ADESŨA BƆ ƆTƆ SO 53
Mmrandeɛmɔ, Nzu Yeɛ Ɔkɔboka Ɛmɔ Maa Ɛmɔkɔɔyɛ Mmenia Bɔ Bɛbɔ Bɛnwo Mmɔden Ɔ?
“Gyina pindinn, ma wɔ hue yɛ se.”—1 AHE. 2:2.
DWEIN 135 Yehowa Adesrɛ Ne Sɛ: “Me Ba, Yɛ Onyansafo”
BƆ YƐBAASŨA Ɔa
1. Sɛ ebie te brienzua bɔ ɔwɔ asafo nanu a, nzu yeɛ ɔkɔboka ye maa okonya subaen pá ɔ?
ƆHENE Dawide tuli Solomon foɛ kyɛ: “Gyina pindinn, ma wɔ hue yɛ se.” (1 Ahe. 2:1-3) Sɔ afutue ne kɔhora kɔboka mmrienzua bɔ bɛwɔ asafo nanu ne mukoraati. Nakoso sɛ ɔkɔhora kɔboka bɛ a, sana bɛyere bɛnwo besũa Nyameɛ Dwirɛ ne yé, na bɛfa enu afutue ne bɛbɔ bɛ bra kyẽa biala. (Luka 2:52) Yede, mmrandeɛ bɔ bɛwɔ asafo nanu ne, nzuati yeɛ odikyɛ bɛyere bɛnwo kyɛ bɛkɔɔyɛ Kristofoɛ bɔ bɛbɔ bɛnwo mmɔden ɔ?
2-3. Nzuati yeɛ odikyɛ abrandeɛ bie yere yenwo kyɛ ɔkɔɔyɛ Kristoniɛ bɔ ole subaen pá ɔ?
2 Mmrienzua bɔ bɛwɔ asafo nanu ne, benu biemɔ wɔ berɛ a, odikyɛ bɛnea b’abusũa. Afei dwumadie ahoroɛ koso wura bɛsa wɔ asafo nanu, na benni yenwo angorɛ koraa. Sɛ ɛte abrandeɛ a, ebia wɔ koso ɛpena kyɛ kyẽabie enya yenwo atẽe bɔ ɔte sɔ ne. Ebie yeɛ ole kyɛ, ebia ɛpena kyɛ ɛbayɛ atẽepakyelɛniɛ, asafo nu somvoɛ, anaa asafo nu panyi po. Afei koso, ebia ɛpena kyɛ egya braa na ɛwo mmaa. (Ɛfe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Sɛ ɛkɔhora kodwu ɛhe mukoraati nwo a, sana ɛyɛ Kristoniɛ bɔ ole subaen pá ɔ.b
3 Yede, nzu yeɛ ɔkɔboka wɔ maa ɛkɔɔyɛ Kristoniɛ bɔ ole subaen pá ɔ? Yeɛ ole kyɛ, nningyein biemɔ wɔ berɛ bɔ yenwo hia paa bɔ ɔkɔboka wɔ ɔ. Yeti odikyɛ ɛyere wɔnwo kyɛ ekosũa. Ebia kyẽabie bɛkɔfa dwumadie ahoroɛ bekowura wɔsa. Yede nzu yeɛ ɔkɔboka wɔ maa ɛkɔboa wɔnwo ɛnnɛ, na wamaa ahora ayɛ ye kama ɔ?
BƆ ƆKƆBOKA WƆ MAA ƐKƆƆYƐ KRISTONIƐ BƆ ƆBƆ YENWO MMƆDEN Ɔ
Sɛ esuesũa Yesu a, ɔkɔboka wɔ maa ɛkɔɔyɛ Kristoniɛ bɔ ole subaen pá ɔ (Nea ngyekyɛmuɛ 4)
4. Nisua yeɛ ekonya mmenia bɔ ɛkɔhora kosuesũa bɛ ɔ? (Nea foto ne.)
4 Pena ebiemɔ bɔ ɛkɔhora kosuesũa bɛ ɔ. Bible ne kã mmrienzua bɔ bɛtenane ase tete nanwo dwirɛ. Né sɔ mmrienzua nemɔ dɔ Nyameɛ. Yeti dwumadie bɔ né owura bɛsa wɔ Nyameɛ sõen nu ne, bɛyɛle ye kama. Afei beliemaamɔ bɔ bɛne bɛ sõ Nyameɛ ne koso, bɛbokale bɛ. Mmrandeɛ bɔ bɛwɔ berɛ ɛnnɛ ne kɔhora kosuesũa sɔ mmenia nemɔ. Afei koso mmrienzua bɔ bɛwɔ w’abusũa nu, ɔne asafo nanu bɔ bele subaen pá ne, ɛkɔhora kosuesũa bɛ. (Heb. 13:7) Sɛ bɛ́kã ebie bɔ ole subaen pá paa a, yeɛ ole Yesu. Ye koso ɛkɔhora kosuesũa ye. (1 Pet. 2:21) Sɛ esũa sɔ mmrienzua nemɔ nwo dwirɛ a, to wɔ boase nea subaen pá bɔ né ɔwɔ bɛnwo ne. (Heb. 12:1, 2) Afei nea atẽe bɔ ɛkɔfa so kɔla sɔ subaen ne bie ali ɔ.
5. Nzuati yeɛ yenwo hia kyɛ ɛyɛ ebie bɔ yenye la ase ɔ? (Edwein 119:9)
5 Yɛ ebie bɔ ‘ye adwene nu abukye,’ anaa yenye la ase ɔ. (Any. 3:21) Brienzua bɔ yenye la ase ne, sɛ ɔbaayɛ nikyee bie a, ɔto ye boase dwene yenwo yé kora né wayɛ. Yeti yere wɔnwo kyɛ ekonya sɔ subaen ne bie. Nzuati yeɛ yɛkã sɔ ɔ? Ofikyɛ mmrandeɛ bɔ bɛnzõ Yehowa ne, benu pẽe wɔ berɛ a, sɛ bɛpena kyɛ bɛyɛ nikyee bie a, bɛndo bɛ boase. Na mmom bɔ ɔkɔwa betianu biala ne, né bɛyɛ. (Any. 7:7; 29:11) Sɛ ɛhẽne la ahãmeɛ a, mmenia bɔ yenwu bɛ wɔ TV, intanɛt, ɔne sohyia midia so ne, ole atẽe bɔ benu pẽe faso yɛ bɛ nikye ɔ. Yeti, sɛ ɛte abrandeɛ na annea wɔnwo yé a, ɛkɔhora kosuesũa bɛ. Yede sɛ ɛpena kyɛ ɛyɛ ebie bɔ yenye la ase bɔ ɔkora si gyinayɛɛ pá a, nzu yeɛ ɔkɔboka wɔ ɔ? Yeɛ ole kyɛ, atẽe bɔ Yehowa pena kyɛ yɛfa so yɛbɔ yɛ bra ne, ekosũa yenwo nikye wɔ Bible nanu. Afei, susu bɔ yeti yeɛ sɛ ɛfa sɔ afutue ne bɔ wɔ bra a, ɔkɔboka wɔ nanwo. Ɛhẽne sĩ ne, fa bɔ asũa ne yɛ adwuma mmerɛ bɔ esi gyinayɛɛ bie ne. Sɛ ɛyɛ sɔ a, ɔkɔboka wɔ maa ɛkɔhora kɔyɛ bɔ Yehowa kuro ɔ. (Kenga Edwein 119:9.) Sɛ ɛyere wɔnwo yɛ sɔ a, ɔkɔboka wɔ maa ɛkɔɔyɛ Kristoniɛ bɔ ye subaen te pá ɔ. (Any. 2:11, 12; Heb. 5:14) Sɛ wɔnye la ase a, nningyein nyɔ hemɔ kɔboka wɔ maa ekonwu ye: (1) kyɛbɔ ɛne aliemaa mmrasua nemɔ kɔfa adamvoa ɔ, ɔne (2) kyɛbɔ ekosi gyinayɛɛ bɔ ɔfa ndaadeɛ bɔ ekowura, ɔne kyɛbɔ ekosiesie wɔnwo nanwo ɔ.
6. Sɛ abrandeɛ bie nye la ase a, sɛɛ yeɛ ɔkɔboka ye mmerɛ bɔ ɔpenakyɛ ɔfa aliemaa brasua bie adamvoa ne?
6 Sɛ ɛte abrandeɛ bɔ wɔnye la ase a, ɔkɔmaa ekobu mmrasua. Sɛ abrandeɛ bie nwu aliemaa brasua bie na okuro ye a, ɔtte bɔne. Nakoso sɛ ɔyɛlle ye adwene kyɛ okogya sɔ taluwa ne a, yede ɔnzɛkyɛ ɔsɛnde ye tɛst mɛsege, anaa ɔkekã edwirɛ bie bɔ ɔkɔmaa taluwa ne adwene kɔyɛ ye kyɛ okuro ye ɔ. (1 Tim. 5:1, 2) Afei koso abrandeɛ bɔ ɔte sɔ ne, sɛ ɔne aliemaa brasua bie yɛ agyaa nwo nhyehyɛɛ a, ɔkɔnea kyɛ bɛ mmenia nyɔ ne, bɛ ngome bengowura nekaa bie bɔ ebiala ɔbokka bɛso ɔ. Ɛhẽne kɔmaa bɛngɔyɛ nikyee bie bɔ ɔttemayé, bɔ ɔkɔmaa aliemaa brasua ne nyunu kogua ase ɔ.—1 Kor. 6:18.
7. Sɛ abrandeɛ bie nye la ase a, gyinayɛɛ beni yeɛ okosi kɔfa ndaadeɛ bɔ okowura nanwo ɔ?
7 Abrandeɛ bɔ yenye la ase, na ɔpena kyɛ ɔyɛ bɔ Yehowa kuro ne, nikyee foforɛ bie wɔ berɛ bɔ ɔkɔyɛ ɔ. Yeɛ ole kyɛ, ɔkɔnea ndaadeɛ bɔ owura ɔne atẽe bɔ ɔfa so siesie yenwo ne yé. Mmenia bɔ bɛbɔ ndaadeɛ bɔ wawa so nanwo dawure ne, benu pẽe wɔ berɛ a, bɛmva Yehowa mmraa bɔ ɔfa abrabɔ nwo ne bɛnyɛ hwee. Ndaadeɛ biemɔ wɔ berɛ na sɛ ewura a, ɔkyekye wɔ. Yeɛ ebie koso wɔ berɛ a, ɔmaa brienzua soma brasua. Nakoso sɛ bɛkã yenwo dwirɛ a, bɛkã maa ɔyɛ kyɛbɔ edwirɛ biala nne yenwo ne. Yeti abrandeɛ bɔ ɔpena kyɛ ɔbayɛ Kristoniɛ bɔ ole subaen pá ne, sɛ ɔpena kyɛ ɔtɔ ataadeɛ bie wura a, ɔkɔfa Bible nu afutue kɔyɛ adwuma. Afei koso okosuesũa aliemaamɔ bɔ besiesie bɛnwo kama bɔ bɛwɔ asafo nanu ne. Ɔkɔhora kobisa yenwo kyɛ: ‘Gyinayɛɛ bɔ mesi mefa ndaadeɛ nwo ne, okyire kyɛ m’adwene nu la berɛ, na medwene mmenia nwo anaa? Atẽe bɔ mefa so mesiesie menwo ne, ɔmaa sɛ mmenia nye bɔ me so a, benwu me kyɛ mesõ Nyameɛ hɔ?’ (1 Kor. 10:31-33; Tito 2:6) Abrandeɛ bɔ yenye la ase ne, nna aliemaamɔ ngome yeɛ bekohuro ye dwirɛ ɔ, na mmom Yehowa koso nye kɔgye yenwo.
8. Abrandeɛ bie kɔyɛ sɛɛ né wamaa mmenia anwu kyɛ ɔte ebie bɔ odi nahorɛ ɔ?
8 Yɛ ebie bɔ odi nahorɛ ɔ. Abrandeɛ bɔ odi nahorɛ ne, sɛ bɛfa adwuma bie bewura yesa a, ɔyɛ ye kama. (Luka 16:10) Wɔde nea bɔ Yesu yɛle ɔ. Né okuro adwuma paa. Ɛhẽne ati adwuma biala bɔ Yehowa fawurale ye sa ne, ɔyɛle ye kama. Odwu mmerɛ bie po a, né ɔyɛ se ma ye kyɛ ɔkɔyɛ sɔ adwuma ne, koso ɔyɛle. Né Yesu kuro mmenia dwirɛ, ye titire ne, y’asũafoɛ nemɔ. Ɛhẽne ati owu mane bɛ po. (Yoh. 13:1) Wɔ koso sɛ bɛfa adwuma bie bewura wɔsa wɔ asafo nanu a, yere wɔnwo yɛ ye kama. Sɛ ɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ esuesũa bɔ Yesu yɛle ne. Sɛ bɛfa adwuma bie bewura wɔsa na ennwu kyɛbɔ ɛkɔyɛ ye a, nnɛyɛ ye kyɛbɔ wɔ bɔbɔ ekuro ɔ. Na mmom bisa aliemaamɔ bɔ bayɛ bie le ne má bɛboka wɔ. Sɛ ɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ ɛbrɛ wɔnwo ase. (Rom. 12:11) Kae kyɛ adwuma biala bɔ bɛkɔfa bekowura wɔsa ne, ɛkɔyɛ ye kyɛ “ɛyɔ ma Awurade, na nna kuro sona.” (Kol. 3:23) Odikyɛ enwu ye kyɛ ɛte sona, yeti ɛngɔhora ngɔyɛ nikyee biala pɛpɛɛpɛ. Yeti sɛ edi mvomsoɛ a, brɛ wɔnwo ase na dé to nu.—Any. 11:2.
SŨA NNINGYEIN BIEMƆ BƆ ƆKƆBOKA WƆ WƆ́ W’ASETENA NU Ɔ
9. Sɛ ɛte abrandeɛ a, nzuati yeɛ odikyɛ esũa nningyein biemɔ bɔ ɔkɔboka wɔ wɔ́ w’asetena nu ɔ?
9 Sɛ ɛkɔhora kɔɔyɛ Kristoniɛ bɔ ye subaen te pá a, sana esũa nningyein biemɔ bɔ ɔkɔboka wɔ wɔ́ w’asetena nu ɔ. Ɛhẽne kɔboka wɔ maa ɛkɔhora kɔyɛ adwuma biala bɔ bɛkɔfa bekowura wɔsa wɔ asafo nanu ne. Afei koso ɔkɔboka wɔ maa ekonya adwuma kɔyɛ, kyɛbɔ ɔkɔyɛ a ɛkɔhora kɔnea wɔnwo, na sɛ egya braa koso a, ahora anea w’abusũa ɔ. Ebiekũ koso, ɔkɔboka wɔ maa ekonwu kyɛbɔ ɛne mmenia kɔtena asomdwee nu ɔ. Yede ɛmɔma yɛnea sɔ nningyein bɔ ɛkɔhora kɔyɛ ne bie.
Sɛ esũa kengalɛ ne ahworɔlɛ a, wɔ bɔbɔ ekonya so mvasoɛ, na ɔkɔboka asafo bɔ ɛwɔ nu ne koso (Nea ngyekyɛmuɛ 10-11)
10-11. Sɛ abrandeɛ bie yere yenwo sũa kengalɛ ne ahworɔlɛ a, sɛɛ yeɛ ɔkɔboka ye bɔbɔ, ɔne aliemaamɔ ɔ? (Edwein 1:1-3) (Nea foto ne.)
10 Sũa kengalɛ ne ahworɔlɛ. Bible ne maa yenwu kyɛ sɛ ebie te abrandeɛ, na sɛ ɔpena kyɛ osi ye yé a, sana ɔkenga Nyameɛ Dwirɛ ne, na ɔdwenedwene yenwo kyẽa biala. Sɛ ɔyɛ sɔ a, yenye kɔgye. (Kenga Edwein 1:1-3.) Afei koso, ɔkɔboka ye maa okonwu bɔ Yehowa kuro ɔ, na ɛhẽne kɔmaa ɔkɔhora kosi gyinayɛɛ pá wɔ ye asetena nu. (Any. 1:3, 4) Mmrienzua bɔ bɛte sɔ ne, yeɛ Yehowa pena kyɛ ɔfa adwuma wura bɛsa wɔ asafo nanu ɔ. Nzuati yeɛ yɛkã sɔ ɔ?
11 Bɔ yeti yeɛ ɔte sɔ yeɛ ole kyɛ, aliemaamɔ hia mmrienzua bɔ bɛkɔfa Bible ne bekotu bɛ foɛ, na bahyirehyire bɛ ɔ. (Tito 1:9) Yeti, sɛ ɛyere wɔnwo sũa kengalɛ ne ahworɔlɛ a, ɔkɔboka wɔ maa ɛkɔma mmuayɛɛ bɔ enu la berɛ wɔ adesũa bo. Afei koso, ebia né anya yenwo atẽe kyɛ ɛkɔma dwudwolɛ bie kohyire asafo ne. Sɛ ɔba sɔ a, ɔnate kyɛ ɛse kenga ne ati, ɔkɔboka wɔ maa ekosiesie wɔnwo yé. Ɛhẽne kɔmaa wɔ dwudwolɛ ne kɔhyɛ aliemaamɔ ngunaen, na ɔkɔmaa bɛ gyidie kɔyɛ se. Sɛ ɛhẽne la ahãmeɛ a, ɔkɔboka wɔ maa sɛ ɛkɔ adesũa, manzini nhyiamu, anaa mandam nhyiamu a, ɛkɔhora kɔhworɔ edwirɛ bɔ ɛtele bɔ ɔhyɛle wɔ ngunaen ne kɔto berɛ. Sɔ dwirɛ bɔ ɛkɔhworɔ ne, ɔkɔboka wɔ maa wɔ gyidie kɔyɛ se. Afei koso sɛ ɛne aliemaamɔ bɔ ngɔmmɔ a, ɛkɔhora kɔfa enu dwirɛ ne bie kɔhyɛ bɛ ngunaen.
12. Nzu yeɛ ɔkɔboka wɔ maa ekonwu kyɛbɔ ɛne mmenia kɔbɔ ngɔmmɔ ɔ?
12 Sũa kyɛbɔ ɛne mmenia kɔbɔ ngɔmmɔ ɔ. Sɛ ɛte brienzua bɔ ɛwɔ asafo nanu a, odikyɛ esũa kyɛbɔ ɛne mmenia kɔbɔ ngɔmmɔ ɔ. Brienzua bɔ ɔse kyɛbɔ bɛne mmenia bɔ ngɔmmɔ ne, sɛ ɔne ebie dwudwo a, otie sona ne yé. Ɛhẽne maa onwu bɔ sona ne dwene yenwo, ɔne bɔ ɔfa nu ɔ. (Any. 20:5) Afei koso sɛ ɔne ebie dwudwo a, otie komviɛ bɔ sona ne fa dwudwo ne, ɔne kyɛbɔ wayɛ ye nyunu ɔ. Ɛhẽne boka ye maa ɔkora nwu kyɛ ebia sona ne afɛ yaa, ye wora abɔ, anaakyɛ yenye agye. Sɛ ɛkɔhora kɔyɛ sɔ a, sana enya mmenia nwo alagye, na ɛne bɛ bɔ ngɔmmɔ. Nakoso sɛ fon, anaa tɛst mɛsage so ngome yeɛ ɛne mmenia taa bɔ ngɔmmɔ a, yede ɔkɔyɛ se kɔma wɔ kyɛ ekonwu bɔ yɛkã yenwo dwirɛ ne ɔ. Yeti bɔ wɔnwo mmɔden kyɛ ɛkɔhɔ mmenia gya so, na ɛne bɛ abɔ ngɔmmɔ ɔ.—2 Yoh. 12.
Sɛ esũa nzaanodwuma bie a, ɔkɔboka wɔ maa ekonya adwuma kɔyɛ, na afa anea wɔnwo kyẽabie (Nea ngyekyɛmuɛ 13)
13. Sɛ ebie te abrandeɛ a, nikyee foforɛ beni yeɛ ɔkɔhora kosũa ɔ? (1 Timoteo 5:8) (Nea foto ne.)
13 Sũa nikyebie bɔ ɛkɔyɛ kɔfa kɔboka wɔnwo ɔ. Sɛ ɛte brienzua bɔ ɛwɔ asafo nanu bɔ ele abusũa a, odikyɛ ɛkora nea wɔnwo ne w’abusũa. (Kenga 1 Timoteo 5:8.) Sɛ ɛkɔ maen biemɔ so a, abrandeɛ bie baba anaa ye busũaniɛ kora kyire ye adwuma. Na sɛ ɛkɔ nekaa foforɛ koso a, abrandeɛ bie kɔhora kosũa nzaanodwuma mmerɛ bɔ wahɔ secondary sukuu ne. Sɛ ebie yeɛ okohyire wɔ adwuma oo, sɛ ye koso ekosũa ye wɔ sukuu nu oo, enu biala kɔhora kɔboka wɔ maa ekonya adwuma kɔyɛ ye kyẽabie. (Aso. 18:2, 3; 20:34; Ɛfe. 4:28) Yeti ma mmenia nwu wɔ kyɛ ete ebie bɔ ekuro adwuma. Na sɛ bɛfa adwuma bie bewura wɔ sa a, efĩa wɔ kunu yɛ ye kama kodwu kyɛ ekoyie ɔ. Sɛ ɛyɛ sɔ a, ɔkɔboka wɔ maa ekonya adwuma kɔyɛ. Sɔ nningyein bɔ yesusu yenwo wɔ adesũa he anu ne, ɔkɔhora kɔboka abrandeɛ bie maa ɔkɔboa yenwo kɔma nningyein biemɔ bɔ ɔkɔyɛ ye kyẽabie ɔ. Yede, ɛmɔma yɛnea sɔ nningyein ne bie.
BOA WƆNWO MA NNINGYEIN BƆ ƐKƆHORA KƆYƐ YE KYẼABIE Ɔ
14. Sɛ abrandeɛ bie pena kyɛ ɔbayɛ mmerɛ mukoraati sõen adwuma ne bie a, nzu yeɛ odikyɛ ɔyɛ ɔ?
14 Ɛkɔhora kɔyɛ mmerɛ mukoraati sõen adwuma ne bie. Mmrienzua bɔ bɛwɔ asafo nanu ne, benu pẽe nala wɔ berɛ a, bɛhyɛle yebo kyɛ bɛyɛ mmerɛ mukoraati sõen adwuma ne bie ne, né bɛte mmrandeɛ. Sɛ ebie te abrandeɛ na ɔyɛ ateẽpakyelɛ adwuma ne bie a, ɔkora ne ebiala yɛ adwuma, ɔmva yenwo ne kyɛbɔ osi te ɔ. Osa boka ye maa ɔkora nea ye sikaa so yé, na ɔndotɔ nningyein basabasa. (Flp. 4:11-13) Sɛ ɛpena kyɛ ɛyɛ mmerɛ mukoraati sõen adwuma ne bie a, sana edimoa yɛ atẽepakyelɛ bokafoɛ. Nahorɛ dwirɛ yeɛ ole kyɛ, aliemaamɔ pẽe bɔ kesaalae bɛte atẽepakyelɛfoɛ ne, atẽepakyelɛ bokafoɛ adwuma ne yeɛ belilimoa bɛyɛle ɔ. Sɛ ɛkora bayɛ atẽepakyelɛniɛ a, obukye yenwo atẽe pẽe ma wɔ wɔ́ asafo nanu. Ebie yeɛ ole kyɛ ɛkɔhora kɔɔboka aliemaamɔ bɔ besisi asafo sua ahoroɛ naso. Anaa ɛkɔɔyɛ adwuma wɔ Bɛtɛl.
15-16. Sɛ ebie te abrandeɛ a, ɔkɔyɛ sɛɛ ne wahora waayɛ asafo nu somvoɛ anaa asafo nu panyi?
15 Ɛkɔhora kɔɔyɛ asafo nu somvoɛ anaa asafo nu panyi. Mmrandeɛ bɔ bɛwɔ asafo nanu ne, odikyɛ benu biala fasie yenye so kyɛ ɔkɔyɛ asafo nu panyi. Ɛhẽne kɔmaa bɛkɔboka aliemaamɔ bɔ bɛwɔ asafo nanu ne, maa bɛkɔsõ Yehowa yé. Bible ne kã kyɛ sɛ brienzua bie fasie yenye so kyɛ ɔkɔyɛ sɔ a, “ne wafa adwuma paa.” (1 Tim. 3:1) Nakoso sɛ ebie kɔhora kɔɔyɛ asafo nu panyi a, sana odimoa yɛ asafo nu somvoɛ. Asafo nanu asomvoɛ boka mbanyi nemɔ maa bɛkora bɛyɛ adwuma bɔ owura bɛsa wɔ asafo nanu ne yé. Ɔnate kyɛ asafo nu asomvoɛ ne asafo nu mbanyi nemɔ brɛ bɛnwo ase ne ati, bɛboka aliemaamɔ maa bɛkora bɛsõ Yehowa yé. Afei koso bɛne asafo nanufoɛ mukoraati bɔ nu yɛ asɛnga adwuma ne. Mmrandeɛ bɔ bɛwɔ asafo nanu bɔ bali kɔyɛ afoɛ 17 kodwu 19 bɔ bɛbɔ bɛnwo mmɔden ne, bɛkɔhora bɛkɔɔyɛ asafo nu asomvoɛ. Asafo nu asomvoɛ bɔ bali kɔyɛ afoɛ 20 bɔ ɔkɔ ne koso, bɛkɔhora bɛkɔɔyɛ asafo nu mbanyi. Nakoso kyɛbɔ Bible ne ma yenwu ye, odikyɛ bɛyɛ mmenia bɔ bɛfata ɔ.
16 Yede, nzu yeɛ odikyɛ ɛyɛ kora né ahora anya yenwo atẽe bɔ ɔte sɔ ne ɔ? Sɛ ɛkenga Bible ne a, ɔkɔmaa ekonwu bɔ odikyɛ ɛyɛ ɔ. Nakoso sɛ ɛkɔhora kɔyɛ sɔ nningyein nemɔ a, sana enya ɔdɔ ma Yehowa, w’abusũafoɛ, ɔne aliemaamɔ bɔ bɛwɔ asafo nanu ne. (1 Tim. 3:1-13; Tito 1:6-9; 1 Pet. 5:2, 3) Sɔ nningyein nemɔ bɔ Bible ne kã yenwo dwirɛ ne, bɔ mmɔden kyɛ ɛkɔte enu biala bo yé. Afei koso, bɔ Yehowa mbaeɛ ma ɔboka wɔ kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, ɛkɔhora kodwu yenwo ɔ.c
Sɛ egya braa a, Yehowa pena kyɛ ɛdɔ ɛye ne wɔ mmaamɔ, na ɛboka bɛ maa bɛsa kã bɔ behia ye wɔ asetena nu ɔ. Afei koso, odikyɛ ɛboka bɛ maa bɛkora bɛsõ Yehowa yé (Nea ngyekyɛmuɛ 17)
17. Sɛ abrandeɛ bie pena kyɛ ogya braa kyẽabie a, ɔkɔyɛ sɛɛ ne waboa yenwo waseɛ? (Nea foto ne.)
17 Mmerɛ bɔ agya braa ne. Yesu hãne kyɛ mmrienzua bɔ bɛwɔ asafo nanu ne, benu biemɔ wɔ berɛ a basi gyinayɛɛ kyɛ bengogya. (Mat. 19:12) Nakoso sɛ esi gyinayɛɛ kyɛ ekogya braa a, yede né adwuma foforɛ aaboka bɔ ele ye naso. Ofikyɛ wɔ yeɛ ekoli abusũa ne nyunu ɔ. (1 Kor. 11:3) Sɛ enya gya braa a, Yehowa nea atẽe kyɛ ɛkɔboka ɛye ne maa yesa kɔhã nningyein bɔ ohia ye wɔ asetena nu ɔ. Afei koso, odikyɛ ɛboka ye maa ɔkora sõ Yehowa yé. Sɛ ɛyɛ sɔ a, okyire kyɛ ekuro ye dwirɛ paa. (Ɛfe. 5:28, 29) Yahã nningyein ahoroɛ bɔ ɔkɔhora kɔboka wɔ ne biemɔ nwo dwirɛ wɔ adesũa he anu. Ebie yeɛ ole kyɛ odikyɛ ɛyɛ ebie bɔ ye nye la ase, ebie bɔ obu mmrasua, na odi nahorɛ ɔ. Sɛ ɛkora yɛ sɔ nningyein hemɔ a, ɔkɔboka wɔ paa mmerɛ bɔ agya braa ne. Afei koso, ɔkɔboka wɔ maa akwangyerɛ bɔ Yehowa afa ama mmrienzua bɔ bagya ne, ɛkɔhora koli so kyẽabie.
18. Nzu yeɛ ɔkɔhora kɔboka abrandeɛ bie maa ɔkɔɔyɛ baba bɔ ɔdwene ye mmaamɔ nwo ɔ?
18 Mmerɛ bɔ awo baa ne. Sɛ egya braa yie a, ebia yesĩ ne ɛmɔkɔwo. Sɛ ɔba sɔ a, ɛkɔyɛ sɛɛ né asuesũa Yehowa kyɛbɔ ɔkɔyɛ a, ɛkɔyɛ baba bɔ ɔdwene ye mmaamɔ nwo ɔ? Nningyein pẽe wɔ berɛ bɔ ɛkɔhora kɔyɛ ɔ. (Ɛfe. 6:4) Yehowa hãne kyɛ ɔwa Yesu la ye ahõne so, na yenye gye yenwo paa. Sɔ dwirɛ ne bɔ Yehowa hãne ne, mmeni pẽe yeɛ bɛtele ɔ. (Mat. 3:17) Yeti wɔ koso sɛ egya braa kyẽabie na ɛwo mmaa a, bɔ mmɔden kyɛ daabiala ɛkɔhã kohyire wɔ mmaamɔ kyɛ ekuro bɛ dwirɛ paa. Na sɛ bɛyɛ nikyee pá koso a, fi w’ahõne nu kamvo bɛ. Sɛ ɛte baba na esuesũa Yehowa a, ɛkɔhora kɔboka wɔ mmaamɔ maa bekonyi bɛkɔɔyɛ Kristofoɛ bɔ bele subaen pá ɔ. Yeti kesaalae bɔ egyalle braa ne, yere wɔnwo kyɛ ɛkɔmaa mmenia bɔ bɛwɔ w’abusũa nu, ɔne asafo nanu ne konwu kyɛ ekuro bɛ dwirɛ, na ɛdwene bɛnwo. Afei koso, sɛ bɛyɛ nikyee pá bie bɛma wɔ a, ɛyɛ a da bɛ ase. Ɛhẽne kyire kyɛ wɔnye sɔ bɔ bayɛ ne. (Yoh. 15:9) Sɛ ɛyɛ sɔ a, ɔkɔboka wɔ maa ekohuro ɛye ne wɔ maamɔ dwirɛ kyẽabie. Nna ɛhẽne ngome na mmom kesaalae po, ɔnate sɔ subaen pá bɔ ele ye ne ati ɔkɔmaa Yehowa, w’abusũafoɛ, ɔne aliemaamɔ bɔ bɛwɔ asafo nanu ne nye kɔgye wɔnwo paa.
BƆ ƐKƆHORA KƆYƐ YE KESAALAE Ɔ
Mmrandeɛ bɔ bɛfale Bible nanu afutue bɔ bɛfa behyirehyirele bɛ ne bɛyɛle adwuma ne, wamaa baayɛ Kristofoɛ bɔ bɛbɔ bɛnwo mmɔden ɔ (Nea ngyekyɛmuɛ 19-20)
19-20. Nzu yeɛ ɔkɔboka mmrandeɛmɔ maa bekonyi bɛkɔɔyɛ Krstofoɛ bɔ bele suban pá ɔ? (Nea foto bɔ ɔwɔ Ɛwɛnelɛ Waen ne nyunu ne.)
19 Mmrandeɛmɔ, ɛmɔkae kyɛ sɛ ɛmɔkɔhora bɛɛkɔyɛ Kristofoɛ bɔ bele subaen pá a, ɔmma mbaen, na mmom odikyɛ ɛmɔyere bɛnwo bɛyɛ yenwo adwuma kora. Bɔ ɛmɔkɔhora bɛkɔyɛ ne bie ye ole kyɛ, ɛmɔkosuesũa mmenia bɔ bele subaen pá ne. Ebiekũ koso, ɛmɔfa bɛnye bɛto ase na ɛmɔyɛ mmenia bɔ bedi nahorɛ ɔ. Afei koso, ɛmɔsũa adwuma bie bɔ ɛmɔkɔhora bɛkɔfa bɛkɔnea bɛnwo kyẽabie ɔ. Sɛ ɛmɔyɛ sɔ a, ɔkɔboka ɛmɔ maa ɛmɔkɔboa bɛnwo bɛkɔma nningyein bɔ ɛmɔkɔyɛ ye kyẽabie ne.
20 Nningyein bɔ ɔla wɔ nyunu bɔ odikyɛ ɛyɛ ye kyẽabie ne, sɛ esusu yenwo a, ebia w’adwene kɔyɛ wɔ kyɛ ɛngɔhora ngɔyɛ ye mukoraati. Nakoso nya gyidie kyɛ Yehowa kɔboka wɔ maa ɛkɔyɛ. Yeti nnɛmaa w’aba nu bu. (Yes. 41:10, 13) Kae kyɛ sɛ ɛkora yere wɔnwo bayɛ Kristoniɛ bɔ ole suban pá a, ɔkɔmaa w’ahõne kɔtɔ wɔ kũnu, na wɔnye kɔgye paa. Aliemaa mmrandeɛmɔ, yekuro ɛmɔ dwirɛ paa! Yɛbɔ mbaeɛ kyɛ, Yehowa boka ɛmɔ má ɛmɔnyi bɛɛyɛ Kristofoɛ bɔ bɛbɔ bɛnwo mmɔden ɔ.—Any. 22:4.
DWEIN 65 Kɔ W’anim!
a Yehia mmrienzua bɔ bele subaen pá bɔ bɛkɔhora bɛkɔfa dwumadie ahoroɛ bekowura bɛsa wɔ asafo nanu ɔ. Yeti bɔ odikyɛ mmrandeɛ bɔ bɛwɔ asafo nanu ne yɛ, na wamaa bahora banya yenwo atẽe bɔ ɔte sɔ ne, adesũa he kɔboka yɛ maa yekonwu ye.
b Kenga “Edwirɛ Bie Bɔ Bahyirehyire Nu” bɔ ɔwɔ adesũa bɔ olimoa bɔ ɔfa ndaluwa nwo nanu.