Undimomwene Unalonga Pya Baba, Mwana Na Nzimu Wakucena

ANTHU anakhulupira cipfundziso ca Utatu asalonga kuti Baba, Mwana na Nzimu Wakucena ndi Mulungu m’bodzi. M’bodzi na m’bodzi wa anthu anewa asalongwa kuti ndi sawasawa na unango, wamphambvu zonsene, na wakusowa matomero. Natenepa, mwakubverana na cipfundziso ca Utatu, Baba ndi Mulungu, Mwana ndi Mulungu, pontho Nzimu Wakucena ndi Mulungu, ngakhale tenepo pana Mulungu m’bodzi basi.

Azinji anakhulupira cipfundziso ca Utatu asatawira kuti iwo nkhabe kwanisa kucifokotoza. Ngakhale tenepa, iwo asanyerezera kuti cipfundziso ceneci cisagumanika m’Bhibhlya. Mbwenye mphyadidi kudziwa kuti fala yakuti “Utatu” nkhabe gumanika m’Bhibhlya. Kodi maonero a Utatu asagumanika m’Bhibhlya? Toera kutawira mbvundzo unoyu, tendeni tione lemba inaphatisirwa kazinji kene na anthu anaphedzera cipfundziso ca Utatu.

‘FALA IKHALI MULUNGU’

Lemba ya Jwau 1:1 isalonga: ‘Pakutoma ikhalipo fala, fala ikhali na Mulungu, fala ikhali Mulungu.’ Patsogolo pace mu kapitulu ibodzi ene, mpostolo Jwau apangiza pakweca kuti “fala” ndi Yezu. (Jwau 1:14) Nakuti Fala isacemerwa Mulungu, anango asalonga kuti Mwana na Baba asacita khundu ya Mulungu m’bodzi ene.

Kumbukani kuti khundu iyi ya Bhibhlya pakutoma yalembwa mu cilongero ca Cigerego. Mukupita kwa ndzidzi, athumburuzi athumburuza Cigerego mu pilongero pinango. Mbwenye athumburuzi azinji a Bhibhlya nee aphatisira mafala akuti ‘fala ikhali Mulungu.’ Thangwi yanji? Mukuphatisira cidziwiso cawo ca Cigerego cidaphatisirwa toera kulemba Bhibhlya, athumburuzi anewa aona kuti mafala akuti ‘fala ikhali Mulungu’ mbadakwanisa kuthumburuzwa mwakusiyana. Munjira ipi? Onani pitsandzo pingasi: ‘Logos [Fala] ikhali ya Mulungu.’ (A New Translation of the Bible) “Fala ikhali mulungu.” (The New Testament in an Improved Version) “Fala ikhali na Mulungu, pontho ikhacita khundu ya Mulungu.” (The Translator’s New Testament) Mwakubverana na Mabhibhlya anewa, Fala si Mulungu ene tayu.a Thangwi yakuti mwa pyakucitwa pyonsene pya Yahova, iye ali pa mbuto yapadzulu kakamwe, Fala isalongwa ninga “mulungu.” Pano, fala yakuti “mulungu” isabveka “wamphambvu.”

DZIWANI PINTHU PINANGO

Anthu azinji nkhabe dziwa Cigerego cidaphatisirwa pakulemba Bhibhlya. Munadziwa tani mphapo pikhafuna longa mpostolo Jwau? Nyerezerani citsandzo ici: Mpfundzisi akufokotozera anyakupfundzace nkhani ibodzi. Buluka penepo, anyakupfundza abvesesa mwakusiyana nkhani ineyi. Kodi anyakupfundza anamalisa tani manyerezero anewa akusiyana? Panango iwo mbadaphemba mphangwa zakuthimizirika kwa mpfundzisi. Mwakukhonda penula, kudziwa pinango kunaaphedza kubvesesa mwadidi nkhani ineyi. Munjira ibodzi ene, toera kubvesesa mabvekero a Jwau 1:1, onani Mphangwa Zadidi za Jwau toera kudziwa khala Yezu ndi Mulungu peno nkhabe. Kupfundza pinango pya nkhani ineyi kunadzakuphedzani kudziwa undimomwene thangwi ya pyenepi.

Mwacitsandzo, onani pinango pidalemba Jwau mu kapitulu 1, vesi 18: ‘Nkhabepo munthu adaona Mulungu Wamphambvu Zonsene, cipo na cipo.’ Mbwenye, anthu aona Yezu, Mwana, thangwi Jwau alonga: ‘Fala [Yezu] yacitikambo munthu mbikhala pakati pa ife. Penepo ife taona mbiri yace.’ (Jwau 1:14) Pinakwanisika tani kuti Mwana adzakhale khundu ya Mulungu Wamphambvu Zonsene? Jwau alongambo kuti Fala ikhali ‘na Mulungu.’ Kodi pinakwanisika tani kuti munthu akhale na unango na mu ndzidzi ubodzi ene mbakhala munthu unoyu? Kusiyapo pyenepi, ninga pyalembwa pa Jwau 17:3, Yezu apangiza pakweca kusiyana kwa iye na Babace wakudzulu. Iye acemera Babace ‘Mulungu m’bodzi basi wandimomwene.’ Cifupi na kunkhomo kwa Mphangwa zace Zadidi, Jwau alonga mwacigwagwa mbati: ‘Pyenepi pyalembwa toera imwe mutawire kuti Yezu ndi Kristu, Mwana wa Mulungu.’ (Jwau 20:31) Onani kuti Yezu nee asacemerwa Mulungu, mbwenye Mwana wa Mulungu. Mphangwa izi zakuthimizirika zinagumanika m’Mphangwa Zadidi za Jwau zisapangiza njira inafunika toera kubvesesa Jwau 1:1. Yezu, Fala, ndi “mulungu” munjira yakuti iye ali pa mbuto yapadzulu kakamwe, mbwenye si sawasawa na Mulungu Wamphambvu Zonsene tayu.

KHALANI NA CINYINDIRO CA PINTHU PYENEPI

Nyerezerani pontho citsandzo ca mpfundzisi na anyakupfundzace. Nyerezerani kuti anango asapitiriza kupenula, ngakhale kuti abva kufokotoza kwakuthimizirika kwa mpfundzisi. Iwo mbadacitanji? Mbadaenda kwa mpfundzisi unango toera agumane mphangwa zinango za nkhani ineyi. Mpfundzisi waciwiri angafokotoza ninga wakutoma, kupenula kwa anyakupfundza azinji mbukudamala. Munjira ibodzi ene, khala musapenula pinalonga mulembi wa Bhibhlya, Jwau, pya kusiyana kwa Yezu na Mulungu Wamphambvu Zonsene, munakwanisa kuenda kwa mulembi unango wa Bhibhlya toera mugumane mphangwa zakuthimizirika. Mwacitsandzo, onani pidalembwa na Mateu. Mukulonga pya kumala kwa makhaliro ano a pinthu, iye alonga mafala a Yezu tenepa: ‘Ntsiku ire na ndzidzi ule nee munthu m’bodzi anaidziwa, nee aanju a kudzulu, nee Mwana; anaidziwa ndi Baba ekhene.’ (Mateo 24:36) Kodi mafala anewa asapangiza tani kuti Yezu nee ndi Mulungu Wamphambvu Zonsene?

Yezu asapangiza kuti Baba asadziwa pizinji kupiringana Mwana. Natenepa, Yezu mbadakhala khundu ya Mulungu Wamphambvu Zonsene, iye mbadadziwa pinthu pibodzi pyene na Babace. Natenepa, Mwana na Baba si sawasawa tayu. Mbwenye anango anakwanisa kulonga: ‘Midzidzi inango Yezu akhali Mulungu, midzidzi inango akhali munthu. Pano asalonga ninga munthu.’ Khala ndi tenepa, kodi tinalonganji pya nzimu wakucena? Khala nzimu wakucena na Baba asacita khundu ya Mulungu m’bodzi ene, thangwi yanji Yezu hadalonga tayu kuti nzimu wakucena usadziwambo pinadziwa Baba?

Munapitiriza imwe kupfundza Bhibhlya, munadzadziwa Malemba mazinji a m’Bhibhlya analonga pya cipfundziso ceneci. Malemba anewa asagomezera undimomwene unalonga pya Baba, Mwana na nzimu wakucena.​—Masalmo 90:2; Machitiro 7:55; Akolose 1:15.