Nsolo Khumi Naciwiri

Mabvekero A Ubatizo Wanu

1. Thangwi yanji mbodzi na mbodzi wa ife asafunika kudziwa pya kubatizwa m’madzi?

M’CAKA ca 29 E.C., Yezu abatizwa m’kubizwa m’Nkulo wa Yoridani na Jwau Mbatizi. Yahova ene akhaona na apangiza kukomerwa kwace. (Mateo 3:16, 17) Yezu apereka tenepa citsanzo cakuti anyakupfunzace onsene acitowerere. Pakumala piaka pitatu na hafu, Yezu apasa anyakupfunzace cipfunziso ici: “Ine ndapabswa mphambvu zonsene za kudzulu na za pantsi pano. Mphapo ndokoni kapfundisa anthu a mitundu yonsene, abatizarini na dzina ya Baba na ya Mwana na ya Nzimu Wakuchena.” (Mateo 28:18, 19) Kodi mwabatizwa mwakubverana na citsogolero cidapasa Yezu? Khala nkhabe, kodi musakhunganyika towera kucita pyenepi?

2. Mwakubverana na ubatizo, kodi ndi mabvunzo api anafuna kutawirwa?

² Khala mwabatizwa peno musakhunganyika towera kubatizwa, kubvesesa mwadidi ubatizo ndi kwakufunika kwa onsene anafuna kutumikira Yahova na kukhala m’dziko yace ipswa ya kulungama. Mabvunzo mangasi anafuna matawiro ndi awa: Kodi ubatizo Wacikristu lero uli na mabvekero mabodzi ene na ubatizo wa Yezu? Kodi kubatizwa “na dzina ya Baba na ya Mwana na ya Nzimu Wakuchena” kusabvekanji? Kodi kukhala mwakubverana na mabvekero a ubatizo Wacikristu wa m’madzi kusaphatanizanji?

Ubatizo Udacitwa Na Jwau

3. Kodi ubatizo wa Jwau ukhali wa ani basi?

³ Cifupi na miyezi mitanthatu Yezu mbasati kubatizwa, Jwau Mbatizi akhamwaza mphangwa m’thando ya Yudeya, mbalonga: “Muchinyuke mu ntima thangwi dziko [peno umambo] ya kudzulu yafika.” (Mateo 3:1, 2) Anthu akhabvesera na ntima onsene pikhalonga Jwau. Iwo abweka mwapakweca madawo awo, atcinyuka na aenda kabatizwa na Jwau m’Nkulo wa Yoridani. Ubatizo unoyu ukhali wa Ayuda basi.—Luka 1:13-16; Machitiro 13:23, 24.

4. Thangwi yanji Ayuda a piaka dzana yakutoma akhafunika kutcinyuka mwakucimbiza?

⁴ Ayuda anewa akhafunika kutcinyuka mwakucimbiza. Pa Phiri ya Sinai m’caka ca 1513 A.E.C., makholo awo acita cibverano ca dziko yonsene—cibverano ca pantsi pa ntima—na Yahova Mulungu. Mbwenye thangwi ya madawo awo makulu, iwo hadakhala maso mwakubverana na kupitawirira kwawo pantsi pa cibverano ceneci tayu, natenepa iwo atongwa na cibverano ceneci. M’ntsiku za Yezu makhaliro akhali akunensa. ‘Ntsiku ikulu na yakugopswa ya Mbuya’ idalongerwatu na Malakiya ikhali duzi. M’caka ca 70 E.C., “ntsiku” ineyi yabwera mudafudza anyankhondo Aciroma Yerusalemu, nyumba ya Mulungu pabodzi na Ayuda akupiringana miliyau ibodzi. Kufudzwa kweneku mbukusati citika, Jwau Mbatizi, wakuti akhali na phinga ya ulambiri wandimomwene, atumwa towera kuenda ‘kasasanyira Mbuya mbumba ya kukomerathu.’ Iwo akhafunika kutcinyuka ku madawo awo akuphonyana na cibverano ca Mwambo wa Mose na kukhala akukhunganyika towera kutawira Mwana wa Mulungu, Yezu, wakuti Yahova akhantuma kwa iwo.—Malakiya 4:4-6, NM; Luka 1:17; Machitiro 19:4.

5. (a) Thangwi yanji Jwau apokanya mudaenda Yezu kwa iye towera kabatizwa? (b) Kodi ubatizo wa Yezu ukhaphipirisanji?

⁵ Pakati pa ale adaenda kabatizwa na Jwau akhalipombo Yezu. Thangwi yanji mphapo? Na kudziwa kuti Yezu nee akhali na madawo kuti abweke, Jwau alonga: “Mphyanji? wabwera kuna ine? Pisafunika kuti ine ndibatizarwi na iwe?” Mbwenye ubatizo wa Yezu ukhaphipirisa cinthu cinango. Natenepa Yezu atawira: “Leka kupokanya thangwi mphyadidi kuti ticite pya udidi pyonsene.” (Mateo 3:13-15) Nakuti Yezu nee akhali na madawo, ubatizo wace nee ukhaphipirisa kutcinyuka ku madawo; pontho, nee akhafunika kuperekeka kwa Mulungu, thangwi iye akhali ciwalo ca mbumba yakuti ikhadaperekeka kale kwa Yahova. Mbuto mwa pyenepi, ubatizo wace m’piaka 30 pyakubalwa ukhali wakupambulika kwa iye, na ukhaphipirisa kupangizika kwace kwa Babace wakudzulu towera kucita cifuno Cace.

6. Kodi kucita cifuno ca Mulungu kukhali kwakufunika tani kwa Yezu?

⁶ Cifuno ca Mulungu kwa Kristu Yezu cikhapataniza pyakucita pyakuphatana na Umambo. (Luka 8:1) Ceneci cikhaphatanizambo kupereka ntsembe umaso wace waumunthu waungwiro ninga ciomboli na phata ya cibverano cipswa. (Mateo 20:28; 26:26-28; Ahebere 10:5-10) Yezu alemedza kakamwe ciphipiriso ca ubatizo wace m’madzi. Iye hadatawirisa kuti pinthu pinango pidodomese cifuno cace tayu. Mpaka kunkhomo kwa umaso wace pa dziko yapantsi, iye acita cifuno ca Mulungu mwakukhulupirika, mbacitisa kuti basa ya kumwaza mphangwa za Umambo wa Mulungu ikhale yakufunika kakamwe kwa iye.—Jwau 4:34.

Ubatizo Wa M’madzi Wa Anyakupfunza Acikristu

7. Kutomera pa Pentekoste wa 33 E.C., kodi Akristu apangwa kucitanji mwakubverana na ubatizo?

⁷ Anyakupfunza akutoma a Yezu abatizwa m’madzi na Jwau na, buluka penepo, atsogolerwa kwa Yezu ninga piwalo pikhadikhira kudzakhala m’Umambo wakudzulu. (Jwau 3:25-30) Pantsi pa citsogolero ca Yezu anyakupfunza anewa acitambo ubatizo ubodzibodzi, wakukhala na mabvekero mabodzi ene na ubatizo wa Jwau. (Jwau 4:1, 2) Mbwenye, kutomera pa Pentekoste wa 33 E.C., iwo atoma kucita basa idapaswa iwo ya kubatiza “na dzina ya Baba na ya Mwana na ya Nzimu Wakuchena.” (Mateo 28:18 [Mateo 28:19, NM]) Kunadzakhala kwakuphindulisa kakamwe kwa imwe kudinga mabvekero a pyenepi.

8. Kodi kubatizwa mu “dzina ya Baba” kusabvekanji?

⁸ Kodi kubatizwa mu “dzina ya Baba” kusabvekanji? Kusabveka kutawira dzina yace, ciimiriro cace, utongi wace, cifuniro cace na miyambo yace. Onani kuti pyenepi pisaphatanizanji. (1) M’kulonga pya dzina yace, Masalmo 83:18, (NM) asalonga: ‘Iwe, wakuti dzina yako ndiwe Yahova, iwe basi ndiwe Wapadzuludzulu pa dziko yonsene yapantsi.’ (2) M’kulonga pya ciimiriro cace, 2 Amambo 19:15 asalonga: “Mbuya Mulungu . . . , ndimwe basi Mulungu [‘wandimomwene,’ NM].” (3) M’kulonga pya utongi wace, Apokalipse 4:11 asatipanga: “Imwe, Mbuya wathu, Mulungu wathu, pisafunika kuti mutambire mbiri, kulemerera na mphambvu, thangwi imwe mwachita pinthu pyonsene, mbapikhala thangwi ya imwe, mwapifuna mbamupichita.” (4) Tisafunikambo kudzindikira kuti Yahova ndi Mpasi wa Umaso, anafuna kutipulumusa ku madawo na kufa: “Chipulumuso chinabuluka kwa Mbuya!” (Masalmo 3:8; 36:9) (5) Tisafunika kutawira kuti Yahova ndi Mpasi Wankulu wa Mwambo: “Alipo mbodzi basi [Yahova] wakulonga mwambo, mbodzi wakutonga.” (Tyago 4:12) Nakuti iye ali na piimiriro pyenepi pyonsene, tisadembeterwa: “Funa Mbuya, Mulungu wako, na ntima wako wonsene, na nzimu [peno moyo] wako wonsene, na nzeru zako zonsene.”—Mateo 22:37.

9. Kodi kubatizwa mu “dzina . . . ya Mwana” kusabvekanji?

⁹ Kodi kubatizwa mu “dzina . . . ya Mwana” kusabvekanji? Kusabveka kudzindikira dzina, ciimiriro, na utongi wa Yezu Kristu. Dzinace, Yezu, isabveka kuti “Yahova Ndi Kupulumuka.” Iye atambira ciimiriro ceneci thangwi yakuti ndi Mwana mbodzi ekha wa Mulungu na wakutoma wa pyakucitwa pya Mulungu. (Mateo 16:16; Akolose 1:15, 16) Thangwi ya Mwana unoyu, Jwau 3:16 asatipanga: “Mulungu afuna anthu [anthu akuombolwa] a pantsi pano pikulu pyene, mphapo apereka Mwana wache mbodzi ekha towera munthu munthu anankhulupira, aleke kutayika, mbwenye aone moyo wakukhalirathu.” Nakuti Yezu afa mwakukhulupirika, Mulungu amulamusa muli akufa na ampasa utongi wakuthimizirika. Mwakubverana na mpostolo Paulu, Mulungu “ankuza [Yezu] kakamwe” kudzulu na pantsi, mbakhala waciwiri kwa Yahova. Na thangwi ineyi “pa kubva dzina ya Yezu, [onsene] agodame . . . onsenembo mbabvekese na malirimi awo kuti: Mbuya Yezu Kristu ali mu mbiri ya Mulungu Baba.” (Afilipi 2:9-11) Pyenepi pisabveka kubvera matongero a Yezu, anabuluka kwa Yahova ene.—Jwau 15:10.

10. Kodi kubatizwa mu “dzina . . . ya Nzimu Wakuchena” kusabvekanji?

¹⁰ Kodi kubatizwa mu “dzina . . . ya Nzimu Wakuchena” kusabvekanji? Kusabveka kudzindikira basa ya nzimu wakucena. Kodi nzimu wakucena ndi ninji? Ndi mphambvu yakuphata basa ya Yahova, inaphatisira iye towera kukwanirisa pifuniro pyace. Yezu apanga atowereri ace: “Inembo ndinadzamphemba Baba, penepo Baba anadzakupasani nkhobswe [peno mphedzi] unango towera akhale na imwe kwenda na kwenda. Iye ndi Nzimu wa udidi [peno wa undimomwene].” (Jwau 14:16, 17) Kodi unoyu mbudaaphedza kucitanji? Yezu athimizira kuapanga: “Imwe munadzatambira mphambvu za Nzimu Wakuchena, unadzabwera kuna imwe, mbamudzakhala amboni anga ku Yeruzalemu, ku Yudeya kwonsene, ku Samariya na ku nkhomo ya madziko onsene.” (Machitiro 1:8) Kubulukira ku nzimu wakucena, Yahova apepeserambo kulembwa kwa Biblya: “Thangwi chipo na chipo kale mafala a alongeri hadadza tayu thangwi anthu apifuna, mbwenye mudapangwa iwo na Nzimu Wakuchena, anthu akuchena a Mulungu aalonga.” (2 Pedro 1:21) Natenepa tisadzindikira basa ya nzimu wakucena munapfunza ife Biblya. Njira inango ya kudzindikira nzimu wakucena ndi kuphemba ciphedzo ca Yahova towera kubala ‘misapo ya nzimu’ yakuti ndi “kufuna andzako, kusekera, ntendere, kupirira, kukoma ntima, udidi, kukhulupirika, kupfulika na kudzitonga.”—Agalata 5:22, 23, MZ.

11. (a) Kodi ndi api mabvekero andimomwene a ubatizo m’ntsiku zathu? (b) Kodi ubatizo walandana tani na kufa pabodzi na kulamuswa?

¹¹ Anthu adatoma kubatizwa mwakubverana na citsogolero ca Yezu ndi Ayuda na ale adapita m’Ciyuda, kutomera m’caka ca 33 E.C. Patsogolo pace, mwai wa kukhala nyakupfunza Wacikristu wapaswambo Asamariya. Buluka penepo, m’caka ca 36 E.C., mwai ubodzi ene wapaswambo Ajentiyu okhonda ceketezwa. Mbasati kubatizwa, Asamariya na Ajentiyu akhafunika kuperekeka kwa Yahova towera kuntumikira ninga anyakupfunza a Mwanace. Anewa asapitiriza kukhala mabvekero a ubatizo Wacikristu m’madzi mpaka ntsiku zathu. Kubizwa manungo onsene m’madzi ndi cidzindikiro cakuthema ca kuperekeka, thangwi ubatizo usaphipirisa kuikhwa. Kubizwa kwanu m’madzi kusaphipirisa kuti mwafa m’makhaliro anu a umaso wakale. Kubuluswa m’madzi kusapangiza kuti imwe munakhala maso cincino towera kucita cifuno ca Mulungu. ‘Ubatizo unoyu ubodzi’ usaphata basa kwa onsene anakhala Akristu andimomwene. Pa kubatizwa iwo asakhala Mboni za Yahova Zacikristu, anzakazi akutawirika kwa Mulungu.—Aefesi 4:5; 2 Akorinto 6:3, 4.

12. Kodi ubatizo Wacikristu m’madzi usalandana nanji, na m’njira ipi?

¹² M’maonero a Mulungu, ubatizo unoyu uli na ntengo ukulu wakupulumusa. Mwacitsanzo, pakumala kulonga pya basa ya Noa ya kumanga cimwadiya, mudapulumuswa iye na banja yace pa Cigumula, mpostolo Pedro alemba: “Uyu ndi nsanje wa batismu inakupulumusani chinchino. Batismu si kutsuka manungo anu m’pyakupswipa pyawo; mbwenye ndi ntima wakuchena pa maso pa Mulungu, thangwi ya kulamuka kwa Kristu muli akufa.” (1 Pedro 3:21) Cimwadiya cikhali cipangizo cakuoneka cakuti Noa akhadacita mwakukhulupirika basa idapaswa iye na Mulungu. Pakumala basa ya kumanga cimwadiya, ‘pantsi pafudzika thangwi ya kugudumirwa na madzi.’ (2 Pedro 3:6) Mbwenye Noa na banja yace, ‘anthu asere, apulumuswa pa madzi.’—1 Pedro 3:20.

13. Kodi Akristu asapulumuswa m’pinthu pipi kubulukira ku ubatizo wa m’madzi?

¹³ Lero, ale anaperekeka kwa Yahova m’kukhulupira Kristu adalamuswa muli akufa asabatizwa ninga cidzindikiro ca kuperekeka kweneku. Iwo asapitiriza kucita cifuno ca Mulungu m’ntsiku zathu na asapulumuswa m’dziko ino yakuipa. (Agalata 1:3, 4) Nee asatongwabve kufudzwa pabodzi na makhaliro ano apinthu akuipa tayu. Iwo asapulumuswa m’kufudzwa kweneku na asapaswa na Mulungu cikumbuntima cadidi. Mpostolo Jwau asapasa cibaso anzakazi a Mulungu: “Pantsi pano na pyonsene pinasirira anthu a penepo, pinamala. Mbwenye anachita pinafuna Mulungu, hanamala tayu.”—1 Juwau 2:17, MZ.

Tendeni Tikhale Maso Mwakubverana Na Kupitawirira Kwathu

14. Thangwi yanji ubatizo basi nkhabe kutipasa cibaso ca kupulumuka?

¹⁴ Kunyerezera kuti ubatizo basi usatipasa cibaso ca kupulumuka nkhunyengeteka. Ubatizo usaphata basa munthu angaperekekadi kwa Yahova kubulukira mwa Yezu Kristu na kupitiriza kucita cifuno ca Mulungu, mbakhala wakukhulupirika mpaka kunkhomo. “Ale anapirira mpaka kumala kwa pyonsene, anadzapulumubswa.”—Mateo 24:13.

15. (a) Kodi ndi cipi cifuno ca Mulungu lero kwa Akristu akubatizwa? (b) Kodi kukhala nyakupfunza Wacikristu ndi kwakufunika tani m’umaso wathu?

¹⁵ Cifuno ca Mulungu kwa Yezu cikhaphataniza njira ikhafunika iye kuphatisira umaso wace ninga munthu. Unoyu ukhafunika kuperekwa m’kufa ninga ntsembe. Manungo athumbo asafunika kuperekwa kwa Mulungu pabodzi na kukhala na umaso wa kupimana m’kucita cifuno ca Mulungu. (Aroma 12:1, 2) Tinacimwana kulonga kuti tikucita cifuno ca Mulungu khala m’midzidzi inango tisakhala mwanyakhomo na makhaliro akulandana na dziko inatizungulira peno tingapangiza m’umaso wathu pinthu pyakucenama, mbatitumikira Mulungu pang’ono basi. (1 Pedro 4:1-3; 1 Jwau 2:15, 16) Mudabvunza Muyuda unango pikhafunika iye kucita towera akhale na umaso okhonda mala, Yezu adzindikira kufunika kwa kukhala na umaso wa makhaliro adidi. Mbwenye iye athonyambo cinthu cakufunika kakamwe kupiringana pinango: kufunika kwa kukhala nyakupfunza Wacikristu, ntowereri wa Yezu. Ceneci cisafunika kukhala cinthu cakufunika kakamwe m’umaso wathu. Ceneci nkhabe funika kupitirwa mbuto na kusaka pinthu pyakumanungo, mbicikhala pa mbuto yaciwiri tayu.—Mateo 19:16-21.

16. (a) Kodi ndi kupitawirira kwanji kuna Akristu onsene mwakubverana na Umambo? (b) Ninga pisapangizwa pa tsamba 116 na 117, kodi ndi njira zipi zingasi zadidi zakucita basa ya Umambo? (c) Kodi kucita kwathu khundu na ntima onsene m’basa yakumwaza mphangwa kusapangizanji?

¹⁶ Nkhwakufunika kugomezera kuti cifuno ca Mulungu kwa Yezu cikhaphataniza basa yakufunika mwakubverana na Umambo wa Mulungu. Yezu adzodzwa kuti akhale Mambo. Mbwenye mukakhala iye pa dziko yapantsi, aperekambo mwaphinga umboni wa pya Umambo. Tiri na basa ibodzibodzi ya kupereka umboni kuti tiicite, na tiri na mathangwi mazinji towera kucita basa ineyi na ntima onsene. M’kucita pyenepi, tisapangiza kupereka kwathu takhuta kwa utongi ukulu wa Yahova pabodzi na kufuna kwathu anyakuendekana athu. (Mateo 22:36-40) Tisapangizambo kuti tiri akuphatana na alambiri anzathu a dziko yonsene yapantsi, onsene akuti ndi amwazi mphangwa a Umambo. Ninga anthu akuphatana pa dziko yonsene yapantsi, tisawangisira towera titambire umaso okhonda mala pa dziko yapantsi yakutongwa na Umambo unoyu.

Kubwerezera Pidapfunzwa

• Kodi ndi kulandana na kusiyana kwanji kunaoneka pakati pa ubatizo wa Yezu na ubatizo wa m’madzi wa lero?

• Kodi kubatizwa “na dzina ya Baba na ya Mwana na ya Nzimu Wakuchena” kusabvekanji?

• Kodi kukhala maso mwakubverana na kupitawirira kwa ubatizo Wacikristu m’madzi kusaphatanizanji?

[Mafoto pa tsamba 116, 117]

NJIRA ZINANGO ZA KUMWAZA MPHANGWA ZA UMAMBO

Nyumba na nyumba

Kwa acibale

Kwa anzathu a kubasa

Kwa anzathu a kuxikola

M’njira

M’kucita ulendo wakubwerezera kwa adapangiza kufuna

Mapfunziro a Biblya apanyumba