BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • mwbr18 Dezembro ya
  • Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki ya Dezembro

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki ya Dezembro
  • Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki (2018)
  • Misolo Ming'ono
  • SUMANA 3-9 YA DEZEMBRO
  • SUMANA 10-16 YA DEZEMBRO
  • SUMANA 17-​23 YA DEZEMBRO
  • SUMANA 24-30 YA DEZEMBRO
  • SUMANA 31 YA DEZEMBRO–6 YA JANEIRO
Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki (2018)
mwbr18 Dezembro ya

Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki

SUMANA 3-9 YA DEZEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 9-11

“Nyakutcinga Adzakhala M’mwazi Mphangwa Waphinga”

(Mabasa 9:1, 2) Mbwenye Saulo akhapitiriza kuthabusa anyakupfundza a Mbuya, pontho akhafuna kakamwe kuapha. Natenepa iye aenda kuna nyantsembe wankulu, 2 mbam’phemba matsamba kuti aende nawo m’masinagoga a ku Dhamasku, toera amange munthu onsene kweneko anatowera Njira ya Mbuya, amuna na akazi ene mbaabweresa ku Yerusalemu.

bt 60 ¶1-2

Mpingo ‘Wadzakhala Muntendere’

ANTHU akuipa akhali dhuzi na kufika ku Dhamasku, toera kacita pinthu pyakuipa. Iwo akhaenda kaphata anyakupfundza a Yezu toera aamange, kuathabusa, kuabulusa n’nyumba zawo toera kuenda nawo ku Thando ikulu yakutongera miseru ku Yerusalemu.

2 Saulo wakuti akhali ntsogoleri wa anthu anewa, akhali kale na mulando wa ciropa. Ntsiku zingasi nduli, iye aphedzera kuphiwa kwa Estevau na miyala, nyakupfundza wakuti akhali wakuperekeka kakamwe m’mabasa a Mulungu. (Mabasa 7:⁠57–​8:⁠1) Nakuti Saulo akhaona kuti nee pyakwana kutcinga anyakupfundza a Yezu akhali mu Yerusalemu, iye akhaenda m’mbuto zinango toera katcinga Akristu anango. Cifuniro cace cikhali cakufudza nsoka onsene ukhaona iye ninga ukhapingiza. Nsoka unoyu ukhadziwika na dzina yakuti “Njira ya Mbuya.”—Mabasa 9:1, 2; onani bokosi yakuti “A autoridade de Saulo em Damasco,” pa tsamba 61.

(Mabasa 9:​15, 16) Mbwenye Mbuya ampanga: “Ndoko, thangwi mamuna unoyu ndi combo cidasankhula ine toera akwate dzina yanga mbaifikisa kuna anthu a madzindza anango, kuphatanizambo amambo na mbumba ya Izraeli. 16 Ine ndinadzampangiza pakweca nyatwa zonsene zinafuna kudzaona iye thangwi ya dzina yanga.”

w16.06 7 ¶4

Kupereka Takhuta na Kubvera Yahova Ninga Nyakuumba Wathu

4 Yahova angationa nee asadzudzumika na makhaliro athu akunja. M’mbuto mwace, iye asayang’ana mitima mbaona makhaliro athu ankati. (Lerini 1 Samwele 16:7b.) Pyenepi pyaoneka pakweca mu ndzidzi udakhazikisa Mulungu mpingo Wacikristu. Iye aphedza anthu azinji toera kukhala na uxamwali na iye pabodzi na Mwanace, akuti m’maonero a anthu akhaoniwa ninga akusowa basa. (Juwau 6:​44) M’bodzi mwa anthu anewa ndi Nfarisi Saulo, wakuti akhali ‘nyakuxola, nyakutcinga na nyaukali.’ (1 Tim. 1:​13) Mbwenye Yahova wakuti asaona mitima, nee aona Saulo ninga munthu wakusowa basa. (Mis. 17:⁠3) M’mbuto mwace, Mulungu amuona ninga munthu wakuti anakwanisa kuumbwa mbakhala combo cakufunika​​—⁠‘combo cakusankhulwa’ toera kucitira umboni ‘anthu a madzindza, amambo na mbumba ya Izraeli.’ (Mabasa 9:​15) Anango adaoniwa na Mulungu kuti mbadakhala pyombo pya “mabasa adidi,” ndi anthu akuti akhali anyakuledzera, aulukwali, aupombo na mambava. (Aroma 9:​21; 1 Akor. 6:​9-11) Pidapfundza iwo undimomwene, iwo atawira kuumbwa na Yahova.

(Mabasa 9:20-22) mwakukhonda dembuka Saulo atoma kumwaza mphangwa m’masinagoga thangwi ya Yezu, kuti iye ndi Mwana wa Mulungu. 21 Mbwenye onsene akhabva pikhalonga iye, akhadzumatirwa mbalonga: “Kodi mamuna unoyu siye tayu akhatcinga ale anacemera dzina ineyi mu Yerusalemu? Kodi iye nee abwera kuno kudzamanga anthu anewa toera aende nawo kuna akulu a anyantsembe?” 22 Mbwenye mphambvu za Saulo zikhapitiriza kuthimizirika. Ayuda akakhala ku Dhamasku akhacimwana kumpokanya mukhapangiza iye mwakubveka mwadidi kuti Yezu ndi Kristu.

bt 64 ¶15

Mpingo ‘Wadzakhala Muntendere’

15 Pidatoma Saulo kumwaza mphangwa zinalonga pya Yezu m’masinagoga, anthu adzumatirwa, pontho aipirwa kakamwe. Iwo akhabvundza: “Kodi mamuna unoyu siye tayu akhatcinga ale anacemera dzina ineyi mu Yerusalemu? (Mabasa 9:​21) Pidafokotoza iye pidancitisa kucinja maonero ace thangwi ya Yezu, Saulo alonga “mwakubveka mwadidi kuti Yezu ndi Kristu.” (Mabasa 9:​22) Mbwenye ntawiro unoyu wakuphata ntima, nee wacinja anthu onsene. Mwacitsandzo, anthu anango thangwi yakudzikuza, akhapitiriza basi kukakamira pikhakhulupira iwo na misambo yawo yakale. Ngakhale tenepo, Saulo nee abwerera nduli.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 9:4) penepo iye agwa pantsi mbabva fala ikhalonga: “Saulo, Saulo, thangwi yanji usanditcinga?”

bt 60-61 ¶5-6

Mpingo ‘Wadzakhala Muntendere’

5 Yezu pidalimirisa iye Saulo panjira yakuenda ku Dhamasku, iye nee ambvundza kuti: “Thangwi yanji usatcinga anyakupfundza anga?” M’mbuto mwace iye ambvundza: “Thangwi yanji usanditcinga?” (Mabasa 9:⁠4) Pyenepi pisapangiza kuti anyakupfundza a Yezu angatcingwa, iye asaona ninga anatcingwa ndiye ene.—Mat. 25:​34-​40, 45.

6 Khala imwe musatcingwa thangwi yakukhulupira Kristu, khalani na cinyindiro cakuti Yahova na Yezu asaona pinakucitikirani. (Mat. 10:​22, 28-​31) Panango Yahova nee anamalisa nyatwa zanu mu ndzidzi ubodzi ene. Kumbukani kuti mu ndzidzi ukhaphedzera Saulo toera Estevau aphiwe na mu ndzidzi ukhapita Saulo n’nyumba za anyakupfundza akukhulupirika a Yezu ku Yerusalemu toera kuapitisa nkaidi, Yezu akhaona. (Mabasa 8:⁠3) Mbwenye Yezu nee acita pinthu toera kumalisa nyatwa ineyi mu ndzidzi unoyu. Ngakhale tenepo, Yahova mukuphatisira Kristu, aphedza Estevau pabodzi na anyakupfundzace toera apitirize kukhala akukhulupirika.

(Mabasa 10:6) Mamuna unoyu afikira panyumba ya Simau, nyakupala [peno nyakufukuta] nthembe, nyumba yace iri n’khundu mwa bara.”

nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Mabasa 10:6

Simau, nyakupala peno nyakufukuta nthembe: Basa ya nyakupala nthembe ikhaphataniza kubulusa nyama na mafuta adasalikira pa nthembe. Buluka penepo, iye akhazisasanya mwadidi toera anthu aziphatisire pakucita pinthu pya nthembe. Basa yakupala nthembe ikhacitisa munthu kununkha, pontho ikhaphemba madzi mazinji, panango ndi pyenepi pidacitisa Simau kukhala n’khundu mwa bara ya mu nzinda wa Yopa. Mwakubverana na Mwambo wa Mose, munthu akhaphata basa yakuceka nyama akhali wakukhonda cena. (Lev. 5:2; 11:​39) Natenepa Ayuda azinji akhapwaza anyakupala nthembe, pontho nee akakhala nawo pabodzi. Bukhu ya miyambo ya Ayuda inacemerwa Talmude yalonga kuti basa yakupala nthembe ikhali yakupwazika kakamwe kupiringana yakugumanya matubzwi a pinyama. Mbwenye Pedhru nee atawirisa kuti tsankhulo impingize kukhala na Simau. Kusowa tsankhulo kwaphedza Pedhru toera kucita basa ikhadapaswa iye yakuenda kaona munthu wakukhonda khulupira. Anyakupfundza anango asaona fala Yacigerego (byr·seusʹ) yakuti isabveka “nyakupala nthembe” ninga dzina yakumalisa ya Simau.

SUMANA 10-16 YA DEZEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 12-14

“Bharnabhe na Paulu Acita Anyakupfundza m’Mbuto Zakutali”

(Mabasa 13:​2, 3) Pikhalambira iwo Yahova mbacita jejuu, nzimu wakucena walonga: “Ndiikhireni pakhundu Bharnabhe na Saulo toera aende kaphata basa idaacemerera ine.” 3 Pidamala iwo kucita jejuu na kuphembera, iwo aasandzikira manja, mbaasiya toera aende.

bt 86 ¶4

“Akhala Akutsandzaya Kakamwe, Mbadzala na Nzimu Wakucena”

4 Mphapo thangwi yanji nzimu wakucena wasankhula Bharnabhe na Saulo toera “kaphata basa”? (Mabasa 13:⁠2) Bhibhlya nkhabe longa thangwi yace. Mbwenye tisadziwa kuti kusankhulwa kwa amuna anewa kwatsogolerwa na nzimu wakucena. Nkhabepo cinapangiza kuti aprofeta na apfundzisi a ku Antiyokiya akhondesa cisankhulo ceneci. M’mbuto mwace iwo aphedzerambo cisankhulo ceneci. Nyerezerani kuti Bharnabhe na Saulo apibva tani mudakhonda iwo kucitirwa bibvu na Akristu andzawo, ‘mbacita jejuu na kuphembera, buluka penepo mbaasandzikira manja, mbaasiya toera aende.’ (Mabasa 13:3) Ife tisafunikambo kuphedzera anthu adapaswa basa mu mpingo kuphatanizambo ale adakhazikiswa ninga akulu a mpingo. M’mbuto mwakukhala na bibvu na ale anapaswa miyai yakutumikira, ife tisafunika ‘kupangiza kukoma ntima kakamwe na ufuni kuna iwo thangwi ya basa yawo.’—1 Ates. 5:13.

(Mabasa 13:12) Abale, cincino ife tisakuphembani toera mupangize cilemedzo kuna ale anaphata basa mwakuwanga pakati panu, anakutsogolerani m’basa ya Mbuya, mbakupasani uphungu;

(Mabasa 13:48) Anthu a madzindza anango pidabva iwo pyenepi, akomerwa kakamwe mbatoma kusimba mafala a Yahova. Natenepa, anthu onsene akuti mitima yawo ikhafuna kutawira undimomwene unapasa umaso wakukhonda mala, atoma kukhulupira.

(Mabasa 14:1) Ku Ikoniyo, Paulu na Bharnabhe apita mu sinagoga ya Ayuda, iwo alonga mwadidi kakamwe, pyenepi pyacitisa kuti mwinji ukulu wa Ayuda na Agerego akhulupire.

bt 95 ¶5

“Alonga Mwacipapo Thangwi Akhadapaswa Mphambvu na Yahova”

5 Pakutoma Paulu na Bharnabhe, alimira ku Ikoniyo ubodzi mwa mizinda mikulo ya ku Roma provinsya ya ku Galasya. Anthu a mu nzinda unoyu akhatowezera misambo Yacigerego, pontho mwenemu mukhali na Ayuda azinji na anthu a mitundu yakusiyana-siyana akuti akhadapita mu uphemberi Waciyuda. Mwakubverana na nsambo wawo, Paulu na Bharnabhe apita mu sinagoga mbatoma kumwaza mphangwa. (Mabasa 13:​5, 14) Iwo “alonga mwadidi kakamwe, pyenepi pyacitisa kuti mwinji ukulu wa Ayuda na Agerego akhulupire.”—Mabasa 14:1.

(Mabasa 14:​21, 22) Pidamala iwo kumwaza mphangwa zadidi mu nzinda unoyu, mbacita anyakupfundza azinji, iwo abwerera ku Listra, ku Ikoniyo na ku Antiyokiya. 22 Kweneko iwo awangisa anyakupfundza, mbaapasa cipapo toera apitirize kukhala akuwanga mu cikhulupiro, mbaapanga: “Tisafunika kupirira nyatwa zizinji toera kupita mu Umambo wa Mulungu.”

wp14 1/9 13 ¶4-⁠5

Tumikirani Mulungu Mwakukhulupirika Mwakukhonda Tsalakana “Nyatwa Zizinji”

4 Pidamala iwo kuona nzinda wa Dherbhe, Paulu na Bharnabhe “abwerera ku Listra, ku Ikoniyo na ku Antiyokiya. Kweneko iwo awangisa anyakupfundza, [peno mitima ya anyakupfundza] mbaapasa cipapo toera apitirize kukhala akuwanga mu cikhulupiro, mbaapanga: ‘Tisafunika kupirira nyatwa zizinji toera kupita mu Umambo wa Mulungu.’ ” (Mabasa 14:​21, 22) Pakutoma, mafala anewa panango nee akhabveka mwadidi. Kusiyapo pyenepi, maonero akudikhira kuthimbana na “nyatwa zizinji” mbadakhala akufewesa manungo, tayu akuwangisa. Mphapo, Paulu na Barnabe “awangisa tani mitima ya anyakupfundza” na mafala akhapangiza kuti mbadathimbana na nyatwa zizinji?

5 Toera kugumana ntawiro tisafunika kupfundza mwadidi mafala a Paulu. Iye nee alonga kuti: “Tisafunika kutamba nyatwa zizinji.” M’mbuto mwace, iye alonga: “Tisafunika kupirira nyatwa zizinji toera kupita mu Umambo wa Mulungu.” Natenepa, Paulu awangisa anyakupfundza mukugomezera nkhombo zakukhala munthu wakukhulupirika. Nkhombo zenezi nee zikhali ninga ndoto. Mwandimomwene, Yezu alonga kuti “ule anapirira mpaka kunkhomo anadzapulumuswa.”—Mat. 10:22.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 12:​21-​23) Ntsiku inango, Herodhi abvala nguwo zace zaumambo, akhala pa mpando wace wakutongera miseru, mbatoma kulonga pamaso pa anthu onsene. 22 Anthu onsene adagumanyikana penepo atoma kukhuwa: “Fala iyi ndi ya mulungu, si ya munthu tayu!” 23 Penepo pene anju wa Yahova antcunyusa, thangwi iye nee apasa mbiri Mulungu, iye adyiwa na mpfunye mbafa.

w08 15/5 32 ¶7

Ntsonga Zikulu za Bukhu ya Mabasa

12:​21-​23; 14:​14-​18. Herodhi atawira kupaswa mbiri yakuti basi ene ikhafunika kupaswa Mulungu. Mwakusiyana na Herodhi, Paulu na Bharnabhe akhonda kupaswa mbiri na cilemedzo cakukhonda kuathema! Ife nkhabe funika kutawira kupaswa mbiri thangwi ya pinthu pyonsene pinacita ife m’basa ya Yahova.

(Mabasa 13:⁠9) Penepo Saulo, anacemerwambo Paulu, adzala na nzimu wakucena, iye ayang’ana Elima soo,

nwtsty pidzindikiro pya pfundziro pa Mabasa 13:9

Saulo, anacemerwambo Paulu: Kutomera mu ndzidzi unoyu, Saulo asacemerwa Paulu. Mpostolo unoyu wakuti akhali Muhebheri abalwa na ufulu Waciroma. (Mabasa 22:27, 28; Afil. 3:5) Natenepa pisaoneka kuti kutomera mu uwana wace, iye akhacemerwa na dzina Yacihebheri Saulu na dzina Yaciroma Paulu. Pyenepi nee pikhali pyacilendo kwa Ayuda a mu ndzidzi unoyu kukhala na madzina mawiri, makamaka ale akhali kunja kwa Izraeli. (Mabasa 12:​12; 13:1) Acibale anango a Paulu akhalimbo na madzina Aciroma na Acigerego. (Aroma 16:​7, 21) Ninga “mpostolo adatumwa kuna anthu a madzindza anango,” Paulu apaswa basa yakumwaza mphangwa zadidi kwa anthu akukhonda khala Ayuda. (Aroma 11:​13) Pisaoneka kuti iye aphatisira dzina yace Yaciroma, thangwi akhaona kuti pyenepi mbipidakhala pyadidi na pyakutawirika. (Mabasa 9:​15; Agal. 2:​7, 8) Anango akhali na maonero akuti iye asankhula dzina Yaciroma toera kulemedza Serjio Paulu, pisaoneka kuti Paulu apitiriza na dzina ineyi mpaka pidabuluka iye ku Xipre. Anango akhalonga kuti Paulu akhacalira kuphatisira dzinace Yacihebheri, Saulo, thangwi dzina ineyi ingalongwa mu Cigerego ikhabveka munthu (peno cinyama) wakuti asafamba mwakudzikuza.—Onani cidzindikiro ca pfundziro pa Mabasa 7:58.

Paulu: M’malemba Acigerego Acikristu, dzina yakuti Pauʹlos, yabulukira ku Latin Paulus, yakuti isabveka “Wang’ono.” Pontho yaphatisirwa m’maulendo 157 toera kulonga pya mpostolo Paulu na yaphatisirwambo kabodzi toera kulonga pya nyakutonga wa ku Xipre anacemerwa Serjio Paulu.​​—⁠Mabasa 13:⁠7.

SUMANA 17-​23 YA DEZEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 15-​16

“Onsene Acita Cisankhulo Cibodzi Cene Mwakubverana na Mafala a Mulungu”

(Mabasa 15:​1, 2) Amuna anango adabuluka ku Yudeya afika ku Antiyokiya mbatoma kupfundzisa abale: “Mungakhonda kusidzwa mwakubverana na mwambo wa Mose, imwe nee munadzapulumuswa.” 2 Pidamala iwo ndzidzi ungasi mbakapokanyisana na kuketesana na Paulu pabodzi na Bharnabhe, abale abverana kuti Paulu na Bharnabhe pabodzi na abale anango angasi aende ku Yerusalemu toera kulonga na apostolo pabodzi na akulu a mpingo thangwi ya nkandzo unoyu.

bt 102-​103 ¶8

‘Apokanyana Pikulu Pyene, Mbilamuka Nthonga’

8 Luka apitiriza: ‘Paulu na Bharnabhe apokanyisana pikulu pyene na amuna anango, mbilamuka nthonga. Natenepa abale abverana kuti Paulu na Bharnabhe pabodzi na abale anango angasi aende ku Yerusalemu toera akalonge na apostolo pabodzi na akulu a mpingo thangwi ya nkandzo unoyu.’ (Mabasa 15:⁠2) ‘Kupokanyisana na nthonga’ ineyi idaoneka isapangiza kuti m’bodzi na m’bodzi wa iwo nee akhakhulupira pikhalonga ndzace, pontho mpingo wa ku Antiyokiya nee mbudakwanisa kumalisa nkandzo unoyu. Toera kukhazikisa pontho ntendere na kukhala akuphatana, mpingo wacita masasanyiro akuti nkandzo unoyu ‘uendeswe ku Yerusalemu kuna apostolo na kuna akulu’ akuti akhacita khundu ya mathubo akutonga. Tisapfundzanji thangwi ya pidacita akulu a mpingo a ku Antiyokiya?

(Mabasa 15:​13-​20) Pidamala iwo kulonga, Tiyago atawira: “Abale, ndibvesereni. 14 Simiyau afokotoza mwadidi kuti cincino Mulungu atoma kutawira anthu a madzindza anango, mbasankhula anango pakati pawo toera acemerwe na dzina yace. 15 Pontho pyenepi pisabverana na mafala a Aprofeta, ninga mudalemberwa ipyo kuti: 16 ‘Pyenepi pingamala, ine ndinabwerera pontho toera kumanga nyumba ya Dhavidhi, yakuti yagwa; ine ndinadzasasanyira mbuto zidagomoka, mbandiilamusa pontho, 17 toera anthu adasala asake Yahova na ntima wawo onsene, pabodzi pene na anthu a madzindza onsene, anthu anewa akuti asacemerwa na dzina yanga, ndipyo pidalonga Yahova, ule anacita pinthu pyenepi 18 pidalonga iye kale kakamwe kuti mbadapicita.’ 19 Natenepa cisankhulo canga ndi ici: Nee tisafunika kunentsa anthu a madzindza anango anabwera kuna Mulungu, 20 mbwenye tisafunika kualembera tsamba toera acalire pinthu pidaperekwa ninga ntsembe kuna madzimunthu, acalire ulukwali, acalire kudya nyama idabumbunyulwa khosi, pontho acalire ciropa.

w12 15/1 5 ¶6-⁠7

Akristu Andimomwene Asalemedza Mafala a Mulungu

6 Lemba idaphedza toera kumalisa nkandzo unoyu ndi Amosi 9:​11, 12.  Mafala a  lemba ineyi asagumanikambo pa Mabasa 15:​16, 17 analonga: “Ine ndinabwerera pontho toera kumanga nyumba ya Dhavidhi, yakuti yagwa; ine ndinadzasasanyira mbuto zidagomoka, mbandiilamusa pontho, toera anthu adasala asake Yahova na ntima wawo onsene, pabodzi pene na anthu a madzindza onsene, anthu anewa akuti asacemerwa na dzina yanga, ndipyo pidalonga Yahova.”

7 Mbwenye munthu unango panango analonga kuti, ‘lemba ineyi nee isalonga kuti anthu akukhonda khulupira nkhabe funika kusidzwa.’ Pyenepi mphyandimomwene, pontho Akristu Aciyuda abvesesa mwadidi ntsonga. Iwo akhaona anthu adasidzwa ninga abale awo. (Eks. 12:​48, 49) Mwacitsandzo, mwakubverana na Septuaginta ya Bagster, bukhu ya Estere 8:​17 isalonga: “Anthu azinji akukhonda khulupira asidzwa mbakhalambo Ayuda.” Natenepa, mphangwa zikhabveka mwadidi thangwi Malemba akhadalongeratu kuti anthu adasala panyumba ya Izraeli (Ayuda na anthu a madzindza anango adasidzwa mbakhala Ayuda) pabodzi na “anthu a madzindza onsene” (Anthu a madzindza anango adakhonda kusidzwa) mbadakhala mbumba ibodzi yakucemerwa na dzina ya Mulungu. Anthu a madzindza anango akuti akhafuna kukhala Akristu nee akhakakamizwa toera kusidzwa.

(Mabasa 15:28, 29) Thangwi nzimu wakucena watiphedza toera kucita cisankhulo cakuti nee tisafunika kukupasani ntolo unango, kusiyapo pinthu ipi pyakufunika: 29 Kuti mupitirize kucalira pinthu pidaperekwa ninga ntsembe kuna madzimunthu, ciropa, nyama idabumbunyulwa khosi, na ulukwali. Mungacalira mwadidi pinthu pyenepi, umaso wanu unakufambirani mwadidi. Tambirani mwanyikiro wathu!”

(Mabasa 16:4, 5) M’mizinda yonsene ikhafika iwo, akhapangiza abale pisankhulo pidacitwa na apostolo pabodzi na akulu a mpingo ku Yerusalemu, toera iwo abvere pitsogolero pyenepi. 5 Natenepa, mipingo ikhapitiriza kuwangiswa cikhulupiro, pontho anyakupfundza akhathimizirika ntsiku zonsene.

bt 123 ¶18

‘Kuwangisa Mipingo’

18 Paulu aphata basa pabodzi na Timoti mu pyaka pizinji. Ninga atumiki akuti basa yawo ikhali yakufamba-famba, iwo akhapitiriza kucita mabasa mazinji toera kuimirira mathubo akutonga. Bhibhlya isalonga: “M’mizinda yonsene ikhafika iwo, akhapangiza abale pisankhulo pidacitwa na apostolo pabodzi na akulu a mpingo ku Yerusalemu, toera iwo abvere pitsogolero pyenepi.” (Mabasa 16:⁠4) Pisaoneka kuti mipingo ikhabvera pitsogolero pya apostolo na akulu a ku Yerusalemu. Thangwi yakubvera kwawo, “mipingo ikhapitiriza kuwangiswa cikhulupiro, pontho anyakupfundza akhathimizirika ntsiku zonsene.”—Mabasa 16:5.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 16:6-9) Mbwenye iwo aenda ku Frijya mbapita na ku dziko ya Galasya thangwi nzimu wakucena ukhadaakhondesa kulonga mafala a Mulungu mu provinsya ya Azya. 7 Kusiyapo pyenepi, pidatcitira iwo ku Mizya, ayesera kupita mu Bhitiniya, mbwenye Yezu aphatisira nzimu wakucena mbaakhondesa. 8 Natenepa, iwo agwanda na ku Mizya mbatcitira ku Troadhe. 9 Namasiku, Paulu aoneswa masomphenya, mamuna m’bodzi wa ku Masedhonya akhadalimira mban’dembetera kuti: “Bwerani ku Masedhonya toera mutiphedze.”

w12 15/1 10 ¶8

Pfundzani Kukhala Maso Ninga Pidacita Apostolo a Yezu

8 Tisapfundzanji thangwi ya pinthu pyenepi? Onani kuti nzimu wa Mulungu watsogolera Paulu basi ene pikhaenda iye kamwaza mphangwa ku Azya. Buluka penepo, nzimu wa Mulungu watsogolera pontho Paulu basi ene pikhali iye dhuzi na Bhitiniya. Pakumalisira Yezu atsogolera Paulu basi ene pidafika iye ku Troadhe toera aende ku Masedhonya. Ninga nsolo wa mpingo, panango Yezu anatitsogolerambo munjira ibodzi ene. (Akol. 1:​18) Mwacitsandzo, panango imwe musanyerezera kutumikira ninga mpainiya peno kuenda ku cisa cakuti nee ciri na amwazi mphangwa azinji. Mbwenye Yezu anaphatisira nzimu wa Mulungu toera kukutsogolerani, basi ene mungacita pinthu toera kukwanirisa cifuno canu. Toera kubvesesa pyenepi tendeni tilandanise na nyakutekenya motokala. Iye asazungunusa motokala wace toera uende kunkono wabzwere peno wamadyo basi ene motokala ungafamba. Munjira ibodzi ene, Yezu anatitsogolera toera ticite pizinji m’basa ya Yahova basi ene tingawangisira toera kukwanirisa cifuno cathu.

(Mabasa 16:​37) Mbwenye Paulu aapanga: “Iwo atikwapula pamaso pa anthu onsene mbatidzati kutongwa, maseze ndife Aroma, iwo atifungira nkaidi. Mphapo cincino asafuna kutibulusa ncibisobiso? Pyenepi nkhabe citika! Mbabwere iwo kudzatibulusa.”

nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Mabasa 16:37

ndife Aroma: Pisabveka anthu anakhala ku Roma. Pisaoneka kuti Paulu na Sila akhalimbo a ku Roma. Mwambo Waciroma ukhalonga kuti anthu akhali na ufulu wakutongwa, mbwenye nee akhafunika kutcunyuswa pa mwinji mbadzati kuendeswa kuthando yakutongera miseru. Anthu a ku Roma akhali na ufulu wakucita pinthu pinango mu utongi Waciroma. Iwo akhafunika kubvera mwambo Waciroma, tayu miyambo ya m’mizinda inango. Munthu angapambizirwa, akhafunika kutongwa mwakubverana na mwambo wapacisa, mbwenye iye akhali na ufulu toera nseru wace utsalakanwe na thando yakutonga miseru Yaciroma. Khala atongwa kuphiwa, iye akhali na ufulu wakuphemba toera atongwe pontho. Mpostolo Paulu amwaza mphangwa mu utongi onsene Waciroma. Iye aphatisira ufulu wace Waciroma m’maulendo matatu. Pakutoma iye auphatisira ku Filipi mu ndzidzi udapanga iye atongi a kweneko kuti aponderera ufulu wace thangwi ya kum’menya.—Toera kuona maulendo anango mawiri onani pidzindikiro pya pfundziro pa Mabasa 22:25; 25:11.

SUMANA 24-30 YA DEZEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 17-18

“Towezerani Mpostolo Paulu Pakumwaza Mphangwa na Pakupfundzisa”

(Mabasa 17:2, 3) Ninga pikhacita Paulu mwandzolowero, iye apita mu sinagoga toera kulonga na iwo, iye aapfundzisa m’Masabudu matatu mbaaphedza toera kubvesesa Malemba, 3 iye akhafokotoza, mbaphatisira Malemba toera kupangiza kuti Kristu akhafunika kuona nyatwa mbalamuswa muli akufa. Iye akhalonga: “Kristu unoyu, ndi Yezu anakufokotozerani ine.”

nwtsty pidzindikiro pya pfundziro pa Mabasa 17:2, 3

mbaaphedza toera kubvesesa: Paulu nee aapanga basi ene mphangwa zadidi. M’mbuto mwace aafokotozera kubulukira m’Malemba Acihebheri. Iye acita pizinji kupiringana kuleri Malemba; iye aaphedza toera kubvesesa, pontho afokotoza mwakubverana na anyakubveserace. Fala Yacigerego yakuti di·a·leʹgo·mai isabveka “kulonga makani.” Pyenepi ndi pinacita anthu pakucedza. Fala ineyi Yacigerego yaphatisirwambo pa Mabasa 17:​17; 18:​4, 19; 19:​8, 9; 20:​7, 9.

mbaphatisira Malemba: Mafala anewa angathumburuzwa mu Cigerego fala na fala asabveka “pinthu pinacitika mu ndzidzi ubodzi ene peno cifupi na ndzidzi unoyu.” Pyenepi pisapangiza kuti Paulu alandanisa maprofesiya a Mesiya anagumanika m’Malemba Acihebheri na pinthu pidacitika mu umaso wa Yezu toera kupangiza kuti Yezu akwanirisa tani maprofesiya anewa.

(Mabasa 17:17) Natenepa, iye atoma kupfundzisa Ayuda mu sinagoga pabodzi na anthu akhalambira Mulungu, pontho ntsiku zonsene iye akhapfundzisambo ale akhagumana iye pa nsika, onsene akhaaphedza toera anyerezere pinthu pikhapfundzisa iye.

nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Mabasa 17:⁠17

pa nsika: Nsika wa ku Atena ukhali wa makhono 250 aulaphi na makhono 200 augugumi. Nsika unoyu ukhali ukulu kakamwe kupiringana misika inango. Pontho ukhaphatisirwa toera kutsalakana pya mpfuma za mu nzinda, ndale na misambo ya anthu. Anthu a mu Atena akhakomerwa kakamwe kuenda kunsika unoyu toera kucedza thangwi ya pinthu pyawo.

(Mabasa 17:​22, 23) Paulu alimira pakati pa Areopago, mbalonga: “Imwe anthu a mu Atena, ine ndisaona kuti mu pinthu pyonsene, imwe musalemedza kakamwe alungu kupiringana pinacita anthu anango. 23 Thangwi pikhafamba ine mu nzinda ndaona mwadidi pinthu pinalambira imwe, ndagumanambo guwa idalembwa kuti: ‘Guwa ya Mulungu Wakukhonda Dziwika.’ Natenepa, ine ndisakumwazirani mphangwa thangwi ya Mulungu unoyu analambira imwe nee kundziwa.

nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Mabasa 17:​22, 23

Guwa ya Mulungu Wakukhonda Dziwika: Mafala Acigerego akuti A·gnoʹstoi the·oiʹ akhadalembwambo paguwa ya ku Atena. Anthu a mu Atena akhapangiza kugopa kwawo alungu mu kuacitira matemplo na maguwa. Mwacitsandzo, iwo acitira maguwa alungu ninga Kubvekera, Kucepeseka, Mphambvu, Kutundusa na Ntsisi. Panango anthu a ku Atena acita guwa inango mbailemba guwa “ya Mulungu Wakukhonda Dziwika” thangwi akhagopa kuduwala mulungu unango mbaluza ciphedzo cace. Kubulukira ku guwa ineyi, iwo adzindikira kuti alipo Mulungu m’bodzi wakuti iwo nee akhandziwa. Mwaluso Paulu aphatisira guwa ineyi toera kuaphedza kudziwa Mulungu unoyu wandimomwene wakuti iwo akhadzati kundziwa.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 18:​18) Mbwenye Paulu akhala kweneko ntsiku zizinji, buluka penepo apangana abale mbawambukira ku Sirya pabodzi na Prisila na Akila. Ku Senkreya, Paulu apala tsisi yace thangwi ya pikiro ikhadacita iye kuna Mulungu.

w08 15/5 32 ¶5

Ntsonga Zikulu za Bukhu ya Mabasa

18:18—Ndi pikiro ipi idacita Paulu? Anyakupfundza anango asalonga kuti Paulu akhadacita pikiro yakukhala Nazireu. (Num. 6:1-21) Mbwenye Bhibhlya nkhabe longa ntundu wa pikiro ikhadacita Paulu. Kusiyapo pyenepi, Bhibhlya nkhabe longa kuti Paulu acita pikiro ineyi pikhali iye Nkristu peno mbadzati, akhatoma kwene kukwanirisa pikiro yace peno akhaimalisa. Mwakukhonda tsalakana pidacitika, kupikira nee ndi madawo.

(Mabasa 18:21) mbwenye iye apangana abale mbalonga: “Ndinabwerera pontho kuna imwe Yahova angafuna.” Natenepa iye akwira bote ku Efeso

nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Mabasa 18:21

Yahova angafuna: Mafala anewa asagomezera kufunika kwa kucita pinthu pyonsene mwakubvera na pinafuna Mulungu. Ndzidzi onsene mpostolo Paulu akhapitiriza kunyerezera n’dida unoyu. (1 Akor. 4:19; 16:7; Aheb. 6:3) Nyakupfundza Tiyago awangisambo anyakuleri ace toera alonge kuti: “Yahova angafuna, ife tinadzakhala na umaso, mbaticita ipi peno pire.” (Tiya. 4:15) Mafala anewa ndi akufunika kakamwe; anthu onsene analonga kubulukira pantsi pa ntima kuti “Yahova angafuna” asafunika kucita pinthu mwakubverana na pinafuna Yahova. Kazinji kene nee tisafunika kulonga mafala anewa mwakugaluza, mbwenye na muntima.—Onani pidzindikiro pya pfundziro pa Mabasa 21:14; 1 Akor. 4:19; Tiya. 4:15 na Apêndice C.

SUMANA 31 YA DEZEMBRO–6 YA JANEIRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 19-​20

“Citani Mphole-mphole Thangwi ya Imwe Ene, Mbamutsalakana Mwadidi Nkumbi Onsene wa Mabira”

(Mabasa 20:​28) Citani mphole-mphole thangwi ya imwe ene, mbamutsalakana mwadidi nkumbi onsene wa mabira, wakuti nzimu wakucena wakukhazikisani toera kukhala ayang’aniri, toera mukumbize mpingo wa Mulungu udagula iye na ciropa ca Mwanace.

w11 15/6 20-​21 ¶5

“Kumbizani Nkumbi wa Mabira a Mulungu Adapereka Iye m’Manja Mwanu”

5 Mpostolo Paulu alemba kuti akulu a mpingo asafunika ‘kukumbiza nkumbi wa mabira a Mulungu adapereka iye m’manja mwawo.’ Ndi pyakufunika kakamwe kwa iwo kudziwa kuti nkumbi wa mabira ndi wa Yahova na Yezu Kristu. Pontho akulu a mpingo anadzatongwa thangwi ya njira inatsalakanira iwo mabira a Mulungu. Nyerezerani kuti xamwali wanu wapantima, asafuna kucita ulendo mbakuphembani toera muntsalakanire anace. Nee munatsalakana mwadidi anace mbamuapasa cakudya? Mwana m’bodzi angabva kupha, kodi nee munaenda naye kunyumba ya ungumi? Munjira ibodzi ene, akulu a mpingo asafunika kukumbiza “mpingo wa Mulungu udagula iye na ciropa ca Mwanace.” (Mabasa 20:​28) Iwo asadziwa kuti mabira onsene agulwa na ciropa ca Kristu Yezu. Nakuti akulu a mpingo asadziwa kuti anadzatongwa na Mulungu, iwo asadyesa, asatsidzikiza, pontho asatsalakana nkumbi wa mabira.

(Mabasa 20:31) “Natenepa, pitirizani kuyang’anira, pontho kumbukani kuti mu pyaka pitatu, masiku na masikati, ine nee ndasiya kucenjeza m’bodzi na m’bodzi wa imwe na misozi m’maso.

w13 15/1 31 ¶15

Akulu a Mpingo Ndi ‘Anyabasa Andzathu Anatitsandzayisa’

15 Kukhala nkumbizi wa mabira kusaphataniza kuphata basa mwaphinga. Midzidzi inango, akulu a mpingo nkhabe gona namasiku toera kutsalakana abale na kuacitira phembero peno kupereka ciphedzo cauzimu kuna mabira a Mulungu. (2 Akor. 11:27, 28) Ngakhale tenepo, ninga Paulu akulu a mpingo asacita mabasa awo mwadidi na mwakutsandzaya. Iye alemba kuna Akorinto: “Ine ndinakomerwa kakamwe kuphatisira pyonsene piri na ine, ngakhale kupereka umaso wanga thangwi ya imwe.” (2 Akor. 12:15) Mwakukhonda penula, thangwi yakufuna abale ace, Paulu aphatisira pyonsene pikhali na iye toera kuawangisa. (Lerini 2 Akorinto 2:4; Afil. 2:17; 1 Ates. 2:8) Ndi thangwi yace abale akhafuna kakamwe Paulu!—Mabasa 20:31-38.

(Mabasa 20:35) Mu pinthu pyonsene, ine ndakupangizani na pidacita ine kuti pakuphata basa mwaphinga, musafunika kuphedza anthu akufewa. Pontho musafunika kukumbuka mafala a Mbuya Yezu, pidalonga iye kuti: ‘Kupasa kusatsandzayisa kakamwe kupiringana kutambira.’ ”

bt 172 ¶20

“Ine Nkhabe Mulando wa Ciropa ca Anthu Onsene”

20 Umaso wa Paulu ukhali wakusiyana kakamwe na wa ale akuti mukupita kwa ndzidzi akhaponderera mabira. Iye akhaphata basa toera atsalakane umaso wace kuti akhonde pasa basa mpingo. Cifuniro cace cakuphedza mpingo nee cikhali cakufuna mpfuma. Paulu aphedza akulu a mpingo a ku Efeso toera apangize nzimu wakudzimana. Iye alonga: “Musafunika kuphedza anthu akufewa,” na “kukumbuka mafala a Mbuya Yezu, pidalonga iye kuti: ‘Kupasa kusatsandzayisa kakamwe kupiringana kutambira.’ ”—Mabasa 20:35.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 19:9) Mbwenye anango akhaumisa mitima yawo mbakhonda kukhulupira, pontho akhalonga mwakuipa Njira ya Mbuya pamaso pa mwinji wa anthu. Natenepa, Paulu asiyana nawo, mbabulusa anyakupfundza pakati pawo. Ntsiku zonsene iye akhapfundzisa mafala a Mulungu mu sala ya xikola ya Tirano.

bt 161 ¶11

“Akhapitiriza Kukula” Mwakukhonda Tsalakana Mitcingo

11 Panango Paulu akhapfundzisa mafala a Mulungu mu sala ya xikola ntsiku zonsene kutomera ndzidzi 11 wakumacibese mpaka ndzidzi 4 wakumaulo. (Mabasa 19:⁠9, onani cidzindikiro capantsi.) Pisaoneka kuti ndzidzi unoyu anthu nee akhacita dzumbi, mu ndzidzi ubodzi ene kukhapisa, ndi thangwi yace anthu akhakotoka m’mabasa mwawo toera kudya na kupuma. Khala Paulu amala pyaka piwiri pyamumphu mbakatowezera ndandanda ineyi, iye amala midzidzi yakupiringana 3.000 mbakapfundzisa mafala a Mulungu. Ineyi ndi thangwi inango idacitisa mafala a Yahova kupitiriza kukula. Paulu akhamwaza mphangwa mwaphinga, pontho akhacinja njira yace yakupereka umboni mwakubverana na makhaliro a anthu akhagumana iye ncisa. Ndi nkhombo zipi zidakhalapo? “Anthu onsene anakhala mu provinsya ya Azya abva mafala a Mbuya, Ayuda na Agerego ene.” (Mabasa 19:10) Mwakukhonda penula iye amwaza mphangwa mwaphinga!

(Mabasa 19:​19) Mwandimomwene, anthu azinji akuti akhacita pinthu na ciphedzo ca madimonyo, abweresa mabukhu awo, aagumanya pabodzi pene mbaapisa pamaso pa anthu onsene. Iwo alengesa ntengo wa mabukhu anewa, mbaona kuti ukhali wa kobiri 50.000 za parata.

bt 162-163 ¶15

“Akhapitiriza Kukula” Mwakukhonda Tsalakana ­Mitcingo

15 Kupaswa manyadzo kudacitwa ana a Sikeva kwacitisa anthu azinji kugopa Mulungu, kukhala Akristu na kusiya nsambo wakukhulupira mizimu. Anthu a ku Efeso akhakhulupira kakamwe pya mizimu. Iwo akhakhulupira pyaufiti, pithumwa na mabukhu akhalonga pyenepi. Buluka penepo, anthu azinji a ku Efeso akulumizika toera kupisa mabukhu awo a pyaufiti pamaso pa anthu onsene, ngakhale kuti mabukhu anewa akhali a ntengo ukulu kakamwe. Luka alemba: ‘Natenepa, mafala a Yahova akhapitiriza kukula, mbakunda mipingizo.’ (Mabasa 19:​17-​20) Pyenepi pikhapangiza kuti undimomwene wakunda uthambi na pinthu pya madimonyo. Anthu anewa akukhulupirika asiya citsandzo cadidi kakamwe kwa ife lero. Ife tikukhalambo n’dziko yakuti anthu azinji asakhulupira mizimu. Natenepa tingadzindikira kuti tiri na cinthu cakuti cisacita khundu yakukhulupira mizimu tisafunika kucisiya peno kucipisa mwakucimbiza ninga pidacita Akristu a ku Efeso. Pontho tisafunika kuwangisira kakamwe toera kukhala kutali na pinthu pyonsene pyakuipa.

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango