Tisapfundzanji Kubulukira Mu Nsangani Wa Matalento?

‘M’bodzi wawo iye ampasa matalento maxanu; unango ampasa mawiri, wacitatu ampasa talento ibodzi.’​—MAT. 25:15.

MBAMUDATAWIRA TANI?

Thangwi yanji Yezu alonga nsangani wa matalento?

Kodi Mbuya anadzabwera lini kudzaona malonda ace?

Ndi ntsonga zipi zinapfundza ife mu nsangani wa matalento?

1, 2. Thangwi yanji Yezu alonga nsangani wa matalento?

MU NSANGANI wa matalento, Yezu asapangiza basa yakufunika kakamwe toera kucitwa na atowereri ace akudzodzwa. Tisafunika kubvesesa mabvekero a nsangani unoyu thangwi iwo usakhuya Akristu onsene andimomwene, mwakukhonda tsalakana khala tisadikhira kuenda kudzulu peno kukhala pa dziko yapantsi.

² Yezu alonga nsangani wa matalento ninga khundu ya ntawiro wa mbvundzo udacita anyakupfundzace thangwi ya cidzindikiro ca kuonekera kwace na ca kumala kwa makhaliro a dziko ya Sathani. (Mat. 24:3) Natenepa, nsangani unoyu usakwanirisika mu ntsiku zathu, pontho ndi khundu ya cidzindikiro cakuti Yezu aonekera, pontho akutonga ninga Mambo.

3. Ndi ntsonga zipi zinapfundza ife m’misangani inagumanika pa Mateo kapitulu 24 na 25?

³ Nsangani wa matalento, ndi ubodzi mwa misangani minai idalembwa m’bukhu ya Mateo 24:45 mpaka 25:46 yakuti isagomezera ntsonga ibodzi ene. Mwa iyo, mitatu isalonga pya m’bandazi wakukhulupirika na wandzeru, amiyali khumi, na mabira na mbuzi. Ineyi isacitambo khundu ya ntawiro wa Yezu ku mbvundzo wa cidzindikiro ca kuonekera kwace. M’misangani minai ene, Yezu asagomezera pidzindikiro pyakuti mbipidapangiza pakweca atowereri ace andimomwene mu ntsiku zakumalisa. Misangani inalonga pya m’bandazi, amiyali, na matalento isagomezera basa ya atowereri ace akudzodzwa. Mu nsangani wa m’bandazi, Yezu agomezera basa ya nsoka ung’ono wa anyakudzodzwa toera kudyesa anyabasa ace apanyumba mu ntsiku zakumalisa, na kukhala akukhulupirika na andzeru. Mu nsangani wa amiyali, Yezu asagomezera kuti anyakudzodzwa onsene asafunika kukhala maso mbacalira kuodzira mwauzimu, mbakumbuka kuti Yezu akubwera, mbwenye iwo nkhabe kudziwa ntsiku na ndzidzi. Mu nsangani wa matalento, Yezu asapangiza kuti anyakudzodzwa asafunika kukhala aphinga pakutsalakana mabasa awo Acikristu. Pakumalisa Yezu alonga nsangani wa mabira na mbuzi kwa ale anadikhira kukhala pa dziko yapantsi. Iye agomezera kuti iwo asafunika kukhala akukhulupirika mbaphedza mwakukwana abale akudzodzwa a Yezu pa dziko yapantsi.a Cincino tendeni tidinge nsangani wa matalento.

MBUYA APEREKA MPFUMA YACE KUNA ABANDAZI ACE

4, 5. Mbani mamuna peno mbuya wa mu nsangani uyu, mphapo matalento asaimiriranji?

⁴ Lerini Mateo 25:14-30. Kutomera kale, mabukhu athu asalonga kuti mamuna peno mbuya wa mu nsangani ndi Yezu, pontho iye acita ulendo wakuenda kudziko inango pidakwira iye kudzulu mu caka 33 N.W. Mbadzati kulonga nsangani unoyu, Yezu alonga nsangani unango unapangiza cifuniro ca ulendo wace​—‘toera apaswe umambo.’ (Luka 19:12) Yezu nee akhazikiswa ninga Mambo pidabwerera iye kudzulu.b Mbuto mwace, iye ‘akhala pa nkonokono wa Mulungu, mbadikhira kuti anyamalwa ace aikhwe pantsi pa manyalo ace ninga cimpando cakuikhira miyendo yace.’​—Aheb. 10:12, 13.

⁵ Mamuna wa mu nsangani wa matalento apereka matalento masere, ineyi ikhali mpfuma ikulu maningi mu ndzidzi uneule.c Mbadzati kubuluka, iye apasa abandazi ace matalento, mbadikhira kuti iwo acite malonda mu ndzidzi ukhali iye kunja. Ninga mamuna unoyu, Yezu akhali na cinthu ca ntengo ukulu kakamwe mbadzati kuenda kudzulu. Ndi canji? Ntawiro usagumanika m’basa ikhacita iye pikhali iye pa dziko yapantsi.

6, 7. Kodi matalento asaphiphirisanji?

⁶ Yezu akhapasa ntengo kakamwe basa yace yakumwaza mphangwa. (Lerini Luka 4:43.) Kubulukira m’basa ineyi, iye akhunganya munda wakuti mbudabala misapo mizinji. Iye akhadapanga anyakupfundzace: ‘Thukulani maso anu, yang’anani maminda amala kucena thangwi pinthu pyamala kukola toera kubvunwa.’ (Jwau 4:35-38) Iye akhadziwa pya basa ikulu ya kugumanyiza anthu azinji a mitima yadidi akuti mbadacita khundu ya anyakupfundzace. Ninga nyakulima wadidi, Yezu nee mbadasiya munda wace wakuti ukhafunika kubvunwa. Natenepa, pidamala iye kwene kulamuka muli akufa, mbadzati kuenda kudzulu, Yezu apasa anyakupfundzace basa ikulu kakamwe: ‘Ndokoni, mphapo, citani anyakupfundza.’ (Mat. 28:18-20) Munjira ineyi, Yezu aapasa mpfuma ya ntengo ukulu kakamwe​—utumiki Wacikristu.​—2 Akor. 4:7.

⁷ Pyenepi pisabvekanji? Ninga mamuna wa mu nsangani wa matalento, mudapasa iye atowereri ace basa yakucita anyakupfundza, ndi ninga Yezu akhapereka matalento ace kuna iwo. (Mat. 25:14) Mu kulonga mwacigwagwa, matalento asaphiphirisa basa yakumwaza mphangwa na kucita anyakupfundza.

8. Maseze abandazi onsene atambira ntsama yakusiyana ya matalento, kodi mbuya wawo akhadikhiranji kwa iwo?

⁸ Nsangani wa matalento usalonga kuti mbuya apereka matalento maxanu kuna m’bandazi m’bodzi, unango ampasa mawiri, unangombo ampasa talento ibodzi. Maseze onsene atambira ntsama yakusiyana ya matalento, mbuya wawo akhadikhira kuti onsene mbadaphatisira matalento mwaphinga, peno kucita pyonsene pinakwanisa iwo mu utumiki. (Mat. 22:37; Akol. 3:23) Mu pyaka dzana yakutoma, kubulukira pa Pentekoste mu caka 33 N.W., atowereri a Kristu atoma kucita malonda na matalento. Phinga yawo m’basa yakumwaza mphangwa na kucita anyakupfundza isapangizwa pakweca m’bukhu ya Machitiro.d​—Mach. 6:7; 12:24; 19:20.

KUPHATISIRA MATALENTO TOERA KUCITA MALONDA MU NTSIKU ZAKUMALISA

9. (a) Ninji pidacita abandazi awiri na matalento awo, mphapo pyenepi pisapangizanji? (b) Ndi ipi basa ya “mabira anango”?

⁹ Mu ntsiku zakumalisa, makamaka kubulukira mu caka 1919 kuenda kutsogolo, anyakudzodzwa akukhulupirika a Kristu pa dziko yapantsi, asacita malonda mu kuphatisira matalento a Mbuya. Ninga abandazi awiri akutoma, abale na alongo akudzodzwa asacita pyonsene pinakwanisa iwo mu utumiki. Mbwenye nkhabe thangwi toera kufokotoza kuti mbani adatambira matalento maxanu peno mawiri. Mu nsangani unoyu, awiri ene awina matalento anango ninga akhali na iwo, natenepa onsene akhali aphinga. Mphapo ndi ipi basa ya ale anadikhira kukhala pa dziko yapantsi? Iwo ali na basa yakufunika kakamwe. Nsangani wa Yezu wa mabira na mbuzi usatipfundzisa kuti ale anadikhira kukhala pa dziko yapantsi ali na mwai ukulu wakuphedzera abale akudzodzwa a Yezu m’basa yakumwaza mphangwa na kupfundzisa. Mu ndzidzi uno wakunentsa wa ntsiku zakumalisa, misoka miwiri ene isaphata basa pabodzi pene ninga “nkumbi ubodzi” mbapangiza phinga m’basa yakucita anyakupfundza.​—Jwau 10:16.

10. Ndi cipi cidzindikiro cikulu kakamwe ca kuonekera kwa Yezu?

¹⁰ Mwakulinganira, Mbuya asadikhira maphindu. Ninga pidadinga ife nduli, mu pyaka dzana yakutoma, atowereri akukhulupirika a Yezu athimizira mpfuma yace. Ndiye tanimbo lero mu ntsiku zakumalisa, mu ndzidzi unakwanirisika nsangani wa matalento? Atumiki akukhulupirika na aphinga a Yezu asacita pyonsene toera kukwanirisa pizinji kakamwe m’basa yakumwaza mphangwa na kucita anyakupfundza m’mbiri ya anthu. Kuwangisira kwawo na kwa mabira anango kusaphedza toera pyaka pyonsene, pikwi na pikwi pya anyakupfundza apswa acite khundu ya nsoka wa amwazi mphangwa za Umambo. Pyenepi pisacitisa kuti basa yakumwaza mphangwa ikhale cidzindikiro cikulu kakamwe ca kuonekera kwa Yezu ninga Mambo. Mwakukhonda penula, Mbuya wawo ali wakukomerwa kakamwe!

KODI MBUYA ANABWERA LINI KUDZAONA MALONDA ACE?

11. Thangwi yanji tisalonga kuti Yezu anabwera kudzaona pya malonda ace nkati mwa nyatwa ikulu?

¹¹ Yezu anabwera kudzaona malonda ace anacitwa na abandazi ace cifupi na kumala kwa nyatwa ikulu, yakuti iri cifupi na kutoma. Thangwi yanji tisalonga tenepo? Mu profesiya yace idalembwa mu kapitulu 24 na 25 ya Mateo, mwakubwereza-bwereza, Yezu alonga pya kubwera kwace. Mu kulonga pya kutonga kwace nkati mwa nyatwa ikulu, Yezu alonga kuti anthu ‘anadzaona Mwana wa munthu kudza pa makole.’ Iye acenjeza atowereri ace akuti mbadakhala maso mu ntsiku zakumalisa toera akhonde kuodzira mwauzimu. Iye alonga: ‘Imwe nkhabe kudziwa ntsiku inabwera Mbuya wanu,’ pontho, ‘Mwana wa munthu anabwera pa ndzidzi unakhonda imwe kunyerezera.’ (Mat. 24:30, 42, 44) Natenepa, pidalonga Yezu kuti ‘mbuya wa abandazi abwerera mbaabvundza pya malonda ace,’ iye akhalonga pya ndzidzi unafuna kubwera iye toera kutonga anthu pakumala kwa makhaliro ano a pinthu.e​—Mat. 25:19.

12, 13. (a) Kodi mbuya atawira tani abandazi awiri akutoma, mphapo thangwi yanji? (b) Kodi anyakudzodzwa anatambira lini cidzindikiro cawo cakumalisa? (Onani bokosi yakuti, “Kuoniwa Akuthema Pa Ndzidzi Wa Kufa.”) (c) Kodi ale anafuna kuoniwa ninga mabira anadzatambira nkhombo zanji?

¹² Mwakubverana na nsangani unoyu, pidabwera mbuya agumana kuti abandazi awiri akutoma​—adapaswa matalento maxanu na ule adapaswa matalento mawiri akhala akukhulupirika mbawina anango ninga ntsama ikhali na iwo. Mbuya aasimba munjira ibodzi ene mbalonga: ‘Wacita pyadidi, ndiwe m’bandazi wadidi na wakukhulupirika. Waonera pyadidi pinthu pang’ono, mphapo ine ndinadzakupasa kuti ukhale muoneri wa pinthu pizinji.’ (Mat. 25:21, 23) Mphapo ninji pinadikhira ife Mbuya Yezu angabwera toera kudzatonga ntsogolo?

¹³ Ale anaphiphiriswa na abandazi awiri akutoma—anyakupfundzace akudzodzwa akuti ndi aphinga, anadzagumanika kuti amala kale kuikhwa cidzindikiro cakumalisa nyatwa ikulu mbidzati kutoma. (Apok. 7:1-3) Nkhondo ya Armagedoni mbidzati kutoma, Yezu anadzaapasa muoni wawo wakuenda kudzulu. Ale anadikhira kukhala pa dziko yapantsi akuti asaphedzera abale a Kristu m’basa yakumwaza mphangwa, anadzaoniwa ninga mabira, mbapaswa mwai wakukhala pantsi pa utongi wa Umambo.​—Mat. 25:34.

M’BANDAZI WAKUIPA NA WAKUPOLOLA

14, 15. Kodi Yezu akhafuna kulonga kuti numero izinji ya abale ace akudzodzwa mbadakhala akuipa na akupolola? Fokotozani.

¹⁴ Mu nsangani wa matalento, m’bandazi wakumalisa afikira pantsi talento yace mbuto mwakucita nayo malonda peno kuenda kaikoyesa kubhanko. M’bandazi unoyu apangiza makhaliro akuipa, thangwi macitiro ace abweza nduli malonda a mbuyace. Mwakulinganira, mbuyace ampanga kuti iye ndi “wakuipa na wakupolola.” Mbuya ankwatira talento yace mbaipasa ule akhali na matalento khumi. Buluka penepo, m’bandazi wakuipa aponywa ‘n’cidima kunja.’ ‘Kweneko iye anadzalira na kukikiriza mano.’​—Mat. 25:24-30; Luka 19:22, 23.

¹⁵ Nakuti m’bandazi wacitatu abisa talento yace, kodi Yezu akhafuna kulonga kuti mwa atowereri ace akudzodzwa, azinji mbadakhala akuipa na akupolola? Nkhabe. Onani malemba anango. Mu nsangani wa m’bandazi wakukhulupirika na wandzeru, Yezu alonga pya m’bandazi wakuipa adamenya abandazi andzace. Yezu nee akhapikira kuti mbudaoneka nsoka unango wa m’bandazi wakuipa. Mbuto mwace, iye akhacenjeza m’bandazi wakukhulupirika toera akhonde kupangiza makhaliro a m’bandazi wakuipa. Munjira ibodzi ene, mu nsangani wa amiyali khumi, Yezu nee akhafuna kulonga kuti hafu ya atowereri ace akudzodzwa mbadakhala ninga amiyali aupswiru. Mbuto mwace, iye akhacenjeza abale ace auzimu kuti ninji pinafuna kucitika kwa iwo angaodzira mwauzimu mbakhonda kukhala akukhunganyika.f Munjira ineyi, mphyakulinganira kulonga kuti mu nsangani wa matalento, Yezu nee akhafuna kulonga kuti numero izinji ya abale ace akudzodzwa mu ntsiku zakumalisa mbadakhala akuipa na akupolola. Mbuto mwace, Yezu akhacenjeza atowereri ace akudzodzwa toera apitirize kukhala aphinga, mbacita malonda na matalento awo​—kumwaza mphangwa, mbacalira maonero na macitiro a m’bandazi wakuipa.​—Mat. 25:16

16. (a) Ndi ntsonga zipi zinapfundza ife mu nsangani wa matalento? (b) Kodi nsolo uno wasasanyira tani kubvesesa kwathu nsangani wa matalento? (Onani bokosi yakuti, “Mabvekero a Nsangani Wa Matalento.”)

¹⁶ Ndi ntsonga zipi ziwiri zinapfundza ife mu nsangani wa matalento? Ntsonga yakutoma: Mbuya ndi Yezu, iye apasa abandazi ace cinthu cakuti iye asaciona ninga mpfuma ikulu kakamwe—basa yakumwaza mphangwa na kucita anyakupfundza. Yaciwiri ndi yakuti Kristu asadikhira kuti anyakudzodzwa na mabira anango akhale aphinga m’basa yakumwaza mphangwa. Tingapitiriza kukhala aphinga m’basa ineyi, tingacalira kuodzira mwauzimu, mbatikhala akukhulupirika kwa Yezu, iye anadzapasa nkhombo kuwangisira kwathu.

[Pidzindikiro pyapantsi]

[Bokosi pa tsamba 21]

Kulandana Kwa Nsangani Wa Matalento Na Wa Kobiri ya Ndalama

Nsangani wa matalento na wa kobiri ya ndalama iri na makhundu akulandana. Miwiri ene isalonga pya mamuna wakuti mbadzati kucita ulendo agumanyiza abandazi ace mbaapasa kobiri, mbaapanga kuti asafunika kuthimizira mpfuma yace. Buluka penepo, pidabwerera mbuya wawo, aphemba toera abandazi ace apangize kuti aphatisira tani kobiri idapaswa iwo. (Mat. 25:14-30; Luka 19:12-27) M’misangani miwiri ene, mbuya (1) asaimirira Yezu, abandazi (2) asaimirira atowereri ace akudzodzwa. M’misangani miwiri ene, mbuya apasa abandazi ace kobiri (3), pyenepi pisaphiphirisa mwai ukulu kakamwe wakucita anyakupfundza. Misangani miwiri ene isacenjeza kuti ninji pinafuna kucitika kwa anyakupfundza a Yezu angapangiza makhaliro a m’bandazi wakuipa.

[Bokosi pa tsamba 23]

Kuoniwa Akuthema Pa Ndzidzi Wa Kufa

Kubulukira mu caka dzana yakutoma, anyakupfundza akudzodzwa atambira matalento, pontho iwo asafunika kupangiza kuti aaphatisira tani m’basa yakumwaza mphangwa. Ale anafa mwakukhulupirika nyatwa ikulu mbidzati kutoma, asatambira cidzindikiro cawo cakumalisa pakufa kwawo. Mbwenye nsangani wa Yezu wa matalento, makamaka usagomezera pya kutawirira kunafuna kucita anyakudzodzwa akuti aciri maso pa dziko yapantsi mu ndzidzi wa nyatwa ikulu.

[Bokosi pa tsamba 24]

Mabvekero a Nsangani Wa Matalento

Kodi Mbuya Anapasa Lini Nkhombo Abandazi Ace?

Mabvekero Akale: Mu caka 1919, Yezu apasa nkhombo atumiki ace akudzodzwa pa dziko yapantsi mu kuapasa basa yakuthimizirika.

Mabvekero Mapswa: Kristu angabwera kutsogolo, iye anadzapasa nkhombo atumiki ace akudzodzwa akukhulupirika mu kuaendesa kudzulu.

Mbani M’bandazi Wakuipa Na Wakupolola?

Mabvekero Akale: M’bandazi wakuipa na wakupolola ndi anyakudzodzwa akuti mpaka mu caka 1914 akhakhonda kumwaza mphangwa.

Mabvekero Mapswa: Yezu nee akhapikira kuti anango mwa atowereri ace akudzodzwa mbadacita khundu ya nsoka wa m’bandazi wakuipa. Mbuto mwace, iye akhacenjeza atowereri ace kuti ninji pinafuna kucitika kwa iwo anganyerezera mbacita pinthu munjira yakuti inacitisa Yezu kuaona ninga akuipa na akupolola.