NSOLO WA PFUNDZIRO 7
Munaphindula Tani na Kuleri Kwanu Bhibhlya?
‘Usabvesesa tani?’—LUKA 10:26.
NYIMBO 97 Umaso Wathu Usanyindira Mafala a Mulungu
PINAFUNA IFE KUPFUNDZAa
1. Ninji pinapangiza kuti Malemba akhali akufunika kuna Yezu?
ANTHU akhatsandzaya kakamwe pikhabvesera iwo Yezu mbakapfundzisa. Kazinji kene iye akhalonga Malemba Akucena adakoya iye m’manyerezero. Mwacitsandzo, mafala akutoma adalonga iye pakumala kubatizwa na mafala adalonga iye mbadzati kufa akhagumanika m’Malemba.b (Dheu. 8:3; Mas. 31:5; Luka 4:4; 23:46) Pontho mu pyaka pitatu na hafu pya utumiki wace, Yezu akhaleri pamwinji Mafala a Mulungu, akhalonga Malemba akhakoya iye m’manyerezero mwace, pontho akhaafokotoza.—Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luka 4:16-20.
Pikhali iye pa dziko yapantsi, Yezu apangiza kuti akhakomerwa na Malemba, pontho akhacita pinthu mwakubverana na pikhapfundza iye m’Malemba anewa (Onani ndima 2)
2. Ninji pidaphedza Yezu toera kudziwa mwadidi Malemba mu ndzidzi ukhakula iye? (Onani foto iri patsamba yakutoma.)
2 Mu pyaka pizinji mbadzati kutoma utumiki wace, Yezu akhaleri na kubva Mafala a Mulungu mwakubwereza-bwereza. Panyumba pawo, iye akhabva Mariya na Zuze mbakalonga Malemba adakoya iwo m’manyerezero mu ndzidzi ukhacedza iwo.c (Dheu. 6:6, 7) Ife tiri na cinyindiro cakuti Masabudu onsene, Yezu akhaenda ku sinagoga pabodzi na anyakubalace. (Luka 4:16) Mu ndzidzi ukhali iye kweneko, iye akhabvesera mwadidi Malemba akhalerwi. Mukupita kwa ndzidzi, Yezu atomambo kuleri Malemba anewa ekhene. Na thangwi ineyi, Yezu adzadziwa mwadidi Malemba, akhakomerwa nawo, pontho akhacita pinthu mwakubverana na pikhapfundza iye m’Malemba anewa. Mwacitsandzo, kodi imwe musakumbuka pidacitika mu templo pikhali Yezu na pyaka 12 pyakubalwa? Apfundzisi akuti akhadziwa mwadidi Mwambo wa Mose ‘adzumatirwa kakamwe na mitawiro yace na luso yace yakubvesesa pinthu.’—Luka 2:46, 47, 52.
3. Tinapfundzanji mu nsolo uno?
3 Ife tinakwanisambo kudziwa na kukomerwa na Mafala a Mulungu tingaaleri ntsiku zonsene. Mphapo tinakwanisa tani kuphindula na pinaleri ife? Tinakwanisa kuphindula na pinaleri ife tingapfundza pidalonga Yezu kuna ale akhadziwa Mwambo, kuphatanizambo apfundzisi a Mwambo, Afarisi na Asadhuki. Atsogoleri anewa a mauphemberi akhaleri Malemba kazinji kene, mbwenye nee akhaphindula na pikhaleri iwo. Yezu alonga pinthu pitatu pyakuti amuna anewa akhafunika kupicita toera aphindule na Malemba akhaleri iwo. Natenepa, mu nsolo uno tinapfundza kuti mafala adalonga Yezu kuna amuna anewa anatiphedza tani kukulisa maluso athu (1) toera kubvesesa pinthu pinaleri ife, (2) kugumana mpfuma zauzimu na (3) kuphatisira pinapfundza ife m’Mafala a Mulungu.
LERINI TOERA KUBVESESA
4. Lemba ya Luka 10:25-29, isatipfundzisanji thangwi yakuleri Mafala a Mulungu?
4 Ife tisafuna kubvesesa pinthu pinaleri ife m’Mafala a Mulungu. Mbwenye panango nee tinabvesesa mwakukwana pinthu pinaleri ife. Mwacitsandzo, onani pidalonga Yezu kuna “mamuna m’bodzi wakudziwisa Mwambo.” (Lerini Luka 10:25-29.) Pidabvundza mamuna unoyu kuti asafunika kucitanji toera kukhala na umaso wakukhonda mala, Yezu antawira mukuphatisira Mafala a Mulungu: “Ninji pidalembwa mu Mwambo? Usaubvesesa tani?” Mamuna unoyu antawira mwadidi mukuphatisira Malemba analonga pya kufuna Mulungu na ndzathu. (Lev. 19:18; Dheu. 6:5) Mbwenye buluka penepo, iye abvundza Yezu: “Mwandimomwene mbani ndzanga?” Mbvundzo unoyu usapangiza kuti mamuna unoyu nee akhabvesesa pinthu pikhaleri iye. Na thangwi ineyi, iye nee akhadziwa kuti anaphatisira tani malemba anewa mu umaso wace.
Ife tinakwanisa kukhala na luso yakubvesesa pinaleri ife
5. Kucita phembero na kuleri mwakukhonda thamanga kunatiphedza tani toera kubvesesa mwadidi Mafala a Mulungu?
5 Ife tinakwanisa kubvesesa mwadidi Mafala a Mulungu tingakhala na nsambo wa kualeri mwadidi. Onani pinthu pingasi pyakuti pinakwanisa kukuphedzani. Citani phembero mbamudzati kuleri Bhibhlya. Ife tisafunika kuphemba ciphedzo ca Yahova toera kubvesesa Malemba. Natenepa tinakwanisa kuphemba nzimu wace wakucena toera utiphedze kuikha manyerezero athu ku pinthu pinaleri ife. Buluka penepo lerini mwakukhonda thamanga. Pyenepi pinakuphedzani toera kubvesesa mphangwa zinaleri imwe. Imwe munakwanisa kuleri mwakugaluza peno kuleri mukutowezera audhyu ya Bhibhlya. Mungabva pinaleri imwe, pyenepi pinakuphedzani toera kubvesesa, kukumbuka na kupfundza pizinji kubulukira m’Mafala a Mulungu. (Yos. 1:8) Mungamala kuleri, citani pontho phembero yakupereka takhuta kuna Yahova thangwi ya Mafalace. Pontho mphembeni toera akuphedzeni kuphatisira pinthu pidaleri imwe.
Thangwi yanji kulemba ntsonga zakufunika kunakuphedzani toera kubvesesa na kukumbuka pidaleri imwe? (Onani ndima 6)
6. Thangwi yanji musafunika kubvundzika na kulemba ntsonga zakufunika mu ndzidzi unaleri imwe Mafala a Mulungu? (Onanimbo foto.)
6 Onani pinthu pinango piwiri pyakuti pinakwanisa kukuphedzani toera kubvesesa mwadidi pinaleri imwe m’Bhibhlya. Bvundzikani thangwi ya pinthu pinaleri imwe. Mu ndzidzi unaleri imwe Bhibhlya yeserani kutawira mibvundzo iyi: ‘Ndi anthu angasi analongwa pa vesi ineyi? Akupanga ani, pontho thangwi yanji? Pinthu pyenepi pyacitika lini, pontho kupi?’ Mibvundzo ineyi inakuphedzani toera kunyerezera na kubvesesa pinaleri imwe. Imwe munakwanisambo kulemba ntsonga zakufunika mu ndzidzi unaleri imwe. Mungacita pyenepi, imwe munakwanisa kunyerezera kakamwe mphangwa zidaleri imwe, pontho pyenepi pinakuphedzani toera kuzibvesesa mwadidi. Kulemba kunakuphedzanimbo toera kukumbuka pinthu pidaleri imwe. Imwe munakwanisambo kulemba mibvundzo na pinthu pidafufudza imwe. Kusiyapo pyenepi, munakwanisa kulemba ntsonga zakufunika, munakwanisa kulemba kuti munaphatisira tani pinthu pidaleri imwe peno kulemba mabvero anu. Kucita pyenepi kunakuphedzani toera kuona Mafala a Mulungu ninga mphangwa zidalembesa iye kuna imwe.
7. Ndi n’khaliro upi wakuti tisafunika kukhala nawo mu ndzidzi unaleri ife Bhibhlya, pontho thangwi yanji? (Mateu 24:15)
7 Yezu alonga n’khaliro wakufunika kakamwe wakuti unatiphedza toera kubvesesa pinaleri ife m’Mafala a Mulungu. N’khaliro unoyu ndi luso yakudzindikira. (Lerini Mateu 24:15.) Luso yakudzindikira ninji? Ndi luso yakuti isatiphedza toera kubveranisa na kusiyanisa mphangwa zidaleri ife na zinango, pontho isatiphedza kubvesesa mphangwa zakuti nee zafokotozwa. Kusiyapo pyenepi, Yezu alongambo kuti ife tisafunika kukhala na luso yakudzindikira toera tikwanise kudzindikira pinthu pinakwanirisa maprofesiya a Bhibhlya. Ife tisafunikambo kukhala na n’khaliro unoyu toera tikwanise kubvesesa pinthu pyonsene pinaleri ife m’Bhibhlya.
8. Munaphatisira tani luso yakudzindikira mu ndzidzi unaleri imwe?
8 Yahova asapasa atumiki ace luso yakudzindikira. Natenepa mphembeni toera akuphedzeni kukulisa n’khaliro unoyu. (Mis. 2:6) Mphapo munacita tani pinthu mwakubverana na phembero yanu? Nyerezerani mwadidi pinaleri imwe, pontho sakani kuona kuti pisabverana tani na pinthu pinadziwa imwe. Phatisirani mabukhu athu toera akuphedzeni kucita pyenepi. Mwacitsandzo, imwe munakwanisa kuphatisira mabukhu athu, ninga Bukhu Inaphatisira Mboni za Yahova Pakufufudza. Mabukhu anewa anakuphedzani toera kubvesesa mavesi a m’Bhibhlya, pontho toera kuona kuti munaaphatisira tani mu umaso wanu. (Aheb. 5:14) Mungaphatisira luso ya kudzindikira mu ndzidzi unaleri imwe, munabvesesa mwadidi kakamwe Malemba.
LERINI TOERA KUGUMANA MPFUMA ZAUZIMU
9. Ndi undimomwene upi wakufunika kakamwe wa Mafala a Mulungu wakuti Asadhuki nee akhautawira?
9 Asadhuki akhadziwa mabukhu maxanu akutoma a Malemba Acihebheri, mbwenye iwo nee akhatawira undimomwene ukhagumanika m’mabukhu anewa. Mwacitsandzo, onani kuti Yezu atawira tani Asadhuki mu ndzidzi udambvundza iwo thangwi yakulamuswa muli akufa. Iye aatawira: “Kodi imwe nee mwaleri pidalemba Mose thangwi ya thendere ya minga, pidampanga Mulungu kuti: ‘Ine ndine Mulungu wa Abhrahamu, Mulungu wa Izaki na Mulungu wa Yakobe’?” (Marko 12:18, 26) Maseze Asadhuki akhaleri mafala anewa kazinji kene, mbvundzo udacita Yezu wapangiza kuti iwo nee akhatawira undimomwene wakufunika kakamwe wa Mafala a Mulungu wakuti ndi cipfundziso ca kulamuswa muli akufa.—Marko 12:27; Luka 20:38.d
10. Ndi pinthu pipi pyakuti tisafunika kupionesesa mwadidi mu ndzidzi unaleri ife?
10 Tisapfundzanji? Tingaleri, tisafunika kuonesesa mwadidi pinthu pyonsene pyakuti tinakwanisa kupipfundza na vesi peno na mphangwa zidaleri ife. Nee tisafunika kubvesesa basi ene pinthu pyakukhonda nentsa, mbwenye tisafunikambo kubvesesa undimomwene na midida inango yakufunika. Pinthu pyenepi pyakhala ninga mpfuma yakubisika thangwi ndi pyakunentsa kupigumana.
11. Mwakubverana na 2 Timoti 3:16, 17, munagumana tani mpfuma zauzimu mu ndzidzi unaleri imwe Bhibhlya?
11 Munakwanisa tani kugumana mpfuma zauzimu mu ndzidzi unaleri imwe Bhibhlya? Onani pinalonga lemba ya 2 Timoti 3:16, 17. (Lerini.) Mavesi anewa asalonga kuti “Malemba onsene . . . asaphedza” toera (1) kupfundzisa, (2) kusandika, (3) kusasanyira pinthu na (4) kulanga. Maseze muleri mabukhu a Bhibhlya akuti nee musaaphatisira kazinji kene, imwe munakwanisa kugumana pinthu pyenepi pinai. Nyerezerani mphangwa zinaleri imwe toera kuona kuti zisakupfundzisaninji thangwi ya Yahova, thangwi ya cifuniro cace, pontho thangwi ya midida ya Bhibhlya. Onani kuti mphangwa zenezi zinaphedza tani toera kusandika. Yeserani kuona kuti mavesi anewa anakuphedzani tani toera kudzindikira makhaliro akuipa akuti musafunika kuacalira, pontho anakuphedzani tani toera kupitiriza kukhala wakukhulupirika kuna Yahova. Kusiyapo pyenepi, onani kuti mavesi anewa anakuphedzani tani toera kusasanyira pinthu, maonero akuphonyeka peno pinthu pinango pyakuti munthu akupangani mu utumiki. Pontho onani m’mavesi anewa kuti Yahova asakulangani tani toera muone pinthu ninga munapionera iye. Mungakumbuka pinthu pyenepi pinai, munagumana mpfuma zauzimu, pontho munaphindula kakamwe na pinaleri imwe m’Bhibhlya.
PHATISIRANI PINAPFUNDZA IMWE M’BHIBHLYA
12. Thangwi yanji Yezu abvundza Afarisi kuti “Kodi imwe nee mwaleri?”
12 Yezu acitambo mbvundzo uyu kuna Afarisi: “Kodi imwe nee mwaleri?” Iye acita mbvundzo unoyu thangwi Afarisi akhali na maonero akuphonyeka thangwi ya Malemba. (Mat. 12:1-7)e Pa ndzidzi unoyu, Afarisi akhadalonga kuti anyakupfundza a Yezu nee abvera mwambo wa Sabudu. Na thangwi ineyi, Yezu aatawira mukuphatisira pitsandzo pya Malemba na mafala anagumanika m’bukhu ya Ozeya toera kupangiza kuti Afarisi nee akhabvesesa kuti thangwi yanji mwambo wa Sabudu wakhazikiswa, pontho kuti iwo nee akhabvera anthu ntsisi. Thangwi yanji Afarisi nee akhaphatisira pikhaleri iwo m’Mafala a Mulungu? Thangwi iwo akhaleri na maonero akuphonyeka, pontho akhali akudzikuza. Pyenepi pyaacitisa toera akhonde kubvesesa pinthu pikhaleri iwo.—Mat. 23:23; Juwau 5:39, 40.
13. Tisafunika kukhala na maonero api mu ndzidzi unaleri ife Bhibhlya, pontho thangwi yanji?
13 Mafala a Yezu asatipfundzisa kuti tisafunika kuleri Bhibhlya na maonero adidi. Mwakusiyana na Afarisi, ife tisafunika kukhala akucepeseka na kuphatisira pinapfundza ife. Pontho tisafunika ‘kutawira mwakucepeseka Mafala a Mulungu.’ (Tiya. 1:21) Tingakhala akucepeseka, ife tinatawirisa kuti Mafala a Mulungu acinje makhaliro athu na manyerezero athu. Ife tinakwanisa kuphatisira pinapfundza ife m’Bhibhlya thangwi yakubvera anango ntsisi na kupangiza ufuni, basi ene tingakhonda kukhala akudzikuza mu ndzidzi unaleri ife Bhibhlya.
Tinadziwa tani khala tikuphatisira Mafala a Mulungu? (Onani ndima 14)f
14. Tinadziwa tani kuti tisaphatisira Mafala a Mulungu? (Onanimbo mafoto.)
14 Njira inatsalakana ife anango inapangiza khala tisaphatisira pinaleri ife m’Bhibhlya. Nakuti Afarisi nee akhaphatisira Mafala a Mulungu, iwo ‘akhapasa mulando anthu akusowa mulando.’ (Mat. 12:7) Munjira ibodzi ene, njira inatsalakana ife anango inapangiza khala tisaphatisira Mafala a Mulungu peno nkhabe. Mwacitsandzo, kodi ife tisawangisira toera kuona makhaliro adidi a anango, peno basi ene tisaona madodo awo? Tisabvera ntsisi anango mbatikhala dzololo toera kualekerera, peno tisaalonga mwakuipa mbatipitiriza kukhala akuipirwa angatitsukwalisa? Njira inafuna kutawira ife mibvundzo ineyi inatiphedza toera kuona khala tisatawirisa kuti Mafala a Mulungu atsogolere manyerezero athu, mabvero athu na pinthu pinacita ife.—1 Tim. 4:12, 15; Aheb. 4:12.
KULERI BHIBHLYA KUSATICITISA KUKHALA AKUTSANDZAYA
15. Ndi mabvero api akhali na Yezu thangwi ya Mafala a Mulungu?
15 Yezu akhakomerwa kakamwe na Mafala a Mulungu, pontho lemba ya Masalmo 40:8 isapangiza mabvero akuti Yezu mbadakhala nawo. Lemba ineyi isalonga: “Mulungu wanga, ine ndisakomerwa kucita pinafuna imwe, pontho mwambo wanu uli muntima mwanga.” Na thangwi ineyi, iye apitiriza kutumikira Yahova mwakutsandzaya. Munjira ibodzi ene, ife tinakwanisambo kukhala akutsandzaya tingawangisira toera kuleri na kukomerwa na Mafala a Mulungu.—Mas. 1:1-3.
16. Tisafunika kucitanji toera tiphindule kakamwe na pinaleri ife m’Bhibhlya? (Onani bokosi ya nsolo wakuti “Mafala a Yezu Anakuphedzani Tani Toera Kubvesesa Pinaleri Imwe?”)
16 Mwakubverana na Mafala a Yezu na citsandzo cace, tendeni tithimizire maluso athu akuleri Bhibhlya. Ife tinakwanisa kuthimizira maluso athu akubvesesa pinaleri ife m’Bhibhlya, tingacita phembero, tingaleri mwakukhonda thamanga, tingacitika mibvundzo na kulemba ntsonga zakufunika. Kusiyapo pyenepi, tinakwanisa kuphatisira luso yathu yakudzindikira tinganyerezera mwadidi pinaleri ife na ciphedzo ca mabukhu athu. Ife tinakwanisa kuphatisira mwadidi mavesi a m’Bhibhlya maseze nee tisaadziwa mwadidi, tingasaka mpfuma zauzimu mu ndzidzi unaleri ife Bhibhlya. Pontho tinakwanisa kuphatisira mwadidi Mafala a Mulungu tingakhala na maonero adidi mu ndzidzi unaleri ife. Tingawangisira toera kucita pyenepi, tinaphindula kakamwe na kuleri kwathu Bhibhlya, pontho tinakhala na uxamwali wakuwanga na Yahova.—Mas. 119:17, 18; Tiya. 4:8.
NYIMBO 95 Ceza Cikuthimizirika
a Ife tonsene tinalambira Yahova tisawangisira toera kuleri Mafalace ntsiku zonsene. Anthu anango azinji asalerimbo Bhibhlya, mbwenye iwo nee asabvesesa pinaleri iwo. Pyenepi pikhacitikambo kuna anthu anango a mu ntsiku za Yezu. Tingadinga pidalonga Yezu kuna anthu anewa akhaleri Mafala a Mulungu, tinapfundza pinthu pyakuti pinatiphedza toera kuphindula na kuleri kwathu Bhibhlya.
b Pisaoneka kuti mu ndzidzi udabatizwa iye mbadzodzwa na nzimu wakucena, Yezu akumbuka pyonsene pikhadziwa iye mbadzati kubwera pa dziko yapantsi.—Mat. 3:16.
c Mariya akhadziwa mwadidi Malemba, pontho akhaalonga. (Luka 1:46-55) Pisaoneka kuti Zuze na Mariya nee akhali na kobiri yakukwana toera kugula mipukutu. Natenepa, iwo akhabvesera mwadidi mu ndzidzi ukhaleriwi Mafala a Mulungu mu sinagoga mbapitiriza kuakumbuka.
d Onani nsolo wakuti “Achegue-se a Deus—‘Ele é o Deus . . . de Vivos’” mu A Sentinela ya 1 de Fevereiro de 2013.
e Pa Mateu 19:4-6, Yezu acita mbvundzo ubodzi ene kuna Afarisi: “Kodi imwe nee mwaleri?” Maseze iwo akhaleri thangwi ya pinthu pidacita Mulungu, iwo nee akhatawira maonero a Mulungu thangwi ya banja.
f FOTO TSAMBA 12: Mu ndzidzi wa misonkhano pa Nyumba ya Umambo, m’bodzi mwa abale anatsalakana pya audhyu vidhyu acita madodo. Ngakhale tenepo, pakumala kwa misonkhano, abale ansimba thangwi yakuwangisira kwace, m’mbuto mwakulonga madodo ace.