BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • Yezu Apfundzisa N’khaliro Wakucepeseka pa Paskwa Yakumalisa
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Yezu akutsuka manyalo a apostolo toera kuapfundzisa n’khaliro wakucepeseka

      NSOLO 116

      Yezu Apfundzisa N’khaliro Wakucepeseka Pa Paskwa Yakumalisa

      MATEU 26:20 MARKO 14:17 LUKA 22:14-18 JUWAU 13:1-17

      • YEZU ADYA PASKWA YACE YAKUMALISA PABODZI NA APOSTOLO ACE

      • ATSUKA MANYALO A APOSTOLO ACE TOERA KUAPFUNDZISA NTSONGA YAKUFUNIKA KAKAMWE

      Pedhru na Juwau afika mwakucimbiza ku Yerusalemu toera kukhunganya mbuto ya Paskwa ninga mudapangirwa iwo na Yezu. Mukupita kwa ndzidzi Yezu na apostolo khumi atomambo ulendo wawo wakuenda ku Yerusalemu. Namaulo dzuwa mbikabira, Yezu na apostolo ace atcitira Phiri ya Milivera mbakaenda ku Yerusalemu. Ineyi ikhali ntsiku yakumalisa kwa Yezu kuona dzuwa mbikabira, mpaka angalamuswa muli akufa.

      Mwakukhonda dembuka, Yezu na apostolo ace afika mu nzinda mbaenda ku nyumba ikhafuna kudyera iwo Paskwa. Pidafika iwo panyumba ineyi, akwira mpaka pa sala yapadzulu. Pidapita iwo mu sala agumana kuti pinthu pyonsene pyamala kukhunganywa. Nakuti Yezu akhadikhira kufika kwa ntsiku ineyi, iye alonga: “Ndikhafuna kakamwe kudya Paskwa iyi pabodzi na imwe mbandidzati kuthabuka.”—Luka 22:15.

      Pyaka pizinji nduli, anthu akhali na nsambo wakutambizana makopo a vinyu pa ndzidzi wa Paskwa. Natenepa, pidatambira Yezu kopo ibodzi, acita phembero mbalonga: ‘M’bodzi na m’bodzi wa imwe akwate kopo iyi amwe, mbapasa ndzace, thangwi ine ndinakupangani kuti kutomera lero, nee ndinadzamwabve vinyu iyi mpaka kufika kwa Umambo wa Mulungu.’ (Luka 22:17, 18) Pidalonga iye mafala anewa pyapangiza pakweca kuti kufa kwace kukhali cifupi.

      Mu ndzidzi wakudya Paskwa, Yezu acita cinthu cakukhonda kuduwalika. Iye alimira, adula nguwo yace yakunja mbakwata tuwalya. Buluka penepo aikha madzi m’basiya yakuti ikhali cifupi. Mu ndzidzi unoyu munthu angatambira mulendo akhafunika kuona khala nyabasa wace atsuka manyalo a mulendo. (Luka 7:44) Nakuti mwanaciro nyumba nee akhalipo, Yezu ndiye adacita basa ineyi. Apostolo mbadakwanisa kucita basa ineyi, mbwenye nee m’bodzi adaperekeka. Kodi iwo nee aperekeka thangwi akhanyerezera kuti mbani akhali nkulu pakati pawo? Mwakukhonda kutsalakana pyenepi, iwo akhali na manyadzo mukhatsuka Yezu manyalo awo.

      Mudafika ndzidzi wakutsuka manyalo a Pedhru, iye alonga: “Ine cipo ndinakutawirisani toera kutsuka manyalo anga.” Yezu ampanga: “Ndingakhonda kutsuka manyalo ako, unacimwana kukhala m’bodzi wa anthu anga.” Pedhru atawira na ntima onsene: “Mbuya, lekani kutsuka manyalo anga basi, mbwenye tsukanimbo manja anga na nsolo wanga.” Pedhru adzumatirwa kakamwe pidalonga Yezu kuti: “Munthu adamala kusamba, manungo ace onsene ndi akucena, natenepa, nee asafunikabve kucita pizinji kusiyapo kutsuka manyalo ace. Imwe mwacena, mbwenye si onsene a imwe tayu.”—Juwau 13:8-10.

      Yezu atsuka manyalo a apostolo ace 12, kuphatanizambo manyalo a Yuda Iskariyoti. Pidamala iye kuatsuka manyalo awo, abvala nguwo yace yakunja mbakhala pontho cifupi na meza. Buluka penepo abvundza apostolo ace: ‘Musabvesesa pinthu pidakucitirani ine? Imwe musandicemera ‘Mpfundzisi’ na ‘Mbuya,’ ndimomwene, ine ndinedi. Mphapo, khala ine Mbuya na Mpfundzisi, ndatsuka miyendo yanu, imwe musafunikambo kutsuka miyendo ya unango na ndzace. Ine ndakupangizani pinafunika imwe kucita, toera imwe mucitembo sawasawa ninga mudakucitirani ine. Ine ndinakupangani na cinyindiro consene kuti bitcu nee ndi nkulu kupiringana mbuyace, pontho munthu adatumwa nee ndi nkulu kupiringana ule adantuma. Cincino imwe musadziwa pinthu pyenepi, mbwenye munakhala akutsandzaya mungapicita.’—Juwau 13:12-17.

      Yezu apfundzisa apostolo ace toera akhale akucepeseka. M’bodzi na m’bodzi wa atowereri a Yezu asafunika kucalira kukhala nkulu pakati pa andzawo peno kunyerezera kuti ndi wakufunika kakamwe kupiringana anango peno kuti asafunika kutumikirwa. M’mbuto mwace, asafunika kutowezera citsandzo ca Yezu, tayu toera kutsuka manyalo a anango, mbwenye kukhala munthu wakufunisisa kutumikira anango mwakucepeseka na mwakusowa tsankhulo.

      • Mu ndzidzi wa Paskwa, Yezu apanganji apostolo ace toera kupangiza kuti kufa kwace kukhali cifupi?

      • Thangwi yanji pikhali pyacilendo Yezu kutsuka manyalo a apostolo ace?

      • Ndi ntsonga ipi idapfundzisa Yezu pidacita iye basa yakucepeseka yakutsuka manyalo a apostolo ace?

  • Cakudya Cancidodo ca Mbuya
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Yezu akutomesa Cakudya Cancidodo ca Mbuya na apostolo ace 11 akukhulupirika

      NSOLO 117

      Cakudya Cancidodo Ca Mbuya

      MATEU 26:21-29 MARKO 14:18-25 LUKA 22:19-23 JUWAU 13:18-30

      • YEZU ALONGA KUTI YUDA NDIYE AKHAFUNA KUNSANDUKIRA

      • YEZU ATOMESA CIKUMBUSO

      Mbadzati kucita Paskwa, Yezu apfundzisa apostolo ace n’khaliro wakucepeseka mudatsuka iye manyalo awo. Panango pidamala iwo kudya Paskwa, Yezu alonga mafala adalonga Dhavidhi kuti: ‘Xamwali wanga wakukhulupirika akhadya kazinji na ine, andisandukira.’ Buluka penepo alonga: “M’bodzi wa imwe anadzandisandukira.”—Masalmo 41:9; Juwau 13:18, 21.

      Apostolo ayang’anisana unango na ndzace mbatoma kubvundza: “Mbuya, ndine?” Ngakhale Yuda Iskariyoti abvundzambo. Nakuti Juwau akhali cifupi na Yezu, Pedhru apanga Juwau toera kubvundza Yezu kuti munthu unoyu mbani. Juwau afendedzera Yezu mbabvundza: “Mbuya, mbani?”—Mateu 26:22; Juwau 13:25.

      Yezu atawira: ‘Ndi ule anapasa ine phindi ya nkate inafuna kupfonda ine mu mbale.’ Natenepa, Yezu akwata phindi ya nkate mbapfonda mu mbale, mbaupasa Yuda, mbalonga: “Mwana wa munthu ali kuenda, ninga mudalemberwa ipyo m’Malemba thangwi ya iye. Mbwenye dzedze kuna ule anafuna kusandukira Mwana wa munthu! Mbapidakhala mwadidi kakamwe kuna munthu unoyu mbadakhonda kubaliwa.” (Juwau 13:26; Mateu 26:24) Buluka penepo Sathani atoma kutsogolera manyerezero a Yuda. Nakuti Yuda akhali na manyerezero akuipa atawirisa kuphatisirwa na Dyabo mbakhala “ule anafuna kudzafudzwa.”—Juwau 6:64, 70; 12:4; 17:12.

      Yezu apanga Yuda: “Pinthu pinacita iwe, picite mwakucimbiza.” Nakuti Yuda ndiye akhakoya bokosi ya kobiri, apostolo anango anyerezera kuti Yezu akhampanga kuti: “Ndoko kagule pinthu pinafuna ife kuphatisira pa phwando, peno kuti akhafunika kupereka pinthu kuna anyakutcerenga.” (Juwau 13:27-30) Mbwenye Yuda abuluka mbaenda kasaka njira toera kupereka Yezu.

      Ntsiku ineyi idadya iwo Paskwa namasiku, Yezu acita cinthu cinango cacilendo. Iye akwata nkate, acita phembero, augwanda mbapasa apostolo ace toera adye. Iye alonga: “Nkate uyu usaimirira manungo anga anafuna kuperekwa thangwi ya imwe. Pitirizani kucita pyenepi toera mundikumbukire.” (Luka 22:19) Apostolo apasana phindi ineyi ya nkate toera m’bodzi na m’bodzi adye.

      Buluka penepo, Yezu akwata kopo ya vinyu, acita phembero mbaipereka kuna apostolo ace. M’bodzi na m’bodzi akhamwa mbapasa ndzace. Mu ndzidzi ukhamwa iwo, Yezu alonga: “Kopo iyi isaimirira cibverano cipswa cinafuna kuphata basa kubulukira mu ciropa canga, cakuti cinadzatsanuliwa thangwi ya imwe.”—Luka 22:20.

      Yezu akhazikisa masasanyiro toera kukumbuka kufa kwace, pontho atowereri ace asafunika kucita pibodzi pyene kabodzi pa caka pa Nisane 14. Pakucita Cikumbuso ceneci atowereri anewa asakumbukira pidacita Yezu na Baba wace toera kuphedza anthu akukhulupirika kusudzulwa ku madawo na kufa. Cikumbuso ndi cakufunika kakamwe kupiringana Paskwa ikhacita Ayuda, thangwi Cikumbuso cidakhazikisa Yezu cisapangiza masasanyiro a Mulungu toera kupulumusa anthu onsene anakhulupira Yezu.

      Yezu alonga kuti ciropa cace ‘cinadzatsanuliwa toera kulekerera madawo a anthu azinji.’ Mwa anthu azinji anafuna kulekererwa madawo asagumanika apostolo ace akukhulupirika na anthu anango akukhulupirika akuti anadzatonga na Yezu mu Umambo wa Baba wace.—Mateu 26:28, 29.

      • Ndi profesiya ipi idalonga Yezu thangwi ya xamwali wace, pontho aiphatisira tani?

      • Kodi Yezu apanga Yuda toera kucitanji, mphapo apostolo anango abvesesa tani mafala a Yezu?

      • Ndi api masasanyiro mapswa adakhazikisa Yezu, pontho na cifuniro cipi?

  • Alongezana Pontho Kuti Mbani Nkulu Pakati Pawo
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Apostolo a Yezu akulongezana kuti mbani nkulu pakati pawo

      NSOLO 118

      Alongezana Pontho Kuti Mbani Nkulu Pakati Pawo

      MATEU 26:31-35 MARKO 14:27-31 LUKA 22:24-38 JUWAU 13:31-38

      • YEZU APEREKA UPHUNGU THANGWI YAKUFUNA KUKHALA PA MBUTO YAKUTOMA

      • YEZU AKHADALONGERATU KUTI PEDHRU MBADAN’KHONDA

      • ATOWERERI A YEZU ASADZIWIKA NA UFUNI

      Ntsiku yace yakumalisa namasiku pabodzi na apostolo ace, Yezu aapfundzisa n’khaliro wakucepeseka mudaatsuka iye manyalo awo. Thangwi yanji pyenepi pikhali pyakufunika? Thangwi apostolo anewa nee akhapangiza n’khaliro unoyu. Iwo akhatumikira Mulungu na ntima onsene, mbwenye akhapitiriza kudzudzumika kuti mbani akhali nkulu pakati pawo. (Marko 9:33, 34; 10:35-37) Pyenepi pyacitika pontho pa ntsiku ineyi namasiku.

      Apostolo anewa ‘atoma kuketesana kakamwe kuti mbani akhali nkulu pakati pawo.’ (Luka 22:24) Yezu atsukwala kakamwe pidaona iye apostolo ace mbakalongezana pontho! Kodi iye acitanji?

      M’mbuto mwakupwekera apostolo ace thangwi ya pinthu pikhacita iwo, pontho thangwi ya manyerezero awo akuphonyeka, Yezu aapanga mwakukhurudzika kuti: “Imwe musadziwa kuti atongi a dziko asatonga anthu ninga munafunira iwo, pontho akulu-akulu awo asacemerwa anthu adidi anaphedza andzawo. Mbwenye imwe nee musafunika kukhala tenepo. . . . Kodi nkulu mbani, ndi ule anadya pa meza peno ndi ule anatumikira?” Buluka penepo, iye aakumbusa citsandzo cadidi cikhaapangiza iye ndzidzi onsene, mbalonga: “Mbwenye ine ndiri pakati panu ninga nyakutumikira.”—Luka 22:25-27.

      Maseze apostolo akhadodoma, iwo akhali akukhulupirika thangwi akhapitiriza kutowera Yezu ngakhale akhathimbana na nyatwa zakusiyana-siyana. Natenepa Yezu alonga: “Ndinacita cibverano ca umambo na imwe ninga Baba wanga acita cibverano ca umambo na ine.” (Luka 22:29) Apostolo anewa akhali atowereri akukhulupirika a Yezu. Na thangwi ineyi, Yezu aapanga kuti anadzatonga pabodzi na iwo mu Umambo wace thangwi ya cibverano cidacita iye na iwo.

      Ngakhale kuti apostolo anewa akhadikhira kutonga pabodzi na Yezu, iwo akhapitiriza ninga anthu akusowa ungwiro. Yezu aapanga: “Sathani aphemba toera monsene mupepetwe ninga tirigu” yakuti isapheperuka ingapepetwa. (Luka 22:31) Iye aacenjezambo kuti: “Monsene munadzandithawa masiku ano, thangwi pyalembwa kuti: ‘Ndinadzapha nkumbizi, penepo mabira anadzabalalika.’”—Mateu 26:31; Zakariya 13:7.

      Mbwenye Pedhru alonga na cinyindiro kuti: “Ngakhale onsene anadzakuthawani, ine cipo ndinadzakuthawani!” (Mateu 26:33) Yezu apanga Pedhru kuti ntsiku ineyi namasiku dzongwe mbidzati kulira kawiri, Pedhru mbadakhonda Yezu. Buluka penepo, Yezu alonga: “Ndisacita maphembero akudembetera toera cikhulupiro cako cikhonde kufewa. Natenepa, cikhulupiro cako cingakhala pontho cakuwanga, wangisambo abale ako.” (Luka 22:32) Mbwenye Pedhru alonga mwacipapo: “Pingafunika kuti ndife pabodzi na imwe, ine cipo ndinadzakukhondani.” (Mateu 26:35) Apostolo anango alongambo pibodzi pyene.

      Yezu apanga anyakupfundzace: “Ine ndiri na imwe mu ndzidzi ungasi. Imwe munadzandisaka, mbwenye ninga mudapanga ine Ayuda, ndiri kupangambo imwe: ‘Kunafuna ine kuenda, imwe munacimwana kuendako.’ Ine ndinakupasani matongero mapswa kuti: Funanani unango na ndzace; ninga mudakufunani ine, imwembo mufunane unango na ndzace. Imwe mungafunana unango na ndzace, anthu onsene anadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.”—Juwau 13:33-35.

      Pidalonga Yezu kuti mbadakhala na iwo basi ene mu ndzidzi wakucepa, Pedhru abvundza: “Mbuya, muli kuenda kupi?” Yezu atawira: “Kunafuna ine kuenda, iwe unacimwana kunditowera cincino, mbwenye unadzanditowera kutsogolo.” Pedhru adzuma mbalonga: “Mbuya, thangwi yanji ndinacimwana kukutowerani cincino? Ine ndiri dzololo toera kukuferani.”—Juwau 13:36, 37.

      Natenepa Yezu akumbusa apostolo ace pa ndzidzi udaatuma iye toera kamwaza mphangwa ku Galileya. Pa ndzidzi unoyu iye akhadaapanga kuti akhonde kukwata cikwama ca kobiri peno budu ya cakudya. (Mateu 10:5, 9, 10) Yezu abvundza: “Ciripo cidasowa imwe?” Iwo atawira: “Nkhabe!” Mphapo iwo akhafunika kucitanji? Yezu aapanga: “Mbwenye cincino, ule ali na cikhwama peno budu ya pyakudya, mbakwate; ule adasowa supada, mbagulise nguwo yace toera agule supada ibodzi. Malemba asalonga: ‘Iye atsalakanwa ninga m’bodzi wa anyakudawa.’ Ine ndinakupangani kuti mafala anewa asalonga pya ine. Natenepa, pire pidalembwa thangwi ya ine pikukwanirisika.”—Luka 22:35-37.

      Pidalonga iye mafala anewa, Yezu apangiza kuti iye mbadakhomerwa pamuti pabodzi na anthu akucita pinthu pyakuipa, pontho kuti atowereri ace mbadatcingwa kakamwe. Anyakupfundza akhaona kuti akhali akukhunganyika. Iwo alonga: “Mbuya, ife tiri na masupada mawiri.” Yezu aapanga: “Anewa akwana.” (Luka 22:38) Nakuti anyakupfundza anewa alonga kuti akhali na masupada mawiri, Yezu abandza mwai toera kuapfundzisa cinthu cinango cakufunika kakamwe.

      • Thangwi yanji apostolo akhalongezana, pontho Yezu acitanji toera kuaphedza?

      • Apostolo akukhulupirika a Yezu anadzakhala na mwai upi thangwi ya cibverano cidacita Yezu na iwo?

      • Yezu atawira tani mu ndzidzi udalonga Pedhru kuti nee mbadansiya?

  • Yezu Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Yezu ali mu sala yapadzulu pabodzi na apostolo ace akukhulupirika 11

      NSOLO 119

      Yezu Ndi Njira, Undimomwene Na Umaso

      JUWAU 14:1-31

      • YEZU AENDA KASASANYIRA MBUTO

      • IYE APIKIRA ATOWERERI ACE KUTI MBADATAMBIRA M’PHEDZI

      • BABA NDI WANKULU KUPIRINGANA YEZU

      Mu ndzidzi ukhali Yezu na apostolo ace mu sala yapadzulu pakumala kudya cakudya cancidodo, iye aapanga mafala akuwangisa kuti: “Lekani kunentseka m’mitima yanu. Khulupirani Mulungu; khulupiranimbo ine pano.”—Juwau 13:36; 14:1.

      Yezu apanga apostolo ace akukhulupirika kuti nee akhafunika kunentseka mu ndzidzi ukhafuna iye kuenda kudzulu. Iye alonga: “N’nyumba mwa Baba wanga muli na mbuto zizinji zakukhala. . . . Ine ndingaenda kakusasanyirani mbuto, ndinabwera pontho kudzakukwatani, toera imwe mukhalembo kule kunakhala ine. Kunaenda ine, njira yace imwe musaidziwa.” Tomasi ambvundza: “Mbuya, ife nkhabe dziwa kunaenda imwe. Mphapo tinakwanisa tani kudziwa njira?”—Juwau 14:2-5.

      Yezu atawira: “Ine ndine njira, undimomwene na umaso.” Anapita n’nyumba yakudzulu ya Baba wace basi ene ndi ale anan’khulupira, anabvera pipfundziso pyace na kutowezera citsandzo cace. Iye alonga: “Nkhabe munthu anaenda kuna Baba mbakhonda kupita na pana ine.”—Juwau 14:6.

      Filipi wakuti akhabvesera pikhalonga Yezu, aphemba: “Mbuya, tipangizeni Baba wanu, pyenepi pinakwana kuna ife.” Panango Filipi akhafuna kuona cidzindikiro ca mphambvu ya Mulungu ninga masomphenya adaona Mose, Eliya na Izaiya. Mbwenye apostolo nee akhafunika kuona masomphenya, thangwi Yezu akhadaapanga kuti: “Ndiri na imwe mu ndzidzi uzinji kakamwe, mphapo iwe Filipi udzati kundidziwa? Ule anandiona akuonambo Baba.” Yezu apangiza mwadidi makhaliro a Baba wace; natenepa, kukhala pabodzi na iye na kuona pikhacita iye pikhali ninga kuona Baba wace. Mwandimomwene Baba ndi nkulu kupiringana Mwana, thangwi Yezu alonga: “Pinthu pinakupangani ine nee pisabuluka muna ine, mbwenye Baba wakuti asapitiriza kukhala na ine, ndiye anacita mabasace.” (Juwau 14:8-10) Na mafala anewa, anyakupfundza akwanisa kuona kuti pyonsene pikhalonga Yezu pikhabuluka kuna Baba wace.

      Apostolo aona Yezu mbakacita mabasa akudzumisa, pontho abvesera mafalace mu ndzidzi ukhamwaza iye mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu. Natenepa, Yezu aapanga: “Munthu anandikhulupira anadzacitambo mabasa anacita ine; pontho anadzacita mabasa makulu kupiringana anacita ine.” (Juwau 14:12) Yezu nee akhalonga kuti iwo mbadacita pirengo pikulu kupiringana pidacita iye. Mbwenye akhalonga kuti iwo mbadamwaza mphangwa mu ndzidzi uzinji, m’mbuto zizinji, pontho kuna anthu azinji kakamwe.

      Yezu angaenda kudzulu, apostolo nee anadzaona ninga asiyiwa, thangwi iye apikira: “Cinthu consene cinaphemba imwe mu dzina yanga, ine ndinadzacicita.” Pontho iye aapanga: “Ine ndinadzaphemba Baba, penepo iye anadzakupasani m’phedzi unango toera akhale na imwe kwenda na kwenda. M’phedzi unoyu ndi nzimu wakucena wa undimomwene.” (Juwau 14:14,16, 17) Iye aapasa cinyindiro kuti mbadatambira nzimu wakucena, wakuti mbudaaphedza. Pyenepi pyacitika mu ntsiku ya Pentekoste.

      Yezu alonga: “Thimize pang’ono dziko inadzandionabve tayu, mbwenye imwe munadzandiona, thangwi ine ndiri maso imwembo munadzakhala maso.” (Juwau 14:19) Pakumala kulamuswa, Yezu mbadaonekera kuna apostolo ace, pontho mukupita kwa ndzidzi mbadaalamusambo na manungo auzimu toera aende kakhala na iye kudzulu.

      Yezu aapanga ntsonga inango yakubveka mwadidi: “Ule anatawira matongero anga mbaabvera, unoyu ndiye anandifuna. Pontho, munthu anandifuna anadzafuniwambo na Baba wanga, inembo ndinadzanfuna mbandipangizika pakweca kuna iye.” Mpostolo Yuda akhacemerwambo na dzina yakuti Tadheu, pidabva iye mafala anewa, abvundza: “Mbuya, thangwi yanji imwe musafuna kupangizika pakweca kuna ife, mbamukhonda kupangizika kuna dziko?” Yezu antawira: “Munthu angandifuna, anadzabvera mafala anga, pontho iye anadzafuniwa na Baba wanga . . . Munthu anakhonda kundifuna nkhabe kubvera mafala anga.” (Juwau 14:21-24) Mwakusiyana na atowereri ace, anthu a dziko nee akhadziwa kuti Yezu ndi njira, undimomwene na umaso.

      Yezu angaenda kudzulu, anyakupfundzace anakwanisa tani kukumbuka pyonsene pidaapfundzisa iye? Yezu alonga: “M’phedzi wakuti ndi nzimu wakucena unafuna kutumiza Baba wanga mu dzina yanga, unadzakupfundzisani pinthu pyonsene, mbukukumbusani pinthu pyonsene pidakupangani ine.” Mafala anewa apasa cinyindiro apostolo, thangwi iwo aona Yezu mbakacita pirengo pyakudzumisa na ciphedzo ca nzimu wakucena. Yezu apitiriza kulonga: “Ine ndinakusiyirani ntendere; ine ndinakupasani ntendere. . . . Lekani kunentseka m’mitima yanu, pontho lekani kugopa.” (Juwau 14:26, 27) Anyakupfundza nee akhafunika kunentseka peno kugopa thangwi iwo mbadatsogolerwa, pontho mbadatsidzikizwa na Baba wa Yezu.

      Mwakukhonda dembuka, iwo mbadaona kuti Mulungu akuatsidzikiza. Yezu alonga: “Ntongi wa dziko ino ali kubwera. Iye nkhabe mphambvu kuna ine.” (Juwau 14:30) Dyabo apita muna Yuda mbatsogolera manyerezero ace. Mbwenye Sathani nee akwanisa kunyengeza Yezu toera asiye kutumikira Mulungu thangwi Yezu nee akhali nyakudawa, pontho nee akhanyerezera pinthu pyakuipa. Kusiyapo pyenepi, Dyabo nee mbadacitisa Yezu kukhala mu nthumbi kwenda na kwenda. Thangwi yanji? Yezu alonga: “Ine ndisacita pinthu ninga mudandipangira Baba.” Iye akhanyindira kuti Baba wace mbadamulamusa.—Juwau 14:31.

      • Kodi Yezu akhafuna kuenda kupi, pontho iye atawira tani mudabvundza Tomasi njira yakuenda ku mbuto ineyi?

      • Kodi Filipi akhafuna kuti Yezu ampangizenji?

      • Ndi munjira ipi atowereri a Yezu mbadacita basa ikulu kupiringana idacita iye?

      • Thangwi yanji kudziwa kuti Baba ndi nkulu kupiringana Yezu pisatiwangisa?

  • Akhafunika Kubala Misapo Toera Kukhala Axamwali a Yezu
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Yezu akucedza na apostolo ace mu ndzidzi unabuluka iwo mu sala yapadzulu

      NSOLO 120

      Akhafunika Kubala Misapo Toera Kukhala Axamwali A Yezu

      JUWAU 15:1-27

      • MUTI WANDIMOMWENE WA MAUVA NA NTHAWI ZACE

      • MUNTHU ASAFUNIKA KUCITANJI TOERA APITIRIZE MU UFUNI WA YEZU

      Yezu awangisa apostolo ace akukhulupirika pakucedza nawo ninga axamwali. Ndzidzi ukhadapita, panango ukhali tcititciti. Natenepa Yezu alonga nsangani wakuwangisa kakamwe.

      Iye atoma kulonga nsangani unoyu kuti: “Ine ndine muti wandimomwene wa mauva, Baba wanga ndi nyakulima.” (Juwau 15:1) Nsangani wace walandana na mafala adalongwa pyaka pizinji nduli mudacemerwa mbumba ya Izraeli kuti ndi muti wa mauva wa Yahova. (Yeremiya 2:21; Ozeya 10:1, 2) Mbwenye Yahova akhonda mbumba ineyi. (Mateu 23:37, 38) Natenepa Yezu alonga ntsonga ipswa thangwi ya nsangani unoyu. Iye akhali muti wa mauva ukhatsalakanwa na Babace kutomera mudadzodzwa iye na nzimu wakucena mu caka 29 N.W. Mbwenye Yezu apangiza kuti muti wa mauva nee usaimirira iye basi.

      Iye alonga: “Nthawi zonsene ziri muna ine zinakhonda kubala misapo, [Baba wanga] asazigwanda. Mbwenye nthawi zinabala misapo, iye asazisadzulira toera zibale misapo mizinji. . . . Ninga nthawi inacimwana kubala misapo payokha ingakhonda kupitiriza kukhala yakuphatana na muti wa mauva, imwembo munacimwana kubala misapo mungakhonda kupitiriza kukhala akuphatana na ine. Ine ndine muti wa mauva; imwe ndimwe nthawi.”—Juwau 15:2-5.

      Yezu apikira anyakupfundzace akukhulupirika kuti angaenda kudzulu mbadaatumizira nzimu wakucena toera ukhale m’phedzi wawo. Pakupita ntsiku 51, apostolo atambira nzimu wakucena mbakhala nthawi za muti wa mauva. Pontho “nthawi” zonsene zikhafunika kukhala zakuphatana na Yezu. Thangwi yanji?

      Iye alonga: “Munthu anapitiriza kukhala wakuphatana na ine, inembo mbandikhala wakuphatana na iye, anabala misapo mizinji; thangwi mungakhonda kukhala na ine, nee cibodzi cinafuna kwanisa imwe kucita.” “Nthawi” zenezi zakuti ndi atowereri ace akukhulupirika akhafunika kubala misapo, kutowezera makhaliro a Yezu, kukhala aphinga pakupanga anango mphangwa za Umambo wa Mulungu na kucita anyakupfundza. Ninji pikhafuna kucitikira munthu angasiya kukhala wakuphatana na Yezu mbakhonda kubala misapo? Yezu alonga: “Munthu anakhonda kupitiriza kukhala wakuphatana na ine, anadzakhala ninga nthawi inatayiwa kunja.” Mbwenye iye alongambo: “Imwe mungapitiriza kukhala akuphatana na ine, mafala anga mbapitiriza muna imwe, cinthu consene cinafuna kuphemba imwe cinadzacitika mwakubverana na phembo yanu.”—Juwau 15:5-7.

      Yezu alonga pontho mafala akhadalonga iye kawiri nduli toera kubvera matongero ace. (Juwau 14:15, 21) Yezu alonga cinthu cakufunika cinapangiza kuti anyakupfundzace akucita pyenepi. Iye alonga: “Imwe mungabvera mitemo yanga, munadzapitiriza mu ufuni wanga, ninga ine ndisabverambo mitemo ya Baba wanga mbandipitiriza mu ufuni wace.” Mbwenye munthu anafuna Yahova Mulungu na Mwanace asafunikambo kucita pinthu pinango. Yezu alonga: “Matongero anga ndi awa: Funanani unango na ndzace ninga mudakufunani ine. Nkhabe munthu ali na ufuni ukulu kakamwe kupiringana ule anapereka umaso wace thangwi ya axamwali ace. Mungacita pidakupangani ine, imwe munadzakhala axamwali anga.”—Juwau 15:10-14.

      Mwakukhonda dembuka, Yezu mbadapangiza ufuni wace mukupereka umaso wace toera anthu anan’khulupira adzapulumuke. Citsandzo cace cikhafunika kukulumiza atowereri ace toera kupangiza ufuni kwa unango na ndzace. Ninga pidalonga Yezu nduli, ufuni ndiwo ukhafuna kuadzindikirisa ninga atowereri ace. Iye alonga: “Imwe mungafunana unango na ndzace, anthu onsene anadzindikira kuti ndimwe anyakupfundza anga.”—Juwau 13:35.

      Apostolo akhafunika kubvesesa kuti thangwi yanji Yezu akhaacemera “axamwali.” Iye aapanga: “Ndisakucemerani axamwali, thangwi ine ndakupangani pinthu pyonsene pidabva ine kuna Baba wanga.” Iwo akhali na mwai ukulu kakamwe wakukhala axamwali apantima a Yezu na kudziwa pikhapangwa iye na Babace. Mbwenye toera akhale axamwali ace akhafunika ‘kupitiriza kubala misapo.’ Iwo angacita pyenepi, Yezu alonga: ‘Cinthu consene cinaphemba imwe kuna Baba mu dzina yanga, iye anakupasani.’—Juwau 15:15, 16.

      Kufunana kwa “nthawi” zenezi peno anyakupfundzace mbukudaaphedza kupirira mu pinthu pikhafuna kuacitikira. Yezu aacenjeza kuti iwo mbadatcingwa na anthu adziko, pontho aabalangaza: “Khala dziko isakuidani, imwe musadziwa kuti iyo yaida ine mbidzati kuida imwe. Mbamudakhala ninga anthu a dziko, anthu a dziko mbadakomerwa na imwe. Nakuti cincino nee musacitabve khundu ya dziko, . . . na thangwi ineyi anthu a dziko asakuidani.”—Juwau 15:18, 19.

      Toera kuapangiza mathangwi anango akutcingwa kwawo, Yezu alonga: “Iwo anadzakucitirani pinthu pyenepi pyonsene thangwi ya dzina yanga, thangwi iwo nkhabe kudziwa Ule adandituma.” Yezu apangiza kuti pirengo pidacita iye pyacitisa kuti anthu akhamuida akhale na mulando. Iye alonga: “Mbadakhonda kuona mabasa adacita ine pakati pawo, akuti cipo acitwa kale na munthu unango, iwo nee mbadakhala na madawo; mbwenye cincino iwo andiona mbaida ine na Baba wanga ene.” Natenepa, kuida kudacita iwo kwakwanirisa profesiya.—Juwau 15:21, 24, 25; Masalmo 35:19; 69:4.

      Yezu apanga pontho apostolo ace kuti anaatumizira nzimu wakucena toera ukhale m’phedzi wawo. Nzimu wakucena wakuti ndi wamphambvu kakamwe mbudaphedza atowereri onsene a Yezu toera kubala misapo, pyenepi pisabveka ‘kupereka umboni.’—Juwau 15:27.

      • Mu nsangani wa Yezu, (a) mbani anaimirira nyakulima? (b) muti wa mauva? (c) nthawi?

      • Kodi Mulungu akhadikhira kuti nthawi zibale misapo yanji?

      • Anyakupfundza a Yezu akhafunika kucitanji toera akhale axamwali ace? Ninji cikhafuna kuaphedza pakutcingwa na anthu a dziko?

  • “Khalani na Cipapo! Ine Ndakunda Dziko”
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Apostolo ali akutsukwala thangwi ya cenjezo idapereka Yezu

      NSOLO 121

      “Khalani Na Cipapo! Ine Ndakunda Dziko”

      JUWAU 16:1-33

      • MWAKUKHONDA DEMBUKA, APOSTOLO NEE ANAONA PONTHO YEZU

      • KUTSUKWALA KWA APOSTOLO KUNADZAKHALA KUTSANDZAYA

      Pakumala kuapasa uphungu wakufunika kakamwe, Yezu na apostolo ace akhali dzololo toera kubuluka mu sala yapadzulu mudadyera iwo Paskwa. Mbadzati kubuluka, iye aapanga: “Ine ndakupangani pinthu pyenepi toera mukhonde kuluza cikhulupiro canu.” Thangwi yanji cenjezo ineyi ikhali yakufunika? Iye aapanga: “Anthu anadzakuthamangisani m’masinagoga. Mwandimomwene, unadzafika ndzidzi wakuti munthu anakuphani ananyerezera kuti akutumikira Mulungu.”—Juwau 16:1, 2.

      Panango mafala anewa acitisa apostolo kukhala akudzudzumika. Ngakhale Yezu akhadaapanga kuti iwo mbadaidiwa na dziko, iye nee akhadaapangiratu kuti mbadaphiwa. Thangwi yanji? Yezu alonga: “Pakutoma ine nee ndakupangani pinthu pyenepi, thangwi ndikhali pabodzi na imwe.” (Juwau 16:4) Natenepa iye aacenjeza mbadzati kuenda kudzulu. Panango pyenepi mbapidaaphedza toera akhonde kubwerera nduli.

      Yezu apitiriza kulonga: “Ine ndiri kuenda kuna Ule adandituma; ngakhale tenepo, nee m’bodzi wa imwe anandibvundza kuti: ‘Mbuya, muli kuenda kupi?’” Ntsiku ineyi namaulo anyakupfundza akhadabvundza kale Yezu kuti akhafuna kuenda kupi. (Juwau 13:36; 14:5; 16:5) Natenepa iwo akhagopa thangwi Yezu aapanga kuti iwo mbadatcingwa. Kutsukwala kwaacimwanisa kubvundza thangwi ya mbiri ikhafuna khala na Yezu, pontho kuti pyenepi mbapidabvekanji kuna alambiri andimomwene. Yezu alonga: “Nakuti cincino ndakupangani pinthu pyenepi, mitima yanu yadzala na kutsukwala.”—Juwau 16:6.

      Buluka penepo, Yezu alonga: “Mphyadidi kakamwe kwa imwe kuti ine ndiende. Thangwi ndingakhonda kuenda, nzimu wakucena nee unabwera toera kukuphedzani; mbwenye ndingaenda, ine ndinautumiza kuna imwe.” (Juwau 16:7) Toera anyakupfundza atambire nzimu wakucena, pakutoma Yezu akhafunika kufa, kulamuswa na kuenda kudzulu. Kubulukira kudzulu iye mbadatumiza nzimu wakucena kuna anthu ace onsene pa dziko yapantsi.

      Nzimu wakucena “ungafika, unadzapangiza pakweca madawo a dziko, cilungamo na kutonga kwa Mulungu.” (Juwau 16:8) Nzimu wakucena mbudapangiza pakweca kuti Yezu ndi Mwana wa Mulungu, pontho kuti anthu a dziko nee an’khulupira. Kuenda kwace kudzulu, mbukudapangiza pakweca kuti Yezu ndi wakulungama, pontho Sathani wakuti ndi “ntongi wa dziko ino” athema kutcunyuswa.—Juwau 16:11.

      Yezu alonga: “Ndiciri na pinthu pizinji toera kukupangani, mbwenye cincino nee munakwanisa kupibvesesa.” Pakuatumizira nzimu wakucena, iwo mbudaatsogolera toera abvesese mwadidi “undimomwene,” pontho mbudaaphedza kuphatisira undimomwene unoyu mu umaso wawo.—Juwau 16:12, 13.

      Apostolo adzudzumika pidalonga Yezu kuti: “Thimize pang’ono imwe nkhabe kudzandionabve, mbwenye thimize pang’ono imwe munadzandiona.” Iwo abvundzana unango na ndzace kuti pyenepi pisabvekanji. Yezu akhadziwa kuti iwo akhafuna kucita mbvundzo thangwi ya pyenepi, natenepa iye aapanga: ‘Ine ndinakupangani na cinyindiro consene kuti imwe munadzalira mbamubulira, mbwenye dziko inadzatsandzaya; imwe munadzatsukwala, mbwenye kutsukwala kwanu kunadzakhala kutsandzaya.’ (Juwau 16:16, 20) Pidaphiwa Yezu mangwana mwace namaulo, atsogoleri auphemberi atsandzaya, mbwenye anyakupfundza a Yezu atsukwala. Mbwenye mu ndzidzi udalamuswa Yezu muli akufa kutsukwala kwawo kwadzakhala kutsandzaya. Pontho kutsandzaya kwawo kwapitiriza mpaka mu ndzidzi udatambira iwo nzimu wakucena wa Mulungu.

      Yezu alandanisa pikhafuna kucitikira apostolo ace na pinacitikira nkazi wakuti ali cifupi na kubala. Iye alonga: “Nkazi angafuna kubala asabva kupha, thangwi ndzidzi wace wakubala wafika; mbwenye angamala kubala mwana, iye asaduwala nyatwa yonsene idaona iye, thangwi ya kukomerwa na mwana adabalwa pa dziko.” Yezu awangisa apostolo ace na mafala awa: ‘Cincino imwembo musatsukwala; mbwenye mungadzandiona pontho, imwe munadzatsandzaya na ntima onsene, pontho nkhabe anafuna kukucitisani kuti mukhonde kutsandzaya.’—Juwau 16:21, 22.

      Mpaka mu ndzidzi unoyu, apostolo nee akhadaphemba cinthu mu dzina ya Yezu. Natenepa iye alonga: “Pa ntsiku ineyi, imwe munadzaphemba Baba mu dzina yanga.” Thangwi yanji iwo akhafunika kucita pyenepi? Pyenepi nee pisabveka kuti Baba nee akhafuna kutawira. Yezu alonga: “Baba asakufunani, thangwi imwe mwandifuna . . . ninga munthu adatumwa na Mulungu.”—Juwau 16:26, 27.

      Mafala akuwangisa adalonga Yezu kuna apostolo ace aapasa cipapo cakulonga kuti: “Na thangwi ineyi ife tisakhulupira kuti imwe mwabuluka kuna Mulungu.” Mwakukhonda dembuka, cinyindiro cikhali na iwo mbacidayeserwa. Yezu alonga pikhafuna kucitika: “Onani, unadzafika ndzidzi, mwandimomwene wafika, wakuti munadzabalaliswa, m’bodzi na m’bodzi anadzabwerera kunyumba kwace, mbamundisiya ndekha.” Ngakhale tenepo, iye aapasa cinyindiro: “Ine ndalonga pinthu pyenepi toera kubulukira mwa ine, imwe mukhale na ntendere. Mu dziko imwe munadzaona nyatwa, mbwenye khalani na cipapo! Ine ndakunda dziko.” (Juwau 16:30-33) Pyenepi nee pikhabveka kuti Yezu mbadaasiya okha. Iye akhali na cinyindiro kuti iwo mbadakundambo dziko ninga pidacita iye. Toera kukunda dziko, iwo akhafunika kucita cifuniro ca Mulungu na kupitiriza kukhala akukhulupirika ngakhale athimbane na mayesero a Sathani pabodzi na anthu a dziko yace.

      • Ndi cenjezo ipi ya Yezu idacitisa apostolo kukhala akudzudzumika?

      • Thangwi yanji apostolo nee acitabve mibvundzo kuna Yezu?

      • Yezu alandanisa nanji toera kupangiza kuti kutsukwala kwa apostolo kunadzakhala kutsandzaya?

  • Phembero Yakumalisa ya Yezu mu Sala Yapadzulu
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Yezu akuyang’ana kudzulu mbakaphembera pabodzi na apostolo ace

      NSOLO 122

      Phembero Yakumalisa Ya Yezu Mu Sala Yapadzulu

      JUWAU 17:1-26

      • NKHOMBO ZA KUDZIWA MULUNGU NA MWANACE

      • YAHOVA, YEZU NA ANYAKUPFUNDZA NDI ABODZI ENE

      Yezu akhafuna kakamwe apostolo ace, pyenepi pyankulumiza toera kuakhunganya mbadzati kuenda kudzulu. Iye ayang’ana kudzulu mbacita phembero kuna Babace: “Pasani mbiri mwananu, toera mwananu akupaseni mbiri. Imwe mwampasa mphambvu zakutonga anthu onsene, toera iye apereke umaso wakukhonda mala kuna anthu onsene adampasa imwe.”—Juwau 17:1, 2.

      Mafala anewa asapangiza kuti Yezu akhadziwa kuti kupasa mbiri Mulungu kukhali kwakufunika kakamwe. Mbwenye mphyakubalangaza kudziwa kuti Yezu alongambo pya cidikhiro cakukhala na umaso wa kwenda na kwenda. Nakuti Yezu apaswa “mphambvu zakutonga anthu onsene,” iye mbadapereka umaso wace toera akhale ciomboli kuna anthu onsene. Ngakhale tenepo, ndi anthu akucepa akuti mbadatambira nkhombo zenezi. Thangwi yanji? Thangwi Yezu anadzapasa nkhombo basi ene ale anabvera mafala adalonga iye. Iye alonga: “Umaso wakukhonda mala ndi uyu: Anthu akudziweni imwe Mulungu m’bodzi basi wandimomwene, pontho adziwembo Yezu Kristu, ule adatuma imwe.”—Juwau 17:3.

      Toera munthu akhale na umaso wakukhonda mala asafunika kudziwa mwadidi Baba na Mwanace, pontho asafunika kukhala na uxamwali wakuwanga na iwo. Asafunika kuona pinthu ninga munaonera iwo. Asafunikambo kutowezera makhaliro awo akufunika kakamwe pakutsalakana andzawo. Kusiyapo pyenepi, asafunikambo kubvesesa kuti kupasa mbiri Mulungu ndi kwakufunika kakamwe kupiringana kukhala na umaso wakukhonda mala. Yezu alongambo ntsonga yakufunika kakamwe.

      Iye alonga: “Ine ndakupasani mbiri pa dziko yapantsi, mbandimalisa basa idandipasa imwe toera kucita. Natenepa Baba, cincino ndipaseni mbiri pana imwe, ninga mbiri ikhali na ine pana imwe dziko mbidzati kucitwa.” (Juwau 17:4, 5) Yezu aphemba kuti pakumala kulamuswa, apaswe pontho mbiri ikhali na iye kudzulu.

      Mbwenye Yezu nee aduwala pidakwanisa iye kucita mu utumiki ace. Iye aphembera: “Ine ndadziwisa dzina yanu kuna anthu adabulusa imwe pa dziko mbamundipasa. Iwo akhali anu, mbwenye imwe mwandipasa, pontho iwo abvera mafala anu.” (Juwau 17:6) Mu utumiki wace Yezu nee alonga basi ene pya dzina ya Mulungu yakuti ndi Yahova. Iye aphedza apostolo ace kudziwa makhaliro a Mulungu na njira inatsalakana iye anthu.

      Apostolo afika pakudziwa mwadidi Yahova, basa ya Mwanace na pinthu pidapfundzisa Yezu. Yezu alonga mwakucepeseka: “Ine ndaapanga mafala adandipasa imwe, iwo aatawira, mbadziwa kuti mwandimomwene ine ndabwera ninga muimiriri wanu, pontho iwo asakhulupira kuti ndimwe adandituma.”—Juwau 17:8.

      Yezu akhadziwa kusiyana kwa atowereri ace na anthu onsene a dziko, iye alonga: “Ine ndisaphembera thangwi ya iwo; ine nee ndisaphembera thangwi ya dziko, mbwenye thangwi ya ale adandipasa imwe, thangwi iwo ndi anu . . . Baba wakucena, aonereni thangwi ya dzina yanu idandipasa imwe; toera iwo akhale m’bodzi, ninga ife ndife m’bodzi. . . . Ine ndaatsidzikiza, pontho nee m’bodzi wa iwo adaluzika, kusiyapo ule anafuna kudzafudzwa,” wakuti ndi Yuda Iskariyoti. Mu ndzidzi unoyu Yuda akhasaka njira toera kupereka Yezu.—Juwau 17:9-12.

      Yezu apitiriza na kuphembera: “Dziko isaaida, . . . Nee ndisaphemba toera muabuluse pa dziko, mbwenye toera muaonere thangwi ya Nyakuipa. Iwo nkhabe kucita khundu ya dziko, ninga ine nkhabe kucita khundu ya dziko.” (Juwau 17:14-16) Apostolo na anyakupfundza anango akhali n’dziko yakuti isatongwa na Sathani, mbwenye iwo akhafunika kucalira kucita pinthu pyakuipa pinacitwa na anthu a dziko. Munjira ipi?

      Iwo akhafunika kukhala akucena peno akupambulika toera atumikire Mulungu. Iwo akhafunika kucita pyenepi toera kuphatisira undimomwene wa m’Malemba Acihebheri na pyonsene pidapfundziswa iwo na Yezu. Iye aphembera: “Aceneseni na undimomwene; mafala anu ndi undimomwene.” (Juwau 17:17) Pakupita kwa ndzidzi, apostolo anango mbadaphatisirwa na Mulungu toera kulemba mabukhu akuti mbadacita khundu ya “undimomwene.” Undimomwene unoyu mbudaphedza anthu toera kukhalambo akucena.

      Mukupita kwa ndzidzi, anango mbadatawira “undimomwene.” Natenepa Yezu aphembera ‘tayu basi thangwi ya awa [ale akhali cifupi na iye], mbwenye ndisakuphembanimbo thangwi ya ale anafuna kundikhulupira kubulukira ku mafala awo.’ Thangwi yanji Yezu aphemberera anthu anewa? Mu phembero ineyi iye alonga: “Toera iwo onsene akhale m’bodzi, ninga imwe Baba muli wakuphatana na ine, inembo ndiri wakuphatana na imwe, iwombo akhale akuphatana na ife.” (Juwau 17:20, 21) Pyenepi nee pisabveka kuti Yezu na Babace ndi munthu m’bodzi ene. Mbwenye pisabveka kuti iwo ali akuphatana mu cifuniro cibodzi cene mu pinthu pyonsene. Na thangwi ineyi Yezu aphembera kuti atowereri ace akhalembo akuphatana na iwo.

      Mbadzati kucita phembero ineyi, Yezu apanga Pedhru na andzace kuti ali kuenda kaakhunganyira mbuto kudzulu. (Juwau 14:2, 3) Yezu alonga pontho ntsonga ineyi mu phembero kuti: “Baba, ndisafuna kuti ale adandipasa imwe akhale pabodzi na ine kunafuna kudzakhala ine, toera iwo aone mbiri yanga idandipasa imwe, thangwi imwe mwandifuna dziko mbidzati kucitwa.” (Juwau 17:24) Na mafala anewa, Yezu apangiza kuti Adhamu na Eva mbadzati kukhala na ana, Mulungu akhafuna kakamwe Mwanace m’bodzi ekha, wakuti adzakhala Yezu Kristu.

      Pakumalisa phembero yace, Yezu alonga pontho pya dzina ya Babace na ufuni uli na Mulungu kuna apostolo na ale akuti anadzatawira “undimomwene,” iye alonga: “Ine ndaadziwisa dzina yanu, pontho ndinapitiriza kuidziwisa, toera ufuni udandifuna na imwe ukhale muna iwo, inembo mbandikhala wakuphatana na iwo.”—Juwau 17:26.

      • Pisabvekanji kudziwa Mulungu na Mwanace?

      • Ndi munjira zipi Yezu adziwisa dzina ya Mulungu?

      • Ndi munjira ipi Mulungu, Mwanace na alambiri onsene andimomwene ndi abodzi ene?

  • Yezu Acita Phembero mu Ndzidzi Wakuti Akhadatsukwala Kakamwe
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Pedhru, Tiyago na Juwau akugona mu ndzidzi unaphembera Yezu m’munda wa Getsemani

      NSOLO 123

      Yezu Acita Phembero Mu Ndzidzi Wakuti Akhadatsukwala Kakamwe

      MATEU 26:30, 36-46 MARKO 14:26, 32-42 LUKA 22:39-46 JUWAU 18:1

      • YEZU AKHALI M’MUNDA WA GETSEMANI

      • KALUMA YACE IKHALI NINGA MATHOLO A CIROPA

      Yezu amala kucita phembero pabodzi na apostolo ace akukhulupirika. Buluka penepo, ‘iwo aimba nyimbo zakusimba Mulungu, mbaenda ku Phiri ya Milivera.’ (Marko 14:26) Iwo aenda kumabulukiro a dzuwa ku mbuto ikhacemerwa munda wa Getsemani. Kazinji kene Yezu akhaenda ku mbuto ineyi.

      Pidafika iwo pa mbuto inango yakubalika yakuti ikhali na miti ya milivera, Yezu asiya apostolo ace 8. Panango iye aasiya pa njira yakupita m’munda unoyu, mbaapanga: “Khalani pano, ine ndiri kuenda kule kacita phembero.” Iye apita m’munda pabodzi na apostolo ace atatu: Pedhru, Tiyago na Juwau. Yezu akhali wakutsukwala kakamwe, natenepa iye apanga apostolo ace atatu: ‘Kutsukwala kwanga ndinafa nako. Khalani pano, pitirizani kukhala maso pabodzi na ine.’—Mateu 26:36-38.

      Iye asiya apostolo ace atatu mbaenda patsogolo pang’ono, agodama “pantsi mbatoma kuphembera.” Kodi iye aphembanji kuna Mulungu mu ndzidzi unoyu wakutsukwala? Iye aphembera: “Baba, pinthu pyonsene mphyakukwanisika kuna imwe; bulusani kopo iyi pana ine. Mbwenye mbapicitike ninga munafunira imwe, tayu ninga munafunira ine.” (Marko 14:35, 36) Iye akhafuna kulonganji na mafala anewa? Kodi iye akhafuna kusiya basa idapaswa iye yakuombola anthu? Nkhabe.

      Pikhali Yezu kudzulu, aona kuthabuka kwa anthu akuti akhaphiwa na Aroma. Nakuti Yezu akhali na manungo na mabvero ninga anthu, iye akhali wakudzudzumika thangwi ya pinthu pikhafuna kuncitikira. Mbwenye cidancitisa kuti atsukwale kakamwe ndi kudziwa kuti mbadaphiwa ninga phanga, pontho pyenepi mbapidatikanisa dzina ya Babace. Mwakukhonda dembuka iye mbadamanikwa pamuti ninga pikhacitwa munthu anatikana Mulungu.

      Pakumala ndzidzi uzinji mbakacita phembero, Yezu abwerera kuna apostolo ace atatu mbaagumana akugona. Iye apanga Pedhru: “Mwacimwana kukhala maso pabodzi na ine mu ndzidzi ubodzi basi? Pitirizani kuyang’anira, pontho phemberani ndzidzi onsene toera mukhonde kugwa m’mayesero.” Yezu akhadziwa kuti apostolo ace akhadatsukwalambo, pontho ndzidzi ukhadapita. Iye athimiza: “Mwandimomwene ntima usafuna, mbwenye manungo mbakufewa.”—Mateu 26:40, 41.

      Yezu aenda pontho kaphembera kaciwiri mbaphemba toera Mulungu abuluse “kopo” pana iye. Pidabwerera iye agumana pontho apostolo ace atatu mbakagona, m’mbuto mwakucita phembero toera akhonde kugwa m’mayesero. Pidaabvundza Yezu kuti thangwi yanji akhagona, “iwo nee akhadziwa kuti anantawira tani.” (Marko 14:38-40) Iye aenda pontho kacitatu mbagodama toera kuphembera.

      Yezu akhali wakutsukwala kakamwe thangwi kuphiwa kwace ninga phanga mbukudatikanisa dzina na Babace. Yahova akhabvesera maphembero a Mwanace, natenepa iye atuma anju toera kumuwangisa. Ngakhale tenepo, Yezu nee asiya kudembetera kuna Babace, mbwenye apitiriza “kucita phembero na ntima wace onsene.” Iye akhali wakutsukwala kakamwe. Kufa kwace mbukudacitisa kuti iye atambire umaso wakwenda na kwenda kudzulu, pontho mbukudacitisa anthu akukhulupirika adzakhalembo na umaso wakukhonda mala. Natenepa, ‘kaluma yace ikhali ninga mathoto a ciropa mbakagwa pantsi.’—Luka 22:44.

      Pidabwerera Yezu kacitatu agumana pontho apostolo ace mbakagona. Iye alonga: ‘Pa ndzidzi ninga uno imwe mukugona mbamupuma pyanu! Onani! Ndzidzi wakwana toera Mwana wa munthu aperekwe m’manja mwa anyakudawa. Lamukani, tendeni. Ule anafuna kundisandukira ali kufika.’—Mateu 26:45, 46.

      KALUMA YACE IKHALI NINGA MATHOTO A CIROPA

      Luka wakuti akhali dotoro nee alonga kuti ndi munjira ipi kaluma ya Yezu “ikhali ninga mathoto a ciropa.” (Luka 22:44) Panango Luka akhalonga mwakuphiphirisa, mbalandanisa kaluma ya Yezu ninga ciropa cinabuluka pa cironda. Dotoro William D. Edwards alonga maonero anango mu The Journal of the American Medical Association kuti: “Ngakhale pyenepi nee pisacitika kazinji kene, mbwenye munthu angatsukwala kakamwe iye anakwanisa kubuluka kaluma na ciropa . . . Pyenepi pisacitika uzingo wace ung’ono unaphatana na makhundu a m’manungo anasasanya kaluma ungasweka. Natenepa kaluma isabuluka yakubvungazika na ciropa, pontho pisacitisa kuti khanda ikhale yakufewa kakamwe.”

      • Yezu na apostolo ace aenda kupi pidabuluka iwo mu sala yapadzulu?

      • Apostolo atatu akhacitanji mu ndzidzi ukhaphembera Yezu?

      • Thangwi yanji kaluma ya Yezu ikhali ninga mathoto a ciropa?

  • Kristu Aperekwa, Pontho Amangwa
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Yezu akusandika Pedhru thangwi yakuphatisira supada toera kugwanda khutu ya Malko; anyankhondo ali dzololo toera kumanga Yezu

      NSOLO 124

      Kristu Aperekwa, Pontho Amangwa

      MATEU 26:47-56 MARKO 14:43-52 LUKA 22:47-53 JUWAU 18:2-12

      • YUDA APEREKA YEZU M’MUNDA WA GETSEMANI

      • PEDHRU AGWANDA KHUTU YA MAMUNA

      • YEZU AMANGWA

      Anyantsembe abverana kulipa Yuda kobiri 30 za parata toera apereke Yezu. Pakupita tcititciti, Yuda atsogolera nsoka ukulu wa akulu a anyantsembe na Afarisi toera kusaka Yezu. Pa nsoka unoyu pakhalimbo anyankhondo Aciroma na ntsogoleri wawo.

      Pisaoneka kuti Yuda aenderatu kuna akulu a anyantsembe mu ndzidzi udabuluswa iye na Yezu mu sala idadyera iwo Paskwa. (Juwau 13:27) Akulu a anyantsembe anewa agumanya anyakuonera na nsoka wa anyankhondo. Pakutoma, panango Yuda aenda nawo kunyumba ikhadasiya iye Yezu na apostolo ace mbakadya Paskwa. Pidakhonda iwo kumuona awambuka Gowa ya Kedroni mbaenda ku munda wa Getsemani. Kusiyapo pida, iwo akwatambo nyale toera kupangiza kuti akhafuna kakamwe kuphata Yezu.

      Mu ndzidzi ukhakwira Yuda na anthu akhali na iye Paphiri ya Milivera, Yuda akhadziwa kuti mbadagumana Yezu. Thangwi sumana ibodzi nduli pikhaenda Yezu na apostolo ace ku Yerusalemu mbapita na ku Bhetanya akhadalimira pontho pa munda wa Getsemani. Nakuti kwadoka, thangwi ya miti ya milivera, panango Yezu akhali pa mbuto yacidima. Mphapo anyankhondo akuti cipo akhadaona Yezu mbadakwanisa tani kundzindikira? Yuda aapasa cidzindikiro toera kuaphedza. Iye alonga: “Ule anafuna ine kumpswompswona, ndiye; m’mangeni mbamuenda naye, lekani kunsiya mbathawa.”—Marko 14:44.

      Mudafika Yuda na mwinji ukhali na iye m’munda wa Getsemani, Yuda aona Yezu na apostolo ace. Iye afika pana Yezu mbalonga: “Muli tani, Rabhi!” Buluka penepo ampswompswona. Mbwenye Yezu ambvundza: “Xamwali, wadzeranji pano?” (Mateu 26:49, 50) Yezu atawira mbvundzo udacita iye ene, mbalonga: “Yuda, ukugulisa Mwana wa munthu mu kumpswompswona?” (Luka 22:48) Buluka penepo Yezu asiya kulonga na Yuda mbalonga na mwinji.

      Yezu afendedzera mwinji wakuti ukhali na nyale na pyakumwinikira napyo pinango, mbaabvundza: “Mbani anasaka imwe?” Iwo antawira: “Yezu wa ku Nazareti.” Iye aapanga mwacipapo: “Ndine pano.” (Juwau 18:4, 5) Nakuti iwo nee akhapidikhira, amuna anewa agwa pantsi.

      M’mbuto mwakubandza cidima toera kuthawa, Yezu abvundza pontho kuti mbani akhasaka iwo. Mudatawira iwo kuti akhasaka “Yezu wa ku Nazareti,” Yezu aapanga mwakukhurudzika: “Ine ndakupangani kale kuti ndine pano. Mphapo khala mukusaka ine, awa asiyeni aende pyawo.” Ngakhale pa ndzidzi wakunentsa kakamwe, Yezu nee aduwala mafala akhadalonga iye nduli kuti nee mbadaluza m’bodzi wa anyakupfundzace. (Juwau 6:39; 17:12) Yezu atsidzikiza apostolo ace akukhulupirika, pontho nee aluza m’bodzi wa iwo, “kusiyapo ule anafuna kudzafudzwa,” Yuda. (Juwau 18:7-9) Natenepa, iye aphemba toera iwo asiye atowereri ace aende pyawo.

      Pidalamuka anyankhondo ale akhadagwa mbaenda kuna Yezu, apostolo adziwa pikhafuna citika. Iwo abvundza: “Mbuya, tiateme na supada?” (Luka 22:49) Yezu mbadzati kutawira, Pedhru akwata supada ibodzi mwa masupada mawiri akhadaenda na iwo. Iye agwanda khutu ya kunkono wamadyo ya Malko, wakuti akhali bitcu wa nyantsembe wankulu.

      Yezu akhuya khutu ya Malko mbapolesa cironda cace. Iye apfundzisa ntsonga yakufunika kakamwe, mbapanga Pedhru: “Ikha supada yako pa mbuto yace, thangwi onsene anaphatisira supada anadzafa na supada.” Yezu akhali dzololo toera kumangwa, natenepa iye alonga: “Anakwanirisika tani Malemba analonga kuti pisafunika kucitika munjira ineyi?” (Mateu 26:52, 54) Iye apitiriza kulonga: “Kodi ine nee ndisafunika kumwera kopo idandipasa Baba?” (Juwau 18:11) Yezu aperekeka toera kuphiwa thangwi akhafuna kakamwe kuti cifuno ca Mulungu cikwanirisike.

      Yezu abvundza mwinji: “Thangwi yanji mwabwera kuna ine na masupada na mitcamu toera kundimanga ninga ndine mbava? Ntsiku zonsene ndikhali na imwe mu templo mbandipfundzisa, mbwenye imwe nee mwandimanga. Mbwenye pyenepi pyonsene pyacitika toera akwanirisike mafala adalongwa na aprofeta.”—Mateu 26:55, 56.

      Anyankhondo, ntsogoleri wa anyankhondo na anyakuonera adatumwa na Ayuda aphata Yezu mbam’manga. Apostolo pidaona iwo pyenepi athawa. Mbwenye “m’phale m’bodzi” wakuti panango ndi nyakupfundza Marko, apitiriza pakati pa mwinji toera kuperekera Yezu. (Marko 14:51) Anthu adzindikira m’phale unoyu mbafuna kum’phata, mbwenye iye asiya nguwo yace mbathawa.

      • Thangwi yanji Yuda asaka Yezu ku munda wa Getsemani?

      • Pedhru acitanji toera kutsidzikiza Yezu? Mbwenye ninji pidalonga Yezu?

      • Ninji pikhapangiza kuti Yezu akhafuna kakamwe kuti cifuno ca Mulungu cikwanirisike?

      • Mu ndzidzi udathawa apostolo a Yezu, mbani adapitiriza pakati pa mwinji? Pontho ninji pidacitika?

  • Yezu Aendeswa Kuna Anasi, Buluka Penepo Kuna Kayifa
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Kayifa akupandula nguwo zace; anango akumenya Yezu mbama, anango akunsingirira, anango akum’menya na maxoko

      NSOLO 125

      Yezu Aendeswa Kuna Anasi, Buluka Penepo kuna Kayifa

      MATEU 26:57-68 MARKO 14:53-65 LUKA 22:54, 63-65 JUWAU 18:13, 14, 19-24

      • YEZU AENDESWA KUNA ANASI WAKUTI AKHALI NYANTSEMBE WANKULU

      • ANTHU A PA THANDO YAKUTONGERA MISERU ATONGA MWAKUKHONDA BVERANA NA MWAMBO

      Pidamala anthu kumanga Yezu ninga phanga, iwo ankwata mbaenda naye kuna Anasi. Anasi akhali nyantsembe wankulu mu ndzidzi ukhali Yezu m’phale mbakacedza na apfundzisi mu Templo. (Luka 2:42, 47) Anapiana anango a Anasi adzatumikirambo ninga nyantsembe wankulu. Mbwenye mu ndzidzi udamangwa Yezu, nkamwene wa Anasi akhacemerwa Kayifa akhatumikira ninga nyantsembe wankulu.

      Pikhacitwa Yezu mibvundzo na Anasi, Kayifa acemeresa anthu a Thando Yakutongera Miseru. Akhacita khundu mu nsoka unoyu akhali anthu 71 kuphatanizambo nyantsembe wankulu na anthu akuti kale akhatumikirambo ninga anyantsembe.

      Anasi abvundza Yezu “thangwi ya anyakupfundzace na pipfundziso pyace.” Yezu atawira: “Ine ndikhalonga pamaso pa anthu onsene. Ndzidzi onsene ndikhapfundzisa mu sinagoga na mu templo, munasonkhana Ayuda onsene, nkhabe cinthu cidalonga ine ncibisobiso. Thangwi yanji musandicita mibvundzo? Bvundzani ale adabva pikhalonga ine kuna iwo.”—Juwau 18:19-21.

      M’bodzi wa anyakuonera akhali cifupi na iye am’menya mbama, mbambvundza: “Unatawiradi tepo nkulu wa anyantsembe?” Yezu antawira: “Khala ndalonga cinthu cakuipa, longa cidaipisa ine; mbwenye khala pidalonga ine mphyadidi, thangwi yanji usandimenya?” (Juwau 18:22, 23) Anasi apanga anthu toera akwate Yezu aende naye kuna nkamwene wace akhacemerwa Kayifa.

      Mu ndzidzi unoyu anthu a Thando Yakutongera Miseru—akuti akhali nyantsembe wankulu wa ndzidzi unoyu, akulu a mbumba na apfundzisi a mwambo akhadagumanyikana kunyumba ya Kayifa. Mwakubverana na mwambo, ntsiku ya Paskwa nee ikhafunika kuphatisirwa toera kutonga nseru unoyu, mbwenye iwo apitiriza kucita masasanyiro awo akuipa.

      Nsoka unoyu usaonekeratu kuti ukhali wakusowa ulungami. Mudamala Yezu kulamusa Lazaro, Thando Yakutongera Miseru yabverana toera kupha Yezu. (Juwau 11:47-53) Pontho ntsiku zingasi nduli, atsogoleri auphemberi abverana toera kumanga Yezu na kumupha. (Mateu 26:3, 4) Mbadzati kutonga nseru, anthu anewa akhadasankhula kale toera kupha Yezu.

      Kusiyapo kucita nsonkhano unoyu wakukhonda bverana na mwambo, akulu a anyantsembe na anango a Thando Yakutongera Miseru akhasaka amboni toera kupambizira Yezu. Iwo agumana azinji, mbwenye pikhalonga amboni anewa nee pikhabverana. Buluka penepo, anthu awiri alamuka mbalonga: “Ife tamubva mbakalonga kuti, ‘Ndinafudza templo iyi idamangwa na manja, mbandimanga inango mu ntsiku zitatu yakukhonda kumangwa na manja.’” (Marko 14:58) Ngakhale tenepo pikhalonga iwo nee pikhabverana.

      Kayifa abvundza Yezu: “Thangwi yanji nee ukutawira? Nee ukubva pinalonga iwo thangwi ya iwe?” (Marko 14:60) Mu ndzidzi ukhapambizirwa iye na amboni anewa authambi, Yezu nee alonga cinthu. Natenepa, Nyantsembe Wankulu Kayifa asaka njira inango toera kumuyesera.

      Kayifa akhadziwa kuti Ayuda akhaipirwa kakamwe angabva munthu mbalonga kuti ndi Mwana wa Mulungu. Ntsiku inango pidalonga Yezu kuti Mulungu ndi Babace, Ayuda akhafuna kumupha mbalonga kuti Yezu ‘alongeka ekha kuti ndi sawasawa na Mulungu.’ (Juwau 5:17, 18; 10:31-39) Natenepa, Kayifa apanga Yezu mwakucenjera: “Ine ndinakudumbirisa pamaso pa Mulungu wamaso, tipange khala ndiwe Kristu Mwana wa Mulungu!” (Mateu 26:63) Mwandimomwene Yezu akhadalonga kale kuti akhali Mwana wa Mulungu. (Juwau 3:18; 5:25; 11:4) Natenepa, mbadakhonda kutawira, anthu mbadanyerezera kuti Yezu akukhonda kuti akhali Mwana wa Mulungu peno kuti akhali Kristu. Yezu alonga: “Inde, ndine; pontho imwe munadzaona Mwana wa munthu akhala pantsi kunkono wa madyo wamphambvu mbakabwera na makole akudzulu.”—Marko 14:62.

      Pidalonga Yezu pyenepi, Kayifa apandula nguwo zace mbalonga mwakuipirwa: “Iye axola Mulungu! Ndi umboni upi unango unafuna ife pontho? Onani! Cincino mwabva mwekha kuxola kudacita iye. Ndi api maonero anu?” Iwo atawira: “Iye athema kuphiwa.”—Mateu 26:65, 66.

      Iwo atoma kusingirira Yezu mbam’menya na maxoko. Anango akham’menya mbama mbam’phulira mata. Buluka penepo aphimbira nkhope yace, am’menya mbama mbalonga mwakusingirira: “Tipange, mbani adakumenya?” (Luka 22:64) Ntsiku ineyi namasiku, Mwana wa Mulungu athabuswa kakamwe mbatongwa mwakusowa ulungami!

      • Yezu aendeswa kupi pakutoma, pontho ninji pidancitikira pidafika iwo kweneko?

      • Pidabuluka iwo kwa Anasi, Yezu aendeswa kupi? Ninji pidacita Kayifa toera Thando Yakutongera Miseru ilonge kuti Yezu athema kuphiwa?

      • Yezu athabuswa tani mu ndzidzi ukhatongwa iye?

  • Pedhru Akhonda Yezu Kunyumba Kwa Kayifa
    Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso
    • Yezu ali pa sala yapadzulu mbakayang’ana Pedhru mu ndzidzi ukhalonga iye kuti nkhabe kundziwa; dzongwe iri kulira

      NSOLO 126

      Pedhru Akhonda Yezu Kunyumba Kwa Kayifa

      MATEU 26:69-75 MARKO 14:66-72 LUKA 22:54-62 JUWAU 18:15-18, 25-27

      • PEDHRU AKHONDA YEZU

      Pidamangwa Yezu m’munda wa Getsemani, apostolo agopa mbathawa. Mbwenye awiri mwa iwo nee aenda kutali. M’bodzi mwa iwo akhali Pedhru na “nyakupfundza unango,” akhacemerwa Juwau. (Juwau 18:15; 19:35; 21:24) Panango iwo agumanikana na anthu akhadamanga Yezu mu ndzidzi ukhaenda iwo na Yezu kuna Anasi. Mu ndzidzi udatuma Anasi anthu toera aende na Yezu kuna Nyantsembe Wankulu Kayifa, Pedhru na Juwau akhatowera nakutali. Iwo akhagopa kufa, pontho akhadzudzumika thangwi ya pinthu pikhafuna kucitikira Mbuya wawo.

      Nakuti Juwau akhadziwika na nyantsembe wankulu, iye atawiriswa kupita pansuwo wa mpanda wa nyumba ya Kayifa. Pedhru adikhira kunja mpaka Juwau kubwerera toera kuphemba ntsikana akhaphata basa pansuwo. Buluka penepo, ntsikana unoyu atawirisa kuti Pedhru apite.

      Ntsiku ineyi namasiku kunja kukhathondola kakamwe, natenepa anthu agasa moto kunja kwa nyumba ya Kayifa toera kuotha. Pedhru akhaothambo moto mu ndzidzi ukhadikhira iye “kuona pikhafuna kucitika,” kuna Yezu. (Mateu 26:58) Na ceza ca moto, ntsikana adatawirisa Pedhru toera kupita andzindikira. Iye alonga: “Kodi iwe nee ndiwe m’bodzi wa anyakupfundza a munthu uyu?” (Juwau 18:17) Nee akhali ntsikana unoyu basi adadzindikira Pedhru, anango andzindikirambo mbalonga kuti iye akhali pabodzi na Yezu.—Mateu 26:69, 71-73; Marko 14:70.

      Pedhru atsukwala kakamwe pidadzindikirwa iye. Nakuti nee akhafuna kuti anthu andzindikire, iye abuluka mbaenda kakhala pansuwo. Pedhru akhonda kuti nee akhali na Yezu, mbalonga kuti: “Ine nkhabe kundziwa, pontho nee ndisadziwa pinalonga iwe.” (Marko 14:67, 68) Pedhru atoma pontho “kupasika dzedze ekhene mbadumbira” toera kupangiza kuti akhalonga undimomwene, pontho akhali dzololo toera kutcunyuswa khala alonga uthambi.—Mateu 26:74.

      Mu ndzidzi ukhacitika pyenepi, Yezu akhatongwa mu sala yapadzulu ya nyumba ya Kayifa. Pedhru na anthu anango akuti akhadikhira kunja akhakwanisa kuona anthu mbakapita na kubuluka mu sala ineyi toera kupereka umboni.

      Pedhru akhali wa ku Galileya, kusiyapo pyenepi malongero ace akhapangiza kuti iye alonga uthambi pidakhonda iye Yezu. Pontho, m’bodzi wa anthu akhali mu nsoka unoyu akhali wacibale wa Malko, adagwandwa khutu na Pedhru. Natenepa, iye abvundza Pedhru: “Kodi ine nee ndakuona pabodzi na iye m’munda wa maluwa?” Pidakhonda Pedhru kacitatu, dzongwe yalira, ninga mukhadalongera Yezu.—Juwau 13:38; 18:26, 27.

      Mu ndzidzi unoyu panango Yezu akhali mu sala ya padzulu ya nyumba ya Kayifa mbakayan’gana anthu akhali kunja. Yezu azungunuka mbayang’ana Pedhru. Pedhru atsukwala kakamwe thangwi akumbuka pikhadampanga Yezu midzidzi mingasi nduli pikhali iwo mu sala mudadyera iwo Paskwa. Nyerezerani kuti Pedhru apibva tani mudadzindikira iye kuti akhonda Yezu katatu! Pedhru abuluka kunja mbalira mwakutsukwala kakamwe.—Luka 22:61, 62.

      Ninji pidacitisa kuti Pedhru wakuti akhali munthu wakuwanga mwauzimu na wakukhulupirika akhonde Mbuya wace? Mu ndzidzi unoyu anthu nee akhalonga undimomwene, pontho akhacita pinthu toera Yezu aoniwe ninga phanga wakugopswa. Pedhru akhali na mwai wakutsidzikiza munthu wakusowa mulando, mbwenye iye akhonda Munthu wakuti akhali na “mafala anapasa umaso wakukhonda mala.”—Juwau 6:68.

      Pidacitikira Pedhru pisatiphedza kudziwa kuti munthu wacikhulupiro cakuwanga na wakuperekeka anakwanisa kufewa mwauzimu angakhonda kukhunganyika toera kuthimbana na mayesero akukhonda kudikhira peno pakutcingwa. Pontho ndi cenjezo kuna atumiki onsene a Mulungu!

      • Pedhru na Juwau akwanisa tani kupita pansuwo wa mpanda wa nyumba ya Kayifa?

      • Mu ndzidzi ukhali Pedhru na Juwau panja, ninji pikhacitika n’nyumba?

      • Kudumbira na kupasika dzedze kudacita Pedhru kusapangizanji?

      • Pidacitikira Pedhru pisatipfundzisanji?

Mabukhu Acisena (1982-2025)
Bulukani
Fungulani
  • Cisena
  • Tumizirani Anango
  • Sankhulani Pinafuna Imwe
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Pinafunika Imwe Kutowezera
  • Cibisobiso
  • Configurações de Privacidade
  • JW.ORG
  • Fungulani
Tumizirani Anango