Ciomboli Ndi Muoni Ukulu Kakamwe Wa Mulungu

1, 2. (a) Ndi ninji cinacitisa muoni kukhala wa ntengo ukulu kwa imwe? (b) Thangwi yanji tinakwanisa kulonga kuti ciomboli ndi muoni wa ntengo ukulu kupiringana yonsene?

NDI muoni upi ukulu udatambira imwe mu umaso wanu? Nkhabe funika kuti muoni ukhale wa ntengo ukulu toera kukhala wakufunika. Inde, ntengo wa muoni nkhabe pimwa na kobiri. M’mbuto mwa pyenepi, muoni ungakubwereserani kutsandzaya peno kukwanirisa pyakusowa pyanu pya umaso, unoyu ndi muoni wa ntengo ukulu kwa imwe.

² Pa miyoni mizinji yakuti munatsandzaya kuitambira, ulipo ubodzi wakupiringana yonsene. Ndi muoni udapereka Mulungu kwa anthu. Yahova atipasa pinthu pizinji, mbwenye muoni ukulu kakamwe udapereka iye kwa ife ndi ntsembe ya ciomboli ya Mwanace, Yezu Kristu. (Lerini Mateo 20:28.) Ninga tinadzaona mu nsolo uno, ciomboli ndi muoni wa ntengo ukulu kakamwe wakuti munakwanisa kuutambira, thangwi unakwanisa kukupasani kutsandzaya kukulu na unakuphedzani kukwanirisa pyakusowa pyanu pyakufunika. Mwandimomwene, ciomboli ndi cipangizo cikulu kakamwe ca ufuni wa Yahova kwa imwe.

CIOMBOLI NDI NINJI?

3. Ciomboli ndi ninji, na tisafunika kubvesesanji toera tipereke takhuta ku muoni unoyu wa ntengo ukulu?

³ Munjira yakukhonda nentsa, ciomboli ndi njira ya Yahova toera kusudzula, peno kupulumusa anthu ku madawo na kufa. (Aefesi 1:7) Toera kubvesesa mabvekero a cipfundziso ceneci ca Bhibhlya, tisafunika kunyerezera pidacitika m’munda wa Edeni. Basi ene tingabvesesa pidaluza Adhamu mudadawa iye, tinakwanisa kudziwa thangwi yanji ciomboli ndi muoni wa ntengo ukulu kakamwe kwa ife.

4. Umaso waungwiro waumunthu ukhabvekanji kwa Adhamu?

⁴ Yahova mudacita iye Adhamu, ampasa cinthu cakufunika kakamwe​—umaso waungwiro waumunthu. Nyerezerani kuti pyenepi pikhabvekanji kwa Adhamu. Nakuti acitwa na manungo na manyerezero aungwiro, iye cipo mbadaduwala, kukalamba, peno kufa. Ninga munthu waungwiro, iye akhali na uxamwali wakupambulika na Yahova. Bhibhlya isalonga kuti Adhamu akhali ‘mwana wa Mulungu.’ (Luka 3:38) Natenepa Adhamu akhali na uxamwali wapadhuzi na Yahova Mulungu, ninga mwana na baba waufuni. Yahova akhalonga na mwanace pa dziko yapantsi, mbampasa mabasa akutsandzayisa na kundziwisa pikhafunika iye kucita.​—Genesi 1:28-30; 2:16, 17.

5. Bhibhlya ingalonga kuti Adhamu acitwa ‘mwakulandana na Mulungu’ isafuna kulonganji?

⁵ Adhamu acitwa ‘mwakulandana na Mulungu.’ (Genesi 1:27) Pyenepi nee pikhabveka kuti Adhamu akhali wakulandana na Mulungu m’maonekero. Ninga tapfundza mu Nsolo 1 wa bukhu ino, Yahova ndi Nzimu wakukhonda oneka. (Jwau 4:24) Natenepa Yahova nkhabe manungo a nyama na ciropa. Kucitwa mwakulandana na Mulungu pikhabveka kuti Adhamu acitwa na makhaliro ninga a Mulungu, kuphataniza ufuni, udziwisi, ulungami na mphambvu. Adhamu akhali wakulandana na Babace munjira inango yakufunika, iye akhali na ufulu wakusankhula. Natenepa, Adhamu nee akhali ninga ntcini wakuti usacita basi ene basa idasasanyirwa iwo kuti ucite. M’mbuto mwa pyenepi, iye mbadakwanisa kucita pisankhulo pyace, mbasankhula kucita cadidi peno cakuipa. Iye mbadasankhula kubvera Mulungu, mbadakhala maso kwenda na kwenda mu Paradizu pa dziko yapantsi.

6. Adhamu aluzanji mudakhonda iye kubvera Mulungu, na mbeu yace yakhuiwa tani?

⁶ Mwapakweca, mudakhonda Adhamu kubvera Mulungu mbatongwa kufa, iye alipa ntengo ukulu kakamwe. Kudawa kwace kwancitisa kuluza umaso wace waungwiro na nkhombo zace zonsene. (Genesi 3:17-19) Mwakutsukwalisa, Adhamu hadaluza ekhene basi umaso unoyu wakufunika, mbwenyembo na mbeu yace ya ntsogolo. Mafala a Mulungu asalonga: ‘Ninga mudapita madawo pantsi pano, thangwi ya munthu m’bodzi basi, Adhamu, mbakupitambo kufa thangwi ya madawo, tenepa kufa kwapita mwa anthu onsene thangwi anthu onsene acitambo madawo.’ (Aroma 5:12) Inde, tonsene tatambira madawo kubulukira kwa Adhamu. Na thangwi ineyi Bhibhlya isalonga kuti iye ‘agulisika,’ pontho agulisambo mbeu yace ku ubitcu wa madawo na kufa. (Aroma 7:14) Nkhabepo cidikhiro kwa Adhamu peno kwa Eva thangwi iwo asankhula kukhonda bvera Mulungu mwakufuna. Ndiye tani kwa mbeu yace, kuphataniza ife?

7, 8. Kodi ciomboli cisaphataniza pinthu piwiri pipi?

⁷ Yahova adzapulumusa anthu kubulukira ku ciomboli. Ciomboli ndi ninji? Ciomboli cisaphataniza pinthu piwiri. Cakutoma, ciomboli ndi ntengo unalipwa toera kusudzula peno kuombola cinthu. Pisalandaniswa na ntengo unalipwa toera kusudzula munthu nkaidi. Caciwiri, ciomboli ndi ntengo wakulinganira toera kulipa cinthu. Ndi sawasawa na ntengo unalipwa toera kumalisa mulando wa pinthu pidagudjuka peno munthu adaphekeka. Mwacitsandzo, khala munthu acitisa cidengwa, iye mbadalipa ntengo wakulinganira peno sawasawa na ntengo wa cinthu cidagudjuka.

⁸ Mbapidakwanisika tani kulipa kuluza kukulu kudacita Adhamu kwa ife tonsene, na kutisudzula ku ubitcu wa madawo na kufa? Tendeni tione ciomboli cidapereka Yahova, pontho kuti cisabvekanji kwa imwe.

NJIRA IDAPEREKERA YAHOVA CIOMBOLI

9. Ndi ntundu wanji wa ciomboli ukhafunika?

⁹ Nakuti umaso waungwiro waumunthu waluzika, nkhabepo umaso wakusowa ungwiro waumunthu wakuti mbudauombola. (Masalmo 49:7, 8) Cikhafunika ndi ciomboli ca ntengo wakubverana na umaso udaluzika. Pyenepi pisabverana na n’dida wakulungama unagumanika m’Mafala a Mulungu, unalonga: “Moyo [umaso] na moyo.” (Deuteronomyo 19:21) Mphapo, ninji cikhafuna kudzalipa ntengo wa moyo, peno umaso waungwiro udaluza Adhamu? Kukhafunika umaso unango waungwiro waumunthu wakuti mbudakwanisa ‘kuombola anthu onsene.’​—1 Timoti 2:6.

10. Kodi Yahova apereka tani ciomboli?

¹⁰ Kodi Yahova apereka tani ciomboli? Iye atuma m’bodzi mwa anace auzimu aungwiro pa dziko yapantsi. Mbwenye Yahova hadakwata kwene cakucitwa cauzimu mbacitumiza tayu. Iye atuma mwanace wakufunika kakamwe kwa iye, Mwanace m’bodzi ekha. (Lerini 1 Jwau 4:9, 10.) Mwakuperekeka, Mwana unoyu asiya mudzi wace wakudzulu. (Afilipi 2:7) Ninga tapfundza mu nsolo udamala, Yahova acita cirengo mukhafulusa iye umaso wa Mwanace mbauikha m’mimba mwa Mariya. Kubulukira mwa nzimu wakucena wa Mulungu, Yezu abalwa ninga munthu waungwiro, pontho nee atambira madawo.​—Luka 1:35.

11. Mbapidakwanisika tani kuti munthu m’bodzi akhale ciomboli kwa anthu azinji?

¹¹ Mbapidakwanisika tani kuti munthu m’bodzi akhale ciomboli kwa anthu azinji? Kodi pyakwanisika tani kuti anthu azinji akhale anyakudawa? Kumbukani kuti thangwi yakudawa, Adhamu aluza cinthu cakufunika kakamwe, umaso waungwiro waumunthu. Natenepa, nee mbadapasa mbeu yace umaso waungwiro. M’mbuto mwace, iye mbadaipasa kudawa na kufa. Yezu, wakuti m’Bhibhlya asacemerwa ‘Adhamu wakumalisira,’ akhali na umaso waungwiro waumunthu, na iye cipo adawa. (1 Akorinto 15:45) Pyenepi pisabveka kuti Yezu apitira mbuto Adhamu toera kutipulumusa. Yezu alipa ntengo wa madawo a Adhamu mukupereka ntsembe umaso wace waungwiro, pontho mukubvera Mulungu mwakukwana. Natenepa Yezu abweresa cidikhiro kwa mbeu ya Adhamu.​—Aroma 5:19; 1 Akorinto 15:21, 22.

12. Kodi nyatwa ya Yezu yapangizanji?

¹² Bhibhlya isafokotoza mwakubveka nyatwa idapirira Yezu mbadzati kufa. Iye akwapulwa kakamwe, akhomerwa mwausumankha na afa mbabva kupha kukulu pa muti wakusikimiza. (Jwau 19:1, 16-18, 30; N’thimiziro, “Thangwi Yanji Akristu Andimomwene Nkhabe Phatisira Kuruju Mu Ulambiri”) Thangwi yanji Yezu akhafunika kuona nyatwa tenepa? Mu nsolo wakutsogolo wa bukhu ino, tinadzaona kuti Sathani abvundza khala alipo atumiki aumunthu a Yahova akuti mbadapitiriza na kukhulupirika pantsi pa mayesero. Mu kupirira mwakukhulupirika mwakukhonda tsalakana nyatwa ikulu, Yezu apereka ntawiro wadidi kakamwe kupokanya kwa Sathani. Yezu apangiza kuti, mwakukhonda tsalakana pyonsene pikhafuna kudzacita Dyabo, munthu waungwiro wakuti ali na ufulu wakusankhula mbadakwanisa kukoya umumphu kwa Mulungu. Pisaoneka kuti Yahova akomerwa kakamwe na kukhulupirika kwa Mwanace wakufunika!​—Misangani 27:11.

13. Kodi ciomboli calipwa tani?

¹³ Kodi ciomboli calipwa tani? Pa ntsiku 14 ya nthanda Yaciyuda ya Nisane mu 33 N.W., Mulungu atawirisa kuti Mwanace waungwiro na wakusowa madawo aphiwe. Natenepa, Yezu apereka ntsembe umaso wace waungwiro waumunthu, “kabodzi kokha.” (Ahebere 10:10) Pa ntsiku yacitatu Yezu mbadamala kufa, Yahova amulamusa muli akufa mbam’bweresa pontho ku umaso wauzimu. Kudzulu, Yezu apereka kwa Mulungu ntengo wa umaso wace waungwiro waumunthu udapereka iye ninga ntsembe toera kuombola mbeu ya Adhamu. (Ahebere 9:24) Yahova atawira ntengo wa ntsembe ya Yezu ninga ciomboli cakufunika toera kusudzula anthu ku ubitcu wa madawo na kufa.​—Lerini Aroma 3:23, 24.

MUNAPHINDULA TANI NA CIOMBOLI

14, 15. Toera ‘kulekererwa madawo athu’, tisafunika kucitanji?

¹⁴ Mwakukhonda tsalakana kudawa kwathu, tinakwanisa kutambira nkhombo za ntengo ukulu thangwi ya ciomboli. Tendeni tidinge maphindu mangasi a cincino na antsogolo a muoni unoyu ukulu kakamwe wakubuluka kwa Mulungu.

¹⁵ Kulekererwa madawo. Nakuti tatambira kusowa ungwiro, tisafunika kuwangisira toera kucita pinthu pyakulungama. Tonsene tisadawa m’mafala peno mu pyakucita. Mbwenye kubulukira ku ntsembe ya ciomboli ya Yezu, tinakwanisa ‘kulekererwa madawo athu.’ (Akolose 1:13, 14) Toera kulekererwa tisafunika kutcinyukadi. Tisafunikambo kudembetera Yahova mwakucepeseka, mbatiphemba kulekererwa kubulukira mu kukhulupira kwathu ntsembe ya ciomboli ya Mwanace.​—Lerini 1 Jwau 1:8, 9.

16. Ndi ninji cinatiphedza kulambira Mulungu na cikumbuntima cakucena, na thangwi yanji ndi cakufunika?

¹⁶ Cikumbuntima cakucena pamaso pa Mulungu. Cikumbuntima cakupasika mulando cinakwanisa kutiluzisa cidikhiro na kupibva akukhonda thema. Thangwi ya ciomboli, Yahova asatilekerera mwaufuni, pontho asatawirisa kuti timulambire na cikumbuntima cakucena mwakukhonda tsalakana kusowa kwathu ungwiro. (Ahebere 9:13, 14) Pyenepi pisatipasa ufulu wakulonga na Yahova. Natenepa, tinakwanisa kulonga na iye mu phembero. (Ahebere 4:14-16) Kukhala na cikumbuntima cakucena kusabweresa ntendere wa m’manyerezero, kusakulisa cilemedzo ca munthu, na kusabweresa kutsandzaya.

17. Ndi nkhombo zipi zinakwanisika thangwi yakutifera kwa Yezu?

¹⁷ Cidikhiro ca umaso wakukhonda mala mu paradizu pa dziko yapantsi. Aroma 6:23 isalonga kuti ‘madawo asapasa anthu kufa.’ Vesi ibodzi ene isathimiza: ‘Mbwenye pinapasa Mulungu ndi umaso wakukhonda mala mwa Kristu Mbuyathu.’ Mu nsolo 3 wa bukhu ino, tadinga nkhombo zinadikhira ife mu Paradizu pa dziko yapantsi. (Apokalipse 21:3, 4) Nkhombo zonsene zantsogolo, kuphataniza umaso wakukhonda mala na ungumi wadidi, zisakwanisika thangwi Yezu atifera. Toera kutambira nkhombo zenezi, tisafunika kupangiza kupereka takhuta ku muoni wa ciomboli.

MUNAPANGIZA TANI KUPEREKA TAKHUTA KU CIOMBOLI?

18. Thangwi yanji tisafunika kupereka takhuta kwa Yahova thangwi ya muoni wa ciomboli?

¹⁸ Thangwi yanji tisafunika kupereka takhuta wankulu kwa Yahova thangwi ya ciomboli? Inde, muoni ndi wa ntengo ukulu khala mpasi aphatisira ndzidzi, mphambvu, peno mpfuma. Ntima wathu usakhuiwa munaona ife kuti muoni ndi cipangizo cakutifuna kwandimomwene kwa mpasi. Ciomboli ndi muoni wa ntengo ukulu kupiringana inango, thangwi pakupereka ciomboli Mulungu acita pinthu pizinji. Jwau 3:16 isalonga: ‘Mulungu afuna anthu a pantsi pano pikulu pyene, mphapo apereka Mwana wace m’bodzi ekha.’ Ciomboli ndi cipangizo capakweca ca ufuni wa Yahova kwa ife. Icombo ndi cipangizo ca ufuni wa Yezu, nakuti iye apereka umaso wace thangwi ya ife. (Lerini Jwau 15:13.) Muoni wa ciomboli usafunika kutipasa cinyindiro cakuti Yahova na Mwanace asafuna m’bodzi na m’bodzi wa ife.​—Agalata 2:20.

19, 20. Ndi munjira zipi munapangiza kupereka kwanu takhuta ku muoni wa Mulungu wa ciomboli?

¹⁹ Mphapo, munapangiza tani kupereka kwanu takhuta ku muoni wa Mulungu wa ciomboli? Pakutoma, pfundzani pya Mpasi Wankulu, Yahova. (Jwau 17:3) Kupfundza Bhibhlya mukuphatisira bukhu ino kunakuphedzani kucita pyenepi. Munadziwa imwe Yahova, ufuni wanu kwa iye unadzakula. Ninga phindu, ufuni unoyu unadzakucitisani kufuna kunkomeresa.​—1 Jwau 5:3.

²⁰ Khulupirani ntsembe ya ciomboli ya Yezu. Thangwi ya Yezu, Bhibhlya isalonga: ‘Uyu anakhulupira Mwana, ana moyo wakukhaliratu.’ (Jwau 3:36) Tinapangiza tani kuti tisakhulupira Yezu? Cikhulupiro ceneci nkhabe pangizwa na mafala basi. Tyago 2:26 isalonga: ‘Kutawira peno kukhulupira kwakusowa macitiro nkhwakufa.’ Inde, cikhulupiro candimomwene cisapangizwa na ‘macitiro,’ akuti ndi mabasa athu. Njira ibodzi yakupangiza kuti tisakhulupira Yezu ndi kucita pinakwanisa ife toera kunsangizira na macitiro athu, tayu na pinalonga ife basi.​—Jwau 13:15.

21, 22. (a) Thangwi yanji tisafunika kugumanika pa cikumbuso ca Cakudya Cancidodo ca Mbuya cinacitwa pacaka? (b) Kodi ndi ninji cinafuna kudzafokotozwa mu Nsolo 6 na 7?

²¹ Gumanikani pa cikumbuso ca Cakudya Cancidodo ca Mbuya cinacitwa pacaka. Ncidodo ca 14 ya nthanda ya Nisane wa 33 N.W., Yezu atomesa cikumbuso cakupambulika cinacemerwa m’Bhibhlya “Cakudya Cancidodo ca Mbuya.” (1 Akorinto 11:20, NM; Mateo 26:26-28) Ceneci cisacemerwambo Cikumbuso ca kufa kwa Kristu. Yezu acitomesa toera kuphedza anyakupfundzace na Akristu onsene andimomwene patsogolo pawo kudziwa kuti kubulukira mu kufa kwace ninga munthu waungwiro, iye apereka umaso wace ninga ciomboli. Mwakubverana na cikumbuso ceneci, Yezu apasa ntemo uyu: ‘Ipi piciteni toera mundikumbukire.’ (Luka 22:19) Kucita Cikumbuso kusatikumbusa ufuni ukulu udapangiza Yahova na Yezu, kubulukira ku ciomboli. Tinapangiza kupereka kwathu takhuta ku ciomboli mu kugumanika pa Cikumbuso ca kufa kwa Yezu cinacitwa pacaka.a

²² Mwandimomwene, masasanyiro a Yahova a ciomboli ndi muoni ukulu kakamwe. (2 Akorinto 9:14, 15) Muoni unoyu wa ntengo ukulu unakwanisa kuphedza ngakhale anyakufa. Nsolo 6 na 7 unadzafokotoza kuti pyenepi pinadzacitika tani.