Khalani Wacipapo Yahova Ndi Mphedzi Wanu!
“Khalani wacipapo cadidi mbamulonga: ‘Yahova ndi mphedzi wanga.’”—AHEB. 13:6, Tradução do Novo Mundo.
NDI UPI NTAWIRO WANU?
Kodi anyakubala asafunika kucitanji toera kuphedza mabanja awo kuti akhale akuwanga mwauzimu?
Kodi nsolo wa banja anakwanisa tani kutsalakana banjace mbakhonda kuenda kaphata basa kutali?
Kodi Akristu anathimbana tani na mikakamizo yakufuna kuenda kaphata basa kutali toera kuwina kobiri izinji?
1, 2. Kodi azinji anaphata basa kutali asathimbana na nyatwa zanji angabwerera kunyumba? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)
EDUARDO asakumbuka: “Pikhaphata ine basa ku dziko yakunja ndikhali na basa yadidi pontho ndikhawina kobiri izinji.a Mbwenye pidatoma ine kupfundza Bhibhlya na Mboni za Yahova, ndadzindikira kuti ndiri na basa yakufunika kakamwe—kutsalakana banja yanga mwauzimu na pinthu pyakumanungo. Natenepa, ndabwerera kunyumba.”—Aef. 6:4.
2 Eduardo akhadziwa kuti cisankhulo cace cakomeresa Yahova. Mbwenye ninga Marilyn adalongwa mu nsolo udamala, Eduardo akhafunika kutoma papswa kusasanyira uxamwali wace na banjace. Pontho akhafunika kuwangisira toera kuwina kobiri yakukwana toera kutsalakana nkazace na anace. Mbadakwanisa tani pyenepi? Mbadadikhira ciphedzo ca anango m’mpingo?
KUSASANYIRA MAKHALIRO AUZIMU NA UXAMWALI WA BANJA
3. Kodi anyakubala angakhala kutali pisakhuya tani ana?
3 Eduardo alonga: “Ndisadziwa kuti nee ndaphedza ananga pa ndzidzi ukhafuna iwo kakamwe citsogolero canga na ufuni wanga. Nee ndikhali cifupi na iwo toera kuleri mbiri za Bhibhlya kucita phembero na iwo, kuakhumbatira na kusendzeka nawo.” (Deut. 6:7) Mwanace wankulu wankazi anacemerwa Anna asakumbuka: “Ndikhapibva ninga munthu wakusowa citsidzikizo thangwi yakusowa baba panyumba. Pidabwerera iye, tandzindikira thangwi ya fala yace na nkhope yace. Nee ndikhapibva mwadidi pikhandikhumbatira iye.”
4. Kodi mamuna angakhala kutali, pisafewesa tani luso yace yakukwanirisa basa yace ninga nsolo wa banja?
4 Baba angakhonda khala panyumba pisafewesambo luso yace yakukwanirisa basa yace ninga nsolo wa banja. Ruby, nkazace Eduardo alonga: “Ndikhacita mabasa a anthu awiri—ninga Baba na Mama, pontho ndikhacita ndekha pisankhulo pizinji pya banja yathu. Pidabwerera Eduardo, ndikhafunika kupfundza kuti kungonjera Kwacikristu kusabvekanji. Mpaka lero, midzidzi inango ndisakumbusika ndekhene kuti mamunanga ali pano.” (Aef. 5:22, 23) Eduardo athimiza: “Anathu acitsikana akhadadzolowera kuphemba mai wawo toera kutawiriswa kucita pinthu. Ninga anyakubala, tadzindikira kuti anathu akhafunika kuona kuti pisankhulo pyathu pikhali pibodzi pyene, pontho ndikhafunika kupfundza kutsogolera banja mu njira Yacikristu.”
5. Kodi Eduardo acitanji toera kusasanyira uxamwali wace na banjace pidabwerera iye kunyumba? Ndi maphindu api adakhala na iye?
5 Eduardo akhadatonga kucita pyonsene toera kusasanyira uxamwali wace na banjace na kukulisa cikhulupiro cakuwanga kwa Yahova. “Cifuno canga cikhali ca kupfundzisa ananga undimomwene kubulukira ku mafala na citsandzo—tayu basi kulonga kuti ndisafuna Yahova, mbwenye kuapangiza pyenepi. (1 Jwau 3:18) Kodi Yahova apasa nkhombo macitiro a cikhulupiro ca Eduardo? Anna asatawira: “Kuona kuwangisira konsene kunacita iye toera kukhala baba wadidi na kukhala pontho na uxamwali na ife pikhali pyakuwangisa kakamwe. Pikhaona ife kuthambaruka kwace m’mpingo, pikhatitsandzayisa kakamwe. Dziko ikhayesera kuticitisa kukhala kutali na Yahova. Mbwenye tikhaona anyakubala athu mbakawangisira mu undimomwene, natenepa tayesera kucitambo pibodzi pyene. Baba apikira kuti cipo mbadatisiya pontho, mwandimomwene nee atisiya. Mbadatisiya, panango nee mbidakhala mu gulu ya Yahova lero.”
KUTAWIRA BASA
6. Kodi anyakubala anango apfundzanji mu ndzidzi wa nkhondo?
6 Pyakugumana napyo pisapangiza kuti mu ndzidzi wa nkhondo ku dziko ya Bálcãs, ana a Mboni za Yahova a kweneku akhali akutsandzaya kakamwe mu ndzidzi wa mwakukhonda tsalakana makhaliro akunentsa. Thangwi yanji? Anyakubala akuti nee akwanisa kuenda kaphata basa kutali, akhali panyumba mbapfundza na anawo, mbasendzeka, na kucedza na anawo. Pyenepi pisatipfundzisanji? Cinthu cakufunika kakamwe kupiringana kobiri peno miyoni, ana asafunika kukhala pabodzi na anyakubalawo. Mwandimomwene, Mafala a Mulungu asalonga kuti ana anaphindula angatambira citsalakano na cipfundziso ca anyakubalawo.—Mis. 22:6.
7, 8. (a) Ndi madodo api anacita anyakubala anango angabwerera kunyumba? (b) Kodi anyakubala anakwanisa tani kusasanyira uxamwali wawo na anawo?
7 Mwakutsukwalisa, anyakubala anango angabwerera, angagumana kuti makhaliro a anawo acinja, asalonga: “Thangwi yanji imwe nkhabe pereka takhuta na pyonsene pinakucitirani ine?” Mbwenye panango ana ali na mabvero anewa thangwi nyakubala nee akhali panyumba mu ndzidzi uzinji. Kodi nyakubala anasasanyira tani makhaliro anewa?
8 Phembani Yahova toera kubvesesa kakamwe mabvero a banja yanu, na kuapangiza kuti musaatsalakana. Buluka penepo, pakucedza na banja yanu, tawirani kuti ndimwe m’bodzi adacitisa nyatwa ineyi. Mphyadidi kuphemba kulekererwa. Ndzanu wa m’banja peno ananu, angaona kuti musawangisira toera kucita pinthu pyadidi, iwo anadzaona kuti musaatsalakana. Mungatonga kucita pyenepi na kupirira, mwapang’ono na pang’ono munakwanisa kuwina pontho ufuni na cilemedzo ca banja yanu.
‘KUTSALAKANA BANJA YANU’
9. Thangwi yanji ‘kutsalakana banja yathu nee kusaphemba kuwangisira ndzidzi onsene toera kukhala na pinthu pizinji pyampfuma?
9 Mpostolo Paulu alemba kuti pa ndzidzi wakuti Akristu akugwesera nkhabe kwanisabve kutsalakanika okhene, anawo na adzukulu awo asafunika ‘kubwezera anyakubalawo na ambuya awo pire pikhadatambira iwo kale.’ Mbwenye Paulu akulumiza Akristu onsene toera kukomerwa na pinthu pyakufunika pa ntsiku—ninga ‘cakudya, cakubvala na pakugona.’ Nee tisafunika kuwangisira ndzidzi onsene toera kukhala na umaso wapadzulu peno kukoya mpfuma toera kukhala na citsidzikizo ntsogolo. (Lerini 1 Timoti 5:4, 8; 6:6-10.) Toera kutsalakana banja, Nkristu nkhabe funika kusaka pinthu pyampfuma mu dziko ino yakuti inadzapita mwakucimbiza. (1 Jwau 2:15-17) Nee tisafunika kutawirisa kuti “manyengerero a mpfuma yapezi” peno “kusirira kwa pinthu pinango” kuikhe pangozwi kutonga kwa banja yathu toera ‘kuphatisisa umaso wandimomwene,’ mu dziko ipswa yakulungama ya Mulungu!—Mko. 4:19; Luka 21:34-36; 1 Tim. 6:19.
10. Thangwi yanji mphyadidi kucalira kukwata mangawa?
10 Yahova asadziwa kuti ife tisafuna kobiri. Mbwenye kobiri nkhabe kwanisa kutitsidzikiza na kutitsalakana ninga munacitira udziwisi wa Mulungu. (Koel. 7:12; Luka 12:15) Kazinji kene anthu asapwaza ngozwi ya kuenda kaphata basa ku dziko inango, pontho nkhabe cinyindiro cakuti anadzaona basa mbawina kobiri. Mwandimomwene, pana ngozwi zikulu. Azinji asabwerera na mangawa makulu. Mbuto mwakukhala akusudzuka toera kutumikira Mulungu, iwo asadzamalisira kutumikira ale adafiyari iwo kobiri. (Lerini Misangani 22:7.) Natenepa, mphyandzeru kucalira kukwata mangawa.
11. Kodi kulemba pinthu pinafunika kuphatisirwa kunaphedza tani mabanja?
11 Eduardo akhadziwa kuti toera kutsalakana mwadidi banjace pakumala kubwerera kunyumba, akhafunika kuphatisira kobiri mwandzeru. Iye na nkazace alemba ndandanda wa pinthu pyakuti pikhali pyakufunikadi kwa iwo. Mbwenye pinthu pidalemba iwo pikhali pyakucepa kakamwe kupiringana pikhafuna iwo pabanja. Mbwenye onsene aphedzera masasanyiro anewa, pontho nee akhabvunga kobiri na pinthu pyakukhonda funika.b Eduardo alonga, “Mwacitsandzo, ndabulusa ananga m’maxikola a anyapyawo, mbandialembesa m’maxikola adidi a utongi.” Iye na banjace acita phembero toera kugumana basa yakuti nee mbidapingiza ndandanda yawo yauzimu. Kodi Yahova atawira tani maphembero awo?
12, 13. Kodi Eduardo acitanji toera kutsalakana banjace, kodi Yahova apasa tani nkhombo cisankhulo cace ca kululupisa umaso?
12 Eduardo asakumbuka: “Mu pyaka piwiri pyakutoma, nee tikhakwanisa kobiri yakukwana toera kutsalakana banja, tikhaphatisira kobiri ikhadakoya ife, pontho ndikhali wakuneta. Mbwenye tikhagumanika pa misonkhano yonsene mbatibuluka pabodzi pene mu utumiki.” Eduardo akhadatonga kuti nee mbadatawira basa yakuti mbidancitisa kukhala kutali na banjace mu nthanda zizinji peno pyaka. Iye alonga, “toera kukwanirisa pyenepi, ndapfundza kucita mabasa akusiyana-siyana toera ndingasowa ntundu wa basa ikhacita ine, mbidacita inango.”
13 Nakuti Eduardo amala ntsiku zizinji toera kulipa mangawa, iye akhafunika kulipa kobiri izinji ya juru ya kobiri ikhadafiyari iye. Mbwenye Eduardo akhali dzololo toera kucita pikhakwanisa iye toera kutumikira Yahova pabodzi na banjace. Eduardo alonga: “Cincino ndisaphata kobiri yakucepa yakuti nkhabe fika mapurusento 10 a kobiri ikhatambira ine ku dziko yakunja, mbwenye ife nkhabe gona na njala. ‘Djanja ya Yahova si yakubvira tayu.’ Natenepa, tatonga kutumikira ninga apainiya. Mwakutsandzayisa, mwakukhonda dembuka, makhaliro acinja, pontho nee pikhanentsabve kugumana kobiri toera kutsalakana banja yanga.”—Iza. 59:1.
KUTHIMBANA NA MIKAKAMIZO YA ACIBALE
14, 15. Kodi mabanja anacitanji toera kuthimbana na mikakamizo yakuikha pinthu pyampfuma pa mbuto yakutoma mbuto mwa pinthu pyauzimu? Ndi maphindu api anafuna kukhala na iwo angapangiza citsandzo cadidi?
14 M’mbuto zizinji, anthu asakakamizika toera kupereka kobiri na miyoni kwa acibale peno axamwali awo. Eduardo alonga, “ndi makhaliro athu, ife tisakomerwa na kupasa.” Iye athimiza: “Mbwenye pana madire. Mwandzeru ndisapanga acibale anga kuti ndinadzapasa ninga munakwanisa ine mbandikhonda kuikha pangozwi banja yanga na uzimu wawo.”
15 Acibale anango asaipirwa munthu angakhala panyumba na acibale ace peno angasiya kuphata basa kutali. Iwo asafika pa kumuona ninga munthu wakusowa ufuni peno wakuuma ntima. Thangwi yanji? Thangwi iwo asanyindira iye toera kuona kobiri. (Mis. 19:6, 7) Anna, mwana wa Eduardo, alonga: “Mbwenye tingakhonda kuikha pangozwi pinthu pyauzimu thangwi ya pinthu pyaunyama, acibale athu anango anakwanisa kuona kuti umaso wathu Wacikristu ndi wakufunika kakamwe. Mphapo anakwanisa tani kuona pyenepi tingacita pyonsene pinaphemba iwo?”—Landanisani na 1 Pedro 3:1, 2.
KHULUPIRANI MULUNGU
16. (a) Kodi munthu anakwanisa tani ‘kunyengezeka ekha na manyerezero apezi?’ (Tgo. 1:22) (b) Kodi Yahova asapasa nkhombo ntundu upi wa pisankhulo?
16 Pidafika iye ku dziko yakuthambaruka, mulongo unango wakuti akhadasiya mamunace na anace, alonga kuna akulu a mpingo: “Tawangisira kakamwe toera ine ndibwere kuno. Mamunanga afika pa kusiya mwai wakutumikira ninga nkulu wa mpingo. Natenepa, ndisadikhira kuti Yahova anadzapasa nkhombo kubwera kwanga kuno.” Ndzidzi onsene Yahova asapasa nkhombo pisankhulo pinapangiza cikhulupiro kwa iye, mphapo anapasa tani nkhombo cisankhulo cakuti nkhabe kubverana na cifuno cace, makamaka khala cisaphataniza kusiya mwai wakutumikira?—Lerini Ahebere 11:6; 1 Jwau 5:13-15.
17. Thangwi yanji tisafunika kusaka citsogolero ca Yahova mbatidzati kucita pisankhulo? Tinacita tani pyenepi?
17 Sakani citsogolero ca Yahova mbamudzati kucita pisankhulo peno cibverano, tayu pakumala kupicita. Phembani nzimu wakucena, cidziwiso na citsogolero ca Mulungu. (2 Tim. 1:7) Bvundzikani mwekhene: ‘Ndiri dzololo kucitanji toera kutumikira Yahova? Ndinadzabvera Yahova ngakhale pa kutcingwa? Khala ndi tenepo, muli dzololo toera kumbvera ngakhale kuti pinadzaphemba kubweza ntundu wa umaso wanu? (Luka 14:33) Phembani akulu a mpingo toera kutambira uphungu wa Bhibhlya. Pangizani cikhulupiro canu na kunyindira mapikiro a Yahova toera kukuphedzani kubvera uphungu wace. Akulu a mpingo nkhabe kudzakucitirani pisankhulo, mbwenye anakwanisa kukuphedzani toera kucita pisankhulo pyakuti pinadzakutsandzayisani ntsogolo.—2 Akor. 1:24, NM.
18. Mbani adapaswa basa yakutsalakana banja? Ndi midzidzi ipi inakhala ife na miyai toera kupereka ciphedzo?
18 Yahova apasa nsolo wa banja “ntolo” peno basa yakutsalakana umaso wa banja ntsiku zonsene. Tisafunika kuphemberera na kusimba ale anakwanirisa mabasa anewa mbakhonda kusiya mabanja awo, mwakukhonda tsalakana mikakamizo yakufuna kuenda kaphata basa kutali. Kusiyapo kucita phembero, abale angagwerwa na cidengwa peno ukondzi wa mwandzidzidzi, pisatipasa miyai toera kupangiza ufuni na citsalakano cathu kwa abale anewa akukhulupirika. (Agal. 6:2, 5; 1 Ped. 3:8) Munakwanisa kuaphedza toera kugumana basa cifupi peno kuaphedza pangaoneka cidengwa? Mungacita pyenepi munaaphedza kupungula mikakamizo yakufuna kusiya banja yawo toera kuenda kaphata basa kutali.—Mis. 3:27, 28; 1 Jwau 3:17.
KUMBUKANI KUTI YAHOVA NDI MPHEDZI WANU!
19, 20. Thangwi yanji Akristu anakwanisa kunyindira kuti Yahova anadzaaphedza?
19 Bhibhlya isatikulumiza: “Umaso wanu ukhale wakukhonda funa kobiri. Mukwane na pire pina imwe, thangwi Mulungu ene alonga kuti: ‘Cipo ndinadzakusiya, mbandidzakukhonda.’ Toera tikhale na cipapo mbatilonga: ‘Yahova ndi mphedzi wanga, sinadzagopa pinthu tayu. Anthu anadzandicitanji?’” (Aheb. 13:5, 6, NM) Tisapangiza tani pyenepi mu umaso wathu?
20 Ku dziko inango yakuti nee ndi yakuthambaruka, nkulu wa mpingo wakuti asatumikira mu pyaka pizinji alonga: “Kazinji kene anthu asalonga kuti Mboni za Yahova ndi anthu akutsandzaya kakamwe. Iwo asaonambo kuti maseze ndi akutcerenga, Mboni za Yahova zisabvala mwadidi ndzidzi onsene, pontho asaoneka ninga ali mwadidi kupiringana anango.” Pyenepi pisabverana na pikiro ya Yezu idacita iye kwa ale anaikha Umambo wa Mulungu pa mbuto yakutoma. (Mat. 6:28-30, 33) Inde, Baba wanu wakudzulu, Yahova, asakufunani, iye asafuna pinthu pyadidi kwa imwe na kwa ananu. “Maso a Yahova akuyang’ana pa dziko yonsene yapantsi, toera kupangiza mphambvu yace kwa ale akuti mitima yawo ndi yakukhulupirika kwa iye.” (2 Pya dziko. 16:9, NM) Iye atipasa matongero ace—kuphatanizambo ale analonga pya umaso wa banja na pinthu pyakumanungo—toera kutiphindulisa. Tingabvera matongero anewa, tisapangiza kuti tisanfuna, pontho tisan’nyindira. Thangwi “kufuna Mulungu kusabveka kuti: tikoye matongero ace; [thangwi], matongero ace si akulemera tayu.”—1 Jwau 5:3.
21, 22. Thangwi yanji muli wakutonga kunyindira Yahova?
21 Eduardo alonga: “Ndisadziwa kuti ndzidzi udakhala ine kutali na nkazanga pabodzi na ananga cipo ndinadzauwina pontho, mbwenye nee ndisatsumbikika ndzidzi onsene. Andzanga azinji akhaphata na ine basa kale ali akupfuma, mbwenye nee ali akutsandzaya. Mabanja awo asathimbana na nyatwa zizinji. Mbwenye banja yathu iri yakutsandzaya kakamwe! Pontho, ndisadzuma abale azinji mu dziko ino, maseze ndi akutcerenga, iwo asapitiriza kuikha pinthu pyauzimu pa mbuto yakutoma mu umaso wawo. Tonsene tisaona undimomwene wa pikiro ya Yezu.”—Lerini Mateo 6:33.
22 Khalani na cipapo cadidi! Sankhulani kubvera na kunyindira Yahova. Tawirisani kuti ufuni wanu kwa Mulungu, kwa ndzanu wa m’banja, na kwa ananu ukukulumizeni toera kukwanirisa basa yanu yakutsalakana banja yanu mwauzimu. Ninga maphindu, munadzaona kuti ‘Yahova ndi mphedzi wanu.’
[Pidzindikiro pyapantsi]
a Madzina acinjwa.
b Onani nsolo wakuti “Como administrar seu dinheiro” mu Despertai! ya Setembro de 2011.