu, pikhaoneka ninga pyakukhonda kwanisika kuti mbumba yonsene isudzulwe mu ubitcu mbipita mu Dziko Yakupikirwa. Natenepa, kubulukira m’macitiro mazinji, Mulungu acitisa pikiro yace kukwanirisika, mu kupicitisa ekhene kukhala wakupambulika na dzina yace ya mbiri Yahova.

12 Phembero idalembwa na Nehemiya isalonga pya Yahova: “Mwaonambo kuthabuka kwa ababathu mu Egipito, mbamubva nkhuwo wawo mu nyandza yakufuwira. Mwachitambo pyadidi na pirengo pa maso pa Farao na pa maso pa atumiki ache na pa mbumba yonsene ya n’dziko mwache, thangwi mukhapidziwa kuti iwo akhadathabusa ababathu; thangwi ya pyonsene ipi mwakuza dzina yanu, inakhalikira mpaka ntsiku zathu zino. Mwagawa nyandza patsogolo pawo, iwo mbapita pakati na miyendo. Mbwenye mwaabirisa m’madzi onsene ale akhaatowerera, iwo mbabira ninga mwala wakuponyiwa m’madzi.” Buluka penepo, phembero yapitiriza na kulonga pinthu pinango pidacita Yahova kuna mbumba yace: ‘Imwe mwafudza anthu mwenemo pa maso pawo, Iwo atapatambo midzinda yawo ya malinga na mataka awo a ndimo. Akwatambo nyumba zakudzala na pinthu pizinji, na micera na minda ya mawuva, na mirivera na mbuto za miti mizinji ya misapo. Iwo adya mbakhuta na pire pyadidi pyonsene pikhadaapasa Imwe.’​—Neh. 9:9-11, 24, 25.

13. Kodi Yahova apasa tani Aisraele pyakufuna pyawo pyauzimu, mbwenye mbumba yacitanji?

13 Pakhalimbo pinthu pizinji pidacita Yahova toera kukwanirisa cifuniro cace. Mwacitsandzo, mwakukhonda dembuka, mudabuluka Aisraele mu Ejito, Yahova apasa pyakufuna pyawo pyauzimu. Alevi asakumbuka pyenepi mu phembero yawo kuna Mulungu: ‘Mwatcitha ku Phiri ya Sinai mbamulonga nawo, mbamuapasa mitemo na miyambo na matongero adidi na a ulinganiri.’ (Neh. 9:13) Yahova ayesera kupfundzisa mbumba yace kuti iwo akwate dzina yace yakucena ninga anyakutambira Dziko Yakupikirwa, mbwenye iwo asiya kupfundza pinthu pyadidi pidapfundza iwo.​—Lerini Nehemiya 9:16-18.

KUFUNIKA KWA KUSANDIKA

14, 15. (a) Kodi Yahova atsalakana tani mwantsisi mbumba yace yakudawa? (b) Tisapfundzanji kubulukira ku matsalakaniro a Mulungu na mbumba yace yakusankhulwa?

14 Phembero ya Alevi ikhalonga pya madawo mawiri akhacitwa na Aisraele mudamala iwo kwene kudumbira pa Phiri ya Sinai kuti mbadapitiriza kukoya Mwambo wa Mulungu. Na mathangwi anewa, iwo athema kusiyiwa okhene toera kufa. Mbwenye asimba Yahova mu phembero: “Imwe hamudaaleka n’thando tayu, thangwi ndimwe wa ntsisi, . . . Pyaka makumanai, iwo mbaleka kusowa chinthu. Pyakubvala pyawo hapidasakala tayu, na miyendombo yawo hidabzimba tayu.” (Neh. 9:19, 21) Lero, Yahova asatipasambo pyonsene pinafuna ife toera kuntumikira mwakukhulupirika. Nee tisafunika kukhala ninga pikwi pya Aisraele adafa n’thando thangwi yakukhonda kwawo kubvera na kusowa kwawo cikhulupiro. Mwandimomwene, pyenepi ‘pyalembwa toera kuticenjeza, thangwi ndzidzi wakumalisa wafika.’​—1 Akor. 10:1-11.

15 Mwakutsukwalisa, pakumala kupita mu Dziko Yakupikirwa, Aisraele atoma kucita ulambiri wakukhonda thema, ulambiri wausumankha wa alungu a mu dziko ya Kanani. Yahova asiya mbumba yace yakusankhulwa toera kuthabuswa na madzindza akuendekana. Mudatcinyuka iwo, mwantsisi Yahova aalekerera mbaapulumusa m’manja mwa anyamalwa awo. Pyenepi pyacitika “kazinji kene.” (Lerini Nehemiya 9:26-28, 31.) Iwo atculula madawo awo kwa Alevi, “na udidi wanu mwaachenjeza pontho na alongeri anu, mbwenye iwo akhonda kuabvera, na tenepo mwaapereka m’manja mwa anthu a kunja.”​—Neh. 9:30.

16, 17. (a) Pakumala ubitcu, kodi makhaliro a Aisraele asiyana tani na makhaliro a makolo awo adatoma kupita mu Dziko Yakupikirwa? (b) Kodi Aisraele atcululanji, pontho ninji pidadumbira iwo toera kucita?

16 Ngakhale pidamala iwo kubuluka ku ubitcu, Aisraele akhonda pontho kubvera. Kodi ninji pidacitika? Alevi apitiriza na kucita phembero: ‘Lero ndife mabitcu n’dziko mwathu mwene, idapasa Imwe makholo athu, toera kuti adye pya misapo yawo na pyakulima pyayo. Misapo yeneyi na pyakulima pyenepyo, lero piri m’manja mwa amambo a kunja thangwi ya kudawa kwathu. Tiri pa nyatwa zikulu kakamwe!’​—Neh. 9:36, 37.

17 Kodi Alevi akhalonga kuti Mulungu akhali wakusowa ulungami mu kutawirisa nyatwa zenezi? Mwandimomwene nkhabe! Iwo alonga, “Imwe hamudadawa tayu, thangwi ndimwe Mulungu wakukhulupirika, mbwenye adadawa ndife.” (Neh. 9:33) Buluka penepo, phembero ineyi yakukhonda kucenama yamalisira na pikiro yadidi yakuti mbumba inadzapitiriza kubvera Mwambo wa Mulungu. (Lerini Nehemiya 9:38; 10:29) Toera kumalisa, tsamba yakulembwa yakorondzwa na pidzindikiro pya akulu Aciyuda akukwana 84.​—Neh. 10:1-27.

18, 19. (a) Tisafunika kucitanji toera kupita mu dziko ipswa ya Mulungu? (b) Thangwi yanji nee tisafunika kusiya kucita phembero?

18 Tisafunika kusandikwa na Yahova kuti tikhale akuthema toera kupita mu dziko ipswa yaulungami. Mpostolo Paulu abvundza: “Kodi ali kupi mwana anakhonda kusandikiwa na baba wache?” (Aheb. 12:7) Tisapangiza kuti tisatawira citsogolero ca Mulungu mu umaso wathu mu kupirira mwakukhulupirika m’basa yace na kutawirisa nzimu wace uphate basa mwa ife. Pontho tingacita madawo makulu, tinakwanisa kunyindira kuti Yahova anadzatilekerera khala tatcinyuka mwandimomwene mbatitawira mwakucepeseka kusandikwa.

19 Mwakukhonda dembuka, Yahova anadzakuza dzina yace kupiringana pidacita iye mudapulumusa iye Aisraele ku Ejito. (Ezek. 38:23) Mwandimomwene, ninga mbumba yace yakale yapita mu Dziko Yakupikirwa, natenepa, Akristu onsene anapirira ninga alambiri akukhulupirika a Yahova anadzapita mu dziko ipswa yakulungama ya Mulungu. (2 Ped. 3:13) Na cidikhiro ceneci cadidi kakamwe ntsogolo mwathu, nee tisafunika kusiya kuphembera toera kucenesa dzina ya mbiri ya Yahova. Nsolo unatowerera unadzafokotoza phembero inango kuti tisafunika kucita pinthu mwakubverana na pinaphemba ife toera kukhala na nkhombo za Mulungu cincino na kwenda na kwenda.

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango