aProverbe
30 Kpengba tënë so ayeke na yâ ti atënë ti Agur, molenge ti Jakéh, atënë so lo tene na Ithiel nga na Ucal.
2 Mbi yeke zo so azo kue ahinga ye ahon mbi,+
nga ye so zo adoit ti hinga, mbi hinga ni pëpe.
3 Mbi hinga ye na ndö ti ndara pëpe;
nga mbi yeke na hingango ye pëpe na ndö ti Nzapa so ayeke nzoni-kue ahon aye kue.
4 Zo wa la amonté na yayu si lo descend zo wa?+
Zo wa la agbu pupu na yâ ti maboko ti lo use kue zo wa?
Zo wa la azia ngu na yâ ti bongo ti lo si lo kanga ni zo wa?+
Zo wa la aleke* ayanga ti sese kue zo wa?+
Iri ti lo ayeke zo wa? Iri ti molenge ti lo ayeke zo wa? Mo hinga ni?
5 Tënë kue so Nzapa atene, sioni oko ayeke dä pëpe.+
Lo yeke vala ti azo so akpe na lo ti bata terê ti ala.+
6 Zia mbeni tënë na ndö ti atënë ti lo pëpe;+
tongaso pëpe, lo yeke suku na mo,
na mo yeke ga zo ti mvene.
7 Mbi hunda aye use na mo.
Gbanzi ni na mbi pëpe kozo ti tene mbi kui.
8 Zi tënë so ayeke tâ tënë pëpe nga na amvene yongoro na mbi.+
Sara si mbi ga wayere pëpe wala mbi ga zo ti mosoro pëpe.
Zia si mbi te kobe so alingbi na mbi,+
9 ngbanga ti so tongana yâ ti mbi asi awe, mbi ke mo na mbi tene: “Jéhovah ni ayeke zo wa?”+
Nga zia pëpe si mbi ga wayere, mbi nzi ye, na mbi bi nengo ti iri ti Nzapa ti mbi na sese.
10 Pa zo ti kua na wa ti lo pëpe,
wala peut-être lo yeke deba mo nga tënë ayeke duti na li ti mo.+
11 Azo ti mbeni ngoi ayeke dä so ayeke deba ababâ ti ala
nga ala iri tufa na ndö ti amama ti ala pëpe.+
12 Azo ti mbeni ngoi ayeke dä so abâ terê ti ala so ala yeke nzoni-kue+
me ade a sukula saleté* na terê ti ala pëpe.
13 Azo ti mbeni ngoi ayeke dä so lê ti ala abâ ndo gï na fandara,
nga so na bango lê ti ala, ala yeke gï azo ti baba.+
14 Azo ti mbeni ngoi ayeke dä so pembe ti ala ayeke tongana épée
nga so bio ti ngbangba ti ala ayeke tongana zembe ti fango zo;
ala hunzi azo ti mawa na ndö ti sese
nga ala hunzi awayere na popo ti azo.+
15 Nikpa ayeke na amolenge ti lo ti wali use so ayeke toto, atene: “Mû ni na mbi! Mû ni na mbi!”
Aye ota ayeke dä so yâ ti ala ayeke si pëpe,
aye osio ayeke dä so atene lâ oko pëpe, atene: “A lingbi awe!”
16 A yeke: Dû ti kuâ,*+ yâ so amû ngo pëpe,
sese so ngu ayeke dä pëpe
nga na wâ so atene lâ oko pëpe, atene: “A lingbi awe!”
17 Zo so ahe babâ ti lo nga lo ke ti mä yanga ti mama ti lo,+
acorbeau ti popo-hoto* ayeke dë lê ti lo
nga akete aigle ayeke te lê ti lo.+
18 Aye ota ayeke dä so ahon gbungo li ti mbi,*
aye osio ayeke dä so mbi mä yâ ni pëpe:
19 Lege ti aigle na lê ti nduzu,
lege ti ngbo na ndö ti kota tênë,
lege ti bateau na lê ti ngu-ingo
nga na lege ti mbeni koli tongana lo yeke na terê ti mbeni maseka-wali.
20 Wali so agi koli nde ayeke sara ye tongaso:
Lo te ye, lo kpaka yanga ti lo na sese
na lo tene: “Mbi sara ti mbi ye ti sioni oko pëpe.”+
21 Aye ota ayeke dä so asara si sese ayengi,
aye osio ayeke dä so sese apeut ti gbu lê ni pëpe:
22 Tongana mbeni ngbâa aga gbia,+
tongana mbeni zo ti buba ate ye ahon ndö ni,
23 tongana mbeni wali so a ke lo* aga wali ti koli
nga tongana mbeni wali so ayeke zo ti kua amû place ti wa ti lo so ayeke wali.+
24 Na ndö ti sese, anyama osio ayeke dä so ayeke na popo ti aye so ayeke kete mingi,
26 Asibisi*+ ayeke angangu nyama pëpe,*
me ala leke da ti ala na yâ ti adû ti akota tênë;+
27 agbadora+ ayeke na gbia pëpe,
me ala yeke mû ndo na groupe;*+
28 kada ti da,+ so gere ti lo ayeke hule na terê ti aye;
lo yeke lï na yâ ti yangbo ti gbia.
29 Aye ota ayeke dä so tambela ti ala apika bê ti zo mingi,
aye osio ayeke dä so hongo ti ala apika bê ti zo mingi:
30 Bamara, so ayeke ngangu ahon tanga ti anyama kue ti ngonda;
lo kpe na devant ti mbeni ye oko pëpe;+
31 mbo ti gingo nyama, koli-ngasa
nga na gbia so aturugu ti lo ayeke na terê ti lo.
32 Tongana mo sara ye na ndara pëpe na lege so mo gonda terê ti mo,+
wala tongana mo leke ti sara tongaso,
gbu yanga ti mo,+
33 ndali ti so tongana mo pika yâ ti ngu ti me ti bagara, beurre ayeke sigi dä,
tongana mo pete hôn ti zo, mênë ayeke sigi dä;
legeoko nga, tongana mo sara si ngonzo agbu zo, papa ayeke londo.+